Zmiana dachu na starym domu - na co zwrócić uwagę podczas wymiany pokrycia dachowego

Wymiana pokrycia dachowego - opis

Każdy właściciel starego domu wcześniej czy później stanie przed koniecznością remontu dachu, zwłaszcza jeśli zamieszkiwany przez niego budynek ma już swoje lata. Z biegiem czasu elementy konstrukcyjne dachu oraz jego pokrycie, szczególnie narażone na działanie czynników atmosferycznych, starzeją się, a ich parametry techniczne ulegają pogorszeniu. Trwałość dachu z pewnością wydłużą regularne przeglądy i naprawy konserwacyjne, jednak takie zabiegi mogą okazać się niewystarczające. Wymiana pokryć dachowych?Jeśli ułożone na dachu pokrycie jest bardzo zniszczone, trzeba je wymienić. Zwykle wiąże się to z dużymi kosztami i wieloma niedogodnościami. Do remontu dachu warto więc dobrze się przygotować, zlecając fachowcom nie tylko przeprowadzenie prac, ale przede wszystkim ocenę stanu konstrukcji i pokrycia.

Zmiana dachu - jakie są powody wymiany pokrycia dachowego?

Powody wymiany pokrycia dachowego mogą być różne. Zazwyczaj decydujemy się na to, gdy dach przecieka albo planujemy przebudowę poddasza. Bywa też, że koniecznie należy się pozbyć szkodliwych płyt z zawartością azbestu, które były masowo stosowane w latach 80. ubiegłego wieku.

Wymiana pokrycia to zawsze skomplikowane i kosztowne przedsięwzięcie. Często oznacza wyprowadzkę z poddasza, zabezpieczenie go przed opadami, wywóz zdemontowanych materiałów. Z tych powodów wielu właścicieli próbuje go uniknąć, poprzestając na doraźnych naprawach. Nie zawsze jednak to wystarczy, bo dach dalej przecieka i nie pozostaje nic innego, jak wymienić pokrycie na nowe. Wówczas dom zyskuje nie tylko na wyglądzie.

Podczas remontu można jednocześnie wymienić uszkodzone lub przestarzałe elementy połaci, na przykład zastąpić membraną dachową sztywne poszycie kryte papą oraz zaadaptować strych na poddasze mieszkalne.

W dachach ocieplonych to również znakomita okazja, żeby skontrolować stan izolacji termicznej, dołożyć jej dodatkową warstwę lub stare ocieplenie zastąpić nowym. Można też przenieść okna połaciowe w inne miejsce lub zamontować dodatkowe.

Czy wymiana dachu jest konieczna?

To pytanie najlepiej zadać odpowiedniej osobie, a więc doświadczonemu dekarzowi. Dlatego zamiast przekopywać internet, warto znaleźć dobrą ekipę dekarską i jej zlecić ocenę stanu technicznego pokrycia. Dobrze jest również skontrolować kolejne warstwy dachu znajdujące się pod pokryciem. Na podstawie oględzin fachowiec będzie w stanie określić zakres prac remontowych, wstępnie wyceni ich koszt i oszacuje czas naprawy lub wymiany pokrycia. Będzie również wiedział, jakie pozwolenia będą potrzebne oraz podpowie, jaki rodzaj pokrycia sprawdzi się najlepiej.

Nie warto zbyt długo czekać z podjęciem decyzji. Długo ignorowane nieszczelności mogą doprowadzić do zawilgocenia konstrukcji dachu, a z czasem nawet całego budynku. Właściciele wiekowej posiadłości będą musieli się liczyć najprawdopodobniej z całkowitą wymianą dachu. Takie domy wymagają całkowitej inspekcji więźby dachowej, dlatego zdjęcie starego pokrycia jest niezbędne. Jest to zadanie wymagające specjalnych kwalifikacji i uprawnień.

Wymiana pokrycia dachowego - krok po kroku

Komu zlecić oględziny dachu?Przed rozpoczęciem wymiany pokrycia potrzebne są oględziny dachu. Wstępnej oceny jego stanu technicznego powinien dokonać dekarz, który zdecyduje, czy wystarczy wymiana pokrycia, czy też konieczny będzie generalny remont dachu. Najlepiej zlecić to sprawdzonym fachowcom i nie dać się skusić firmom oferującym cenę znacznie odbiegającą od innych za usługę. Może się okazać, że nie tylko wydamy na remont więcej, ale też narazimy własne bezpieczeństwo.

Wymianę pokrycia zawsze powinna też poprzedzić konstrukcyjna ocena stanu więźby dachowej. Trzeba przy tym pamiętać, że nie ma żadnej prostej recepty, według której można stwierdzić, czy na istniejącej więźbie dachowej można będzie ułożyć nowe pokrycie bez żadnych dodatkowych prac konstrukcyjnych. Nie jest takim kryterium nawet wiek dachu. Kilkudziesięcioletnia więźba nad suchym i dobrze przewietrzanym strychem może być w bardzo dobrym stanie, podczas gdy kilkunastoletnia pod przeciekającym pokryciem może nadawać się wyłącznie do wymiany.

Do oględzin więźby dachowej potrzebny będzie konstruktor. Tylko on może rzetelnie ocenić jej stan i podjąć decyzję, czy utrzyma ona ciężar nowego pokrycia i – ewentualnie – wszystkich niezbędnych pod nim warstw (łącznie z ciężarem ocieplenia, które trzeba ułożyć w dachu, jeśli poddasze wcześniej nieużytkowe ma być przystosowane do celów mieszkalnych). Podpowie też, czy konstrukcję dachu – jeśli nie jest w dobrym stanie – lepiej rozebrać i wykonać od nowa, czy też wystarczy wymiana lub wzmocnienie jedynie niektórych jej elementów.

Jak przygotować wstępne krycie?

Podczas oględzin dachu trzeba też ocenić stan warstwy wstępnego krycia. To ona odpowiada za szczelność dachu.

• Deskowanie kryte papą

Ten sposób wstępnego krycia dachów jest często spotykany w starszych domach, gdyż przed pojawieniem się na rynku folii dachowych nie było innego sposobu zabezpieczania przed ewentualnym przeciekaniem pokrycia dachowego. Przy wymianie istniejącego pokrycia deskowanie kryte papą można pozostawić tylko wtedy, gdy i papa, i deski są w dobrym stanie. Jeśli zniszczona jest tylko papa, należy ją usunąć, a na jej miejsce ułożyć na dotychczasowym deskowaniu membranę dachową. Jeżeli spróchniałe lub zagrzybione jest poszycie z desek, usuwa się je razem z papą, a zamiast nich układa na krokwiach membranę dachową.

• Folia dachowa

Jeśli pod pokryciem jest folia dachowa, po zdjęciu starego pokrycia należy sprawdzić nie tylko jej stan (czy nie jest porwana, popękana lub krucha), ale przede wszystkim jej rodzaj. Folię o niskiej paroprzepuszczalności najlepiej wymienić na wysoko paroprzepuszczalną. Jeżeli natomiast folia jest dobra, ale ma niewielkie rozdarcia, można je naprawić specjalną taśmą klejącą przeznaczoną do takich napraw. Jeśli ubytki są większe, można w uszkodzone miejsca wkleić wstawki z nowej folii.

Co wybrać na nowy dach?

Ogólnie przyjęta zasada w budownictwie głosi, że pokrycie dachowe powinno być wymienione na taki sam materiał lub lżejszy. Dlatego też najczęściej wybieranym pokryciem podczas prac remontowych jest blachodachówka – znacznie łatwiej jest zamienić dachówkę na blachodachówkę. Pamiętajmy o konsultacji z konstruktorem – powinien dokonać obliczeń i sprawdzić wytrzymałość konstrukcji dachu. Blachodachówka jest zawsze bezpiecznym wyborem. Kilkukrotnie lżejsza od tradycyjnej dachówki oraz zdecydowanie tańsza nie sprawi większego problemu podczas transportu czy składowania. Czas i koszty remontu mogą być różne – wszystko zależy od wielkości dachu oraz stopnia jego skomplikowania.

• Dachówki i blachodachówki

Przede wszystkim trzeba sprawdzić, czy więźba dachowa utrzyma ciężar nowych dachówek. Nie należy jednak oceniać ciężaru pokrycia na podstawie jednej sztuki. Dużo istotniejszym parametrem jest ciężar 1 m² pokrycia. Itak jedna karpiówka jest lżejsza niż marsylka, ale karpiówka, układana zwykle gęsto jedna na drugiej, osiąga tu najwyższe wyniki, mimo że pojedyncza dachówka waży relatywnie mało. Warto przy tym wiedzieć, że pokrycie ułożone z dachówki betonowej jest nieco lżejsze niż to z ceramicznej. Wprawdzie pojedyncze dachówki są cięższe, ale potrzeba ich mniej na 1 m2 połaci dachu.

• Blachodachówki

Przy kryciu blachodachówkami ważne są dwie kwestie – format pokrycia i powłoka. Proste, dwuspadowe dachy najłatwiej będzie pokryć blachodachówką ciętą na wymiar. Duże arkusze znacznie przyspieszają proces montażu. Jeśli dach jest wielopołaciowy, lepiej będzie skorzystać z szerokiej oferty modułówek (panelówek). Są lekkie, poręczne, łatwe w montażu i – co ważne – dostępne od ręki.

Ostatnim krokiem będzie wybór powłoki zabezpieczającej, dlatego należy zwrócić uwagę na położenie budynku. Zalesienie terenu, bliskość terenów przemysłowych lub ruchliwej ulicy naraża dach na zabrudzenia. W takim wypadku lepszym wyborem będzie lakier w połysku, który lepiej poradzi sobie z nalotem. W miejscach o dużej wilgotności powietrza (tereny nadmorskie, Mazury) warto zainwestować w powłokę o najwyższej klasie odporności na korozję. Z kolei jeśli dach bezpośrednio wystawiony jest na słońce, blachodachówka powinna posiadać lakier odporny na działanie promieni UV – dzięki temu będziemy mieli gwarancję, że nie utraci swojego koloru.

• Blacha płaska

Do wyboru mamy blachę cynkowo-tytanową i stalową powlekaną. Jeśli ma to być blacha cynkowo- -tytanowa, na sztywnym poszyciu najlepiej ułożyć matę separacyjną. Folia taka składa się z trzech warstw: górna zapewnia ciągłą wentylację blachy, tłumi odgłosy deszczu oraz drgań arkuszy, a dwie dolne chronią poszycie i ocieplenie przed wodą ze skapujących z pokrycia skroplin.

Pod blachę płaską powlekaną układa się membranę dachową zalecaną przez producenta pokrycia.

• Dachówki bitumiczne

Zwykle wybiera się je, jeśli poprzednio na dachu były dachówki bitumiczne. Jeśli tylko kilka gontów uległo uszkodzeniu (np. odkleiły się i zostały porozrywane przez wiatr), można je wymienić, zwłaszcza jeśli zostawiliśmy sobie ich zapas lub udało nam się kupić podobne. Jeśli jednak całe pokrycie jest już w złym stanie, powinno się je zdjąć, oczyścić dokładnie deskowanie i położyć nowe.

Jak doświetlić poddasze?

Jeśli poddasze w starym domu ma być użytkowe, trzeba je doświetlić. Najłatwiej jest to zrobić, montując w połaci okna dachowe. Jedynym warunkiem jest dobry stan konstrukcji dachu.

Nowe okno w dachu

Przede wszystkim należy ustalić miejsce osadzenia nowego okna. Najwygodniej to zrobić na podstawie planów więźby dachowej. Jeśli ich nie ma, sprawdzenie konstrukcji dachu warto zlecić konstruktorowi lub specjaliście z firmy wykonującej konstrukcje dachowe i pokrycia oraz zajmującej się montażem okien w połaci. Zdarza się bowiem, że podstawowe elementy więźby – krokwie – nie są rozmieszczone w równych odległościach.

Jeśli już wiadomo, gdzie będzie umieszczone nowe okno, trzeba je wpasować w konstrukcję. Nie jest to trudne, ponieważ producenci oferują okna w wielu różnych wymiarach. Oczywiście najlepiej – bo nie trzeba ingerować w konstrukcję dachu – jeśli szerokość okna będzie mniejsza o około 5 cm od odległości między krokwiami, do których ma być przytwierdzona ościeżnica. Jeżeli tak nie jest, okno montuje się do łat albo dostosowuje się szerokość otworu w dachu do szerokości wybranych okien. Do wstawienia okna nieco węższego niż rozstaw krokwi, trzeba będzie jedną z nich pogrubić, przybijając do niej deskę lub belkę. Okna szersze niż odległość między krokwiami wymagają przecięcia krokwi, a w miejscu osłabionej przez to konstrukcji dachu – zamontowania wymianów, czyli poprzecznych belek, które przeniosą obciążenie z przeciętej krokwi na dwie krokwie sąsiednie.

Przy ustalaniu wysokości montażu okna w połaci trzeba wziąć pod uwagę rodzaj pokrycia dachowego. Zbyt dalekie lub zbyt bliskie osadzenie okna względem pokrycia może być przyczyną uszkodzenia podczas eksploatacji kołnierza uszczelniającego. Okno powinno znaleźć się nad całym szeregiem dachówek oraz nad zakładem poziomym łączącym arkusze profilowanego pokrycia. Wielkość pozostawionej ponad i pod oknem przestrzeni zależy od tego, czy pokrycie jest płaskie, czy profilowane.

Dodatkowe okna

Jeśli okna połaciowe są już w dachu, można zamontować dodatkowe okna. Powinny być one nie tuż obok starych, lecz w innych częściach dachu. Lepiej doświetlą one pomieszczenia na poddaszu, niż gdyby światło padało tylko z jednego miejsca.

Stare okno można też „powiększyć”, wstawiając obok niego drugie okno o identycznej długości, a za nim trzecie . Kilka okien w rzędzie, jedno obok drugiego, optycznie powiększa pomieszczenie i sprawia, że dach wydaje się szerszy. Lepsze doświetlenie przestrzeni pod dachem uzyskuje się przez zamontowanie dodatkowego okna nad lub pod istniejącym. W ten sposób można umieścić dowolną liczbę okien w rzędzie, jedno nad drugim, od okapu aż po samą kalenicę, tworząc przeszklony dach. Dodatkowe okno musi mieć jednak taką samą szerokość, jak istniejące.

Podczas łączenia w zestaw nowych okien ze starymi konieczne jest dokupienie odpowiedniego kołnierza uszczelniającego, nawet jeśli stary jest w dobrym stanie.

Wymiana okien dachowych

Okna wstawiane ponad 20 lat temu często trzeba wymienić na nowe. To niełatwe przedsięwzięcie, wymagające właściwego demontażu starego okna i montażu nowego. Wiąże się to z ingerencją w dach i zabudowę poddasza. Dlatego nie należy tego zadania powierzać byle komu. Najbezpieczniej zlecić to zadanie dekarzom rekomendowanym przez producenta okien. Możemy przy tym skorzystać z programów wsparcia proekologicznych inicjatyw w budownictwie. W ramach programów rządowych można wziąć udział w programie „Czyste powietrze” albo skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Pamiętajmy, że nasze działania mają wpływ nie tylko na nasze portfele, ale także na nasze zdrowie i całą planetę.

Wymiana pokrycia dachowego zgłoszenie czy pozwolenie

Wymianę pokrycia dachowego trzeba zgłosić w starostwie. Takie zgłoszenie należy złożyć co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem robót budowlanych. Należy w nim sprecyzować rodzaj, zakres i sposób przeprowadzania robót oraz określić termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia musi być również dołączone oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Po upływie 30 dni od daty doręczenia do właściwego organu i braku sprzeciwu ze strony starosty lub prezydenta miasta, możemy rozpocząć prace budowlane. Mamy na to nie więcej niż dwa lata, licząc od daty, jaką podaliśmy za termin rozpoczęcia. Jeśli remont dachu będzie obejmował również zmianę jego konstrukcji czy podwyższenie budynku, potrzebne będzie pozwolenie na budowę.

Sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, jeśli obiekt jest zabytkowy lub zmiana wpływa na sąsiednie budynki (chociażby stopniem zacienienia posesji). Wtedy należy ubiegać się o pozwolenie na budowę. Urząd w ciągu 21 dni rozpatrzy wniosek. Jeśli nie dostaniemy odpowiedzi, możemy rozpocząć prace.

Wymiana dachu - koszty

Tekst: Andrzej Źródłowski

Wymiana pokrycia dachowego to przedsięwzięcie niełatwe i wymagające nie tylko zatrudnienia dobrych fachowców, ale też dobrej pogody. Po zdjęciu starego materiału potrzeba co najmniej kilku dni na położenie nowego.

Z tego względu przed rozpoczęciem usuwania zniszczonego materiału, dom należy zabezpieczyć przed zalaniem podczas opadów. Na tę ewentualność warto mieć przygotowaną dużą plandekę.

Samo demontowanie zniszczonego pokrycia nie jest trudne, lecz jedynie dość czasochłonne. Każdą dachówkę czy arkusz blachy należy zdjąć oddzielnie, wcześniej usuwając klamry, wkręty lub gwoździe. Z tego względu demontaż zwykłych dachówek ceramicznych lub cementowych oraz arkuszy blachodachówki jest najmniej kosztowny. Za taką usługę średnio trzeba zapłacić 9-11 zł/m2.

Nieco droższe będzie usunięcie wiórów osikowych i starego poszycia wykonanego z papy. Przeciętna cena zdjęcia ich z połaci dachowych to 18-22 zł/m2.

Z największymi kosztami demontażu starego pokrycia dachowego muszą liczyć się właściciele dachu krytego płytami azbestowo-cementowymi. Koszt demontażu tego pokrycia waha się w granicach 19-25 zł/m2.

Trzeba też pamiętać, że do kosztów usuwania pokrycia należy jeszcze doliczyć cenę jego wywozu i - ewentualnie - utylizacji. Jednak wywóz starej dachówki, blachodachówki, papy nie powinien stanowić większego problemu.

Usuwanie płyt azbestowo-cementowych

Pył azbestowy uwolniony przy ich nieumiejętnym usuwaniu lub nieodpowiednim składowaniu stanowi duże zagrożenie dla zdrowia, znacznie większe niż azbest w płytach leżących na dachu. Zatwierdzony przez Radę Ministrów ogólnopolski program usuwania azbestu z obiektów budowlanych, nakłada w związku z tym na właścicieli budynków z tym szkodliwym pokryciem określone obowiązki. Między innymi do usunięcia płyt trzeba wynająć specjalistyczną ekipę, która odpowiednio wykona prace, zdemontowane płyty przewiezie na wyznaczone składowisko i uprzątnie teren z resztek azbestu. Miejsce robót powinno być oznakowane tablicą ostrzegawczą, a podczas ich trwania w domu i w budynkach sąsiednich trzeba uszczelnić otwory okienne i drzwiowe. Listę koncesjonowanych firm zajmujących się usuwaniem pokryć azbestowych można uzyskać w wydziale ochrony środowiska gminy lub powiatu.

Choć zastosowanie niektórych materiałów umożliwia ułożenie nowego pokrycia na starym - bez jego demontażu - takie rozwiązania na płytach azbestowych jest dyskusyjne, nawet jeśli są one w dobrym stanie. Co prawda do ostatecznego terminu usunięcia wyrobów z azbestem (grudzień 2032 r.) jest jeszcze 10 lat, ale przecież nowe pokrycie układa się na kilkadziesiąt lat.

Nie warto też samodzielnie usuwać eternitu z dachu. Grozi za to kara w wysokości do 500 zł, natomiast za niewłaściwe składowanie azbestu - grzywna od 5000 do nawet 20 000 zł.