Łupek: nie tylko na dachy

Łupek to skała o teksturze warstwowej, pochodzenia metamorficznego lub osadowego. Wydobywa się go w postaci bloków. Odznaczają się one łatwością dzielenia zgodnie z powierzchnią równoległych płaszczyzn na cienkie płytki. Bloki od razu rozłupywane są na płytki i w pociętej formie sprzedawane.

Łupek przeznaczony do krycia dachów i okładania elewacji sprzedawany jest w formie gotowych do aplikacji płytek o grubości od 3 do 16 mm.

Kształt i wielkość łupków zależy od stylu krycia i kąta nachylenia dachu. Wyjątkiem jest krycie dzikie, do którego kamień jest obrabiany i formowany na placu budowy z surowych płyt.

Łupek na posadzki i ścieżki ogrodowe dostarczany jest w postaci gotowych płyt lub jako surowiec do obróbki. Łupek podłogowy może mieć obrobioną płaszczyznę (zwykle szlifowaną lub szczotkowaną) i krawędzie (cięte, łupane, łamane), a jego grubość wynosi od 10 do 40 mm.

Łupek na dachu

Ciężar pokrycia z łupka naturalnego to około 25-50 kg/m2, czyli mniej niż klasyczna ceramiczna dachówka karpiówka, która waży 45-70 kg/m2.

Łupek układa się na pełnym deskowaniu, pokrytym papą lub membraną dachową. Przy kryciach prostokątnych i ich odmianach (karpiówka, oktagonalny, caro) łupek można układać na łatach. Ocieplenie układa się standardowo między krokwiami.

Same płytki montuje się na hakach lub przybija do połaci gwoździami. Zaleca się w tym celu używać gwoździ miedzianych, nierdzewnych lub ogniowo ocynkowanych.

Uwaga! O przydatności łupka na pokrycie dachowe może zdecydować producent wyłącznie na podstawie badań laboratoryjnych i przeprowadzonych testów, ponieważ kamień - nawet pochodzący z jednej kopalni - może mieć różne właściwości fizyko-chemiczne. Łupek na pokrycie dachowe musi być wyselekcjonowany; nie może się rozwarstwiać ani pękać przy otworach montażowych.

Różne typy krycia dachu łupkiem. Tradycja krycia dachów łupkiem przyszła do nas z Hiszpanii Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Węgier, gdzie materiał ten jest wykorzystywany od setek lat. We Francji i Niemczech wypracowano swoiste szkoły techniki układania łupka, które wykorzystują szablony i wzory charakterystyczne dla danych regionów.

Łupek można układać na różne sposoby, co pozwala łatwo dopasować go do każdego dachu. Od typu krycia zależy nie tylko wygląd dachu, ale też jego cena; najdroższe jest krycie dzikie i staroniemieckie, najtańsze - uniwersalne i prostokątne.

Najtrudniejszą, ale i najbardziej ekskluzywną techniką układania łupka jest krycie dzikie; wszystkie kamienie są wykonane ręcznie przez dekarza. Można w ten sposób kryć dachy o najbardziej skomplikowanych kształcie, robić łuki, kopuły lub "pływające" połacie.

Łupek na elewacje

Innym przykładem zastosowania łupka są elewacje, które mogą być wykonywane na kilka sposobów.

Murowane. Robi się je mniej więcej tak, jak ściany z cegły klinkierowej. Stosuje się na nie łupek w formie małych bloczków skalnych; ich rozmiary mogą być różne, ale zwykle zbliżone są do tradycyjnych cegieł, tyle, że o bardziej nieregularnym kształcie.



Fasady słupowo ryglowe, ocieplane, wentylowane, deskowane, z okładziną z łupka. To tak naprawdę "dach", o kącie nachylenia 90 st., kotwiony do ściany konstrukcyjnej. Techniki przy wykonywaniu takich fasad niczym nie różnią się od technik dekarskich; wykonywane są z zachowaniem zasad obowiązujących dla dachowych pokryć łupkowych. Stosować możemy kamienie o dowolnym kształcie (szablonie) i formacie (wielkości) - elewacja nie jest tak newralgicznym fragmentem budynku jak dach, więc możemy stosować mniejsze formaty łupku.

Okładziny kurtynowe. Również są to konstrukcje słupowo ryglowe, ocieplane i wentylowane. Różnica polega na zastosowaniu innych (bardzo zaawansowanych) technik montażu i innego rodzaju łupka. Typowy to skała iłowa, a płytki mają zazwyczaj 4-6 mm; to materiał bardzo trwały, ale kruchy. Dlatego do elewacji "kurtynowych" używa się innej odmiany łupka - kwarcytowego, który jest materiałem wielokrotnie mocniejszym i trwalszym. Do montażu łupków stosuje się aluminiowy ruszt i specjalistyczne wieszaki.

Jeśli pomimo sympatii do łupka nie możemy sobie pozwolić na wykonanie z niego pełnej elewacji, warto rozważyć użycie go choćby na wybranych fragmentach domu. Użycie łupka w postaci "cegiełek" nada nowoczesności i elegancji. Często spotykane zabiegi zastosowania łupka na fragmentach budynku dotyczą kominów, opasek wokół okien i drzwi czy cokołów.

Łupek na podłodze - wewnątrz budynków

Łupek naturalny znakomicie sprawdzi się na podłodze. Ułożeniem posadzki z kamienia naturalnego powinna zająć się profesjonalna ekipa, która ma doświadczenie w tego typu realizacjach i posiada niezbędne narzędzia.

Płyty kamienne są dużo cięższe niż inne materiały na posadzkę, w związku z tym - trudniejsze do ułożenia. Elementy docina się piły diamentową, dlatego robi się to zwykle na zewnątrz budynku. Układanie takiej podłogi na własną rękę jest po prostu niemożliwie, a ewentualne konsekwencje pomyłek mogą okazać się dużo droższe niż zatrudnienie profesjonalnej ekipy.

Posadzkę przykleja się do podłoża specjalnym klejem do kamienia. W razie instalacji posadzki na ogrzewanie podłogowe, należy zastosować natomiast klej oraz fugę elastyczną. W łazience oraz kuchni dobrze jest z kolei użyć fugi epoksydowej, która jest zmywalna i nawet po kilku latach wygląda jak nowa i nie wykrusza się. Aby zapewnić podłodze odpowiednią akustykę (zwłaszcza w przypadku posadzek na piętrze) stosuje się pod nią dwa lub trzy centymetry podkładu ze styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego. W przypadku ogrzewania podłogowego wystarczy zastosować ten ostatni materiał z matą odbijającą ciepło.

Zobacz galerię zdjęć z tego artykułu >>

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail