Projekt poddasza - na co zwrócić uwagę?

Jak wybrać projekt poddasza?

Na rynku są zarówno dobre, jak i złe projekty. Szkopuł w tym, jak je od siebie odróżnić. Oczywiście, nie potrafiłbym zawrzeć wiedzy z kilku lat studiów architektonicznych i kilkudziesięciu lat doświadczenia zawodowego na kilku stronach tekstu poradnika. Ale już parę wskazówek wystarczy, by ominęli Państwo główne rafy na szlaku do własnego domu. A tych na poddaszu trochę znajdziemy...

Wybieranie projektu domu trzeba rozpocząć od określenia potrzeb własnej rodziny, potem trzeba rozwiązać mnóstwo przestrzennych łamigłówek, a na końcu - dokonać dziesiątków wyborów. Najlepiej, jeśli w tej pracy uczestniczy fachowiec - architekt. Jeśli nie, zalecam oglądanie jak największej liczby projektów. To pomaga wyobrazić sobie, jak będziemy się czuli w rozmaitych domach. Warto się skupić przede wszystkim na rzutach i przekrojach - czarno-białych zwykle i mniej atrakcyjnych od wizualizacji - ale znacznie bardziej pomocnych w określeniu czy poddasze wybranego przez nas domu ma szansę być wygodną domową przestrzenią, czy już na zawsze skaże nas na chodzenie z pochyloną głową i poczuciem ciasnoty.

Czy projekt poddasza pasuje do rodziny?

Oczywiście nie można zaczynać od szukania dziury w całym. Najpierw należy dokonać pozytywnej selekcji projektów pod kątem potrzeb rodziny.Wnętrze domu powinno odpowiadać rytmowi jej życia i przyzwyczajeniom jej członków. Dlatego inaczej powinien wyglądać plan domu dla rodziny, która spędza wspólnie większość czasu, inaczej dla takiej, w której każdy zagospodarowuje go indywidualnie.

W domu tej pierwszej najważniejsza jest umieszczona na parterze część dzienna - a w szczególności pokój dzienny - ciasne, nieustawne klitki na poddaszu nikomu raczej nie powinny przeszkadzać... W domu drugiej - ważniejsze będą właśnie pokoje prywatne - które powinny bez problemu pomieścić nie tylko łóżka, ale też miejsca do pracy, zabawy i odpoczynku. I dobrze, by były oddzielone od części dziennej - na przykład schodami. W tej roli wygodne poddasze będzie nieocenione.

Gdyby opisane przeze mnie rodziny zamieniły się projektami, żadna nie czułaby się dobrze w takiej przestrzeni. Dlatego przede wszystkim nigdy nie warto decydować się na dom, w którym układ funkcjonalny byłby niezgodny ze zwyczajami danej rodziny.

Powierzchnia poddasza

Zdjęcie powyżej: Nisko schodząca połać dachu może szpecić wnętrze i utrudniać jego urządzenie

Sposób obliczenia powierzchni użytkowej na poddaszu w różnych projektach może być odmienny - dlatego to samo pomieszczenie pod skosami dachu w informacji o projekcie może mieć większą powierzchnię, jeśli liczono ją po obrysie podłogi, lub mniejszą, bo zredukowaną o najniższe fragmenty pod połaciami dachu, które tak naprawdę nie nadają się do wykorzystania. Niektóre pracownie liczą powierzchnię użytkową pod skośnym dachem od wysokości 190 cm wzwyż, a inne wedle wzoru: 100% powierzchni pomieszczenia o wysokości powyżej 220 cm + 50% powierzchni, w której pomieszczenie ma wysokość od 140 do 220 cm (części pomieszczenia niższych niż 140 cm nie wlicza się do powierzchni). Niestety, bywa też, że na rzucie jest podana wprowadzająca w błąd powierzchnia pomieszczeń pod skosami dachu, liczona po obrysie podłogi. Tymczasem tylko powierzchnia pełnowartościowej części poddasza mówi nam o rzeczywistej wielkości tego pomieszczenia. Koniecznie trzeba na to uważać!

Wysokość niewidoczna na rzucie

Zdjęcie powyżej: W tej łazience wielbiciele prysznica przeżyją rozczarowanie, bo nie da się go wstawić

Jeśli na poddaszu dach schodzi bardzo nisko - niemal do poziomu stropu - tylko część powierzchni poddasza można normalnie użytkować, bo reszta jest za niska. Na rzutach tego nie widać. To spora pułapka na niedoświadczonych inwestorów... Dlatego nieustannie i na różne sposoby uczulam na to wszystkie osoby pytające mnie o radę przy wybieraniu projektu. Wiele już widziałem takich propozycji, gdzie rozplanowanie pomieszczeń sugeruje pełną wysokość wnętrza, a realnie w pomieszczeniu tej pełnej wysokości prawie nie ma... Ponieważ jest to przypadłość powszechna i może się zdarzyć nawet dobrej pracowni, zawsze warto uważnie przestudiować przekroje. Dopiero na przekroju widać pochyłość dachu i to, jak bardzo ogranicza ona powierzchnię wnętrza. Pamiętajmy, że pod pochyłością nie ustawimy typowej szafy ani wyższego mebla; czasem nawet trudno pod nią stanąć...

Wnętrzarskie pułapki

Oglądając poddasza w różnych domach, uważajmy na symbole wrysowanych tam mebli - często nie trzymają skali! Żeby nie dać się nabrać na źle wykonany rysunek, ustalmy rzeczywiste wymiary pomieszczeń, narysujmy wszystko od nowa na papierze milimetrowym, a potem możliwie najdokładniej wymierzmy i wrysujmy w plan - w odpowiedniej skali - nasze domowe meble oraz sprzęty. W ten sposób zobaczymy, ile dokładnie miejsca zajmie w przestrzeni poddasza łóżko, biurko czy szafa. To szczególnie ważne w małych domach, gdzie każde pół metra ma znaczenie dla komfortu życia i ustawności wnętrz!

Przestrzeń na poddaszu nie sprawi kłopotów, a nawet może stać się ulubionym wnętrzem, pod warunkiem że jej wielkość pozwoli na wstawienie do zaplanowanych tam pomieszczeń porządnych szaf, komód, czy foteli i umożliwi wygodne poruszanie się.

Nie dajmy się ograniczyć

Uważajmy też na układ konstrukcyjny dachu - to on determinuje swobodę w urządzaniu wnętrz. Krótko mówiąc, jeżeli wnętrze jest podzielone dużą liczbą ścian konstrukcyjnych, możliwość zmian jest niewielka. Uwaga na domy poszatkowane ścianami nośnymi, gdzie pomieszczenia są połączone ze sobą tylko wąskimi drzwiami! Trudno taki dom adaptować do zmieniających się potrzeb właścicieli. Jeśli w pokoju na poddaszu zmieści się jedynie wąska szafa i jedna osoba - bo jeśli dwie osoby, to już bez szafy - to warto się zastanowić nad sensownością płacenia za wielki spadzisty dach i jego pokrycie, a potem kosztowne okna połaciowe. Takie rozwiązania to przykład rozrzutności w gospodarowaniu przestrzenią. Pamiętajmy, że jeśli poddasze jest źle rozplanowane konstrukcyjnie, nie sposób tego potem zmienić i nie pozostaje nam nic innego, jak tylko żyć w tej niewygodzie.