Kominek ładny i bezpieczny

Tekst: Grzegorz Dudek05-07-2010 14:00

Kominek powinien być nie tylko ładny, ale i bezpieczny. Bo od źle zbudowanego kominka zapalił się już niejeden dom.

Kiedy decydujemy się na zainstalowanie w domu kominka, zwykle najwięcej uwagi poświęcamy jego wyglądowi. Tymczasem uroda kominka to nie wszystko; powinien on być przede wszystkim bezpieczny. Bezpieczeństwo pożarowe kominka zależy głównie od tego, jak został wykonany, oraz czy podłączono go do odpowiedniego komina. No i oczywiście od poprawnej eksploatacji - bo i tu, niestety, bardzo często zdarzają się błędy.

Jakie wnętrze, taki kominek

Kominek zawsze był bardzo ważnym elementem wyposażenia domu, dodającym rangi pomieszczeniu, w którym się znajduje. Dlatego tak ważne jest zwrócenie uwagi na to, co decyduje o wyglądzie i estetyce kominka. Dobrze dobrany do wnętrza będzie jego ozdobą i doda mu szczególnego charakteru. Niedopasowany będzie raził swoją innością. Zanim dokona się wyboru, warto więc pomyśleć, w jakim stylu urządzimy dom i dopiero wtedy decydować, czy kominek ma mieć wygląd tradycyjny czy nowoczesny.

Tradycyjne. Kominki tradycyjne mogą być zarówno otwarte jak i zamknięte. Są tym ładniejsze, im ciekawsze jest ich wykończenie. W takim wystroju najlepiej prezentują się kominki o ukrytej w ścianie komorze dymowej i palenisku tylko nieznacznie wysuniętym poza lico ściany. Najczęściej obudowywane są kamiennym, ceglanym lub gipsowym portalem. Ciekawie wyglądają też wysunięte na pomieszczenie kominki w obudowie z kafli ceramicznych. Obudowy takie charakteryzują się szeroką paletą kolorystyczną i bogactwem reliefów tworzących zdobienia poszczególnych elementów.

Nowoczesne. Można do nich zaliczyć kominki otwarte budowane przy ścianie, z wysuniętym poza jej płaszczyznę paleniskiem i zawieszonym nad nim trapezowym okapem, jak też kominki zamknięte z wkładem. Te drugie stwarzają praktycznie nieograniczone możliwości aranżacji. Sprzyjają temu różne konstrukcje wkładów. Obudowy do nich można wykonywać z takich materiałów jak płyta g-k, bloczki czy kamień.

Dekoracja czy źródło ciepła

Zanim przystąpi się do wyboru kominka, najpierw trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, do czego będzie on służyć: czy ma pełnić funkcję dekoracyjną, czy też być wydajnym źródłem ciepła, które wspomaga system ogrzewania domu? Jeśli ma ogrzewać, powinien to być kominek zamknięty z wkładem, z jedną, góra dwoma szybami i obudową wykonaną w taki sposób, aby było w niej dość miejsca na cyrkulację powietrza oraz montaż elementów systemu dystrybucji ciepłego powietrza. Natomiast w kominku o przeznaczeniu ozdobnym liczy się przede wszystkim jego konstrukcja, która pozwala na uzyskanie maksymalnego i niczym niezakłóconego widoku żywego płomienia. Stąd idea zastąpienia tradycyjnego kominka (otwartego z jednej strony), takim który jest otwarty z dwóch lub trzech stron. Warto zaznaczyć, że w tej wersji wykonuje się zarówno kominki otwarte jak i zamknięte. Kominki otwarte z dwóch stron najczęściej sytuujemy w narożach pomieszczeń lub na przykład jako interesujące zamknięcie ściany działowej.

Kominki otwarte z trzech stron, połączone ze ścianą, dają możliwość obserwacji ognia z dowolnego punktu pomieszczenia. Ciekawym, choć dość ekstrawaganckim rozwiązaniem jest kominek otwarty z każdej strony. Może on mieć zarówno palenisko otwarte, jak i zamknięte. Rozwiązanie pierwsze wydaje się bardziej atrakcyjne, zapewnia bowiem zarówno uzyskanie efektu ozdobnego, jak i kontakt z żywym ogniem. Rozwiązanie drugie jest natomiast bezpieczniejsze.

Miejsce na kominek

Jakimi kryteriami kierować się, wybierając odpowiednie miejsce na kominek? Przede wszystkim bliskością komina, do którego zostanie on podłączony, oraz odpowiednią przestrzenią.

Przestrzeń jest ważna z dwóch względów. Po pierwsze dlatego, że aby kominek był efektowny, musi być właściwie wyeksponowany - potrzebuje więc miejsca z "perspektywą". Po drugie, ponieważ kominek wydziela znaczne ilości ciepła, to jeśli zostanie wstawiony do zbyt małego pomieszczenia, z pewnością będzie dochodziło do jego przegrzewania. Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - na 1 kW mocy cieplnej kominka powinno przypadać co najmniej 4 m3 kubatury pomieszczenia. Jednocześnie norma mówi, że kubatura pomieszczenia z kominkiem nie może być mniejsza niż 30 m3.

Podstawa to dobra obudowa

Dekoracyjny charakter kominków tłumaczy, dlaczego zawsze więcej uwagi przywiązujemy do ich wyglądu zewnętrznego niż do parametrów technicznych, w tym bezpieczeństwa. Takie rozumowanie to także bardzo często efekt niewiedzy. Wiele osób uważa, że kominek z wkładem już z założenia jest bezpieczny. Nic podobnego. O jego bezpieczeństwie decyduje przede wszystkim obudowa, która powinna być zrobiona zgodnie z następującymi zasadami:

do jej wykonania należy używać materiałów niepalnych, takich jak płyty g-k o zwiększonej odporności ogniowej, beton komórkowy, kamień czy kafle ceramiczne. Obudowa z płyt g-k o zwiększonej odporności ogniowej musi być zabezpieczona od środka specjalną wełną mineralną do zastosowań kominkowych z warstwą folii aluminiowej. Taka izolacja chroni zarówno obudowę jak i przylegające do kominka ściany przed nadmiernym nagrzewaniem;

drewniane elementy obudowy muszą znajdować się w bezpiecznej odległości od wkładu. Ponadto od strony wkładu należy je dokładnie zabezpieczyć izolacją cieplną;

między krawędziami fasady wkładu a obudową należy zachować dylatacje, czyli kilkumilimetrowe odstępy (pod wpływem wysokiej temperatury materiał, z którego wykonano wkład, może się rozszerzać);

powinna być na tyle duża, aby powietrze mogło swobodnie opływać wkład. W tym celu między wkładem a ściankami obudowy powinno się zachować kilkucentymetrowy odstęp;

musi mieć zapewniony dopływ i wypływ powietrza. Zimne powietrze powinno napływać od dołu, a w górnej części okapu muszą być wykonane otwory, przez które część ogrzanego powietrza wydostanie się do pomieszczenia. W otworach należy umieszczać tylko i wyłącznie kratki z materiałów niepalnych - mosiądzu, stali bądź aluminium, ponieważ kratki z tworzywa sztucznego mogą ulec stopieniu, a nawet spaleniu - i koniecznie o stałym przekroju (bez możliwości zamykania).

Komin - ważna rzecz

Planując budowę kominka, koniecznie trzeba pomyśleć o dobrym kominie. Nie może to być taki sam komin jak te, które służą do odprowadzania spalin z kotłów. Temperatura dymu wychodzącego z kominka osiąga bowiem 400°C, a więc jest znacznie większa niż temperatura spalin z kotłów. Dodatkowo trzeba brać pod uwagę możliwość zapalenia się sadzy w kominie, a wtedy temperatura w nim wzrasta do 1000°C. Jeśli kominek podłączy się do źle wykonanego komina, o pożar w domu naprawdę nietrudno. Komin do kominka powinien być:

odporny na wysoką temperaturę, czyli zbudowany z materiałów takich jak cegła pełna, elementy ceramiczne lub dwupłaszczowe rury stalowe z izolacją termiczną wewnątrz (elementy ceramiczne i rury stalowe powinny mieć specjalne atesty potwierdzające ich zastosowania kominkowe);

szczelny - wszystkie elementy komina muszą być ze sobą dokładnie połączone, a rura łącząca kominek z kominem musi móc swobodnie wydłużać się i kurczyć pod wpływem zmian temperatury;

wyposażony w wyczystkę, czyli w wykonany w dolnej części otwór, który umożliwia czyszczenie komina;

odpowiednio duży, czyli o średnicy co najmniej 15 cm dla otworu paleniska do 0,25 m2 i 18 cm - dla paleniska większego, lub o wymiarach nie mniejszych niż 14×27 cm i wysokości minimum 4 m;

n wyprowadzony na odpowiednią wysokość ponad dach:- co najmniej 60 cm powyżej kalenicy, jeśli dach jest płaski, lub gdy jest stromy, ale ma pokrycie łatwopalne (np. gont lub strzechę),- co najmniej 30 cm od powierzchni dachu stromego z pokryciem niepalnym;

usytuowany w bezpiecznej odległości od elementów palnych:

- jeśli jest to gotowy komin prefabrykowany, wszelkie elementy palne muszą być oddalone od wewnętrznej ścianki komina o minimum 16 cm,

- jeśli jest to komin murowany, bezpieczna odległość wynosi minimum 30 cm.

Więcej o: