Zdalne sterowanie oświetleniem

Zdalne sterowanie oświetleniem: drożej czy taniej?

Sterowanie światłem nie jest jedynie domeną nowoczesnych instalacji inteligentnego domu, choć trzeba przyznać, że to one dają najwięcej możliwości w tej materii. Można jednak znaleźć urządzenia i rozwiązania znacznie tańsze, nie wymagające wydawania co najmniej kilkunastu tysięcy złotych.

Wszystko zależy od tego, co chcemy osiągnąć. Jeśli zależy nam na zdalnym sterowaniu kilkoma lampami w obrębie jednego wnętrza, np. w sypialni osoby o ograniczonych możliwościach ruchowych, można wykorzystać tani zestaw gniazd sterowanych pilotem.

Pomieszczenia da się też dekorować światłem o efektownie zmieniającym się natężeniu czy kolorze. Taką możliwość dają zestawy diodowe, wyposażone w różnego typu sterowniki i obsługiwane pilotem.

Jeśli zależy nam na zautomatyzowaniu oświetlenia w domu, możemy sięgnąć po dość proste systemy umożliwiające zdalne sterowanie światłem przez wi-fi lub bardziej rozbudowane, oferowane przez producentów osprzętu elektrycznego, które pozwalają na bezprzewodowe sterowanie żaluzjami, światłem, termostatami. Ich zaletą jest możliwość stopniowego rozbudowywania.

Zdalne sterowanie oświetleniem: proste urządzenia i systemy sterujące

Do rozwiązań najprostszych i najtańszych należą wtyki gniazdowe z pilotem zdalnego sterowania. Wyglądają one jak nieco większe gniazdka, które podłącza się do gniazd ściennych. Do nich podłącza się wtyczki lamp (mogą to być też inne urządzenia elektryczne). Ten prosty zabieg daje już możliwość włączania i wyłączania lampy przy użyciu pilota. Ograniczeniem jest tu niewielka liczba gniazd wchodzących w skład zestawu - zwykle od 3 do 5. Zaletą jest niewielki koszt urządzeń, zapłacimy za nie od 40 do 200 zł.

Zestaw startowy bezprzewodowego sterowania oświetleniem to zwykle mostek i trzy lub dwa źródła światła, ale system można rozbudować nawet do 50 urządzeń/fot. Philips

Nowocześniejsze rozwiązania to taśmy lub listwy LED ze sterownikiem i sterowaniem radiowym.  Umożliwiają włączanie i wyłączanie światła, zmianę jego natężenia, a nawet koloru (diody RGB). Zestaw z trzema listwami LED, sterownikiem i pilotem kosztuje od 85 zł.

Zasięg pilota sterującego gniazdami to 25 m w pomieszczeniach zamkniętych/fot. Kanlux

Nowe możliwości sterowania oświetleniem dają zestawy sterowane przy użyciu domowej sieci wi-fi. W ich skład wchodzą specjalne oprawy lub żarówki ze sterownikami. Sercem systemu jest niewielkie urządzenie, podłączane do domowego routera, które pozwala sterować wieloma odbiornikami w różnych pomieszczeniach. Zaletą takich systemów jest możliwość ich rozbudowywania, czyli dołączania kolejnych punktów świetlnych. Zestaw startowy kosztuje do 250 zł.

W zestawach LED poza taśmą lub listwą i pilotem sprzedawane są transformatory i sterowniki. To od tych ostatnich zależą możliwości ustawienia diod/fot. Jula

Zdalne sterowanie oświetleniem: łączniki automatyczne

To nieco inny typ sterowania światłem, bo nie ma pilotów czy aplikacji, którymi można zarządzać oświetleniem.  Są natomiast łączniki, zwane popularnie włącznikami. Od typowych urządzeń różni je to, że wyposażane są w czujki, które włączają lub wyłączają oświetlenie. Mogą to być np. czujniki ruchu, obecności lub zmierzchowe. Pierwsze dwa typy włączają oświetlenie wtedy, gdy w zasięgu ich działania znajdzie się człowiek. Zarówno czujki ruchu, jak i obecności reagują na poruszające się "obiekty", z tym że czujniki obecności wykrywają ruchy o mniejszym zakresie, przez co są w stanie stwierdzić, czy ktoś jest w pomieszczeniu. Dlatego tam, gdzie spędzamy więcej czasu, lepszym rozwiązaniem jest montaż takich właśnie czujek.

Czujniki zmierzchowe najczęściej stosowane są do opraw zewnętrznych, gdyż pozwalają automatycznie włączyć światło, gdy na dworze robi się ciemno i wyłączyć je, gdy jest więcej światła słonecznego.

Największą zaletą automatycznie sterowanych łączników jest to, że nie pozostawiają niepotrzebnie włączonego oświetlenia, dzięki czemu możemy oszczędzać energię i obniżać rachunki za prąd. Ale nie jest to zaleta jedyna. Automatyczne oświetlenie to także komfort dla użytkownika, jeśli zamontujemy je w newralgicznych miejscach - przede wszystkim w ciągach komunikacyjnych. Warto tak zamontować łączniki, by czujka obejmowała zasięgiem wjazd do garażu, jego wnętrze, drzwi wejściowe, hol i przedpokój. Dzięki temu światło będzie zapalać się automatycznie, kiedy pojawimy się przed domem i poprowadzi nas bezpiecznie do środka, co bywa cennym wsparciem, gdy mamy w rękach zakupy dla całej rodziny. Nie trzeba będzie szukać przełącznika po omacku, światło będzie się świecić tylko podczas naszej obecności, a potem automatycznie się wyłączy.

Bezprzewodowy czujnik ruchu wysyła drogą radiową sygnał do odbiorników działających w tym samym systemie, np. Xcomfort/fot. Eaton Electronic

Łączniki współpracujące z czujnikami ruchu warto instalować też w korytarzach w pobliżu sypialni i przy pokojach dzieci. Wówczas nocny marsz do łazienki będzie bezpieczniejszy.
Automatyczne łączniki są jednak dość kosztowne. Zależnie od producenta, zasięgu i rodzaju czujnika przeciętnie trzeba za nie zapłacić od 150 do 250 zł. Są też modele droższe.

Zdalne sterowanie oświetleniem: łączniki bezprzewodowe

Są dwa typy łączników elektronicznych. Jeden z nich jest typowym łącznikiem, montowanym do puszki elektrycznej. Zamiast typowego klawisza ma gładką płytkę i zamontowane pod nią sensory reagujące na dotyk; często można do nich dokupić piloty zdalnego sterowania. Ceny łączników sensorowych wahają się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.

Piloty do włączników dotykowych mogą obsługiwać kilka obwodów elektrycznych/fot. Livolo

Drugi rodzaj łączników to dwuczęściowe zestawy. Jedna część to odbiornik (np. wyłącznik jedno- lub dwukanałowy, ściemniacz), który montuje się w puszce elektrycznej. Drugą jest nadajnik, mający kształt tradycyjnego włącznika. Różni się od niego tym, że przykleja się go do ściany w dowolnym miejscu.  Ceny takich łączników wahają się od 150 do 700 zł.

Zdalne sterowanie oświetleniem: inteligentna instalacja

Określa się tak wiele mniej lub bardziej skomplikowanych systemów automatycznego sterowania domowymi instalacjami, w tym oświetleniem. Dzieli się je na dwie grupy:

- kablowe - wymagają projektowania na etapie budowy i rozprowadzenia kabli podczas prac instalacyjnych. Do najpopularniejszych należy magistralny system KNX;

- bezprzewodowe - często wybierane do zautomatyzowania domów już użytkowanych. To opcja polecana także wówczas, kiedy planujemy powoli rozbudowywać funkcjonalności, włączając kolejne urządzenia i czujniki. Do najczęściej wybieranych należą urządzenia współpracujące na bazie protokołów transmisji danych Io-homecontrol, Z-wave i ZigBee.

Wystarczy tablet lub smartfon, by zdalnie zarządzać instalacjami sterowanymi przez "domową inteligencję"/fot. Ospel

Zdalne sterowanie oświetleniem: programowane sceny

W instalacjach inteligentnego domu można nie tylko zdalnie sterować każdą podłączoną do systemu lampą, ale także programować tzw. sceny świetlne, a nawet "uczyć" system, kiedy powinien je włączać. Sceny te to nic innego, jak włączanie zestawów lamp (z wybranym natężeniem i kolorem światła), tworzących określony nastrój w pomieszczeniu.  W pokojach dużych lub reprezentacyjnych warto zaprogramować kilka  takich "nastrojów" oświetleniowych - innego potrzebujemy przy kolacji, innego kiedy czytamy lub oglądamy telewizję. Sceny można zmieniać jednym przyciśnięciem pilota lub ekranu smartfona.