Gazowe kotły wiszące - dwa w jednym

Producenci urządzeń grzewczych odnotowują wzrost sprzedaży kotłów wiszących, a więc popularność tych urządzeń rośnie. I nic dziwnego. Decyzja, że kocioł będzie wisiał na ścianie, oznacza, że pod nim znajdzie się wolne miejsce. Na przykład na zasobnik, który w połączeniu z kotłem jednofunkcyjnym zapewni komfort zaopatrzenia w ciepłą wodę.

Ale zamiast tego tandemu można też wybrać kocioł dwufunkcyjny, czyli taki, który nie musi współpracować z "zewnętrznym" zasobnikiem c.w.u. Wtedy w łazience pod kotłem zyskamy miejsce na pralkę lub półki, a w kuchni - na szafki.

Zasada działania

Kotły dwufunkcyjne, jak wskazuje sama nazwa, są urządzeniami dwuzadaniowymi, przeznaczonymi i do ogrzewania pomieszczeń, i przygotowywania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.). Od kotłów jednofunkcyjnych odróżnia je to, że aby przygotować ciepłą wodę, nie muszą współpracować z zasobnikiem. Mają bowiem wbudowany dodatkowy wymiennik, który służy do podgrzewania jej w trybie przepływowym, tzn. w tym czasie, kiedy jest ona pobierana. Przygotowanie ciepłej wody jest traktowane priorytetowo. Oznacza to, że kiedy ktoś odkręci kran z ciepłą wodą, kocioł przestaje pracować na potrzeby ogrzewania i zaczyna podgrzewać wodę, a potem grzeje ją tak długo, jak długo jest ona pobierana. Te przerwy w ogrzewaniu, spowodowane poborem ciepłej wody, z reguły nie powodują pogorszenia się komfortu cieplnego.

Rodzaje kotłów

Są ich dwa: standardowe (czasami nazywa się je tradycyjnymi) oraz kondensacyjne. Kto zdecyduje się na zakup kotła standardowego, może wybierać między urządzeniami z otwartą lub z zamkniętą komorą spalania. Oto, czym te kotły różnią się od siebie.

Standardowe z otwartą komorą spalania mają dwie charakterystyczne cechy:

- pobierają powietrze do spalania bezpośrednio z pomieszczenia, w którym się znajdują (zazwyczaj przez otwartą od dołu obudowę kotła),

- spaliny są z nich usuwane dzięki naturalnemu ciągowi w kominie, do którego podłączony jest kocioł.

Ze względu na te cechy trzeba wziąć pod uwagę następujące wymagania i niedogodności:

- w pomieszczeniu, w którym znajduje się kocioł (lub w pomieszczeniu sąsiednim), trzeba wykonać otwór nawiewny umożliwiający napływ powietrza z zewnątrz, co zwłaszcza w okresie zimy wiąże się z obniżeniem w pomieszczeniu komfortu cieplnego;

- w sytuacji, gdy źle działa komin, do pomieszczenia mogą przenikać spaliny z kotła;

- kotły te mają nieco niższą sprawność;

- kotły te wymagają odpowiednio długiego komina, który gwarantuje odpowiedni ciąg, zdolny do usunięcia spalin na zewnątrz.

Standardowe z zamkniętą komorą spalania. Jak wskazuje nazwa, są tak zbudowane, że spalanie jest w nich odcięte od pomieszczenia, w którym kocioł się znajduje. Dzięki temu praktycznie nie ma możliwości, aby gaz lub spaliny z kotła przedostały się do wnętrza pomieszczenia. Kotły te, w przeciwieństwie do omówionych wcześniej, mogą pobierać powietrze do spalania oddzielnym przewodem, bezpośrednio z zewnątrz. Nadają się więc idealnie do takich pomieszczeń jak kuchnia czy łazienka, gdzie nawiew zimnego powietrza powoduje znaczny dyskomfort.

Jeszcze jedną ważną cechę tych kotłów stanowi to, że wypływ spalin jest wymuszany pracą zamontowanego w nich wentylatora. Dzięki temu nie ma potrzeby budowania komina. Spaliny można wyprowadzić przez dach lub bezpośrednio przez ścianę specjalnym przewodem spalinowym (lub powietrzno-spalinowym, który służy zarówno do usuwania spalin, jak i zasysania powietrza do spalania).

Uwaga! Przepisy mówią, że w domach jednorodzinnych wolno stojących rury powietrzno-spalinowe można wyprowadzać przez ścianę tylko wtedy, gdy moc kotła nie przekracza 21 kW.

Kondensacyjne. Od standardowych różnią się tym, że wykorzystują energię zawartą w parze wodnej. Następuje to w specjalnie skonstruowanym wymienniku, którego powierzchnia wymiany ciepła jest znacznie większa niż w zwykłych kotłach. W takim wymienniku spaliny schładzają się do 40-70°C, dzięki czemu następuje skroplenie pary wodnej i odzyskanie dodatkowych ilości energii. Skutkuje to większą o kilkanaście procent sprawnością kotła i mniejszym zużyciem paliwa, a więc i mniejszymi rachunkami za ogrzewanie.

Kotły kondensacyjne to urządzenia z zamkniętą komorą spalania, a więc mają też wszystkie zalety takich urządzeń.

Sposoby podgrzewania wody

Gdy kupujemy kocioł dwufunkcyjny, nie wystarczy wybrać pomiędzy standardowym a kondensacyjnym, lub - jeśli zdecydujemy się na standardowy - między takim z otwartą bądź zamkniętą komorą spalania. Trzeba jeszcze wziąć pod uwagę komfort zaopatrzenia w ciepłą wodę, na jaki możemy liczyć. A ten jest różny w zależności od konstrukcji kotłów.

Bez zasobnika. Pracują jak piecyk gazowy, tzn. kiedy uruchamiany jest pobór ciepłej wody, rozpoczyna się jej podgrzewanie, a z chwilą zakręcenia kranu - kończy. Ich zaletami są małe wymiary i przystępna cena. Wśród wad trzeba wymienić niewielką wydajność (12-14 l/min), która nie pozwala na komfortowy pobór wody z dwóch kranów jednocześnie, brak możliwości czerpania wody małym strumieniem (dla uruchomienia podgrzewania wody potrzebny jest przepływ 2-3 l/min), brak możliwości wykonania obiegu cyrkulacyjnego, a co za tym idzie - długi czas oczekiwania na ciepłą wodę w punktach poboru bardziej oddalonych od kotła (kotły bez zasobnika, do których można podłączyć układ cyrkulacyjny, to raczej rzadkość). Z tych względów kotły te są dobre do małych mieszkań i domów, ale nie zaleca się ich do domów o rozbudowanej instalacji ciepłej wody, a także tam gdzie domownicy chcą mieć możliwość korzystania z dwóch punktów poboru jednocześnie (chyba, że kocioł ma moc 28-30 kW).

Z wstępnym podgrzaniem wody. Podobnie jak wyżej opisane, przygotowują c.w.u. tylko na zasadzie przepływowej, ale jest z nich zawsze niewielka ilość ciepłej wody, która wypływa (z kotła) zaraz po odkręceniu kranu. Krótszy jest zatem czas oczekiwania na wodę (10-15 sekund, bo tyle trwa uruchomienie kotła i podgrzanie wody). Poza tym kotły te praktycznie nie różnią się od tych bez wstępnego podgrzania.

W zasobniku. Spośród kotłów dwufunkcyjnych największy komfort zaopatrzenia w c.w.u. zapewniają urządzenia z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody. Może to być:

- minizasobnik - o pojemności od 2,5 do 6 l, lub

- zasobnik o większej pojemności (te wstawiane do kotłów wiszących mają od 20 do 60 l pojemności).

W zasobniku zawsze znajduje się woda podgrzana do określonej temperatury, której podtrzymywanie wiąże się oczywiście ze zużyciem paliwa, ale za to kiedy zostanie uruchomiony pobór ciepłej wody, zawsze jest ona czerpana z zasobnika. Dzięki temu:

- skraca się czas oczekiwania na ciepłą wodę,

- istnieje możliwość czerpania wody małym strumieniem (nawet 0,5 l/min),

- temperatura wody jest stabilna (nie zmienia się w wyniku zmian ciśnienia).

Kotły z dużymi zasobnikami cechuje duża wydajność (początkowa może dochodzić nawet do 20 l/min). Dodatkową zaletą jest możliwość zainstalowania obiegu cyrkulacyjnego, dzięki któremu ciepłą wodę można mieć natychmiast po odkręceniu kranu - nawet oddalonego od kotła o kilkanaście metrów. Kotły wystarczają zatem do większych domów i co ważne - umożliwiają korzystanie z ciepłej wody z dwóch kranów jednocześnie.

Miejsce na kocioł

Zgodnie z przepisami, kotły dwufunkcyjne o mocy do 30 kW nie muszą być instalowane w wydzielonych pomieszczeniach. Można je montować we wszystkich, które nie są przeznaczone na stały pobyt ludzi, jeśli tylko spełniają one określone w przepisach warunki dotyczące wysokości, kubatury, wentylacji i odprowadzania spalin, a także dopływu powietrza do spalania.

Korzystając z tych możliwości, wiszące kotły dwufunkcyjne coraz częściej wkomponowuje się w wystrój kuchni czy łazienki, a w małych domach znajduje na nie miejsce na poddaszu. Kotły te umożliwiają też poszerzenie funkcji tradycyjnej kotłowni.

Łazienka. Do łazienek najlepiej nadają się dwufunkcyjne kotły z zamkniętą komorą spalania bądź kotły kondensacyjne. Niepotrzebny jest wtedy bezpośredni nawiew powietrza z zewnątrz, który zwłaszcza zimą powoduje wychłodzenie.

Konieczne jest natomiast zapewnienie w łazience sprawnej wentylacji. No i trzeba pamiętać o tym, że kocioł jest urządzeniem zasilanym napięciem 230 V, a zatem jego montaż musi być zgodny ze stosowną normą*, która wyodrębnia w tych pomieszczeniach strefy 0, 1, 2, 3 odmierzone w stosunku do wanny lub natrysku i dopuszcza montaż w strefie 2 wyłącznie tych urządzeń, które mają stopień ochrony IPX4, a w strefie 3 - urządzeń o stopniu ochrony IPX1, IPX2, IPX3. Te same przepisy wymagają też, aby obwód elektryczny zasilania kotła był wyposażony w wyłącznik różnicowoprądowy o znamionowym prądzie zadziałania nie większym niż 30 mA.

Kuchnia. W kuchniach, podobnie jak w łazienkach, najlepiej stosować kotły z zamkniętą komorą spalania. Po pierwsze dlatego, że nie ma wtedy potrzeby zapewniania dopływu powietrza do spalania przez otwór nawiewny. Po drugie, nie trzeba rezygnować z zastosowania wyciągu kuchennego, co byłoby konieczne, gdyby kocioł miał otwartą komorę spalania. W tej sytuacji zamiast wyciągu trzeba zastosować pochłaniacz.

Jeśli myślimy o zamontowaniu kotła w kuchni, w ciągu szafek kuchennych, warto zadać sobie trochę trudu i poszukać takiego, którego gabaryty będą odpowiadały wielkości szafek. Zawsze jednak trzeba pamiętać o zachowaniu minimalnych (bezpiecznych) odległości od szafek. Można też zabudować kocioł w szafce, ale wtedy należy zachować następujące warunki:

- zostawić tzw. przestrzeń serwisową, która zapewni łatwy dostęp do kotła w celu wykonania jego przeglądu lub naprawy (najbezpieczniej wykonać szafkę o 10 cm szerszą, choć są i takie kotły, dla których wystarczy zaledwie 1 cm);

- wybrać (zamówić) taką szafkę, do której będzie mogło stale dopływać powietrze (jeśli kocioł będzie miał otwartą komorę, będzie ono potrzebne do spalania, a jeśli zamkniętą - do wentylowania szafki). Napływ powietrza i wentylację może zapewnić szafka z otwartym dołem i górą bądź szafka z odpowiednio wykonanymi drzwiczkami, w których łączna powierzchnia otworów wynosi minimum 600 cm2 w dolnej i 600 cm2 w górnej części drzwiczek.

Do kuchni trzeba też dobierać kotły nieemitujące nadmiernego hałasu - nie powinien on przekraczać 36 dB.

Nowoczesna kotłownia. Współczesne wiszące kotły dwufunkcyjne są estetyczne, cicho pracują i nie wymagają zbyt dużo miejsca. To pozwala zmieniać przeznaczenie pomieszczeń technicznych, w których są montowane. Nie trzeba się już ograniczać do urządzania tam składzików czy pralni i suszarni, lecz przeznaczyć na takie pomieszczenie więcej miejsca (np. łącząc pomieszczenie przeznaczone na kocioł z sąsiednim) i urządzić w nim na przykład siłownię czy inne pomieszczenie rekreacyjne - byleby tylko nie kłóciło się to z przepisem zakazującym przeznaczanie takiego pomieszczenia na stały pobyt ludzi.

Na poddaszu. Montaż kotła na poddaszu jest jak najbardziej możliwy, choć wiąże się z konkretnymi ograniczeniami. Po pierwsze, nie zawsze da się wykonać komin takiej długości, by udało się zapewnić wystarczający ciąg. W tej sytuacji rozwiązaniem może być kocioł z zamkniętą komorą spalania (lub kondensacyjny) z wymuszonym wypływem spalin. Po drugie, należy się liczyć z wydłużonym czasem oczekiwania na ciepłą wodę w pomieszczeniach na parterze. Znaczenie tej niedogodności zmniejszy zastosowanie kotła, który pozwoli na wykonanie obiegu cyrkulacyjnego (wymuszonego pracą pompy).

Ponadto kotły montowane na poddaszu są bardzo "wrażliwe" na nieszczelności w instalacji c.o. Ponieważ kocioł jest najwyższym punktem całej instalacji, zmniejszenie ilości wody w instalacji jest równoznaczne z zapowietrzeniem wymiennika kotła. To z kolei prowadzi do zadziałania zabezpieczeń i automatycznego wyłączenia kotła aż do czasu jego odpowietrzenia i uzupełnienia brakującej ilości wody. Dlatego system ogrzewania z kotłem na poddaszu należy powierzyć dobremu i sprawdzonemu instalatorowi.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>