Dachówki ceramiczne i cementowe
Dachówki ceramiczne i cementowe są do siebie bardzo podobne - mimo że zrobione z różnych materiałów i w całkowicie inny sposób .
Dachówki cementowe przez wielu są uważane za tańszy (a w domyśle gorszy) substytut ceramicznych. Nie jest to zgodne z prawdą. Jedne i drugie dachówki mają bardzo zbliżone właściwości. Trwałość cementowych producenci szacują na 70-100 lat (ceramiczne oceniane są nawet na ponad 100 lat), niemniej jednak jest to wynik bardzo dobry, zdecydowanie lepszy niż osiągany przez inne popularne pokrycia dachowe. Duży jest również wybór modeli i kolorów (choć nieco mniejszy niż dachówek ceramicznych).
O niższej cenie dachówek cementowych decyduje znacznie niższy koszt produkcji. Do wiązania cementu, który jest ich głównym składnikiem, nie potrzeba bowiem aż tak dużych wydatków na energię jak do wypalania ceramiki.
Materiały i sposób wykończenia
Dachówki ceramiczne i cementowe produkowane są z różnych materiałów, inaczej też wykańcza się ich powierzchnię.
Ceramiczne. Najważniejszym materiałem do ich produkcji jest glina z bardzo małą zawartością margla. Oprócz niej, w masie są jeszcze dodatki uszlachetniające, które poprawiają jej jakość (kwarc, mączka ceglana). Po dokładnym wymieszaniu i odpowietrzeniu masy formuje się dachówki, stosując metodę ciągnienia (wyciskania pasm masy na profilowanych prasach i krojenie ich na dachówki) lub wytłaczania (prasowania w formach). Tak ukształtowane dachówki po wysuszeniu są wypalane w temperaturze ponad 1000oC. Mogą mieć naturalną, ceglastoczerwoną barwę lub też inny kolor, nadany przez barwienie gliny albo w procesie angobowania lub glazurowania.
- Naturalne - dachówki w kolorze naturalnym są przeważnie ceglastoczerwone; taką barwę nadają im zawarte w glinie związki żelaza. Inne kolory to odcienie żółci i szarości. Powierzchnia dachówek naturalnych nie jest całkowicie gładka. Dlatego są one w mniejszym stopniu niż dachówki angobowane i glazurowane odporne na zabrudzenie i porastanie mchem. Dachówki z powierzchnią naturalną są za to najtańsze.
- Angobowane - powlekane barwioną gliną z dodatkami uszlachetniającymi. Gładsze i odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne. Mają więcej kolorów (oprócz tradycyjnych czerwonych i brązowych mamy do wyboru na przykład dachówki antracytowe, czarne i zielone). Dzięki zastosowaniu dwóch rodzajów angoby otrzymuje się dachówki cieniowane. Są też angoby szlachetne (o większym połysku niż angoby zwykłe) i bezbarwne (pełniące jedynie funkcję ochronną).
- Glazurowane (inaczej szkliwione) - pokryte szkliwem i wypalone. Powłoka ta zawiera więcej domieszek szklanych niż angoba, dlatego ma silniejszy połysk. Dachówki szkliwione są odporniejsze na wilgoć i zabrudzenia niż angobowane, ale też droższe. Glazura może być bezbarwna (pogłębia naturalny kolor i nadaje połysk) lub kolorowa - nadaje dachówce wybrany odcień - oprócz ceglastoczerwonego, także niebieski, granatowy czy czarny.
Cementowe. Te produkowane obecnie różnią się znacznie od swych prototypów z początku XX wieku, ale surowce do ich wytwarzania wciąż pozostają takie same. Są to: cement portlandzki, wyselekcjonowany piasek kwarcowy, woda i nadające barwę pigmenty (najczęściej zawierające tlenki żelaza lub chromu). Wymieszaną i zagęszczoną masę formuje się w kształt dachówek, które następnie pokrywa się kolorową drobnoziarnistą warstwą wypełniającą pory i wygładzającą powierzchnię. Nie wchłania ona wody, więc dachówki zyskują większą odporność na mróz i czynniki atmosferyczne. Następnie suszy się je w specjalnych komorach. Niektórzy producenci dodatkowo dwukrotnie malują jeszcze powierzchnię dachówek farbami akrylowo-polimerowymi lub farbami z nabłyszczaczem.
Pierwsze dachówki były szare, dziś można wybierać wśród kilku podstawowych kolorów ( czerwień, brąz, grafit). Inne, np. zielone czy niebieskie, robi się na zamówienie; są o 30-45% droższe.
Tradycyjne modele dachówek
Większość obecnie oferowanych modeli to dachówki zakładkowe z wyprofilowanymi zamkami, które poprawiają szczelność pokrycia. Oprócz tego oferowane są między innymi karpiówki, esówki (czyli zakładkowe bez zamka) i dachówki typu mnich-mniszka. Większy wybór modeli oferują producenci ceramiki. Dachówki cementowe, ze względu na inną technologię produkcji, nie mogą mieć tak złożonych kształtów jak ceramiczne, choć oczywiście także jest w czym wybierać. Tu oferowane są modele zakładkowe z zamkami.
Karpiówki to najstarsze dachówki, płaskie, przypominające łuski karpia. Mają wykrój półokrągły, ale spotyka się też inne kształty np. gotycki, prosty, segmentowy, sześciokątny. Wymiary: długość 38 i szerokość 18 cm. Są też karpiówki saksońskie i berlińskie (z profilowaną powierzchnią). Przeznaczone są do krycia w łuskę lub w koronkę.
Mnich-mniszka to podłużne dachówki o półokrągłym kształcie. Jako jedyne zawsze mocowane są parami, które tworzą wklęsła mniszka i wypukły mnich. Obecnie można je zobaczyć na obiektach zabytkowych, choć nadal układane są na domach stylizowanych na wiekowe lub śródziemnomorskie. Oferowane przez nielicznych producentów.
Esówki (nazywane holenderkami), pojedyncze, czasem podwójne. To tradycyjne dachówki zakładkowe. Ich charakterystyczne cechy to przekrój w kształcie litery S oraz ukośne ścięcie w lewym dolnym i prawym górnym rogu. W Polsce królują na Mazurach. Kryte nimi dachy charakteryzują się głębokimi, ale miękkimi światłocieniami.
Zakładkowe z zamkami To nowoczesne dachówki zakładkowe z wyprofilowanymi na krawędziach zamkami, które poprawiają szczelność pokrycia. Oferowane są w różnych kształtach: jako płaskie, ze spłaszczoną i zaokrągloną falą, albo stylizowane na tradycyjne "niezakładkowe" pokrycia, np. mnicha-mniszkę (te ostatnie zwane są klasztornymi.).
Dachówki po nowemu
Oprócz typowych modeli znajdziemy na rynku także dachówki w niespotykanych wcześniej kształtach lub kolorach. Na nowoczesnych domach o prostej formie dobrze będzie prezentować się dachówka płaska (zdjęcie poniżej) w kształcie prostokąta, gładka lub z delikatnym wzorem, oferowana zarówno w wersji ceramicznej, jak i cementowej. Na zamówienie można też kupić płaskie dachówki w kształcie rombu. Ładnie prezentują się one na dachach, dając wrażenie uporządkowania i geometrycznej dyscypliny. Nowością są też dachówki wielkoformatowe, o wymiarach znacznie większych niż tradycyjne. Do pokrycia 1 m2 dachu potrzeba zaledwie 7 sztuk. Najlepiej wyglądają na dużych połaciach - porządkują je, nadając przy tym pokryciu wrażenie lekkości.
Zwolennicy stylu śródziemnomorskiego i "dworkowego" również znajdą w ofercie producentów nowe propozycje - na przykład dachówki fabrycznie postarzane.
Jak wygląda dachówka dobrej jakości
Dachówki muszą mieć równe i dość gładkIe powierzchnie oraz dobrze do siebie przylegać (dokładne parametry określone są w stosownej normie). Przy opukiwaniu dobra dachówka ceramiczna wydaje czysty dźwięk, a na jej przełamie nie widać uwarstwienia, pustych miejsc ani białych ziaren margla świadczących o złym przygotowaniu gliny. Przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych takie ziarna bowiem pęcznieją i powodują powstawanie odprysków na powierzchni dachówek. Nie należy natomiast niepokoić się osadem wapiennym, który może pojawiać się na nowych dachówkach cementowych - po kilku deszczach sam się wypłucze i zniknie.
Dachówki na ogół są sprzedawane na paletach i zabezpieczone folią. Kupując je nie da się więc dokładnie obejrzeć każdej sztuki. Dlatego wcześniej warto dowiedzieć się o zasady i sposób reklamowania uszkodzonych lub wadliwych dachówek. Z reguły jest tak, że renomowani producenci, mający wielu przedstawicieli, szybciej reagują na ewentualne zgłoszenia reklamacyjne.
Jeśli w palecie potłuczonych jest wiele dachówek, należy to zgłaszać od razu. Reklamacje dachówkowego "gruzu" po ułożeniu dachu nie są uznawane. Jeśli natomiast stłuczek jest niewiele, a dach ma kosze i grzbiety, to dachówki z utrąconymi narożnikami można wykorzystać na docinki w tych miejscach.
Ile kosztuje krycie dachu
Ceny dachówek mocno różnią się między sobą. Zależą od producenta, modelu (karpiówka, esówka, zakładkowa), rodzaju wykończenia powierzchni, a nawet koloru. Większość cen modeli dachówek cementowych mieści się w przedziale 28-33 zł/m2 brutto, jedynie nietypowe kosztują 50-60 zł/m2. Znacznie większa jest rozpiętość cen dachówek ceramicznych; najtańsze kupimy już za ok. 30-40 zł/m2, najdroższe kosztują nawet 150 zł.
Koszt całego pokrycia będzie zależny też od stopnia skomplikowania dachu. Im będzie bardziej fantazyjny, tym więcej dachówek trzeba będzie przycinać, potrzebne też będą drogie dachówki kształtowe i akcesoria systemowe do wykończenia np. koszy, grzbietów. Więcej też zapłacimy za robociznę.
Jeśli więc zastanawiamy się nad kilkoma rodzajami dachówek, porównujmy całkowite koszty ułożenia z nich pokrycia, uwzględniając - poza kosztem dachówek podstawowych - następujące dane: liczbę potrzebnych dachówek kształtowych, i gąsiorów, niezbędny asortyment dodatkowy (klamry, uchwyty, taśmy, uszczelnienia itp.), całość obróbek blacharskich i liczbę okien połaciowych oraz normatywne straty montażowe (związane z cięciem dachówek).
W obliczeniach całkowitych kosztów dachu trzeba również doliczyć wynagrodzenie dla dekarza. Będzie ono także zależeć od rodzaju dachówki i stopnia skomplikowania dachu; za ułożenie 1 m2 dachówek zapłacimy 40-70 zł.
O niższej cenie dachówek cementowych decyduje znacznie niższy koszt produkcji. Do wiązania cementu, który jest ich głównym składnikiem, nie potrzeba bowiem aż tak dużych wydatków na energię jak do wypalania ceramiki.
Materiały i sposób wykończenia
Dachówki ceramiczne i cementowe produkowane są z różnych materiałów, inaczej też wykańcza się ich powierzchnię.
Ceramiczne. Najważniejszym materiałem do ich produkcji jest glina z bardzo małą zawartością margla. Oprócz niej, w masie są jeszcze dodatki uszlachetniające, które poprawiają jej jakość (kwarc, mączka ceglana). Po dokładnym wymieszaniu i odpowietrzeniu masy formuje się dachówki, stosując metodę ciągnienia (wyciskania pasm masy na profilowanych prasach i krojenie ich na dachówki) lub wytłaczania (prasowania w formach). Tak ukształtowane dachówki po wysuszeniu są wypalane w temperaturze ponad 1000oC. Mogą mieć naturalną, ceglastoczerwoną barwę lub też inny kolor, nadany przez barwienie gliny albo w procesie angobowania lub glazurowania.
- Naturalne - dachówki w kolorze naturalnym są przeważnie ceglastoczerwone; taką barwę nadają im zawarte w glinie związki żelaza. Inne kolory to odcienie żółci i szarości. Powierzchnia dachówek naturalnych nie jest całkowicie gładka. Dlatego są one w mniejszym stopniu niż dachówki angobowane i glazurowane odporne na zabrudzenie i porastanie mchem. Dachówki z powierzchnią naturalną są za to najtańsze.
- Angobowane - powlekane barwioną gliną z dodatkami uszlachetniającymi. Gładsze i odporniejsze na zabrudzenia niż naturalne. Mają więcej kolorów (oprócz tradycyjnych czerwonych i brązowych mamy do wyboru na przykład dachówki antracytowe, czarne i zielone). Dzięki zastosowaniu dwóch rodzajów angoby otrzymuje się dachówki cieniowane. Są też angoby szlachetne (o większym połysku niż angoby zwykłe) i bezbarwne (pełniące jedynie funkcję ochronną).
- Glazurowane (inaczej szkliwione) - pokryte szkliwem i wypalone. Powłoka ta zawiera więcej domieszek szklanych niż angoba, dlatego ma silniejszy połysk. Dachówki szkliwione są odporniejsze na wilgoć i zabrudzenia niż angobowane, ale też droższe. Glazura może być bezbarwna (pogłębia naturalny kolor i nadaje połysk) lub kolorowa - nadaje dachówce wybrany odcień - oprócz ceglastoczerwonego, także niebieski, granatowy czy czarny.
Cementowe. Te produkowane obecnie różnią się znacznie od swych prototypów z początku XX wieku, ale surowce do ich wytwarzania wciąż pozostają takie same. Są to: cement portlandzki, wyselekcjonowany piasek kwarcowy, woda i nadające barwę pigmenty (najczęściej zawierające tlenki żelaza lub chromu). Wymieszaną i zagęszczoną masę formuje się w kształt dachówek, które następnie pokrywa się kolorową drobnoziarnistą warstwą wypełniającą pory i wygładzającą powierzchnię. Nie wchłania ona wody, więc dachówki zyskują większą odporność na mróz i czynniki atmosferyczne. Następnie suszy się je w specjalnych komorach. Niektórzy producenci dodatkowo dwukrotnie malują jeszcze powierzchnię dachówek farbami akrylowo-polimerowymi lub farbami z nabłyszczaczem.
Pierwsze dachówki były szare, dziś można wybierać wśród kilku podstawowych kolorów ( czerwień, brąz, grafit). Inne, np. zielone czy niebieskie, robi się na zamówienie; są o 30-45% droższe.
Tradycyjne modele dachówek
Większość obecnie oferowanych modeli to dachówki zakładkowe z wyprofilowanymi zamkami, które poprawiają szczelność pokrycia. Oprócz tego oferowane są między innymi karpiówki, esówki (czyli zakładkowe bez zamka) i dachówki typu mnich-mniszka. Większy wybór modeli oferują producenci ceramiki. Dachówki cementowe, ze względu na inną technologię produkcji, nie mogą mieć tak złożonych kształtów jak ceramiczne, choć oczywiście także jest w czym wybierać. Tu oferowane są modele zakładkowe z zamkami.
Karpiówki to najstarsze dachówki, płaskie, przypominające łuski karpia. Mają wykrój półokrągły, ale spotyka się też inne kształty np. gotycki, prosty, segmentowy, sześciokątny. Wymiary: długość 38 i szerokość 18 cm. Są też karpiówki saksońskie i berlińskie (z profilowaną powierzchnią). Przeznaczone są do krycia w łuskę lub w koronkę.
Mnich-mniszka to podłużne dachówki o półokrągłym kształcie. Jako jedyne zawsze mocowane są parami, które tworzą wklęsła mniszka i wypukły mnich. Obecnie można je zobaczyć na obiektach zabytkowych, choć nadal układane są na domach stylizowanych na wiekowe lub śródziemnomorskie. Oferowane przez nielicznych producentów.
Esówki (nazywane holenderkami), pojedyncze, czasem podwójne. To tradycyjne dachówki zakładkowe. Ich charakterystyczne cechy to przekrój w kształcie litery S oraz ukośne ścięcie w lewym dolnym i prawym górnym rogu. W Polsce królują na Mazurach. Kryte nimi dachy charakteryzują się głębokimi, ale miękkimi światłocieniami.
Zakładkowe z zamkami To nowoczesne dachówki zakładkowe z wyprofilowanymi na krawędziach zamkami, które poprawiają szczelność pokrycia. Oferowane są w różnych kształtach: jako płaskie, ze spłaszczoną i zaokrągloną falą, albo stylizowane na tradycyjne "niezakładkowe" pokrycia, np. mnicha-mniszkę (te ostatnie zwane są klasztornymi.).
Dachówki po nowemu
Oprócz typowych modeli znajdziemy na rynku także dachówki w niespotykanych wcześniej kształtach lub kolorach. Na nowoczesnych domach o prostej formie dobrze będzie prezentować się dachówka płaska (zdjęcie poniżej) w kształcie prostokąta, gładka lub z delikatnym wzorem, oferowana zarówno w wersji ceramicznej, jak i cementowej. Na zamówienie można też kupić płaskie dachówki w kształcie rombu. Ładnie prezentują się one na dachach, dając wrażenie uporządkowania i geometrycznej dyscypliny. Nowością są też dachówki wielkoformatowe, o wymiarach znacznie większych niż tradycyjne. Do pokrycia 1 m2 dachu potrzeba zaledwie 7 sztuk. Najlepiej wyglądają na dużych połaciach - porządkują je, nadając przy tym pokryciu wrażenie lekkości.
Zwolennicy stylu śródziemnomorskiego i "dworkowego" również znajdą w ofercie producentów nowe propozycje - na przykład dachówki fabrycznie postarzane.
Jak wygląda dachówka dobrej jakości
Dachówki muszą mieć równe i dość gładkIe powierzchnie oraz dobrze do siebie przylegać (dokładne parametry określone są w stosownej normie). Przy opukiwaniu dobra dachówka ceramiczna wydaje czysty dźwięk, a na jej przełamie nie widać uwarstwienia, pustych miejsc ani białych ziaren margla świadczących o złym przygotowaniu gliny. Przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych takie ziarna bowiem pęcznieją i powodują powstawanie odprysków na powierzchni dachówek. Nie należy natomiast niepokoić się osadem wapiennym, który może pojawiać się na nowych dachówkach cementowych - po kilku deszczach sam się wypłucze i zniknie.
Dachówki na ogół są sprzedawane na paletach i zabezpieczone folią. Kupując je nie da się więc dokładnie obejrzeć każdej sztuki. Dlatego wcześniej warto dowiedzieć się o zasady i sposób reklamowania uszkodzonych lub wadliwych dachówek. Z reguły jest tak, że renomowani producenci, mający wielu przedstawicieli, szybciej reagują na ewentualne zgłoszenia reklamacyjne.
Jeśli w palecie potłuczonych jest wiele dachówek, należy to zgłaszać od razu. Reklamacje dachówkowego "gruzu" po ułożeniu dachu nie są uznawane. Jeśli natomiast stłuczek jest niewiele, a dach ma kosze i grzbiety, to dachówki z utrąconymi narożnikami można wykorzystać na docinki w tych miejscach.
Ile kosztuje krycie dachu
Ceny dachówek mocno różnią się między sobą. Zależą od producenta, modelu (karpiówka, esówka, zakładkowa), rodzaju wykończenia powierzchni, a nawet koloru. Większość cen modeli dachówek cementowych mieści się w przedziale 28-33 zł/m2 brutto, jedynie nietypowe kosztują 50-60 zł/m2. Znacznie większa jest rozpiętość cen dachówek ceramicznych; najtańsze kupimy już za ok. 30-40 zł/m2, najdroższe kosztują nawet 150 zł.
Koszt całego pokrycia będzie zależny też od stopnia skomplikowania dachu. Im będzie bardziej fantazyjny, tym więcej dachówek trzeba będzie przycinać, potrzebne też będą drogie dachówki kształtowe i akcesoria systemowe do wykończenia np. koszy, grzbietów. Więcej też zapłacimy za robociznę.
Jeśli więc zastanawiamy się nad kilkoma rodzajami dachówek, porównujmy całkowite koszty ułożenia z nich pokrycia, uwzględniając - poza kosztem dachówek podstawowych - następujące dane: liczbę potrzebnych dachówek kształtowych, i gąsiorów, niezbędny asortyment dodatkowy (klamry, uchwyty, taśmy, uszczelnienia itp.), całość obróbek blacharskich i liczbę okien połaciowych oraz normatywne straty montażowe (związane z cięciem dachówek).
W obliczeniach całkowitych kosztów dachu trzeba również doliczyć wynagrodzenie dla dekarza. Będzie ono także zależeć od rodzaju dachówki i stopnia skomplikowania dachu; za ułożenie 1 m2 dachówek zapłacimy 40-70 zł.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
