Dom bezpieczny i komfortowy

Nowo budowane domy coraz częściej przypominają wyobrażenia autorów sci-fi, z uruchamianymi jednym przyciskiem roletami, oświetleniem czy bramami garażowymi. A przecież jeszcze kilkanaście lat temu automatyka była „zabawką” dla bogatych, bo wymagała rozprowadzania kilometrów kabli i instalowania komputera zawiadującego tym wszystkim. Obecnie coraz więcej jest systemów rozproszonych, radiowych i hybrydowych. Jest też zdecydowanie taniej.

Systemy inteligentnego budynku

Można oczywiście zainwestować w instalację, która całościowo będzie sterować instalacjami i urządzeniami w domu lub objąć nią tylko wybrane (np. drzwi i bramy, oświetlenie czy ogrzewanie). Dostępne są urządzenia komunikujące się za pośrednictwem kabli, ale coraz więcej producentów oferuje systemy działające w oparciu o komunikację radiową lub łącząc obie technologie.
?Systemy kablowe. Wymagają projektowania i rozprowadzenia kabli na etapie budowy domu. Najczęściej w ten sposób montowane są urządzenia kompatybilne z KNX (to światowy standard kontroli nad inteligentnymi budynkami). Mogą z nim współpracować urządzenia produkowane przez ponad 300 wytwórców.
?Systemy bezprzewodowe. Warto o nich pomyśleć, gdy chcemy zautomatyzować dom już wykończony czy zasiedlony. To dobry wybór także wtedy, kiedy planujemy powoli rozbudowywać funkcjonalności, włączając kolejne urządzenia i czujniki. Zaletą instalacji bezprzewodowych jest też to, że są one o około 20% tańsze niż tradycyjne, kablowe.
Działają przy użyciu rozmaitych protokołów komunikacyjnych (np. Z-Wave, io-Homecontrol). W niektórych (np. io-Homecontrol) elementy sterujące i napędy montowane są fabrycznie, inne (np. Z-Wave) pozwalają doposażać urządzenia fabrycznie pozbawione automatyki.

Alarm z inteligencją

Automatyzację domu można też połączyć z instalacją systemu alarmowego. Nowoczesne centrale projektuje się tak, by alarm nie tylko „pilnował” domu, ale też – za pomocą systemu różnego rodzaju czujek oraz napędów – mogły sterować automatyką domową. Co więcej pozwalają one na zdalne komunikowanie się domem i sprawdzanie stanu każdego z podłączonych do systemu urządzeń. Wystarczy dostęp do internetu i aplikacja lub przeglądarka.

Przewodowy lub bezprzewodowy

Podobnie jak przy systemach inteligentnego domu, także inteligentne systemy alarmowe mogą być przewodowe, bezprzewodowe i hybrydowe (zbudowane z urządzeń kablowych i radiowych). Jeśli chcemy mieć system przewodowy, o jego montażu najlepiej zdecydować jeszcze przed pracami wykończeniowymi lub podczas remontu. Unikniemy w ten sposób dodatkowych kosztów maskowania bruzd i dziur, które trzeba zrobić, by ułożyć w ścianach przewody elektryczne.
Systemy bezprzewodowe i hybrydowe można montować w dowolnej chwili bez ponoszenia znaczących wydatków na doprowadzenie do ładu ścian. Kolejną zaletą tego typu rozwiązań jest możliwość późniejszej rozbudowy systemu alarmowego i dodawania funkcjonalności, gdy np. dobudujemy do domu garaż, zagospodarujemy poddasze czy nasza rodzina się powiększy. Można też początkowo ograniczyć inwestycje do urządzeń zapewniających domowi podstawowy zakres ochrony – centrali alarmowej, manipulatora, sygnalizatora oraz kilku czujek ruchu. Z czasem będzie można tę ochronę rozszerzyć o dodatkowe urządzenia (np. czujniki otwarcia do okien i drzwi, czyli kontaktrony, czujki gazu usypiającego, dymu itd.) lub sensory wykrywające zagrożenia inne niż włamanie (czujniki zalania, dymu, tlenku węgla). Jeśli chcemy wykorzystać te możliwości systemów bezprzewodowych, warto wybierać centrale, które pozwalają podłączyć dodatkowe elementy.

Nie tylko alarm

Automatyka, którą można sterować za pomocą centrali alarmowej, może nie da nam możliwości przełączania słuchanego właśnie utworu ze Spotify na głośniki w kolejnych pomieszczeniach, do których wchodzimy. Ale umożliwi sterowanie domowymi instalacjami, które zużywają najwięcej energii, np. oświetleniem, ogrzewaniem czy klimatyzacją. Istotne przy tym jest nie tylko to, że da się np. jednym przyciskiem na manipulatorze włączyć światła w całym domu lub wybranych pomieszczeniach czy opuścić rolety zewnętrzne. Kluczem jest automatyka oparta na rozmieszczonych w domu sensorach.
Do programowania działania poszczególnych instalacji i domowych urządzeń wykorzystywane są te same czujniki, które wchodzą w skład alarmu - np. czujki ruchu, kontaktrony, a także dodatkowe sensory wykrywające np. zapadający zmierzch, silny wiatr czy padający deszcz. Pozwalają one na zautomatyzowanie drobnych czynności, o których łatwo zapomnieć, a które wpływają na zużycie prądu czy wody. Jak to działa w praktyce? Dzięki programowaniu scenariuszy (czyli sekwencji zdarzeń) system może automatycznie wyłączyć pozostawione światło, gdy nikogo nie ma w domu lub w nocy (czujki ruchu uruchomią światło, gdy ktoś z domowników wstanie i wyłączą je w odpowiednim momencie) czy obniżać temperaturę w pomieszczeniach, kiedy wychodzimy lub wyjeżdżamy.
Możemy też zaprogramować osłony okienne, by opuszczały się w wybranym przez nas momencie. Dzięki włączonym w system czujnikom deszczu, podczas opadów możemy nie zawracać sobie głowy domykaniem wyposażonych w napędy okien dachowych czy wyłączaniem systemu automatycznego nawadniania ogrodu.
Inteligentne systemy alarmowe mogą być sterowane zdalnie. Producenci oferują aplikacje na urządzenia mobilne, które umożliwiają zarówno podgląd tego, co dzieje się w domu (komunikatów wysyłanych przez centralę), jak i sterowanie – np. rozzbrojenie alarmu i wpuszczenie do domu dziecka, które zapomniało kluczy.

Okna zdalnie sterowane

Sterowanie najczęściej stosowane jest w oknach dachowych, do których producenci oferują gotowe rozwiązania. Skrzydła połaciowe wyposaża się w napęd, który uchyla i zamyka je po naciśnięciu przełącznika na ścianie lub przycisku pilota.
Producenci okien oferują też bardziej zaawansowane systemy sterowania zarówno skrzydłami, jak i roletami zewnętrznymi i wewnętrznymi, które podłączane są bezpośrednio do sterownika w oknie. Takie zestawy można wyposażyć w czujnik deszczu, światła (podnoszący i opuszczający rolety o świcie i o zmroku lub gdy słońce świeci zbyt mocno), siły wiatru (zamyka okna, gdy wieje zbyt mocno) oraz programator.
Automatykę okien można zasilać sieciowo lub energią z zamontowanych na skrzydłach ogniw słonecznych. Pierwszy wariant wymaga doprowadzenia zasilania w pobliże każdego okna. Drugi w wersji bezprzewodowej nie wymaga żadnych dodatkowych prac, a w wersji sterowanej przyciskami – przeciągnięcia przewodów także do przełączników ściennych.