Zaprawy samopoziomujące

red.03-02-2005 01:00

Z zapraw samopoziomujących, nazywanych również samorozlewnymi można wykonywać różnego rodzaju podkłady pod posadzki.

Robi się z nich warstwy wygładzające na ręcznie wyrównywanych podkładach, jastrychy na izolacji cieplnej oraz akustycznej czy też jastrychy z ogrzewaniem podłogowym. Zaprawy samopoziomujące układa się bardzo łatwo, bo rozprowadzona po podłodze zaprawa sama równomiernie się rozlewa.

Rodzaje

Cementowe. Odporne na zawilgocenie. Wykonany z nich podkład osiąga pełną wytrzymałość mechaniczną po 28 dniach. Są również zaprawy cementowe szybko twardniejące, wzbogacone specjalnymi dodatkami, dzięki którym porównywalną wytrzymałość uzyskują mniej więcej po upływie trzech dni.

Podkłady cementowe bez specjalnych dodatków (np. emulsji uelastyczniającej) są wrażliwe na działanie podwyższonej temperatury, mogą więc pękać i kruszyć się pod jej wpływem. Z tego powodu nie zaleca się ich stosować w pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym.

Gipsowe. Konkurencyjne cenowo, a ponadto mają dobre właściwości mechaniczne i są odporne na działanie podwyższonej temperatury, dlatego nadają się na wylewki na ogrzewaniu podłogowym. Wiążą szybciej niż zwykłe zaprawy cementowe - można przyjąć, że warstwa grubości jednego centymetra osiąga pełną wytrzymałość po siedmiu dniach. Ponieważ pod wpływem wilgoci pęcznieją (pękają i obniża się ich wytrzymałość), wylewkę należy odizolować folią polietylenową od podłoża, na którym są wylewane.

Zapraw gipsowych nie powinno się stosować w pomieszczeniach wilgotnych ani na zewnątrz budynku. Ze względu na korozyjne działanie gipsu na stal wszystkie elementy stalowe, które będą miały bezpośredni kontakt z wylewką gipsową, należy odpowiednio zabezpieczyć (np. lepikiem asfaltowym).

Do czego jaki podkład?

Jastrych zespolony z podłożem - na podłoża czyste (oczyszczone z warstw, które mogłyby osłabić przyczepność - np. z kurzu, tłuszczu, wosku czy resztek farby), nośne i niechłonne (zagruntowane wcześniej specjalnym preparatem). Stosowany wtedy, gdy trzeba o kilka centymetrów podnieść poziom posadzki.

Jastrych na warstwie oddzielającej - na bardzo słabe, chłonne lub zaoliwione podłoża. Jastrychy te układa się na warstwie oddzielającej, najczęściej z folii polietylenowej grubości 0,2 mm, która pełni jednocześnie funkcję izolacji przeciwwilgociowej.

Jastrych pływający - na warstwy izolacji termicznej lub akustycznej. Przed ułożeniem jastrychu izolacje te trzeba przykryć warstwą oddzielającą, na przykład z folii polietylenowej.

Jastrych w systemie ogrzewania podłogowego - jeśli instalacja jest dobrze przymocowana, układa się go w jednej warstwie. Często wykonuje się go w dwóch warstwach, aby uniemożliwić wypływanie rur (drugą warstwę układa się po wstępnym związaniu pierwszej).

Warstwy wygładzające - na ręcznie wyrównywane podkłady. Ręcznie wyrównywany podkład nie jest wystarczająco gładki i dlatego pod niektóre materiały posadzkowe (np. panele czy wykładziny) trzeba go jeszcze odpowiednio wyrównać oraz wygładzić. Kilkumilimetrowa warstwa wygładzająca nie tylko wyrównuje podłoże, ale także je wzmacnia, a ponadto zmniejsza zużycie kleju do mocowania płytek czy wykładzin.

Przygotowanie podłoża

Podłoże pod zaprawę wyrównującą powinno być szorstkie. Dlatego z podłoża cementowego należy usunąć (skuć) warstwę zastygłego na nim lśniącego mleczka cementowego, a podłoże gipsowe - przeszlifować gruboziarnistym papierem ściernym oraz szczotkami stalowymi. Takie zabiegi powinny polepszyć przyczepność zaprawy. Ewentualne uszkodzenia podłoża betonowego należy wypełnić zaprawą zalecaną przez producenta.

Podłoże, na którym będzie ułożona zaprawa samopoziomująca, powinno być odpowiednio wytrzymałe (przynajmniej 12 MPa), suche (do 3%) oraz czyste. Zapraw nie należy układać na podłożu, które się kruszy, ugina albo jest zatłuszczone.

Przed wylaniem zaprawy podłoże trzeba odkurzyć, a potem zagruntować preparatem polecanym przez jej producenta. Zadaniem preparatu gruntującego jest zwiększenie przyczepności i wytrzymałości powierzchniowej podłoża, a także utrudnienie odciągania przez nie wody ze świeżo wylanej zaprawy (mogłoby to spowodować pogorszenie wytrzymałości wiążącej warstwy, a nawet późniejsze jej odspajanie się i pękanie). Gruntowanie sprzyja też dobremu wypoziomowaniu zaprawy, bo na zagruntowanym podłożu łatwiej ją rozprowadzić.

Układanie i pielęgnacja

Przygotowanie zaprawy i rozpoczęcie robót. Trzeba to zrobić ściśle według zaleceń producenta podanych w karcie technicznej. Do suchej mieszanki można dodać tylko precyzyjnie odmierzoną ilość wody, bo jej nadmiar obniżyłby wytrzymałość wylewki i mógłby spowodować jej pękanie, a niedobór utrudniałby układanie zaprawy i taki podkład mógłby popękać już podczas wysychania.

Uwaga! Producenci zawsze podają, w jakiej temperaturze zaprawa może być stosowana. Zazwyczaj zalecają, by nie układać jej w temperaturze niższej niż 5-10°C ani wyższej niż 30°C.

Suchą zaprawę miesza się z wodą w wiadrze, używając wiertarki z mieszadłem. Jeżeli zaprawa przeznaczona jest na podłoże odkształcalne (np. z ogrzewaniem podłogowym), do niektórych mieszanek trzeba dodać roztworu emulsji uelastyczniającej.

Jeżeli powierzchnia wylewek jest duża (np. są to podłogi w całym nowo wybudowanym domu), zaprawę można przygotować i wylewać z zastosowaniem agregatu. Gotową zaprawę wyrównującą układa się najpierw wzdłuż ściany najbardziej oddalonej od wejścia. Jeśli podłogi wylewane są w całym domu, prace zaleca się rozpocząć od najwyższej kondygnacji.

Poziom i grubość. Warstwa wylewki powinna być równa. Nie może też być cieńsza od minimalnej ani grubsza od maksymalnej podanej przez producenta na opakowaniu. Aby kontrolować jej poziom, trzeba zastosować specjalne przyrządy (repery) lub - jeśli pomieszczenie jest małe - na ścianach zaznaczyć punkty wysokościowe. Wylewaną zaprawę rozprowadza się długą szpachlą lub specjalną listwą zgarniającą z wysuwanymi bolcami dystansowymi.

Odpowietrzanie. Podczas mieszania zaprawy dostaje się do niej powietrze (zbyt szybkie mieszanie zaprawy może nawet spowodować jej spienienie). W ułożonej masie pęcherzyki powietrza unoszą się ku górze i cześć z nich może uwięzić twardniejąca zaprawa. Taki "dziurkowany" podkład byłby po związaniu mało wytrzymały. Wylewki samopoziomujące trzeba więc odpowietrzać, przeciągając po powierzchni wylanej zaprawy wałkiem kolczastym lub wałkiem siatkowym.

Pielęgnacja. Twardnienie zaprawy powinno najpierw przebiegać w warunkach dużej wilgotności, dlatego przez kilka pierwszych dni pomieszczenia powinny być zamknięte oraz chronione przed przeciągami. Ważna jest też temperatura: w zbyt wysokiej (powyżej 20°C) wylewka może się przesuszyć i popękać. W niższej temperaturze podkład może być zbyt długo wilgotny, aby można było na nim układać posadzkę.

Więcej o: