Otuliny do rur

Obok nieszczelnych okien i niewystarczająco ocieplonych ścian zewnętrznych jedną z przyczyn utraty ciepła są niezabezpieczone rury centralnego ogrzewania i doprowadzające ciepłą wodę. Aby minimalizować te straty, stosuje się materiały izolacyjne, najczęściej w formie otulin i mat.

Dziś najpopularniejsze są pianki polietylenowe i poliuretanowe. Rzadziej, choć wciąż często, zastosowanie mają wełny mineralne oraz styropian. W zapomnienie odchodzi natomiast izolacja rurociągów watą szklaną z gipsowym płaszczem ochronnym.

Pianki

W Polsce pianki stosowane są od około siedmiu lat i od tego czasu wyraźnie dominują wśród materiałów pełniących podobne funkcje.

Na rynku dostępne są dwa rodzaje bazujące na tworzywach syntetycznych - polietylenie i poliuretanie.

Dobre własności izolacyjne pianki polietylenowej wynikają z jej struktury - spienione cząsteczki zamykają w sobie obojętny gaz. Dzięki takiej budowie pianka charakteryzuje się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła wynoszącym 0,034-0,039. Wysoka odporność chemiczna, hydrofobowość (najniższa nasiąkliwość wynosząca poniżej 1proc.), niewrażliwość na korozję i działanie insektów i gryzoni stawiają ją w czołówce izolatorów.

Chociaż sam polietylen jest substancją palną, po dodaniu do niego środków utrudniających palenie, zyskuje właściwości samogasnące. Pianka ma szeroki zakres tolerancji temperaturowej (przedział temperatur, w których nie traci swoich właściwości), dobrze spełnia swoje zadanie w temp. od minus 45 st. C do plus 95 st. C.

Warto zwrócić też uwagę na elastyczność i plastyczność pianki. Są one szczególną zaletą, ułatwiając i usprawniając montaż. Często decydują o możliwości izolowania trudno dostępnych miejsc.

Pianka sama w sobie jest bardzo delikatna i podatna na uszkodzenia mechaniczne. Ta niedoskonałość eliminowana jest poprzez wzmacnianie jej zarówno od zewnątrz, jak i od wewnątrz różnego rodzaju osłonami. Mają one też ułatwiać montaż izolacji.

Często od wewnątrz pianka pokryta jest folią lub innym materiałem poślizgowym, co ułatwia naciąganie jej na przewody instalacyjne.

W zależności od przeznaczenia otuliny zabezpiecza się różnymi rodzajami zewnętrznych płaszczy ochronnych. Inne pokrywy stosuje się do instalacji podtynkowych, a inne do instalacji zewnętrznych. Należy o tym pamiętać przy wyborze odpowiedniego rozwiązania, nie ograniczając kryteriów do doboru grubości izolacji.

Otuliny produkowane są w wielu wymiarach, o rozmaitych przekrojach i zróżnicowanych grubościach ścianek. Większość wytwórców oferuje też możliwość realizacji indywidualnych i nietypowych zamówień.

Pianki ze spienionego poliuretanu mają wiele cech wspólnych z piankami polietylenowymi. Są wytwarzane z żywicy poliestrowej i różnią się niektórymi parametrami i właściwościami.

Są najlepszymi termoizolatorami, charakteryzują się najniższym z dotychczas osiągniętych współczynnikiem przewodzenia ciepła wynoszącym 0,025. Pozwala to na zmniejszenie grubości ścianek otuliny, co ułatwia jej zastosowanie szczególnie w miejscach mało przestrzennych.

Otuliny z pianki poliuretanowej wykazują też większą tolerancję temperaturową. Można je stosować w zakresie od minus 60 st. C do plus 135 st. C.

Są odporne na butwienie i gnicie oraz wiele chemikaliów. Nie zagrażają jej insekty, mikroby ani gryzonie. Pianka nie chłonie wody, jej nasiąkliwość po 24-godzinnym teście wynosi 3 proc. objętości. W trakcie produkcji nadaje się jej właściwości samogasnące.

Otuliny najczęściej wytwarzane są z twardej pianki poliuretanowej, dzięki czemu odznaczają się stosunkowo dużą wytrzymałością mechaniczną. Od zewnątrz zwykle pokryte są płaszczem z PCW lub folią aluminiową, a ich wewnętrzna strona chroniona jest zwykle przez silikonowy papier.

Otuliny z pianek polietylenowych i poliuretanowych można montować na nowo powstających lub już istniejących instalacjach. Niektóre otuliny bez nacięcia naciąga się na rury, tak jest w przypadku nowych instalacji. Występują również otuliny z nacięciem wzdłużnym, które łączy się za pomocą taśm samoprzylepnych, klejów lub nitów, oraz złożone z dwóch części, które łączy się za pomocą taśmy spinającej.

Niektórzy producenci oferują otuliny wyposażone w zamki zatrzaskowe umożliwiające łatwe i szybkie zamykanie przy montażu. Ponadto pianki zarówno w trakcie montażu, jak i eksploatacji nie są szkodliwe dla zdrowia. Mogą być przetwarzane i powtórnie wykorzystywane.

Wełny i styropian

Wełna mineralna wyrabiana z włókien (np. szklanych) dzięki porowatej strukturze ma doskonałe własności izolacyjne. Jest całkowicie odporna na gnicie i pleśń. Ponad 98 proc. objętości materiału stanowi zamknięte pomiędzy włóknami powietrze - bariera dla uciekającego ciepła. Współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 0,04-0,055 (osiągalny jest 0,03), co sytuuje wełnę mineralną w czołówce izolatorów.

Jest materiałem paroprzepuszczalnym, więc nie jest całkowicie odporna na działanie wody. Charakteryzuje się wyższą od pozostałych izolatorów nasiąkliwością, która wynosi 4 proc. objętości.

Wyroby z wełny są chemicznie neutralne, dzięki czemu są odporne i nieszkodliwe, nie stanowią również pożywki dla zwierząt. Są odporne na bardzo wysokie temperatury i niepalne, nie rozprzestrzeniają ognia i nie przyczyniają się do rozwoju pożaru. Zwiększenie bezpieczeństwa pożarowego wyróżnia wełnę spośród innych palnych izolatorów.

Otuliny wykonane z wełny mineralnej produkowane są w wielu wymiarach, o różnym przekroju i grubości. Najczęściej osłonięte są płaszczem ochronnym z folii PCW lub folii aluminiowej zbrojonej albo wytłaczanej. Otuliny po założeniu na rurociąg mocuje się za pomocą opasek lub drutu stalowego ocynkowanego na gorąco. Wyroby z wełny mineralnej nadają się do przetwarzania i ponownego wykorzystania.

Również styropian nie zanieczyszcza środowiska naturalnego i nie jest szkodliwy dla zdrowia. Powstaje w wyniku polimeryzacji styrenu z zastosowaniem środka porotwórczego, dzięki czemu zyskuje właściwości dobrego izolatora (współczynnik przewodzenia ciepła wynosi 0,031-0,045).

Styropian jest hydrofobowy - nie zatrzymuje wilgoci - a jego nasiąkliwość wynosi 1,2-1,8 proc. objętości po 24-godzinnym teście.

Nie gnije w wilgotnym środowisku. Zachowuje wszystkie swoje właściwości. Jest chemicznie nieodporny, jednak istnieje grupa klejów, które nie powodują jego niszczenia.

Otuliny styropianowe można stosować do izolacji rur, których temperatury nie przekraczają 80 st. C. Sam styropian jest materiałem palnym, jednak impregnowany zyskuje właściwości uniemożliwiające zapalenie.

Produkowane otuliny obejmują wszystkie średnice rur o różnej grubości izolacji. Firmy oferują również wykonanie indywidualnych zamówień. Otuliny ze styropianu są twarde, mechanicznie wytrzymałe i trwałe. Chronią rury przed wilgocią i korozją, są łatwe w montażu i w demontażu.

Niektórzy producenci

Folimpex, 05-071 Sulejówek, ul. 3 Maja 23, tel (0-22) 783 40 59

Saint-Gobain Isover Polska, 44-100 Gliwice, ul.Okrężna 16, tel. (0-32) 339 63 00

Korff Isolmatic, Mirosławice, 55-045 Rogów Sobócki, tel. (0-71) 341 09 01

Izoterm, 05-152 Cząstków Mazowiecki, ul. Gdańska 14, tel. (0-22) 785 06 90

Thermaflex, 58-130 Żarów, ul. Przemysłowa 6, tel. (0-74) 858 96 66