Nowy dom dla seniorów [pojedynek architektów - część 1]

Iwona Mere19-08-2016 11:40

Nowe lokum dla pary szczęśliwych dziadków to, zdaniem wielu osób, znacznie lepsza alternatywa, niż życie w za dużym, pustym domu lub w opuszczonym przez dzieci mieszkaniu w bloku.

Łatwo sobie wyobrazić, że starsi państwo korzystają ze słońca na tarasie w godzinach rannych i południowych, a dzieci i wnuki - z własnego, na piętrze - po powrocie z zajęć, czyli pod koniec dnia. Dlatego dłuższe elewacje wychodzące na wschód i zachód wydają mi się idealne!

Iwona Mere - ekspertka "Ładnego domu", architektka z dużą praktyką, związana z naszym miesięcznikiem od 1998 roku - wybrała projekt "Z360".

Największa zalety projektu, czyli dlaczego polecam właśnie ten dom

- współczesny budynek z użytkowym poddaszem łatwo wpasuje się w otoczenie - zarówno między domy ze stromymi, jak i płaskimi dachami;

- na każdym z dwóch poziomów zaplanowano samodzielne mieszkanie z jednoprzestrzenną strefą dzienną oraz sypialniami;

- funkcjonalność poddasza zwiększają duże, prostokątne lukarny;

- integralną część projektu stanowi garaż na dwa auta (a taras na stropie garażu uzupełnia mieszkanie na poddaszu);

- wydzielona klatka schodowa umożliwia niezależne funkcjonowanie obu mieszkań;

- wspólnie mieszkańcy będą korzystali tylko z wejścia i zaplecza gospodarczego (garażu, kotłowni i pralni), a także ogrodu.

Metryka projektu

Pow. użytkowa: 173,2 m²; pow. zabudowy: 171 m²; garaż: dwustanowiskowy; wysokość domu: 2,7 m; wymiary budynku: 14,4 m x 15,3 m; kubatura: 590 m³; nachylenie dachu: 35°; min. wymiary działki: 22,4 m x 23,3 m; kontakt: Z500; ul. gen. Zajączka 32, 01-510 Warszawa; tel. +48 22 425 50 30; 22 355 15 55; 607 17 12 12; +48 725 000 005; projekty@z500.pl; www.z500.pl

W domu o powierzchni użytkowej 173 m² zaplanowano dwa osobne mieszkania, mające około 75-80 m². Każde z nich znajduje się na jednym poziomie. Ponieważ rekomenduję lokum jako odpowiednie dla dwóch rodzin (i trzech pokoleń), proponuję, by parter zajęli seniorzy rodu, a na piętrze zamieszkali młodzi (para z dzieckiem, a nawet dwojgiem dzieci). Poziom współpracy i integracji będzie zależeć od indywidualnych decyzji inwestorów: sposób organizacji przestrzeni narzuca jedynie wspólne użytkowanie wejścia, garażu, kotłowni, pralni oraz ogrodu. Możliwe jest więc zarówno złożenie na barki dziadków większości prac domowych (na przykład gotowanie) i gospodarskich, jak i prowadzenie dwóch niezależnych "domów".
Na stropie garażu na dwa auta urządzono obszerny taras (40 m²), dlatego nawet odpoczynek na powietrzu da się tu "rozdzielić".

Działka - czyli w jakim otoczeniu najlepiej postawić dom wzniesiony według tego projektu

Budynek na planie prostokąta jest rozciągnięty wzdłuż frontowej krawędzi parceli, a kalenica dachu jest równoległa do drogi dojazdowej. Ku frontowi wysunięto z bryły duży, parterowy kubik garażu. O ile miejscowy plan zagospodarowania nie narzuca innych odległości (w postaci "obowiązującej linii zabudowy"), warto odsunąć wjazd do garażu na około 6 m w głąb działki, bo wtedy na podjeździe zyskamy dwa miejsca parkingowe, a trudno przewidzieć zawczasu, z ilu pojazdów będzie korzystać wielopokoleniowa familia. Autorzy nie wskazują optymalnej orientacji parceli, ale w moim odczuciu lepiej, by ulica dojazdowa przebiegała raczej od zachodu: ta część posesji będzie - z uwagi na plan domu - dosyć obszerna i warto ją maksymalnie wykorzystać. Dobrze też, by duży taras uzupełniający mieszkanie na piętrze nie był stale zacieniony. Działka pod budowę domu wg prezentowanego projektu powinna mieć powierzchnię w granicach 600 m² i szerokość co najmniej 22,4 m. To dosyć korzystne warunki, a na plus w kwestiach ekonomicznych (koszty eksploatacji!) zaliczam także umiarkowaną kubaturę domu (590 m³).

Wygląd budynku

Budynek z dwuspadowym dachem i dużymi, prostokątnymi lukarnami tworzy hybrydę klasycznego domu z użytkowym poddaszem z piętrowym, płasko nakrytym prostopadłościanem. Zwłaszcza w widoku od frontu dominują piony i poziomy: wysunięty ku drodze garaż zwieńczony tarasem i "podbity" mocnym zarysem lukarny skupia uwagę obserwatorów do tego stopnia, że trudno im będzie zauważyć resztę obiektu - np. skosy połaci dachowych, które tworzą tło dla bramy garażowej, loggi i szklanych balustrad. Podoba mi się ten efekt, dlatego uważam, że warto pójść za ciosem i nie rozdzielać ciemnego obramienia lukarny od frontowej ściany garażu (z wjazdem). Jasne tynki na bokach garażu niepotrzebnie dzielą bryłę na osobne płaszczyzny. Znacznie logiczniejsze wydaje mi się użycie grafitowego koloru (tynku, blachy czy paneli elewacyjnych) do zintegrowania geometrycznej wypustki, która wystarczająco wyraźnie odstaje od "domu właściwego". Zyskają na tym zwłaszcza boczne elewacje i widoki, które ujawnią faktyczną strukturę domu: rdzeń na planie prostokąta, pod skośnym dachem o połaciach nachylonych pod kątem 35° i poszerzające go, ciemne kubiczne elementy - lukarny i garaż. Ściany szczytowe z centralnie umieszczonymi portfenetrami w zasadzie nie wymagają żadnych dekoracji, no, może poza ciemniejszymi pasami tynku między otworami na parterze i poddaszu.
Zamiast ignorować czy maskować lekką asymetrię (nierównowagę) elewacji frontowej, wzmocniłabym różnicę między lewą stroną - z niskimi nasadzeniami eksponującymi drzwi wejściowe a prawą - bardziej prywatną, chronioną przed wglądem postronnych wysokimi, efektownymi krzewami. I tak z kuchennego okna na parterze nie zobaczymy furtki ani wejścia. Lepiej zatem delektować się widokiem bujnej roślinności niż kontrolować miejsca postojowe na podjeździe, prawda?

Wnętrza i ich funkcje

Wnętrza domu to w zasadzie - poza strefą wejścia i rejonem gospodarczym - dwa osobne mieszkania.

Lokum na parterze - powiązane zarówno z ogrodem, jak i zapleczem gospodarczym, powinno przypaść w udziale seniorom. Oszczędzimy im w ten sposób wędrówek po schodach (z biegiem lat zostanie to z pewnością docenione), a także ułatwimy dostęp do zielonego otoczenia. Naturalnie, pielęgnowanie ogrodu nie musi w całości spocząć na ich barkach, ale wygodne wyjście będzie zachętą do przenoszenia się z różnymi zajęciami na powietrze, a także do wypoczynku pod chmurką.

Ile rodzin, tyle będzie zapewne pomysłów na podział obowiązków domowych. Ważne, że jednoprzestrzenna strefa dzienna na parterze jest na tyle duża, że nie wyklucza gotowania dla całej, wielopokoleniowej rodziny i zasiadania do stołu "w pełnym składzie"; nie ograniczy też towarzyskiej aktywności mieszkańców parteru. Warto za to zastanowić się nad celowością wydzielania w tym mieszkaniu drugiej sypialni. Może większy komfort zapewni gospodarzom obszerniejsza sypialnia z własną łazienką na zapleczu? Wtedy nawet dziadkowie rozbrykanych kilkulatków mogliby zrezygnować z zamykania z obu stron drzwiami korytarza, którym przechodzi się także do części wspólnej. w takim układzie kosztem saloniku kąpielowego da się powiększyć kuchnię, a także wykroić przy ścianie kotłowni miejsce na dodatkową toaletę "dla gości".

Mieszkanie na poddaszu wygląda dosyć podobnie. Kręgosłup komunikacyjny tworzy korytarz przechodzący między sypialniami i zakończony otwartą częścią dzienną. Bardzo atrakcyjnie zapowiada się aneks kuchenny w dużej, wychodzącej na ogród lukarnie. Druga, zwrócona ku frontowi posesji powiększa przestrzeń przeznaczoną na sypialnie i otwiera dostęp do dużego tarasu nad garażem, gdzie lokatorzy "górki"(stryszku) mogą sobie stworzyć namiastkę ogrodu. Zaaranżowanie pomieszczeń okrojonych skosami wymaga pewnej zręczności, bo wg projektantów wysokość ścianki kolankowej nie przekroczy 90 cm. W łazience pod skosem zaplanowano wannę, w maleńkiej sypialence po sąsiedzku - łóżko. O ile łazienkę łatwo będzie trochę wypłycić, dopasowując ustawienie wanny do potrzeb najroślejszego z użytkowników, to w pokoju. (oby nie okazał się niezbędny!) lepiej urządzić miejsce do pracy niż regularną sypialnię. Wygodnie zamieszkają tu więc raczej trzy niż cztery osoby. Za to i "młodzi", i "starsi" mogą zainstalować na swoich włościach kominki czy piece kominkowe. Zwłaszcza na poddaszu warto zdecydować się na skromny model urządzenia niekonkurujący z dynamiką skosów dachowych.

Podoba mi się wykorzystanie zaniżeń w pokoju wspólnym do urządzenia aneksu telewizyjnego.

PARTER

1. pokój 11,1 m²
2. pokój 11,1 m²
3. łazienka 7,6 m²
4. pom. gosp. + pralnia 8,3 m²
5. hol 7,9 m²
6. salon+kuchnia 37,8 m²
7. sień 6,1 m²
8. hol+schody 3,6 m²
9. garaż 40,2 m²