Zanim klamka zapadnie

Drzwi wewnątrz domu mogą być zupełnie zwyczajne i tylko dzielić pomieszczenia. Mogą jednak mieć też zadania specjalne: doświetlać, izolować akustycznie lub cieplnie, a nawet zmieniać się zależnie od potrzeb - raz dzielić, a raz łączyć pomieszczenia. Każde drzwi - niezależnie od funkcji - zawsze wpływają na wygląd wnętrza. Dobrze więc, by miały styl i detale zgodne z jego wystrojem.

Zanim wybierzesz

Wybierając drzwi wewnętrzne, trzeba ustalić:

w którą stronę mają się otwierać. Ze względów bezpieczeństwa w łazienkach, toaletach i kotłowniach muszą otwierać się na zewnątrz; w pozostałych pomieszczeniach o kierunku decyduje po prostu wygoda;

czy mają być lewe, czy prawe - trzeba wybrać wygodniejsze (uwaga na włączniki światła i meble za drzwiami - klamka też ma swój wymiar);

czy mają być oszklone - tu należy pogodzić konieczność doświetlania ciemniejszych miejsc z potrzebą intymności: światło z doświetlanego przeszkleniem korytarza może przeszkadzać, gdy wieczorem docierać będzie do sypialni. Lekko i ładnie wyglądające drzwi oszklone mogą być też niebezpieczne w domu pełnym rozbrykanych dzieci.

Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto przejść się po nowym domu i wyobrazić sobie, jak drzwi będą użytkowane. W ten sposób łatwiej dokonać korekt niż poruszając się w wyobraźni po płaskim rysunku projektowym. Dobierając drzwi lewe czy prawe albo otwierające się w jedną czy drugą stronę, trzeba zwracać uwagę na to, czy nie utrudnią komunikacji i nie będą powodowały kolizji. Żadne drzwi nie powinny:

uderzać nawzajem o siebie,

zagradzać drogi osobie schodzącej ze schodów,

blokować wyjść z innych pomieszczeń.

Drzwi w komplecie, to znaczy co?

Dwa podstawowe elementy drzwi to ościeżnica i skrzydło. Zazwyczaj kupuje się je w komplecie.

Ościeżnica jest wykonana najczęściej z tego samego materiału co drzwi, czyli z drewna lub z płyty drewnopochodnej. Standardowa szerokość ościeżnic to 9,5 cm; wygodniejsze są ościeżnice o regulowanej szerokości, które łatwiej dopasować do grubości ściany.

Skrzydła drzwiowe mogą mieć konstrukcję:

płytową (jednolita płyta albo rama obustronnie oklejona płytami),

płycinową (ramy plus wypełnienie z płyciny, np. z drewna litego albo szkła),

płytowo-płycinową (połączenie obu poprzednich konstrukcji: skrzydło wygląda jak płycinowe, a zbudowane jest jak płytowe).

Z drewna czy z płyt?

Drewno. Na drzwi wewnętrzne używa się drewna litego albo klejonego warstwowo; to drugie jest droższe, ale bardziej wytrzymałe i odporne na paczenie. Drzwi można kupić wykończone (np. lakierowane) lub tylko wstępnie przygotowane do wykańczania (zaimpregnowane).

Płyty drewnopochodne. Zamiast popularnych niegdyś płyt wiórowych lub zwykłych płyt pilśniowych, do produkcji drzwi używa się obecnie płyt:

- MDF - pilśniowych o średniej gęstości, wytwarzanych z włókien sosnowych lub świerkowych,

- HDF - pilśniowych twardych, wytwarzanych ze zrębków drewna, żywicy i wosku. Płyty takie mają bardzo dużą gęstość, prawie o połowę większą niż lite drewno. Dzięki temu drzwi z nich wytwarzane nie paczą się, nie kurczą i nie pękają pod wpływem zmian wilgotności.

Płyty mogą być gładkie lub tłoczone. Wykańczane są fabrycznie, zazwyczaj przez oklejenie naturalnym fornirem lub laminatem imitującym drewno. Mogą też być malowane na różne kolory.

Z przeszkleniem czy bez?

Drzwi przeszklone pomagają doświetlać ciemne pomieszczenia i zakamarki. Małe okienko z nieprzezroczystego szkła jest praktyczne w łazience czy toalecie, bo widać przez nie zapalone wewnątrz światło. Większe przeszklenia w drzwiach do pokoi dodają lekkości oraz światła korytarzom i holom.

W przeszkleniach drzwi rzadko stosuje się szkło całkowicie przezroczyste, takie jak w oknach. Częściej używa się szkła, które - choć przepuszcza światło - nie pozwala dojrzeć, co się dzieje wewnątrz pomieszczenia.

Popularne dawniej szkło ornamentowe zastępuje się obecnie szkłem matowym. Stosuje się też szkło barwione albo witrażowe.

Jak się otwierają?

Drzwi rozwieralne.

Otwierają się w jedną stronę:

prawe - obracają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara; po tej stronie, po której wygodniej je otwierać prawą ręką, widoczne są zawiasy;

lewe - mają skrzydło obracające się zgodnie z ruchem wskazówek zegara; zawiasy widać w nich po tej stronie, z której otwiera się je lewą ręką.

Drzwi wahadłowe.

Wyposażone są w specjalne zawiasy umożliwiające otwarcie w obie strony, wygodne na przykład w kuchni. Powinny być oszklone, by zawsze było widać, co się dzieje za nimi (inaczej łatwo byłoby niechcący uderzyć osobę znajdującą się po drugiej stronie).

Drzwi przesuwne.

Takimi drzwiami zazwyczaj zasłania się wnęki służące jako szafy lub garderoby. Coraz częściej służą do dyskretnego podziału pomieszczeń, np. jadalni oraz salonu. Są niezastąpione tam, gdzie nie ma miejsca na drzwi rozwieralne. Drzwi przesuwne mają skrzydło przesuwające się po szynach:

u góry otworu drzwiowego - skrzydła poruszające się po takich szynach nie dotykają podłogi. Szyny górne eliminują konieczność wykonywania szczelin w posadzce, dzięki czemu łatwiej utrzymać ją w czystości. Drzwi przesuwane po szynie górnej nie powinny być zbyt szerokie (około 1-1,5 m na skrzydło), inaczej po zamknięciu mogłyby się nieco odchylać, na przykład z powodu przeciągu;

na dole otworu drzwiowego - wadą tego rozwiązania jest zbierający się w szynie kurz, który trudno usuwać. Drzwi poruszające się po takiej szynie wymagają zamocowania dodatkowej prowadnicy do sufitu, nadproża czy wspornika.

Uwaga! Skrzydło drzwi przesuwnych może chować się w ścianie lub przesuwać się na nią. Wnękę należy zaplanować już na etapie budowy domu.

Drzwi składane.

Stosuje się je głównie tam, gdzie nie można zamontować nawet drzwi przesuwnych, na przykład gdy po bokach otworu drzwiowego nie ma wolnego miejsca na ścianach. Mają skrzydło składające się z dwóch, trzech lub czterech części połączonych zawiasami. Po otwarciu zajmują znacznie mniej miejsca niż drzwi rozwieralne.

Do składanych zalicza się też drzwi harmonijkowe, o skrzydle wykonanym z wąskich elementów połączonych zawiasami bądź elastycznym materiałem. W czasie otwierania takie drzwi składają się po jednej stronie otworu drzwiowego - przesunięcie pierwszego segmentu z uchwytem powoduje złożenie pozostałych elementów. Złożone segmenty zajmują w szerokości wejścia tylko kilka centymetrów i nie wystają poza ościeże. Takie drzwi montuje się zwykle w celu zasłonięcia wąskiej wnęki, schowka lub jako parawan w łazience z toaletą.

Zawiasy

W drzwiach wewnętrznych dobrze jest mieć zawiasy umożliwiające łatwe zdjęcie skrzydła na czas remontu domu czy konserwacji zawiasów. Drzwi zwykle kupuje się razem z ościeżnicą, a więc od razu z osadzonymi zawiasami. Jeśli skrzydło ma być dopasowane do już osadzonej ościeżnicy z zamocowanymi zawiasami, lepiej kupić skrzydło "nieuzbrojone" i osadzić zawiasy samemu.

Zawiasy mogą być wkręcane: trzpieniowe lub płytkowe - widoczne z jednej strony:

wkręcane trzpieniowe - stosuje się najczęściej do lekkich przylgowych drzwi wewnętrznych. Są łatwe w montażu. Umożliwiają regulację ustawienia skrzydła w pionie, a dodatkowo - dzięki podkładkom - drzwi można podnieść do góry o kilka milimetrów. Zazwyczaj zawiasy te są ocynkowane, ale można kupić też chromowane lub pokryte warstwą mosiądzu;

płytkowe - montuje się w drzwiach bezprzylgowych. Każdą z połówek zawiasu mocuje się wkrętami w wyfrezowanym gnieździe. Zawiasy te raczej nie dają się regulować, drzwi można jedynie nieco unieść, zakładając podkładki na trzpienie zawiasów.

Klamki

Do otwierania i zamykania drzwi potrzebna jest klamka, która razem z szyldem zasłaniającym jej mocowanie oraz ewentualnie otwór na klucz stanowi też estetyczne wykończenie, a nawet ozdobę drzwi. Elementy te sprzedawane są oddzielnie lub w kompletach.

Uwaga! Dostępne na rynku klamki dopasowane są do standardowych grubości skrzydeł drzwiowych, więc jeśli skrzydła są grube, bolec mocujący klamkę może okazać się zbyt krótki.

Klamki należy zawsze dobierać do rodzaju drzwi: niektóre mogą być zbyt słabe do masywnych drzwi lub przeciwnie - zbyt masywne do delikatnych konstrukcji.