Montaż nowoczesnych okien

Żeby nie zmarnować wysokich parametrów zapewnianych przez producentów okien ani nie stracić tego, co wydaliśmy na zakup ciepłych okien, trzeba je odpowiednio zamontować, używając właściwych materiałów. Ich połączenie ze ścianą musi być nie tylko ciepłe, ale i szczelne. Nieszczelność połączenia niesie bowiem ryzyko zawilgocenia ułożonej wokół ram termoizolacji, która straci swoje właściwości, prowadząc do przemarzania ościeża, a nawet powstawania w tym miejscu zagrzybienia.
Prawidłowy montaż stolarki, podczas którego dokładnie uszczelniane jest miejsce styku okna z murem, kosztuje więcej niż niepełny montaż, zwany tradycyjnym, a polegający tylko na zamocowaniu mechanicznym i wypełnieniu szczeliny pianą. W szczelnym montażu szerszy zakres prac sprawia, że zużywa się więcej materiałów i zajmuje to więcej czasu, więcej też kosztuje.
Dobór materiałów i sposobu montażu nie wynika z preferencji inwestorów, lecz z doświadczenia montażystów.

Położenie okna względem ściany

Rodzaj i długość elementów mocujących mechanicznie stolarkę do muru dopasowuje się do położenia okna względem konstrukcyjnej warstwy ściany zewnętrznej.
Do montażu w środku otworu okiennego w ścianach jednowarstwowych, w podłożach pełnych, stosuje się wkręty hartowane do ościeżnic WHO i WHOW. Mają one gwint z nacięciem. Zapewnia to solidne zamocowanie zarówno w murze, jak i w drewnie, ich stożkowy łeb zaś pozwala stabilnie osadzić je w ościeżnicy z PVC. Jeśli okno znajduje się blisko zewnętrznej krawędzi muru lub jest z nim zlicowane, polecany jest łącznik do ościeżnic LO.
Jeśli okno jest wysunięte poza lico muru, co najczęściej ma miejsce w przypadku ścian dwuwarstwowych, i zamontowane za pomocą specjalnych konsol lub prowadnic, zwykle stosuje się montaż dwu- lub wielopunktowy do wnęki okiennej przy użyciu kołków ramowych.

Przygotowanie otworu

Zanim rozpocznie się osadzanie okna w ościeżu, trzeba odpowiednio przygotować powierzchnię muru. Żeby skutecznie uszczelnić szczelinę wypełnioną pianką poliuretanową, taśmy uszczelniające (folie, membrany) muszą zostać przyklejone do równej i gładkiej powierzchni. Ponieważ taśmy przykleja się po obu stronach okna, często trzeba całe ościeże wyrównać i zakleić ubytki masą tynkarską. W przypadku uszczelniania stolarki taśmą rozprężną, należy zadbać o jakość powierzchni, do której taśma ma się rozprężyć. Trzeba też zrobić dokładny pomiar, by właściwie dobrać stopień rozprężności taśmy, aby mogła całkowicie wypełnić szczelinę.

Mocowanie mechaniczne

W przypadku dużych, ciężkich skrzydeł, które są często otwierane, zwykle używa się śrub, dobierając je do materiału ram i rodzaju podłoża. Na dyble z kolei montuje się np. listwy progowe. Dyble warto zastosować w domu, który wystawiony jest na silne działanie wiatru. Połączenie okna z murem jest wtedy sztywniejsze i bardziej odporne na działanie wiatru. Przy użyciu dybli, do wypełnienia szczeliny wokół okna można zastosować nie tylko piankę, a także taśmy rozprężne.
Kotwy, czyli stalowe płaskowniki przytwierdza się zarówno do ościeżnicy, jak i do muru. Zapewniają one sprężyste zamocowanie ramy, ponieważ niwelują odkształcenia powstające wskutek ruchów budynku. Jest to tzw. montaż pośredni.
Do mocowania okien odpowiednie są kotwy ze stali ocynkowanej o grubości 1,5 mm. Kotwy stalowe mogą składać się z elementu zakleszczającego i płaskownika z otworami. Pierwszy z nich osadza się przez zakleszczenie w rowku na boku ościeżnicy, mocując go w ten sposób do ramy okiennej, drugi – przykręca się łącznikami rozporowymi do ściany. W przypadku użycia kotew nie powinno stosować się taśm rozprężnych jako uszczelnienia, ponieważ kotwy uniemożliwiają taśmie całkowite rozprężenie.

Systemy montażu

Umieszczenie okna w warstwie termoizolacji muru zapewnia maksymalną ochronę cieplną ościeża. Zasadniczo wyróżnia się dwa główne sposoby mocowania stolarki w warstwie izolacji termicznej. Pierwszy z nich polega na zamocowaniu okien na odpowiednio dobranych konsolach metalowych, drugi zaś na instalacji w ciepłej ramie ze specjalnej kantówki montażowej.
Kantówki są wytwarzane z różnych materiałów, np. z purathermu albo thermoporu. Niezależnie od wybranego materiału kantówki systemowe montuje się do muru za pomocą odpowiedniego kleju oraz dodatkowo przykręca do muru wkrętami. W ramie z kantówki systemowej okna są montowane dokładnie tak, jak w murze. Taki montaż pozwala na wysunięcie okien do 25 cm poza lico muru, a maksymalne obciążenie kantówki może dojść do 200 kg/m.
W przypadku metalowych konsoli najpierw instaluje się kotwy dookoła otworu okiennego. Następnie w zamontowane konsole montuje się okna, regulując ustawienia. Nośność takiego systemu jest zbliżona do nośności systemów ciepłej ramy, ale maksymalny wysięg wynosi 10-17 cm.
Istotna różnica pomiędzy wspomnianymi systemami dotyczy ewentualnego demontażu okna. W systemie ciepłych kantówek okna demontuje się do wnętrza, uszkadzając jedynie tynk na ościeżu. W przypadku demontażu okien na metalowych konsolach trzeba usunąć fragment elewacji, by dostać się do śrub montażowych.

Wypełnianie szczelin pianą

Podstawowym zadaniem, jakie ma spełnić piana w połączeniu okna z murem, jest izolacja termiczna i akustyczna. Aby była skuteczna, musi być szczelna. Niezabezpieczona piana, nawet utwardzona, w dalszym ciągu chłonie wilgoć. Piana poliuretanowa jest też materiałem wrażliwym na promieniowanie UV, więc gdy się jej odpowiednio wcześniej nie zabezpieczy, z czasem ulega degradacji. Pożółkła na słońcu piana traci właściwości izolacyjne.
Higroskopijność piany PU oznacza, że dzięki wilgoci rozpoczyna się reakcja chemiczna utwardzania piany, dlatego przed jej użyciem powinno się delikatnie zwilżyć pianowane miejsce. Grubość jednorazowo nakładanej warstwy piany nie powinna przekroczyć 1,5-2,5 cm, żeby pęcherzyki były równe i drobne. Jeśli warstwa jest grubsza, piana utwardzi się tylko na zewnątrz, a wewnątrz pozostanie miękka i gotowa do dalszej reakcji z wilgocią. Zjawisko ponownego przyrostu piany prowadzi do wypaczania i wykrzywiania się ram okiennych.

Uszczelnienie fugi

Warstwę środkową w montażu okien stanowi najczęściej niskoprężna pianka poliuretanowa, która po naniesieniu zwiększa objętość, dokładnie wypełniając wolną przestrzeń. Warto wybrać dobrze izolującą, czyli o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła λ. Podczas montażu i późniejszej eksploatacji okna, pianka montażowa, która wypełnia połączenie stolarki z murem powinna być skutecznie chroniona przed zawilgoceniem pochodzącym z zewnątrz oraz wilgocią, która powstaje wewnątrz pomieszczeń podczas ich użytkowania.
Od wewnątrz piankę najczęściej zabezpiecza się taśmą paroszczelną, która nie pozwala na wnikanie wilgoci kondensacyjnej oraz stanowi barierę dla zawilgocenia z zewnętrz, które mogłoby sprzyjać rozwojowi pleśni i grzybów. Przed wodą opadową i wiatrem zaś chroni taśma paroprzepuszczalna, stanowiąca barierę dla wody i wiatru, montowana od zewnątrz.
Do trójwarstwowego montażu okien można zastosować też materiały, które pełnią kilka funkcji. Wśród nich jest na przykład uniwersalna taśma okienna typu Duo. Zmienia ona swoje właściwości dyfuzyjne w zależności od temperatury i wilgotności względnej otoczenia – im wilgotność jest mniejsza, tym większa jest paroszczelność uszczelnienia i odwrotnie. Jej zastosowanie nie niesie ryzyka zamiany stron klejenia – wspominane właściwości pozwalają na wykorzystywanie taśmy zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej.
Zamiast stosowania kilku materiałów do trójwarstwowego uszczelnienia, można wykorzystać produkty „trzy w jednym”, czyli wielofunkcyjne taśmy rozprężne, które są paroprzepuszczalne i odporne na deszcz, wiatr, promieniowanie UV oraz termoizolacyjne.
Wśród materiałów uszczelniających znajdziemy również produkty zwane hybrydowymi, łączące właściwości folii okiennych z korzystnymi cechami wielofunkcyjnych taśm rozprężnych.

Montaż okien w dachu

W przypadku okien połaciowych polecany jest montaż obniżony. Dzięki głębszemu osadzeniu okna w dachu jest ono mniej narażone na wpływ czynników atmosferycznych, a zwłaszcza niskiej temperatury. Ryzyko tworzenia się mostków cieplnych na jego obwodzie jest dużo mniejsze, co w efekcie przekłada się na lepszy parametr izolacyjny.
Ważna jest też izolacja termiczna okna połaciowego. Powinna ona znajdować się na całym jego obwodzie zewnętrznym. Dzięki temu na styku ościeżnicy i połaci dachu ograniczone zostają straty ciepła oraz powstawanie mostków termicznych.
Każdy producent ma własne opracowane rozwiązanie izolacyjne dostosowane do modelu okna dachowego.