Rodzaje i przeznaczenie szlifierek

Szlifierki są taśmowe, mimośrodowe i oscylacyjne. Każda z nich ma nieco inne zastosowanie i w dobrze wyposażonym warsztacie domowym z pewnością się przyda. Konieczne są również papiery oraz taśmy ścierne o różnym uziarnieniu do szlifowania farb, drewna, metalu bądź kamienia.

Wydajny czołg

Szlifierki taśmowe przypominają gąsienicę czołgową, dlatego mówi się o nich "czołg do szlifowania". Używa się ich do wyrównywania dużych płaskich powierzchni (blaty, podłogi, belki drewniane), ale po zamocowaniu ich do stołu, można oszlifować nimi również drobne przedmioty. Elementem roboczym tych szlifierek jest taśma szlifierska w postaci sklejonego pierścienia, napięta między dwiema rolkami, z których jedna napędza taśmę.

Charakterystycznymi parametrami poszczególnych modeli tych elektronarzędzi są: moc zamontowanego silnika, prędkość i wymiary taśmy. Szlifierki przeznaczone do prac domowych mają moc 600-800 W, prędkość robocza taśmy wynosi 200-300 m/min; natomiast sprzęt profesjonalny to urządzenia o mocy powyżej 1000 W i prędkości do 450 m/min.

Do szlifowania w miejscach trudno dostępnych, w narożnikach, profilach schodkowych, produkowane są małe szlifierki taśmowe (o mocy ok. 300 W) z wysuniętą rolką o małej średnicy. Dzięki temu szlifowanie odbywa się nie tylko na powierzchni stopki, ale również czołowo, na rolce napinającej. Niektóre modele mają wbudowany układ elektronicznej regulacji prędkości, przydatny, gdy szlifujemy materiały wrażliwe na wzrost temperatury (lakiery, tworzywa sztuczne). Wymiary taśmy są ściśle związane z określonym modelem szlifierki i tylko takie będą do niej pasować. Uwaga! Taśmy dość szybko zużywają się. Przy zakupie szlifierki trzeba upewnić się, czy w przyszłości będą łatwo dostępne w sklepach z narzędziami.

Warto również zwrócić uwagę na sposób wymiany taśmy i system jej prowadzenia. W większości modeli jej zdjęcie jest możliwe po zluzowaniu rolki napinającej dźwignią umieszczoną z boku. Natomiast regulacja biegu taśmy może odbywać się ręcznie lub automatycznie. W pierwszym przypadku, po założeniu taśmy i uruchomieniu szlifierki, pokrętłem ustawia się takie położenie rolki napinającej, przy którym taśma nie zsuwa się i nie ociera o boczną ściankę. Korektę ustawienia przeprowadza się również podczas pracy.

Przy systemie automatycznego prowadzenia taśma samoczynnie utrzymywana jest we właściwym położeniu. Podczas szlifowania powstaje dużo pyłu przeszkadzającego w pracy i zanieczyszczającego otoczenie. Dlatego szlifierki te wyposażone są w układ odsysania i worek papierowy lub z tkaniny do gromadzenia pyłu. Szlifierkę można również połączyć z odkurzaczem, co poprawi skuteczność usuwania zanieczyszczeń. Praca szlifierką taśmową jest bardzo wydajna - w krótkim czasie można zeszlifować znaczną warstwę materiału. Trzeba jednak uważać, aby przesuwać ją równomiernie po materiale. Pomaga w tym ramka nakładana na szlifierkę, dzięki której można regulować grubość zdzieranej warstwy.

Szlifierkę trzymamy zawsze dwiema rękami, przykładamy oraz odsuwamy ją od obrabianej powierzchni zawsze przy włączonym silniku.Obrabiany przedmiot trzeba zamocować do masywnego stołu, aby podczas szlifowania nie "odjechał" w naszą stronę. Uziarnienie taśmy dobieramy do rodzaju obróbki - przy zgrubnym szlifowaniu używamy taśm z ziarnem 40-60, wyrównanie i mniej dokładne wykończenie ziarnem 80-100, natomiast dużą gładkość zapewniają taśmy 120-150. Przy obróbce drewna szlifierkę prowadzimy wzdłuż włókien, gdyż wtedy nie pozostaną na powierzchni widoczne rysy. Do oszlifowania drobnych elementów przydatne będą uchwyty mocujące szlifierkę do masywnego blatu. Umożliwiają one ustawienie jej w pozycji poziomej (taśma do góry) lub pionowej szczególnie wygodnej przy wyrównywaniu czół długich przedmiotów.

Na wysoki połysk

Zasada pracy szlifierki oscylacyjnej jest taka jak przy ręcznym szlifowaniu - papier ścierny umocowany do płaskiej stopki wykonuje ruchy wahadłowe. Ale szybkość oscylacji dochodzi do 30 000 skoków/min, co w połączeniu z drobnym uziarnieniem papieru ściernego umożliwia uzyskanie bardzo gładkiej, niemal lustrzanej powierzchni. Wydajność szlifowania jest jednak stosunkowo niewielka i dlatego szlifierki te wykorzystywane są przede wszystkim do ostatecznego wykończenia powierzchni drewnianych, metalowych, usuwania i matowienia powłok lakierniczych.

Moc tych urządzeń wynosi 150-350 W i zależy od wielkości stopki roboczej, której wymiary mogą wynosić od 100x100 mm do 120x240 mm. Ruch oscylacyjny o dużej częstotliwości i niewielkim skoku (1,5-3 mm) uzyskuje się dzięki mechanizmowi mimośrodowemu zamocowanemu bezpośrednio na wirniku silnika. Elastycznie zamocowana do obudowy stopka drga z taką samą częstotliwością, a umocowany do niej materiał ścierny szlifuje obrabianą powierzchnię.

Niektóre modele wyposażone są w elektroniczną regulację obrotów silnika, a więc umożliwiają zmianę częstotliwości oscylacji w zakresie 70-100 % wartości nomonalnej. Bardzo istotny dla użytkownika jest sposób, w jaki mocuje się papier. Wygodne są stopki przystosowane do zakładania papieru na rzepy, ale musimy wtedy kupować drogie, dostosowane wymiarowo papiery firmowe. Natomiast do stopek wyposażonych w uchwyty można używać papierów ciętych z rolki, ale ich zakładanie jest dość kłopotliwe.

Pył wytwarzany podczas pracy utrudnia szlifowanie, dlatego w stopce i papierze wykonane są otwory do odsysania zanieczyszczeń, które gromadzą się w worku lub pojemniku z filtrem papierowym. Można również podłączyć wylot pyłu do odkurzacza. Praca w zagłębieniach, w narożnikach, czy oszlifowanie rowków może być niemożliwa przy użyciu standardowej stopki. Dlatego niektórzy producenci oferują dodatkowe nakładki wydłużające stopkę, dzięki czemu można operować szlifierką w różnych zagłębieniach. Produkowane też są miniszlifierki z wysuniętą trójkątną stopką, która umożliwia dotarcie w narożniki ram okiennych, między listewki ażurowych drzwiczek.

Oscylacje z obrotem

Połączenie ruchu obrotowego z mimośrodowym przesunięciem krążka ściernego umożliwia uzyskanie dużej wydajności szlifowania i gładkości powierzchni.W taki sposób pracują szlifierki mimośrodowe nazywane również z angielska excentric.

Wyposażone są w elastyczny talerz o średnicy 115, 125 lub 150 mm. Do niego można zamocować na rzepy nie tylko krążki szlifierskie, ale też filce i tkaniny do polerowania karoserii samochodowej, przedmiotów mosiężnych i miedzianych. Szlifierki te mają moc od 200-450 W i elektroniczną regulację obrotów w zakresie 4500-12000 obr/min, natomiast częstotliwość oscylacji jest dwukrotnie większa, a skok wynosi 2-4,5 mm.

Podobnie jak inne typy szlifierek, excentric posiada system odsysania pyłu przez otwory w krążku szlifierskim . Dodatkowe oczyszczenie szlifowanej powierzchni i ochronę otoczenia przed zapyleniem można uzyskać po założeniu szczotki pierścieniowej na obudowie szlifierki.Talerze robocze, na których mocuje się krążki ścierne, mogą mieć różną twardość i elastyczność. Do powierzchni płaskich stosuje się talerze twarde, natomiast do profilowanych nadają się talerze miękkie, dopasowujące się do krzywizn materiału. Krążki ścierne o znormalizowanych średnicach i rozmieszczeniu otworów odsysających dostosowane są do obróbki drewna, metalu, tworzyw sztucznych i kamienia. O ich przeznaczeniu decyduje rodzaj nasypu ziarna ściernego (korund, korund szlachetny, krzemo-węglik) oraz lepiszcza - swoistego kleju mocującego ziarna do papierowego podłoża. Rodzaje krążków rozróżniamy po kolorach. Czerwone służą do obróbki drewna i materiałów drewnopochodnych, niebieskie - metalu, białe do farb i tworzyw sztucznych, natomiast czarne do szlifowania kamienia, betonu, szkła. Uziarnienie krążków obejmuje szeroki zakres granulacji od 40 do zgrubnej obróbki, po ziarno 400 używane przy bardzo gładkim wykończeniu. Do powłok lakierniczych używane są też krążki z ziarnem 1200 służące do wstępnego polerowania. Ostateczne wykończenie "na lustro" umożliwiają okładziny polerskie z filcu lub wełny jagnięcej, którymi wciera się pasty i woski.