Katowice - miasto, które zaskakuje. Mini przewodnik - Domosfera

Muzeum Ognia

Imponująca elewacja z miedzi to projekt studia OVO Grąbczewscy Architekci. Mieści się w Żorach, 50 km od Katowic. Dlaczego tu? Bo słowo Żor wywodzi się od żaru, a 11 maja obchodzone jest tu Święto Ogniowe upamiętniające pożar miasta w 1702 roku. Muzeum jest dość małe, a piszą o nim na całym świecie i było nominowane w konkursie Polska Architektura 2014. W środku interaktywna ekspozycja od prehistorii do dziś. Można rozpalić wirtualny płomień za pomocą krzesiwa, zobaczyć wyładowanie atmosferyczne lub przejść przez ścianę ognia i trafić do sali poświęconej duchowej sferze ognia. Warto tu zajrzeć.

Hotel Monopol

Pięciogwiazdkowy, zabytkowy hotel w stylu art déco ze 112-letnią historią.
Już w 1903 roku kiedy powstał, stał się jednym z najpopularniejszych i najbardziej luksusowych hoteli na Śląsku. Zatrzymywali się tu: Artur Rubinstein, Karol Szymanowski, Jan Kiepura, Charles de Gaulle. Hotel zamknięto na wiele lat pod koniec lat 80. W 2003 roku został otwarty ponownie pod wodzą Grupy Likus. Budynek pięknie odrestaurowano i umiejętnie połączono elementy stare z nowoczesnymi. Szczególnie imponujący jest szklany dach nad restauracją i autentyczna posadzka eksponowana pod wielką szybą w holu głównym. Komfortowe pokoje i wybitna kuchnia, którą docenili goście z zespołu Deep Purple, Woody Allen oraz reprezentacje piłkarskie Anglii i Portugalii.

Lokal Bakery

Piekarnio-kawiarnia w minimalistycznym stylu urzeka nie tylko pieczywem. Chleb, bagietki i bułki na zakwasie są oczywiście świeżo wypiekane na miejscu przez cały dzień (choć podobno szybko znikają!). Ale w Lokal Bakery można zjeść śniadanie, napić się bardzo dobrej kawy lub jednej z kilku gatunków herbat. Albo skusić się na brioche z pralinami migdałowymi, cukrem i czekoladą, czy pain au cinnamon. Właściciele uczyli się sztuki u piekarza w Lyonie. Postanowili rzucić pracę w warszawskich korporacjach i otworzyć własne miejsce, które nawet sami wyremontowali. Lokal Bakery zaprojektowała grupa architektów Mili Młodzi Ludzie z Poznania.

LEN ARTE restauracja, ul. Mariacka 25/ Fot. Bartłomiej Ryży

Restauracja Len Arte

Popularna, włoska trattoria zawsze pełna jest ludzi. A to dlatego, że włoski kucharz Francesco używa tylko włoskich składników, a pizza jest wypiekana w piecu opalanym drewnem. "Żądaj oryginalnej włoskiej pizzy. Nie pytaj o ketchup, sos czosnkowy, ser gouda, pizzę pół na pół i własną kompozycję" - głosi napis na ścianie. Oprócz pizzy są wyśmienite makarony (świeżo gotowane przed podaniem). W Len Arte nie ma zbyt dużo miejsca, ale to sprzyja kameralnej atmosferze z włoską muzyką w tle.

STREFA CENTRALNA, pl. Sejmu Śląskiego 2 / Fot. Bartłomiej Ryży

Kawiarnia Strefa Centralna

Bardzo przyjemna kawiarnia w stylu PRL-u. Dużo tu oryginalnych przedmiotów z tamtych czasów, m.in. krzesła i stoły znalezione w szpitalu św. Barbary w Sosnowcu, imbryki z logo Społem, stare wagi i komputery. Siedziska z palet i zabytkowe neony. Strefa powstała w dawnej galerii Centrum Kultury Katowice. Co ciekawe, za kawę płaci się wg cennika, ale za kanapki, sałatki i ciasta według uznania. Do dyspozycji jest też kącik dla dzieci oraz scena, odbywają się koncerty i wystawy. Wnętrze Strefy Centralnej zaprojektowała studentka malarstwa katowickiej Akademii Sztuk Pięknych Natalia Sieradzon, która inspirację czerpała z filmów.

Muzeum Śląskie

Kompleks zaprojektowała pracownia Riegler Riewe Architekten z Grazu. Na terenie starej kopalni wykorzystano przestrzenie pod ziemią i właśnie tam, na głębokości 14 m, znajduje się muzeum. Ekspozycje doświetlają zewnętrzne, przeszklone boksy, do kopalnianego szybu dobudowano panoramiczną windę. Muzeum to centrum kulturalne, poza wystawami odbywają się tu koncerty i przedstawienia. Warto też zajrzeć do nowoczesnego, muzealnego sklepu, kawiarni w maszynowni i Centrum Scenografii Polskiej w starym magazynie.

Biblioteka Akademicka

To jeden z najnowocześniejszych ośrodków informacji naukowej w Europie, wybudowany wspólnie przez Uniwersytet Śląski i Uniwersytet Ekonomiczny. Projekt architektoniczny był nie lada wyzwaniem a sprostała mu wyłoniona w drodze konkursu pracownia HS99. Bryła budynku składa się z dwóch prostopadłościanów pokrytych piaskowcem, którego kolor wpisuje się w kontekst miejsca, stanowiąc ukłon w stronę sąsiedniej, ceglanej zabudowy. W elewacjach budynku są przeszklone szczeliny, które naturalnie oświetlają wnętrza biblioteki, a po zmierzchu sztuczne światło wylewa się z nich na zewnątrz. Na kilku poziomach wewnątrz są wypożyczalnie, czytelnie, mediateka, magazyny, biura i otwarte przestrzenie do pracy. Minimalistyczny wystrój wprowadza atmosferę spokoju i harmonii.

Kawiarnia Kafej

To stacjonarna inicjatywa właścicieli Kawiarni na Kołach ? mobilnej kawiarni, z którą małżeństwo Kalina i Szymon odwiedzało festiwale i biobazary. Kafej serwuje więc przede wszystkim pyszną kawę i śniadania: kanapki, granolę, naleśniki, tosty francuskie. Kawiarnia jest na dwóch poziomach, utrzymana w tonacji żółto-niebieskiej. Dużo to światła i bardzo pozytywnej atmosfery, do której na pewno przyczynia się bardzo przyjazna obsługa. Można pograć w planszówki i poczytać codzienną prasę. Kafej otwarty jest codziennie od 7 rano!

Galeria Szyb Wilson

Galeria mieści się na terenie zabytkowego szybu kopalnianego KWK Wieczorek z 1826 roku (budynki zostały zaprojektowane przez Emila i Georga Zillmannów). Obecnie na powierzchni 2500 m kw. utworzono galerie: Małą, Średnią i Dużą. Hasło galerii brzmi: "To, co zabrał przemysł, kultura musi odzyskać". Poza promowaniem młodych, oryginalnych artystów, galeria wspiera dzieci i młodzież jako fundacja Eko-Art Silesia. Odbywają się tu także koncerty, przedstawienia, imprezy i sesje zdjęciowe.

SPODEK, aleja Korfantego 35/Bartłomiej Ryży

Spodek czyli ufo

Słynne, katowickie UFO powstało w 1971 roku według projektu Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego z Warszawy. Kształt nie jest jednak wynikiem projektu graficznego, ale wyliczeń, z których wynikało, że taka konstrukcja wytrzyma wstrząsy górnicze. Obiekt zajmuje 7 hektarów, a sala ma powierzchnię prawie 30 000 m kw. Stalowa konstrukcja kopuły waży 300 ton i jest połączona z zewnętrznym pierścieniem za pomocą 120 lin nośnych. Do głównej hali przylega też lodowisko, hotel i sala gimnastyczna. W Spodku odbywają się imprezy sportowe (na Mistrzostwach Świata w siatkówce na widowni zasiadła rekordowa liczba 50 tysięcy kibiców), konferencje, rewie, targi i koncerty. Te ostatnie często po raz pierwszy w Polsce (Metallica, The Cure, Pearl Jam, Prodigy, Depeche Mode, Sting, Genesis czy Tina Turner). W dawnych czasach działało tu też kino z największym ekranem w Polsce.

POSZETKA, ul. Morcinka 23/Fot. Bartłomiej Ryży

Sklep Poszetka

Kolejna udana rewitalizacja, tym razem starej szwalni. Projekt nadzorował Przemo Łukasik z Medusa Group i Grzegorz Layer, który prowadzi blog Kato Loft. Zatrzymano oryginalne elementy, takie jak wieszaki na lampy, haki i ubrania. Poszetka to mała rodzinna manufaktura produkująca dodatki dla mężczyzn: krawaty, muchy, paski, szale, portfele, spinki, chusteczki i oczywiście poszetki. Produkty powstają na miejscu, można podejrzeć proces projektowania i szycia. Na miejscu można też wykonać wszelkie poprawki. Materiały pochodzą z Włoch, ale szyją polskie krawcowe. Każdą rzecz można spersonalizować haftem. Poszetka ma wielu fanów, także wśród znanych polskich muzyków i aktorów.

POZIOM 511, ul. Bonerów 33, Podzamcze/Fot. Bartłomiej Ryży

Hotel Poziom 511

511 metrów nad poziomem morza, w sercu Jury Krakowsko-Częstochowskiej mieści się nowoczesny, świetnie zaprojektowany hotel. Jest wprawdzie 50 kilometrów od Katowic, ale naprawdę warto tu uciec od zgiełku miasta. O każdej porze roku. Hotel, zaprojektowany przez Grupę Plus Architekci, jest bardzo umiejętnie wpisany w krajobraz m.in wapiennych skał (latem można się wspinać). Jest wielki basen z przeszkloną ścianą, aby podziwiać widoki, spa i bardzo dobra restauracja. Jasne, komfortowe pokoje często mają okna do ziemi. Idealne miejsce na relaks i wyciszenie.

NOSPR

NOSPR, czyli długo wyczekiwana siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. W międzynarodowym konkursie architektonicznym, który rozpisano w 2008 roku zwyciężył zespół pracowni Tomasza Koniora. Bryła gmachu jest nowoczesna, prosta i elegancka, cegła nawiązuje do architektury regionu (m.in. Nikoszowca). Wnętrze kryje jedną z najlepiej nagłośnionych sal koncertowych w Europie na 1735 miejsc. Akustykę sali zaprojektowała japońska pracownia Nagata Acoustics, która współpracowała przy Walt Disney Concert Hall w Los Angeles i Danish Radio Concert Hall w Kopenhadze. NOSPR mieści się tuż obok Spodka i Muzeum Śląskiego, tworząc nową, kulturalną dzielnicę miasta. We wnętrzach mieści się też druga, mniejsza sala koncertowa, restauracja, kawiarnia i księgarnia muzyczna. Architekci zadbali o otoczenie budynku, które tworzą skwerki, place i ogrody oraz kładka pieszo-rowerowa łącząca NOSPR ze Spodkiem.

Złoty Osioł, ul. Mariacka 1/Fot. Bartłomiej Ryży

Restauracja Złoty Osioł

Kultowa, wegetariańska restauracja w centrum Katowic. Wnętrza są bardzo klimatyczne i przytulne z orientalno-hinduskimi, ręcznie malowanymi motywami na ścianach. Można spróbować dań kuchni meksykańskiej, indyjskiej, tajskiej, śródziemnomorskiej i fusion: spaghetti z granatem i bakłażanem, soczewicowa lasagna czy gulasz meksykański. Dania codziennie są inne. Wszystkie na bazie naturalnych składników i przypraw, podgrzewane w piecu elektrycznym a nie w kuchence mikrofalowej. To miejsce jest mocno charakterystyczne, przyciąga artystów i podróżników, sporo jest tu ulotek i plakatów różnych festiwali, warsztatów, wyjazdów i spotkań.