Świetliki dachowe: jak dobrze doświetlić wnętrza

Do ciemnych pomieszczeń światło dzienne można doprowadzić przez świetlik tunelowy, zwany też rurowym. Jeden taki świetlik może dostarczyć w słoneczny dzień dużo więcej światła niż żarówka o mocy 60 W, co pozwala doświetlić pomieszczenie o wielkości 7-16 m2. Nie ma znaczenia, czy znajduje się ono na poddaszu, czy na parterze. Jednak każda sytuacja jest indywidualna, ponieważ rzeczywista ilość światła naturalnego zależy od kilku czynników, między innymi od: szerokości geograficznej, usytuowania domu względem stron świata, rodzaju i długości tunelu światłonośnego, pory dnia i roku, a także pogody.

Czasami w większym pomieszczeniu nie wystarczy jeden świetlik dachowy, ale konieczne będą dwa lub trzy. Ważna jest także funkcja pomieszczenia, w którym będą one instalowane - mniej światła potrzeba na komunikację, a więcej do pracy. Niezależnie od tego należy spełnić jeden warunek: odległość pomiędzy sufitem a połacią dachu nie może być większa niż 12 m. Taką maksymalnie długość może mieć rura światłonośna prowadząca przez warstwy dachu i poddasza nieużytkowego do sufitu.

Rodzaje świetlików dachowych

Na rynku dostępne są dwa rodzaje świetlików tunelowych - z giętką lub sztywną rurą światłonośną. Obydwa działają na tej samej zasadzie i mają podobną budowę.

Zobacz, jak wyglądają dwa różne typy świetlików.

Część zewnętrzna świetlika dachowego. Jej zadaniem jest skupianie padającego na dach światła słonecznego. Jest to nieotwierany element, który montuje się w płaszczyźnie dachu. Dzięki specjalnej, łatwo zmywalnej powłoce nie wymaga czyszczenia. Część zewnętrzna świetlika dachowego może mieć kształt: płaski, wyglądem przypominający małe okno połaciowe. Jest to rama z poliuretanowym kołnierzem w kolorze ciemnoszarym, z zamontowaną na stałe szybą;

półokrągły, w kształcie kopuły. Jest ona wykonana z akrylu odpornego na promieniowanie UV i zamocowana do ramy zespolonej z obróbką ze stali powlekanej, odpornej na korozję.

Część środkowa świetlika dachowego. To specjalny tunel, który na zasadzie odbić lustrzanych kieruje światło przechwycone przez część zewnętrzną do pomieszczenia, na pryzmatyczny rozpraszacz. Tunel światłonośny może być giętki albo sztywny. Pierwszy jest wykonany z elastycznej harmonijki z metalizowanego poliestru. Stosuje się go wówczas, gdy na jego drodze znajdują się przeszkody konstrukcyjne (na przykład elementy więźby dachowej) - łatwo go bowiem wtedy wygiąć, by je ominąć. Natomiast drugi rodzaj tunelu stanowi kilka połączonych ze sobą sztywnych elementów z aluminium pokrytego wysokorefleksyjną powłoką, która odbija aż 98 proc. światła. Ten rodzaj tunelu wykorzystuje się, gdy przestrzeń pod dachem pozwala na poprowadzenie prostych elementów. Dzięki takiej składanej konstrukcji łatwo nadać mu potrzebny kąt nachylenia. Tunele dostępne są w różnych przekrojach (250-550 mm) i długościach. Przy wyborze odpowiedniego trzeba znać przybliżoną odległość od górnej krawędzi łaty do sufitu pomieszczenia. Tunel elastyczny rozciąga się - zależnie od średnicy maksymalnie na długość 4 m lub 6 m i nie można go przedłużyć. Długość tunelu sztywnego zwiększa się za pomocą dodatkowych elementów - maksymalnie wynosi ona 12 m. Jednak im dłuższy tunel, tym gorzej doświetli pomieszczenie.

Część wewnętrzna świetlika dachowego. To montowany w suficie pomieszczenia plafon, który łatwo dopasować do wystroju wnętrza, dobierając rodzaj wewnętrznej szyby oraz kolor pierścienia. Szyby rozpraszające światło występują w trzech wzorach: matowym, mrożonym lub pryzmatycznym. Standardowy biały pierścień można zastąpić czarnym albo wykonanym z mosiądzu lub ze szczotkowanego aluminium.

Akcesoria do świetlików dachowych

Producenci świetlików tunelowych oferują bogate wyposażenie dodatkowe, które warto zastosować ze względów praktycznych i estetycznych. Atrakcyjną opcją jest możliwość zakupu świetlika z elektrycznym zestawem oświetleniowym (zazwyczaj nie ma go ze względu na to, że świetlik montuje się na środku sufitu pomieszczenia). Ma on żarówkę LED o mocy 4 W, która odpowiada żarówce 40 W. Świetlik z oświetleniem elektrycznym może po zmroku i w pochmurne dni służyć jako plafon. Taki zestaw można zainstalować w każdym momencie, nawet po zamontowaniu świetlika. Gdy świetlik umieszczony jest w pomieszczeniach wykorzystywanych do snu, na przykład w pokojach dziecięcych, można zakupić zaciemniający panel sufitowy. Jest on wykonany z bardzo lekkiego materiału i mocowany do pierścienia za pomocą magnesu. Razem ze świetlikiem dachowym można też instalować element wentylacyjny; to dobre rozwiązanie do pomieszczeń słabo wentylowanych.

Miejsce na świetlik dachowy

Od tego, gdzie w połaci dachowej zostanie zainstalowany świetlik, zależy ilość dostarczanego do wnętrza światła. Najlepszymi lokalizacjami są: południowa i południowo-zachodnia część dachu, gdzie najdłużej i najintensywniej świeci słońce, oraz miejsca niezacienione przez drzewa lub sąsiadujące wysokie budynki. Ważny jest również kąt nachylenia dachu. Rekomendowany wynosi: 15-60 st. dla pokryć profilowanych (ceramicznych i cementowych dachówek falistych, blachodachówki) i 35-60 st. dla pokryć płaskich (blacha płaska, dachówka bitumiczna). Niezmiernie ważne jest dokładne sprawdzenie stanu więźby dachowej. Może się bowiem okazać, że dach wykonany kilkanaście lat temu, choć wizualnie prezentuje się dobrze, wymaga remontu, albo konieczne jest wzmocnienie jego konstrukcji, aby przeniosła ona dodatkowe obciążenia. Bardzo ważna jest również ocena stanu poszycia, a także izolacji cieplnej (czy nie jest zawilgocona) i przeciwwilgociowej (czy nie jest uszkodzona). Wstępnie dach można obejrzeć samemu, ale ostateczną opinię powinien wydać fachowiec: inspektor budowlany lub konstruktor. Jeśli uzna, że dach wymaga remontu, warto poczekać z instalacją świetlika tunelowego. Gdy remont nie jest potrzebny, postarajmy się odszukać plany konstrukcyjne istniejącej więźby dachowej. Znacznie ułatwi to wskazanie odpowiedniego miejsca na świetlik dachowy.

Jak najlepiej doświetlić wnętrza świetlikiem

Oprócz odpowiedniego miejsca, istotny wpływ na ilość światła dostarczanego przez świetlik dachowy ma średnica i długość tunelu. Im jest on dłuższy i większy jest kąt jego załamania, tym większa strata światła. Każdy dodatkowy metr może w zachmurzone dni zmniejszyć natężenie oświetlenia o 6-40 proc. Dużą rolę odgrywa również materiał, z jakiego jest wykonany tunel światłonośny. Sztywny tunel z gładką powierzchnią pokrytą wysokorefleksyjną powłoką odbija światło trzy razy lepiej niż tunel giętki, w którym występują większe załamania światła. Z tego względu elastyczne tunele poleca się jedynie w sytuacjach, gdy odległość od dachu jest mniejsza niż 2 m lub ze względu na występujące przeszkody nie ma innej możliwości poprowadzenia prostego tunelu.

Decyzję znacznie łatwiej będzie podjąć, wykorzystując specjalne programy umieszczone na internetowych stronach producentów świetlików dachowych. Dzięki nim można obliczyć, ile świetlików należy zamontować w pomieszczeniu. Do przeprowadzenia kalkulacji potrzebne są zazwyczaj następujące dane: szerokość geograficzna, usytuowanie budynku i połaci ze świetlikiem, kąt nachylenia dachu, dokładne wymiary pomieszczenia, rodzaj pokrycia dachowego. Po wykonaniu obliczeń program wskazuje swoje rekomendacje dotyczące wyboru produktu, a także informuje, ile światła przedostanie się do wnętrza w słoneczny i pochmurny dzień.

Montaż świetlików dachowych

Sam montaż nie jest skomplikowany, ale warto dla pewności zlecić go fachowcom. W zależności od sprawności ekipy, sytuacji architektonicznej oraz materiału pokrycia dachowego, pełna instalacja zajmie średnio od 2 do 5 godzin. Instalacja świetlika składa się z trzech etapów. W pierwszej kolejności montuje się element dachowy, który przechwytuje światło dzienne. Niezbędny będzie jedynie demontaż fragmentu pokrycia, ale przy tak niewielkiej powierzchni nie jest to trudne. Nie jest natomiast konieczne przeprowadzanie jakichkolwiek zmian w konstrukcji dachu, a także specjalnych prac wykończeniowych po zakończeniu montażu świetlika. Aby uszczelnić przejście tunelu przez warstwy dachu, należy zaizolować miejsce pod świetlik przy wykorzystaniu standardowych materiałów izolacyjnych. Elementy samego świetlika uszczelnia się taśmami samoprzylepnymi zgodnie z instrukcją montażu. Kolejny etap to wykonanie otworu w suficie. Przy jego wyznaczaniu należy dopilnować, aby nie wypadł bezpośrednio pod profilem stalowym, do którego jest mocowana obudowa z płyt gipsowo-kartonowych. Następnie przeprowadza się tunel światłonośny, który nie wymaga dodatkowego uszczelnienia. Ostatnim etapem jest osadzenie od strony wnętrza elementu sufitowego, wokół którego powinna być ułożona izolacja termiczna i folia paroizolacyjna. Folię wywija się na ścianki tunelu i uszczelnia taśmą samoprzylepną.

Kołnierze gwarantujące szczelność świetlika tunelowego osadzonego w połaci dachu, są zintegrowane z elementem dachowym i specjalnie dopasowane do różnego rodzaju materiałów na dach - płaskich lub profilowanych.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail