Okucia okienne

Okucia to stalowe elementy umożliwiające poruszanie się skrzydeł okiennych i drzwiowych. Montowane są przeważnie na obwodzie ościeżnic, ale w przypadku okien przesuwnych lub harmonijkowych do okuć zalicza się także prowadnice i wózki służące do zsuwania lub rozsuwania skrzydeł.
Okucia mają także wpływ na izolacyjność termiczną przeszkleń, zapewniają bowiem szczelność między skrzydłem, progiem i częścią nieotwieralną. Za właściwy docisk odpowiadają między innymi liczne punkty ryglowania rozmieszczone po obwodzie ramy.

Okucia w drzwiach przesuwnych

Proste okucia do okien rozwieralno-uchylnych jedno lub dwuskrzydłowych pozwalają na otwarcie skrzydła na oścież lub jego uchylenie. Zwykle okucia takie radzą sobie z drzwiami o ciężarze skrzydeł do 200 kg. Są to elementy łączące skrzydło z ościeżnicą po przekręceniu klamki.
W przypadku wielkogabarytowych okien przesuwnych niezwykle istotne jest zastosowanie okuć o zwiększonej nośności, które wytrzymają duży ciężar skrzydeł – do 400 kg. Umożliwiają one szklenie drzwi tarasowych energooszczędnymi pakietami szybowymi o współczynniku U_g = 0,5 W/(m²K).
Specjalna konstrukcja okuć zapewnia lekkie i płynne otwieranie oraz zamykanie skrzydeł, gwarantując tym samym wysoki komfort użytkowania. Przesuwanie skrzydeł nie wymaga siły – drzwi można otworzyć i zamknąć jedną ręką. Podczas wybierania okien warto się udać do salonu danej firmy i samodzielnie przetestować działanie okuć.
Dodatkowo istnieje możliwość zastosowania okuć antywyważeniowych, dzięki czemu okno może zyskać klasę odporności na włamanie RC2.
W przypadku okuć do okien uchylno-przesuwnych typu Patio po otwarciu, ich skrzydła nie wchodzą do pomieszczenia, lecz chowają się równolegle jedno za drugim. Pozwala to na swobodne wykorzystanie miejsca w okolicy okna. Okucia wyróżniają się płynnym ślizgiem, umożliwiającym lekkie i precyzyjne przesuwanie skrzydeł, a ergonomiczna konstrukcja pozwala na wygodne sterowanie oknem przy użyciu niewielkiej siły.

Zdaniem eksperta: sposób otwierania okien a wybór okuć

RAFAŁ BUCZEK, Menedżer Sprzedaży w firmie AWILUX

W przypadku drzwi na taras wybór odpowiednich okuć zależy od sposobu ich otwierania.
Sposób 1: obwiedniowe okucia uchylno-rozwie­rne. To jest podstawowy sposób okuwania i jedno­cześnie najtańsze rozwią­zanie. Skrzydła drzwi z ta­kimi okuciami otwierają się do środka pomieszczenia. Trady­cyjne drzwi na taras dostępne są w różnej konfiguracji, np. jako jedno­skrzydłowe, dwuskrzydłowe ze słup­kiem ruchomym lub wielkoskrzydłowe. Takie skrzydła mają jednak pewne ograniczenia technologiczne doty­czące maksymalnej szerokości drzwi, a po otwarciu zajmują sporo miejsca.
Sposób 2: okucia uchylno-przesuwne (PSK/HKS). Dają możliwość uchylenia okna w celu wietrzenia i otwar­cia okna przez jego przesunięcie wzdłuż ramy okiennej. W większości tego typu rozwiązań stosowane są mechanizmy wspomagania ruchu klamki, dzięki czemu po przekręceniu jej skrzydło odsuwa się od okna i możemy je przesunąć na jedną ze stron. W przypadku takich okuć można wyprodukować większe konstrukcje z różnym podziałem skrzydeł okiennych.
Sposób 3: okucia podnoszono-prze­suwne (HS). To najbardziej komfortowe w obsłudze i zarazem najdroższe mo­dele drzwi na taras. Takie okucie po­zwala na zastosowanie niskiego progu oraz różnego podziału: na dwa, trzy lub cztery skrzydła. System ten cechuje możliwość wykonania dużych kon­strukcji, sięgających nawet 6,5 m sze­rokości (w przypadku PVC i podziału na cztery skrzydła). Okucie jest sterowane za pomocą zmiany położenia klamki, której ruch powoduje uniesienie skrzydła i bardzo łatwe oraz płynne przesunięcie wzdłuż linii ramy.

Zdaniem eksperta: drzwi na taras

GRZEGORZ BUŁAT, kierownik Product Managementu w firmie MACO POLSKA

Inwestor rozważający zakup drzwi prowadzących na taras ma do wyboru wiele opcji, różniących się od siebie zarówno funkcjonalnością, jak i ceną.
Klasyczne drzwi balkonowe to oczywiście wariant ekonomiczny. Można doposażyć je w okucie w klasie RC, hamulec sterowany klamką czy inne dodatki, ale nadal będzie to tylko okno balkonowe. Oczywiście takie drzwi mogą doskonale spełniać swoją funkcję, tym bardziej, że dwuskrzydłowe drzwi z ruchomym słupkiem, najlepiej wyposażone w niski próg, po otwarciu dają naprawdę wygodne wyjście na taras.
Nieco bardziej zaawansowaną konstrukcją będą drzwi typu SKB, znane też jako PSK. Są to, w zależności od wersji, drzwi uchylno-przesuwne lub odstawno-przesuwne, zbudowane w oparciu o klasyczne okucia obwiedniowe. Podczas przesuwania się skrzydło „wisi” na okuciach, a od dołu podtrzymywane jest przez specjalne wózki. Jest to opcja bardziej prestiżowa, pozwalająca na zbudowanie dużo większego przeszklenia niż w przypadku standardowych drzwi balkonowych, ale też droższa niż klasyczny „balkon”. Należy tu liczyć się z wydatkiem dodatkowych kilkuset złotych.
Absolutnym poziomem premium w systemach drzwi tarasowych jest konstrukcja typu HST. Jest to konstrukcja podnoszono-przesuwna, która daje olbrzymie pole do aranżacji budynku oraz mnóstwo dodatkowych korzyści, np. ogromną ilość światła naturalnego. Mówimy tutaj o drzwiach o długości nawet 6 metrów, czyli w zasadzie szklanej ścianie w salonie. HST są wyjątkowo niezawodne ze względu na swoją konstrukcję, bo cały ciężar skrzydeł opiera się na specjalnych wózkach jezdnych, przesuwających skrzydło po szynie. W tym przypadku należy się liczyć ze znacznie większym wydatkiem, bo sięgającym już kilku (bliżej 10) lub kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od wyposażenia. Warto jednak zwrócić uwagę, że system HST jest najszybciej rosnącym sprzedażowo systemem drzwi tarasowych w ostatnich latach. Jest to też konstrukcja stosunkowo prosta i lekka w obsłudze, mimo swojej ogromnej masy.

Zdaniem eksperta: okucia i mechanizmy w oknach

JAROSŁAW WODZISŁAWSKI, ekspert w firmie G-U POLSKA

Okucia i mechanizmy G-U mogą obsługiwać m.in. drzwi przesuwne, harmonijkowe, równolegle-odstawno-uchylno-przesuwne oraz drzwi podnoszono-przesuwne (HS). Wybór rozwiązania jest mniej związany z ceną, a bardziej zwielkością otworu, wagą skrzydeł ruchomych, wymogami budownictwa bez barier czy też zakładanym stopniem automatyzacji otwierania.
Rosnącą popularnością cieszą się mechanizmy okuć do drzwi typu HS, które umożliwiają łatwe obsługiwanie nawet bardzo ciężkich skrzydeł – ręczne lub zdalnie z wykorzystaniem napędów, np. za pomocą pilota lub aplikacji na smartfonie. Wzrost popularności okuć HS na rynku przełożył się także na spadek ich ceny i wzrost zainteresowania dodatkowym wyposażeniem.
Klienci chętniej sięgają po tego typu rozwiązania ze względu na intuicyjną obsługę i trwałość oraz minimum wymagań konserwacyjnych, a także możliwość zastosowania wyposażenia dodatkowego z zakresu:
• komfortu obsługi i bezpieczeństwa użytkowania (to dodatkowy element LiftUnit, który redukuje siłę obsługi ciężkiego skrzydła nawet o połowę, mechanizm StopUnit zaś umożliwia lepszą kontrolę nad otwieranym skrzydłem –w obu przypadkach cena okuć wzrasta o 5-10%);
• bezpieczeństwa i wentylacji (to listwa wentylacyjna w klasie antywłamaniowej RC2 – w tym przypadku cena okuć wzrasta o 10-15%);
• bezpieczeństwa antywłamaniowego (to dodatkowe antywyważeniowe blokady ryglowania – tutaj cena okuć wzrasta o 15-25%);
• automatyzacji i kontroli dostępu (to napędy elektryczne, których cena zależy od szerokości i wagi skrzydła jezdnego).

Ukryte zawiasy

Okucia mogą być ukryte pod przylgą skrzydła, dzięki czemu są niewidoczne. Dodatkową zaletą schowanych okuć jest ich duża wytrzymałość. Doskonale nadają się one do dużych przeszkleń oraz pakietów szybowych o większym ciężarze, np. antywłamaniowych, energooszczędnych czy dźwiękochłonnych.
Zastosowanie okuć z ukrytymi zawiasami wpływa również na poprawę komfortu użytkowania. Nie deformują one uszczelek, co przekłada się na większą szczelność okien oraz zmniejszenie strat energii w pomieszczeniu. Dodatkowo ułatwiają one pielęgnację i konserwację stolarki.

Zdaniem eksperta: okucia obwiedniowe

ANDRZEJ WRÓBLEWSKI, ekspert ds. technologii w firmie ROTO FRANK OKUCIA BUDOWLANE

Okucia przeznaczone do przesuwnych drzwi tarasowych to zaawansowane technologicznie produkty. Muszą spełniać coraz więcej wymagań – w zakresie wygody obsługi ciężkich skrzydeł, szczelności termicznej i akustycznej oraz bezpieczeństwa. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań od ekonomicznych po klasę premium. Przykładem okuć, które można dobrać zależnie od preferencji i budżetu jest system Roto Patio Alversa do drzwi równolegle i uchylno-przesuwnych. Dostępny jest on w trzech wariantach: najtańszej – Roto Patio Alversa KS, droższej – Roto Patio Alversa PS, wyposażonej w funkcję zaryglowanej mikrowentylacji i najdroższej – Roto Patio Alversa PS Air Com, która pozwala na wietrzenie w pozycji uchylonej drzwi. Różnica cen okuć w najtańszym i najdroższym wariancie sięga 100%.
Nowością na rynku jest dostępne w atrakcyjnej cenie okucie odstawno-przesuwne Roto Patio Inowa, będące alternatywą dla tradycyjnych systemów HS. W przypadku tych okuć skrzydło po zamknięciu dociskane jest do ościeżnicy, a odpowiednie ryglowanie – w połączeniu z systemem uszczelnień –zapewnia szczelność termiczną i akustyczną. Okucie Roto Inowa ma antywyważeniowe punkty ryglowania także w obszarze słupka środkowego oraz klamkę zamykaną na klucz, co skutecznie zabezpiecza drzwi przed wyważeniem w klasie RC2.

Okna zdalnie sterowane

Okna można wyposażyć w siłowniki, które umożliwią zdalne otwieranie i zamykanie. Dzięki temu można je automatycznie otwierać o ustalonej porze bądź zdalnie sterować ich pracą. Elektroniczne sterowanie jest też przydatne w przypadku okien trudno dostępnych, np. umieszczonych wysoko. Dużą wygodą dla mieszkańców jest sama możliwość podglądu wyposażenia domu i sterowania nim za pomocą tableta czy smartfonu.
Montaż napędu w zamontowanym oknie jest niemożliwy, dlatego takie rozwiązanie trzeba wybrać przed zakupem.