Terakota czy gres

Gres i terakota to płytki ceramiczne produkowane z mieszaniny glin, krzemionki, topników oraz barwników. Z mieszaniny tej formuje się płytki, a następnie suszy; ostateczny wygląd i właściwości uzyskują dzięki wypaleniu w temperaturze 1000-1300°C. Dzięki odpowiedniemu doborowi składników można nadawać płytkom pożądane cechy, niezbędne ze względu na ich przeznaczenie.

Krótko o terakocie...

Terakota to płytki kamionkowe najczęściej pokryte szkliwem, dzięki któremu ich powierzchnia jest gładka, a więc łatwa do mycia; może być błyszcząca, matowa lub półmatowa. Rzadko spotyka się terakotę nieszkliwioną.

Terakota jest materiałem mało nasiąkliwym, dzięki czemu można ją układać zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu - na podłogach, ścianach, parapetach, kominkach i schodach. Na dworze i w pomieszczeniach nieogrzewanych można jednak układać tylko terakotę mrozoodporną. Na zewnątrz stosuje się płytki z głębokimi bruzdami na spodniej stronie, bo mają lepszą przyczepność do podłoża.

W miejscach narażonych na duże zmiany temperatury okładzina z terakoty powinna mieć szerokie spoiny (ok. 10 mm), tak aby płytki mogły swobodnie kurczyć się i rozszerzać, a zaprawy klejowa i do spoinowania muszą być elastyczne.

...i gresie

Gres, czyli kamionka szlachetna, różni się od terakoty przede wszystkim mniejszą nasiąkliwością. Wynika ona z innego składu masy, z której formowane są płytki. Dzięki odmiennym technikom formowania (m.in. prasowaniu) płytki gresowe odznaczają się szczególnie też wysoką twardością i małą ścieralnością.

Gres naturalny.Twardość płytek z takiego gresu jest zbliżona do twardości granitu, są one też bardzo odporne na ścieranie. Jednorodna struktura sprawia, że nawet gdy są one starte lub obtłuczone, nie zmieniają barwy i struktury. Mają znikomą nasiąkliwość i są odporne na działanie kwasów i zasad, ale ze względu na pewną chropowatość powierzchni płytek łatwo zatrzymuje się na nich brud. Odmiana polerowana gresu naturalnego wykazuje natomiast pewną nasiąkliwość powierzchni, wskutek czego łatwiej się plami (np. czerwonym winem, barszczem); plamy takie bardzo trudno usunąć. Intensywnie użytkowany gres polerowany może ulec zmatowieniu.

Gres szkliwiony. Z wyglądu przypomina terakotę szkliwioną, może mieć więc dowolnie zdobioną powierzchnię. W porównaniu z terakotą jest znacznie mniej nasiąkliwy (poniżej 0,5%), wykazuje też większą twardość. Ścieralność powierzchni zależy od zastosowanego szkliwa; w razie wytarcia warstwa ozdobna ulega uszkodzeniu.

Gres znacznie trudniej wiercić, przecinać, co komplikuje instalowanie puszek elektrycznych, wiercenie otworów na kołki itp.

Co warto wiedzieć o właściwościach płytek

Dobierając płytki, powinno się uwzględnić następujące ich parametry techniczne:

- klasa ścieralności (PEI - od I do V) - tym wyższa, im płytki są odporniejsze na ścieranie; cecha ta jest szczególnie ważna, jeśli mają być układane w miejscach intensywnie użytkowanych (hol, schody, taras);

- nasiąkliwość - oznaczana w procentach cecha, od której zależy mrozoodporność płytek. Jest tym mniejsza, im mniejsza jest ich porowatość; zależy też od właściwości szkliwa i ewentualnego nasycenia płytek impregnatem. Do pomieszczeń nieogrzewanych i okładzin zewnętrznych nadają się płytki o nasiąkliwości nieprzekraczającej 3%;

- mrozoodporność - odporność na wielokrotne zamarzanie i odmarzanie, tym większa, im mniejsza jest nasiąkliwość płytek. Mrozoodporne, a tylko takie można stosować na zewnątrz i w pomieszczeniach nieogrzewanych, oznaczane są płatkiem śniegu;

- antypoślizgowość - (od 1 do 11) oznaczana literą R. Parametr ten jest ważny w każdym pomieszczeniu narażonym na działanie wody i wilgoci. Im wyższa wartość R, tym mniejsze ryzyko poślizgnięcia się na takiej powierzchni;

- odporność na zaplamienia i na środki chemiczne - ważna w kuchni i łazience (nawet domowe preparaty czyszczące są aktywne chemicznie), a także w garażu. Określana klasami od 1-5; powinna wynosić przynajmniej 3;

- odporność na szok termiczny - decyduje o tym, czy płytki są odporne na szybkie podgrzewanie i nagłe studzenie. Cecha szczególnie ważna w kuchni, a także i na zewnątrz, tam gdzie okładzina będzie narażona na działanie słońca i mrozu);

- twardość - decyduje o łatwości obróbki i wytrzymałości mechanicznej. Określana w skali Mohsa, liczbami od 1 do 10. W okładzinach domowych wystarczy twardość płytek wynosząca 5-6.

Uwaga! Warto sprawdzać numer partii kupowanych płytek, bo w dwóch różnych mogą się nieznacznie różnić wyglądem (np. odcieniem czy fakturą). W związku z tym przed przyklejeniem należy obejrzeć wszystkie kupione płytki i jeśli są jednolite, użyć ich na okładzinę jednego całego pomieszczenia. Jeśli pomieszczenie jest bardzo duże, a płytki nieco się różnią, najlepiej podczas klejenia mieszać płytki z różnych opakowań.

Kolory i wzory

Wzorów płytek są tysiące; rozmaite są również faktury: falowane, gładkie, chropowate, z motywami roślinnymi czy geometrycznymi. Bywają też płytki cięte, które można łączyć bez widocznych spoin, przez co uzyskuje się efekt jednolitej tafli.

Kształt i wielkość płytek. Duże płytki kwadratowe mogą mieć nawet wymiary 60×60 cm, ale w ofertach znajdziemy też płytki 10×10, 20×20, 30×30, 33×33, 30×50, 30×60 oraz 40×40 cm i wiele innych, a ponadto - płytki ozdobne, zwane dekorami, dostosowane wymiarami do konkretnej linii płytek.

Takie płytki, jakie pomieszczenie

Hol, przedpokój. Szczególnie niebezpieczne dla posadzek są drobiny piasku i brud wnoszone na podeszwach butów. Od płytek do holu oraz przedpokoju wymaga się więc dużej wytrzymałości na ścieranie (IV do V w skali PEI). Mogą być nieszkliwione lub szkliwione, ale o antypoślizgowości R minimum 8.

Łazienka. Podobne wymagania dotyczą także posadzek łazienek projektowanych w domach jednorodzinnych na parterze (tzw. łazienki dla gości), gdyż często wchodzi się do nich w butach. Odpowiednie płytki: odporność na ścieranie PEI III do V i antypoślizgowości R 8. Płytki - zarówno na posadzki, jak i na ściany - powinny być odporne na zaplamienie i czynniki chemiczne.

Schody. Okładziny schodów powinny mieć podobne cechy jak posadzki w holu. Stosuje się tu płytki o bardzo dużej wytrzymałości na ścieranie (PEI IV lub V) oraz antypoślizgowości R9, aby nie były potrzebne specjalne listwy ani paski antypoślizgowe, które zwykle szpecą okładzinę. Na schodach zewnętrznych można ułożyć płytki z ukształtowanymi rowkami antypoślizgowymi.

Ściany oraz posadzki na zewnątrz budynku. Płytki ceramiczne przeznaczone na okładziny zewnętrzne powinny być odporne na oddziaływanie czynników mechanicznych, chemicznych i skoki temperatury: mrozoodporne, mało nasiąkliwe (E poniżej 3%), wytrzymałe na zmiany temperatury, a na posadzki - o antypoślizgowości R 8. Oczywiście płytki nie powinny być błyszczące, bo są wtedy śliskie. Wszystkie materiały - zarówno płytki, jak i klej - powinny być bardzo dobrej jakości. Ważny jest też odpowiedni sposób ułożenia.

Uwaga! W zimie istnieje niebezpieczeństwo oblodzenia posadzki zewnętrznej. Problem ten rozwiązuje ułożenie kabli grzewczych pod okładziną.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>