Niezniszczalne drewno

Drewno przed lakierowaniem trzeba wyszlifować i oczyścić z pyłu; potem nanieść warstwę lakieru. Jeśli nanosi się kilka warstw, przed każdą kolejną trzeba ponownie przeszlifować powierzchnię - w ten sposób zwiększy się jej przyczepność.

Przed naniesieniem niektórych lakierów trzeba zabezpieczyć drewno przed zmianą koloru, czyli zagruntować lakierem podkładowym.

Lakierowanie

Lakier nanosi się pędzlem, wałkiem lub specjalnym urządzeniem przypominającym cykliniarkę. Między nakładaniem kolejnych warstw trzeba robić przerwy na przeschnięcie; szczegółową informację można znaleźć na opakowaniu preparatu.

Po nałożeniu ostatniej warstwy powłoka musi wyschnąć. Na opakowaniu jest też informacja, po jakim czasie można ostrożnie (np. delikatnie chodzić), a potem swobodnie (np. ustawiać meble) użytkować lakierowane powierzchnie.

Pomieszczenie ze świeżo polakierowanym drewnem często trzeba wietrzyć, ale dopiero po czasie określanym jako pyłosuchość (informacja na opakowaniu), czyli gdy do lakieru nie przyczepi się pył i kurz.

Lakiery, które wydzielają szkodliwe opary i intensywny zapach, np. zawierające szkodliwe rozpuszczalniki, wymagają przestrzegania okresu karencji - czasu, kiedy nie można przebywać w pomieszczeniu, gdzie prowadzono prace.

Lakiery mogą być:

chemoutwardzalne dwuskładnikowe - stosowane w miejscach narażonych na działanie wilgoci. Tworzą powłoki bardzo odporne na działanie wody, środków chemicznych używanych w gospodarstwie domowym oraz ścieranie. Warto stosować je w kuchni lub przedpokoju. Na stare powłoki z lakieru chemoutwardzalnego nie nakłada się nowych - nierówności i przebarwienia pozostaną. Starą, zniszczoną warstwę lakieru chemoutwardzalnego trzeba więc usunąć przed ponownym malowaniem.

Składają się z lakieru i utwardzacza; po dodaniu utwardzacza lakier trzeba dokładnie wymieszać. Przed ich nałożeniem drewno gruntuje się lakierem podkładowym.

Mogą tworzyć powłokę matową, półmatową lub z połyskiem. Podczas malowania i przez pewien czas potem wydzielają szkodliwe opary o intensywnym zapachu - pomieszczenia trzeba wietrzyć.

poliuretanowe dwuskładnikowe - nakłada się na surowe drewno oraz zarówno na nowe, jak i stare powłoki z lakierów chemoutwardzalnych. Te ostatnie warto przeszlifować, żeby poprawić przyczepność podłoża. Nie wymagają stosowania lakieru podkładowego. Przez pewien czas po lakierowaniu trzeba wietrzyć pomieszczenie, w którym zostały użyte.

poliuretanowe jednoskładnikowe - odporne na wodę, więc nadają się np. do malowania podłóg w kuchni. Polecane są też do malowania podłóg w intensywnie użytkowanych pomieszczeniach: w przedpokoju, gabinecie lekarskim czy na schodach.

Przed malowaniem powierzchnię zazwyczaj trzeba zagruntować lakierem podkładowym. Można je nanosić na stare powłoki z lakierów chemoutwardzalnych. Mogą być z połyskiem lub matowe.

akrylowo-poliuretanowe (wodorozcieńczalne) - nadają się do malowania parkietów, mebli i boazerii. Łatwo nanosi się je na drewno pomalowane wcześniej lakierem chemoutwardzalnym. Nie emitują szkodliwych dla substancji, więc nie trzeba wietrzyć pomieszczenia, w których zostały użyte. Mogą być matowe lub z połyskiem. Tworzą dość trwałe powłoki.

Przygotowanie drewna do impregnacji

Drewno, które jest narażone na zniszczenie przez grzyby, owady i ogień (np. więźba dachowa, ogrodzenie, mała architektura) zabezpiecza się środkami chemicznymi, poddając impregnacji. Konieczna jest też impregnacja drewna wystawionego na działanie czynników atmosferycznych oraz gdy będzie miało kontakt z gruntem i wodą.

Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być oczyszczone z kory i łyka. Powinno być odpowiednio wysuszone, a z jego powierzchni należy usunąć stare powłoki farb i lakierów oraz wszelkie zabrudzenia. Należy impregnować tylko to drewno, które jest już obrobione mechanicznie, a jeśli jakiś element zostanie nawiercony lub przycięty, w tym miejscu (naruszenia ciągłości warstwy ochronnej) trzeba ponownie użyć impregnatu.

Impregnacja

Ważne jest, aby stosować właściwe impregnaty we właściwym miejscu, czyli na zewnątrz lub wewnątrz pomieszczeń oraz takie, które są przeznaczone wyłącznie do użytku domowego.

Do wyboru są następujące środki:

ochrony biologicznej - chronią przed grzybami, pleśnią, owadami, glonami, porostami;

ogniochronne - utrudniają zapalanie się drewna i rozprzestrzenianie się ognia;

wodochronne - uniemożliwiają przedostawaniem się wody w głąb drewna;

dekoracyjno-impregnacyjne - oprócz ochrony drewna, nadają mu pożądany kolor;

lecznicze - do zwalczania organizmów w drewnie już zaatakowanym.

Rodzaje impregnatów

Impregnaty mogą być: solne (wodorozcieńczalne) - bezwonne, niepalne, dobrze wnikają w drewno, lecz woda może je wypłukać. Należy zabezpieczać nimi elementy nie narażone na kontakt z wodą; rozpuszczalnikowe - mają silny zapach, są łatwo palne, głęboko wnikają w drewno, odporne na wodę. Zabezpieczone nimi powierzchnie można malować farbami lub lakierami; olejowe - toksyczne (do stosowania tylko na zewnątrz), łatwo palne, odporne na wodę, trwale zabezpieczają drewno.

Metody impregnacji

Najlepszą jest impregnacja próżniowo-ciśnieniowa. Impregnat wnika w cały element lub na głębokość 8-20 mm; możliwa do przeprowadzenia tylko w autoklawach (specjalnych zbiornikach).

Samodzielnie można wykonać impregnację powierzchniową poprzez smarowanie, natryskiwanie lub kąpiel drewna w impregnacie (głębokość nasycenia 2-4 mm).

Smarowanie lub malowanie. Impregnat nanosi się pędzlem, tamponem lub szczotką kilkakrotnie, zachowując odstęp 2-24 godz.

Natrysk lub opryskiwanie. Można szybko zabezpieczyć dużą powierzchnię lub miejsca trudno dostępne. Metoda "pożera" duże ilości impregnatu i powoduje powstawanie toksycznych oparów.

Kąpiel. Polega na zanurzeniu obciążonego drewna w impregnacie. Na czas i temperaturę kąpieli wpływa wielkość zabezpieczanego drewna i stężenie impregnatu. Drewno zabezpieczone środkami solnymi i zadaszone nie wymaga ponownej impregnacji, natomiast środki impregnacyjno-dekoracyjne wymagają co kilka lat (5-10) powtórzenia zabiegu.

Bejce, lakierobejce, woski i oleje

Bejca. Wnika w drewno, służy więc do poprawy wyglądu drewna, a także do ochrony przed pleśnią i promieniami UV. Często zabejcowane drewno trzeba jeszcze pokryć lakierem.

Lakierobejce. Lakiery zawierające barwnik określane są jako lakierobejce.

Woski i oleje. Do wykończenia drewna służą również środki zrobione z naturalnych wosków, olejów lub kompozycji obu tych materiałów. Preparaty takie nie emitują szkodliwych dla zdrowia związków chemicznych, nie wydzielają nieprzyjemnego zapachu i dość dobrze chronią, ale zabezpieczone nimi na przykład podłogi wymagają częstszej i bardziej starannej pielęgnacji niż te pomalowane lakierami.