Łazienka na poddaszu: aranżacje i porady architektoniczne

Łazienka na poddaszu: piękna i praktyczna

Sypialnie na poddaszu to oczywiste rozwiązanie - łatwo w ten sposób oddzielić strefę nocną od dziennej, prywatną od dostępnej dla gości i innych domowników. Nie zawsze jednak decydujemy się na łazienkę pod skosami, zwłaszcza jeśli chodzi o adaptację nieużytkowego dotychczas poddasza. Trzeba bowiem pomyśleć nie tylko o wydzieleniu dodatkowej, funkcjonalnej przestrzeni, ale także o doprowadzeniu odpowiednich instalacji.

Projekt i zdjęcia AM Design

Łazienka na poddaszu: wyzwanie dla projektanta i instalatora

Przy aranżowaniu nowej przestrzeni na poddaszu uwaga skupia się na sypialniach, łazienka natomiast schodzi na drugi plan. Tymczasem łazienka na poddaszu to idealne miejsce na wyeksponowanie belek konstrukcyjnych dachu, zabawę światłem naturalnym. Urządzanie łazienki pod skosami pozwala nadać jej niepowtarzalny, indywidualny charakter.

Projektowanie łazienki na poddaszu przysparza jednak wielu kłopotów. Czasem dlatego, że o jej zaplanowaniu myśli się dopiero wtedy, gdy po wydzieleniu sypialni pozostanie dość przypadkowa przestrzeń.

Trudność w urządzaniu łazienki na poddaszu polega głównie na sprytnym rozplanowaniu jej funkcji pod skosami połaci dachu tak, by wciąż była ergonomiczna. Idealnie jest, gdy decyzję o usytuowaniu łazienki na poddaszu można podjąć w fazie projektowej. Wtedy na spokojnie można przygotować się do prac aranżacyjnych i wszystko dokładnie przemyśleć.

Fot. Szkło Hartowane SOEKO

Kabinę prysznicową wpasowano pomiędzy ścianę a odsłonięte elementy konstrukcyjne

Projekt łazienki na poddaszu: uwaga na skosy

Im mniejsze nachylenie dachu, tym mniejsza jest różnica pomiędzy powierzchnią całkowitą a użytkową - a co za tym idzie, tym łatwiej urządzić łazienkę.

Zaprojektowanie funkcjonalnej łazienki to zawsze wyzwanie, ale na poddaszu aranżacyjnego wyzwania nie ułatwiają skosy, dlatego przed wprowadzaniem zmian projektowych dobrze jest zasięgnąć rady architekta i rozrysować program funkcjonalny przyszłego poddasza użytkowego z naciskiem na łazienkę.

Łazienka na poddaszu: problemy ze skosami

Przy projektowaniu rozmieszczenia urządzeń w łazience na poddaszu nietrudno o błędy. Patrząc na plan pomieszczenia przede wszystkim należy rozróżnić dwa pojęcia, tj. powierzchni całkowitej oraz powierzchni użytkowej łazienki na poddaszu.

Powierzchnia całkowita to w uproszczeniu powierzchnia mierzona po podłodze. Powierzchnia użytkowa to realna powierzchnia liczona od wysokości 190 cm (dostosowane do wysokości osoby stojącej) w skosach dachu.

Powierzchnia użytkowa jest też ściśle uzależniona od kąta nachylenia połaci dachowych. Im dach bardziej stromy, tym więcej powierzchni użytkowej w łazience.

Na rysunku rzutu poddasza obrys powierzchni użytkowej łazienki będzie oznaczony linią przerywaną. Wszystko to, co stanowi różnicę powierzchni całkowitej i użytkowej, będzie zlokalizowane pod skosami poniżej wysokości 190 cm. To istotne w przypadku decydowania o usytuowaniu takich urządzeń jak kabiny prysznicowe, lustra nad umywalkami, wanny, ustępy.

Jednak powierzchnię pod skosami można w sprytny sposób wykorzystać, np. na przeróżne schowki, niskie zabudowy, półki itp. Nie oznacza to, że musimy wszystkie urządzenia sanitarne ustawiać przy ścianach bez skosów - równie dobrze może się tam znaleźć wanna, miska w.c., a nawet kabina prysznicowa. Jednak za każdym razem trzeba koniecznie sprawdzić, czy skosy nie będą przeszkadzać w normalnym użytkowaniu urządzeń.

Fot. Marcin Grabowiecki/Projekt wnętrza INOSTUDIO

Skosy w łazience wykorzystano na wykonaną pod wymiar zabudowę

Rozplanowanie urządzeń sanitarnych na poddaszu

W łazienkach pod skosami liczy się każdy centymetr powierzchni. Przed przystąpieniem do urządzania warto uświadomić sobie, ile przestrzeni potrzebują poszczególne sprzęty, by korzystanie z nich nie stanowiło trudności i było ergonomiczne.

Wanna bez nóżek ma wysokość 40-50 cm, z nóżkami już 55-60 cm. Głowa siedzącej w wannie osoby znajduje się na wysokości 95-110 cm. Jednak żeby swobodnie wyjść z wanny, potrzeba przestrzeni pod skosem na 140-160 cm. Przed wanną należy pozostawić pas szerokości 70 cm i tu wysokość sufitu powinna wynosić minimum 2 m.

Kabiny i brodziki sytuuje się tam, gdzie można swobodnie stać. Minimalne produkowane wymiary brodzików to 80x80 cm. Optymalne i chyba najpopularniejsze są brodziki 90x90. Natomiast najmniej powierzchni zajmą brodziki narożne. Przed brodzikiem należy pozostawić wolną przestrzeń o wymiarze 90x100 cm. Tu skos powinien być na 2,1 m (ze względu choćby na drzwi do kabiny). Wielu producentów kabin oferuje rozwiązania na indywidualne zamówienie, dostosowane do skosów poddasza tak, by cześć prysznica mogła z powodzeniem wykorzystywać przestrzeń pod skosem.

Umywalki standardowo montowane są na wysokości 85 cm od powierzchni podłogi, ale to niepełna informacja - jeśli nad umywalką trzeba zamontować lustro. Do tego potrzebna będzie ściana o minimalnej wysokości 2 m. Przed umywalką zostawia się zazwyczaj 70 cm wolnej przestrzeni manewrowej. Przestrzeń ta powinna mieć wysokość również 2 m.

Miski w.c. montuje się na wysokości 40-45 cm od poziomu podłogi. Człowiek w pozycji siedzącej potrzebuje ok. 130 cm wolnej przestrzeni, ale stojący 2 m, na co należy zwrócić szczególną uwagę przy lokalizowaniu w.c. Urządzenia kompaktowe potrzebują 80 cm wysokości na spłuczkę, wiszące standardowo 130, ale w ofercie niektórych producentów są obniżone stelaże do wysokości 80 cm przewidziane specjalnie do montażu w ściankach kolankowych. Przed ustępem należy zachować wolną powierzchnię o wymiarze 60-80 cm.

Pralka. Jeśli w łazience na poddaszu ma znajdować się pralka, należy przewidzieć dla niej wysokość skosu 85 cm. Standardowa głębokość pralki to 60 cm. Nad pralką powinna być pozostawiona wysokość 150 cm, ponieważ z pralki korzystamy w pozycji zgiętej.

Fot. Paulina Arclin/www.bloglovin.com

Łazienka na poddaszu: odległości od pionów kanalizacyjnych

Przy projektowaniu łazienki na poddaszu wielu kłopotów może przysporzyć kwestia pogodzenia projektu aranżacji z istniejącymi pionami kanalizacyjnymi, zwłaszcza, że dojścia do pionów muszą mieć zapewniony odpowiedni spadek.

Na szczęście nie ma restrykcyjnych przepisów określających maksymalne odległości poszczególnych urządzeń sanitarnych od pionów. Należy się tu jednak kierować zdrowym rozsądkiem i pragmatyzmem. Przede wszystkim należy się skupić na właściwym względem pionu usytuowaniu ustępu i to on zdeterminuje układ pozostałych urządzeń.

Kanalizacja na poddaszu

Kanalizacja jest specyficzną instalacją w domu. Działa w oparciu o grawitację. Aby zapewnić jej prawidłowe działanie, należy stosować się do zaleceń projektantów sanitarnych i producentów konkretnego osprzętu.

Przyjmuje się odległość miski ustępowej od pionu kanalizacyjnego w granicy 100-130 cm. Ale nie odległość jest tu najważniejsza, a możliwość uzyskania spadku rury w kierunki odpływu do pionu, tj. 2-4 proc./mb.

Warunek ten dotyczy również sytuowania brodzików i wanien. W ich przypadkach należy zawsze pamiętać, żeby przewidzieć miejsce na ukrycie syfonu oraz rur odprowadzających. Dlatego też aranżując łazienkę na poddaszu należy do wysokości wanny czy brodzika dodać przestrzeń pod nimi (na nóżki w przypadku wanny oraz na podwyższenie w przypadku brodzika), a urządzenia starać się sytuować jak najbliżej pionu kanalizacyjnego.

Instalacja wodna nie jest na szczęście tak restrykcyjna. Może zostać poprowadzona według uznania w promieniu średnio 3 m od pionu. Dla wanien przyjmuje się odległość 2 m, dla brodzików 3 m, a dla umywalek nawet 4,5 m.

Fot. Geberit

Wentylacja łazienki na poddaszu

Warto też wspomnieć o uwzględnieniu ewentualnych przewodów wentylacyjnych idących z pomieszczeń na parterze. One zdecydują o wyglądzie pomieszczenia.

Najbardziej popularne murowane przewody wentylacji mechanicznej podobnie jak kanalizacja prowadzone są pionowo i mogą pojawić się w przestrzeni planowanej łazienki na poddaszu. Wentylację łazienki można zatem do nich podłączyć lub wykonać w dowolnym miejscu, ponieważ nad łazienką nie będzie już żadnych pomieszczeń użytkowych, którym przewody mogłyby przeszkadzać.

Czytaj też o wentylacji kanalizacji w łazience

Fot. Velux

Wentylację w łazience zapewnią także okna dachowe wyposażone w nawiewniki. Przed zaparowaniem szyb chroni także właściwe ukształtowanie wnęki okiennej

Oświetlenie łazienki na poddaszu

Zaletą łazienek poddaszowych jest możliwość doprowadzenia światła naturalnego w postaci okien dachowych.

Jeśli z jakiś powodów okna dachowe nie mogą być w łazience na poddaszu zastosowane, w takiej sytuacji sprawdzi się świetlik tunelowy. Zawsze warto rozważyć doprowadzenie światła dziennego, ponieważ w ciągu dnia nie będzie potrzeby zapalania w łazience światła, a więc generowania kosztów.

Okna połaciowe montowane na wysokości 90-120 cm poza światłem dziennym dają możliwość kontaktu wzrokowego z otoczeniem na zewnątrz.

Przy planowaniu okien połaciowych należy wziąć pod uwagę łatwość dostępu. Okna montowane nad wanną mogą być atutem podczas kąpieli pod gwiaździstym niebem, ale i utrudnieniem, ponieważ ich obsługa będzie wymagała zawsze wejścia do wanny. Zamawiając okna połaciowe do łazienki na poddaszu należy pamiętać, by były przeznaczone do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności.

Czytaj też: Świetlik dachowy, czyli jak dobrze doświetlić wnętrze

Fot. Roger Frei/Clavienrossier Architectes

Nietypowe rozwiązanie - na poddaszu stworzono niewielki taras z przeszklonymi dwiema ścianami

Ogrzewanie łazienki na poddaszu

Adaptując poddasze na łazienkę należy przewidzieć sposób jej ogrzewania. Najpopularniejsze są klasyczne grzejniki drabinkowe w różnych formach, które jednocześnie pełnią funkcję suszarek do ręczników, jednak niekiedy ze względu na brak miejsca grzejniki te nie są wystarczające, by ogrzać pomieszczenie.

Jako uzupełnienie można zastosować wtedy ogrzewanie podłogowe w postaci choćby mat grzewczych działających osobno lub w połączeniu z grzejnikiem ściennym. Instalację ogrzewania podłogowego należy uwzględnić w fazie projektowej, by wykonać odpowiednie warstwy w podłodze.

Fot. Bartosz Makowski

Niewielka łazienka, częściowo otwarta na sypialnię może nie potrzebować dodatkowego ogrzewania