Wnętrza niskie i wysokie

250 cm - tyle wynosi minimalna dopuszczalna przepisami wysokość wnętrz mieszkalnych. Maksimum nie jest określone.

Wysokość typowych pomieszczeń w mieszkaniu czy domu jednorodzinnym jest w Polsce tematem drażliwym.

W czasach rozkwitu prl-u, w ramach badań nad najbardziej oszczędną wysokością wnętrza mieszkalnego, po latach eksperymentów ustalono, najniższą akceptowalną wysokość mieszkania na poziomie 240 cm! I tak się gdzieniegdzie budowało, choć przepisy mówiły o minimalnej wysokości 250 cm. Dziś zawarte w uregulowaniach prawnych wytyczne wyznaczają optymalną wysokość wnętrza mieszkalnego na tym samym poziomie. Ale mamy wolność. W domach prywatnych często buduje się wnętrza wyższe, niż to określają przepisy.

Czy to sensowne? Pytanie jak najbardziej słuszne, gdyż wysokość wnętrza wpływa na jego mikroklimat, akustykę, oświetlenie, wystrój i... Nastrój. Zarówno pomieszczenia niskie, jak i te bardzo wysokie mają zalety i wady. Warto je rozważyć i nie podejmować pochopnych decyzji.

Jak ocenić wysokość?

Rozmiary pomieszczeń odczuwane są w różny sposób przez każdego z nas. Ocena wysokości wnętrza jest więc subiektywna. Zależy od przyzwyczajeń, kształtu i wielkości pomieszczenia, koloru ścian, podłogi i sufitu, rozmieszczenia okien czy drzwi. I pewnie jeszcze wielu innych rzeczy.

Niedawno w kilku krajach europy prowadzono badania, mające na celu wyznaczenie optymalnej wysokości pokoi mieszkalnych. I ustalono jedynie to, że wysokość powinna być dostosowana do wielkości pomieszczenia i funkcji z nim związanych. I tak: pomieszczenia małe - o wielkości ok. 12 m2 - powinny mieć wysokość w granicach 250-260 cm, a pomieszczenia większe - o powierzchni ok. 30 m2 - w granicach 270-280 m.

Mogę tylko dodać na podstawie swoich doświadczeń, że należy różnicować wysokość poszczególnych pomieszczeń w zależności od ich przeznaczenia, powierzchni, czy też innych wytycznych, jak choćby wymogów wystroju. Zyskuje na tym wnętrze, jego wygląd, mikroklimat i funkcjonalność, a tym samym i samopoczucie przebywających w nim ludzi.

Najważniejsze cechy wnętrz niskich (o wysokości 220-250 cm)

Brak miejsca na przeprowadzenie instalacji. W pomieszczeniach o wysokości do 250 cm nadproża okienne i drzwiowe są bardzo niskie lub w ogóle nie istnieją. Trudno powiesić nad oknem karnisz do zasłon. Trudno też przeprowadzić przewody wentylacyjne lub innych instalacji.

Ograniczenia w doborze opraw świetlnych. W niskim pokoju mamy niemal stuprocentową gwarancję, że zahaczymy głową o żyrandol lub inną lampę. Trzeba więc zrezygnować z tych wiszących i świecących w dół. A to znacząco ogranicza wybór możliwych do zastosowania opraw. Zostają jedynie kinkiety i plafony...

Mała pojemność pomieszczenia. W niskim pomieszczeniu mieści się mało powietrza. Może to prowadzić do dyskomfortu przebywających w nim osób. Takie wnętrze łatwiej jest przegrzać, częściej zdarza się w nim nadmiar wilgoci, czy po prostu zaduch... Dlatego, w niższych wnętrzach trzeba szczególnie dużą wagę przywiązywać do jakości i sprawności wentylacji. Ze wszech miar wskazana jest efektywniejsza od naturalnej, mechaniczna wymiana powietrza.

Mała ilość światła wpadającego do pomieszczenia. Nisko umieszczone nadproże okienne ogranicza możliwości właściwego doświetlenia pokoju. Promienie słoneczne nie docierają do głębiej położonych fragmentów wnętrza. Szczególnie dokuczliwe jest to w długich pokojach z oknem na wąskiej ścianie.

Szybkie zmiany mikroklimatu. W małym pomieszczeniu wszelkie wahania wilgotności i temperatury są szybko odczuwalne. Wynika to z jego niedużej kubatury oraz z małej powierzchni ścian i ich zdolności do akumulacji ciepła i wilgoci.

Dobry rozkład temperatury (mały gradient). Wnętrza takie łatwo ogrzać, więc można to czynić bez nagrzewania grzejników do wysokich temperatur, co jest niekorzystne z wielu względów.

Najważniejsze cechy wnętrz wysokich (o wysokości 280-450 cm)

Problemy z akustyką. Takie pokoje mają wysokie ściany, z reguły "gołe". Cierpi na tym akustyka pomieszczenia. Każdy dźwięk wielokrotnie się od nich odbija, co powoduje że muzyka źle brzmi, a i rozmowa jest utrudniona.

Straty ciepła. Duża objętość pomieszczenia wywołuje zwiększone zapotrzebowanie na ciepło, które z rejonów, gdzie przebywają ludzie, szybko ucieka w górę. System grzewczy wymaga przy projektowaniu szczególnej uwagi i zwiększonych wydatków w trakcie eksploatacji.

Większa wysokość wnętrz na parterze oznacza trudniejsze wchodzenie na piętro. Każde kilkanaście centymetrów wysokości pokoju na dole, to jeden stopień schodów na górę więcej. A schody pokonujemy kilka razy dziennie! Ta świadomość powinna utemperować ciągoty do nadmiernego podwyższania pokoi.

Dobry mikroklimat. Znacznie większa, niż w typowych wnętrzach, ilość powietrza oraz duża powierzchnia ścian sprzyjają dobremu mikroklimatowi pomieszczeń. Mniej odczuwalne są w nich wahania temperatury i wilgotności.

Dyskomfort związany z niedostosowaniem wysokości do powierzchni pokoju, może prowadzić do nałożenia się negatywnych cech. Począwszy od złej akustyki, niewłaściwego, nierównomiernego rozkładu temperatur, a skończywszy na braku przytulności.

Najważniejsze cechy wnętrz bardzo wysokich (o wysokości 450-750 cm)

Przerysowane proporcje pomieszczenia. Decydując się na bardzo dużą wysokość wnętrza, trzeba mieć dobry pomysł na jego urządzenie. Inaczej porażka gwarantowana!

Problemy z ogrzewaniem i duży gradient temperatur. Wysokie pomieszczenie trudno właściwie ogrzać. Tworzy się w nim bowiem naturalny komin, którym ciepłe powietrze ciągnie do góry, a schłodzone opada na dół. Jeżeli do tego dodamy duże powierzchnie przeszkleń - zapotrzebowanie na ciepło w pomieszczeniu będzie bardzo duże. Aby zapewnić przebywającym komfort cieplny, warto zwiększyć ilość źródeł ciepła, starając się o zachowanie niskich parametrów pracy grzejników.

Przenoszenie dźwięków na górne kondygnacje i zła akustyka. Problem pojawiający się już przy wnętrzach nieco wyższych od standardowych, w pokojach bardzo wysokich może dokuczać ze zdwojoną siłą!

Utrudniony dostęp do okien i urządzeń umieszczonych pod sufitem. Krótko mówiąc - zamiast zwykłego domu, mamy dom dla alpinisty.

Kłopot ze sztucznym oświetleniem. Zawieszone wysoko lampy mogą oślepiać. Z kolei nisko zawieszone sprawiają, że sufit tonie w mroku. Konieczne jest więc kosztowne różnicowanie opraw i źródeł światła.

Wysokość pomieszczeń a przepisy

Kwestie wysokości pomieszczeń reguluje rozporządzenie ministra infrastruktury z dn. 12.04 2002 r. W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dz. U. Nr 75, poz. 690), z późniejszymi zmianami.

Przepisy te określają minimalną wysokość pomieszczeń mieszkalnych na 250 cm. Wyjątkiem są poddasza użytkowe, gdzie średnia wysokość (liczona pomiędzy najniższym i najwyższym punktem) nachylonego dachu nie może być niższa niż 220 cm, przy założeniu, że najniższy punkt nie może mieć mniej niż 190 cm (tych niższych nie wlicza się do powierzchni użytkowej).

Znamy zatem dolną granicę. Górną powinny wyznaczyć zdrowy rozsądek, doświadczenie i wyczucie. A ponieważ osoby dopiero planujące budowę mogą mieć z tym kłopot, wskazana jest pomoc fachowca.



W skrócie o wysokich i niskich wnętrzach

-Wysokie wnętrza uważane są za szczególnie atrakcyjne. Dlatego w domach jednorodzinnych podwyższamy pokoje w przekonaniu, że tym samym podwyższa się standard wnętrza. Dzieje się tak między innymi w ramach odreagowywania czasów prl-u, a także - niechęci Polaków do "blokowych" standardów.

- Należy pamiętać, że im wyższe pomieszczenie, tym więcej kłopotów z ogrzaniem, akustyką czy oświetleniem.

-Wysokość pomieszczeń podlega bardzo subiektywnym kryteriom oceny. Nie w każdym wnętrzu duża wysokość będzie sprzyjała dobremu samopoczuciu domowników - na przykład w sypialni może powodować raczej dyskomfort i brak poczucia prywatności.

-Ważne jest zachowanie rozsądnych proporcji - im bardziej rozległe wnętrze, tym powinno być wyższe, inaczej wielka płaszczyzna sufitu będzie sprawiała wrażenie ciężkiej i "leżącej" na głowach przebywających we wnętrzu osób.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>