Wybieraj mądrze. Sprawdzone i przyjazne materiały budowlane

Zmiany klimatyczne, postęp technologiczny, a wcześniej pandemia zmieniły to, jak i gdzie ludzie chcieliby mieszkać. Do tych doświadczeń dochodzi jeszcze wielokrotnie przywoływany na naszych łamach aspekt proekologiczny dotyczący zdrowego i zielonego budownictwa. Inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na kwestie ograniczenia zużycia energii i emisji dwutlenku węgla do atmosfery, także w kontekście budowy (czy remontu) własnego domu. Nie bez znaczenia w tym przypadku są też surowe normy i przepisy prawa zarówno polskiego, jak i europejskiego, dotyczące parametrów cieplnych budynku, wymuszające niejako to, jak mają wyglądać domy przyszłości. Na szczęście „ograniczenia” te możemy „ominąć” – na rynku znajdziemy bowiem takie materiały i rozwiązania, które pozwolą nam wybudować dom naszych marzeń.

Dobry początek

Jak pisaliśmy w poprzednim numerze naszego miesięcznika dla wielu dom to pierwsza i ostatnia inwestycja w życiu. Dlatego tak istotny jest jego odpowiedni projekt, przemyślany nie tylko pod kątem naszych potrzeb, ale też „dostosowany” do otoczenia. Najlepiej by było to projekt w duchu eko – przyjazny. Takie zrównoważone opracowanie jest korzystne zarówno dla mieszkańców, jak i środowiska. Jego założenia nie różnią się zasadniczo od standardowych propozycji, niemniej jednak chodzi tu głównie o zaproponowane rozwiązania architektoniczne, techniczne i materiałowe. I właśnie na tych ostatnich spróbujemy skupić się w tym artykule.

Dom to coś więcej niż tylko fizyczna przestrzeń. To tu odnajdujemy spokój, poczucie przynależności i bezpieczeństwo. Ale nie udałoby nam się osiągnąć tego stanu, jeśli nasz dom nie byłby zdrowy, komfortowy i ekonomiczny, czyli zbudowany z najwyższej jakości, ekologicznych materiałów budowlanych, instalacyjnych i wykończeniowych.

Dobry produkt jest opłacalny

Jak już powiedzieliśmy materiały użyte do budowy domu mają ogromny wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie oraz ekonomiczną stronę eksploatacji budynku. Dlatego musimy je dobrze wybrać. Dziś wśród bogatej oferty znajdziemy naprawdę wysokiej jakości produkty od sprawdzonych producentów, opatrzone stosownymi certyfikatami oraz spełniające wyśrubowane normy środowiskowe. Ich cena nie jest wygórowana i wcale nie oznacza – jak sądzą niektórzy wysokich kosztów budowy, bo ekologia i jakość są tylko dla ludzi majętnych. Zresztą oszczędzanie może w dalszej perspektywie okazać się bardzo kosztowne. Wątpliwej jakości materiały budowlane, nieznanego pochodzenia, o gorszych niż deklarowane parametrach nie zapewniają założeń projektowych przyszłego domu i narażają inwestora, a w szczególności jego portfel na konkretne straty liczone w tysiącach złotych. To samo odnosi się też do już istniejących budynków, które wymagają modernizacji. Nawiasem mówiąc, z punktu widzenia ochrony środowiska dużo lepiej jest modernizować istniejące już budynki niż stawiać nowe. Zużywamy wtedy mniej materiałów, przedłużamy żywotność obiektu, a także zmniejszamy jego ślad węglowy. Jak podaje „Długoterminowa strategia renowacji budynków” (DSRB) – rządowy dokument określający działania niezbędne dla osiągnięcia efektywności energetycznej i niskoemisyjności budynków do 2050 roku – w Polsce istnieje 14,2 mln budynków, a znaczna ich część cechuje się niską efektywnością energetyczną i już wymaga, albo będzie wymagać, termomodernizacji. Skoro jesteśmy przy terminie termomodernizacji to nie trzeba chyba przypominać, że to najbardziej opłacalna inwestycja budowlana.

Znacząco obniża zużycie energii niezbędnej do ogrzania domu, gwarantując oszczędność pieniędzy oraz utrzymanie optymalnej temperatury i zdrowego mikroklimatu w jego wnętrzu. Najważniejszym jej elementem jest ocieplenie ścian zewnętrznych budynku, które powinno być wykonane wysokiej jakości izolatorem. Jeśli ocieplenie zostanie jednak wykonane niepełnowartościowym produktem inwestor będzie stratny, co najmniej podwójnie. Dlaczego? Ponieważ nie tylko oszczędzi mniej pieniędzy na ogrzewaniu, lub nawet wcale, ale i praktycznie nie będzie miał żadnej gwarancji trwałości systemu izolacji. Izolacyjność cieplna materiałów to jedno. Kolejnym ważnym czynnikiem jest odporność materiałów na uszkodzenia mechaniczne. Trwałe materiały zapewniają długowieczność konstrukcji i minimalizują potrzebę przeprowadzania częstych remontów czy napraw. To znów nie tylko oszczędność finansowa dla właściciela, ale również mniejsze obciążenie dla środowiska naturalnego, ponieważ zmniejsza się konieczność produkcji nowych materiałów. 

Sprawdzaj jakość przed zakupem!

Eksperci radzą, by przed zakupem materiałów budowlanych, obligatoryjnie dokonać ich weryfikacji na stronie internetowej Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (GUNB), który wraz z Wojewódzkimi Inspektorami Nadzoru Budowlanego (WINB) przeprowadza stałe kontrole i upublicznia na bieżąco ich wyniki. Na tej stronie znajdziemy materiały, które przeszły pozytywnie kontrole oraz te, które miały zaniżone kluczowe parametry. Pewną wskazówką może być też posiadanie przez producenta atestów, certyfikatów i rekomendacji uznanych instytutów; na przykład Instytutu Techniki Budowlanej. Większość renomowanych producentów pilnuje jednak zadeklarowanych właściwości użytkowych swoich produktów. Ale są też i tacy, którzy nadal podchodzą do tej kwestii w sposób niefrasobliwy lub świadomie obniżają koszty, by zyskać przewagę konkurencyjną. I to pomimo groźby że zostaną obciążeni kosztami ponownych badań zakwestionowanych wyrobów w akredytowanym laboratorium oraz koniecznością wycofania wadliwego towaru z rynku. Ponadto muszą wycofać te wyroby z rynku. Dodajmy, że oprócz badania próbek materiałów budowlanych, nadzór budowlany sprawdza je również pod kątem formalnym. Innymi słowy, czy wyroby wprowadzone na rynek są prawidłowo oznakowane i czy jest do nich instrukcja stosowania w języku polskim.

Na pewno zwróćmy uwagę na znak CE. Symbol ten wykorzystywany jest do oznakowania różnorodnych produktów, które spełniają prawne wymogi obowiązujące w Unii Europejskiej (zharmonizowanej normy europejskiej lub Europejskiej Oceny Technicznej). Jeśli widzimy taki znak, oznacza to, że wyrób spełnia podstawowe normy bezpieczeństwa i jakości w zakresie bieżącego użytkowania. Producent otrzymuje go dla konkretnego produktu po przedstawieniu szeregu drobiazgowych badań oraz analiz. Certyfikatem, którym także powinniśmy się zainteresować jest Atest higieniczny PZH, przyznawany przez Państwowy Zakład Higieny oraz Zakład Higieny Środowiska. Jego nadanie oznacza, że produkt nie ma negatywnego wpływu zarówno na zdrowie ludzi, zwierząt, jak i środowiska naturalnego. Podsumowując, certyfikaty i normy jakościowe pełnią niezwykle ważną rolę w procesie wyboru materiałów budowlanych. Stanowią one solidną podstawę do oceny jakości produktów, wpływając pozytywnie na bezpieczeństwo, trwałość oraz ekonomię inwestycji budowlanej. Dla konsumentów są one również sygnałem zaufania i gwarancją satysfakcji z dokonanego wyboru.

Jak najlepiej wybierać produkty budowlane? Podsumowanie

• Sprawdzaj wyniki kontroli na stronach GUNB i UOKiK.
• Unikaj podejrzanie tanich produktów.
• Wybieraj produkty z rekomendacjami Instytutu techniki Budowlanej (ITB).
• Wybieraj produkty od liderów branży budowlano-instalacyjnej oraz wnętrzarskiej.
• Nie kupuj od nieznanych producentów.
• Pytaj o rekomendację rodzinę, przyjaciół i zaufanych wykonawców.

Widać, że polscy inwestorzy odrobili lekcję. Obecnie budują świadomie, wiedząc, jakie korzyści płyną z zastosowania w ich domach nowoczesnych, inteligentnych materiałów i urządzeń mających wpływ na komfort mieszkania, zdrowie, a także na środowisko naturalne.

Ekoproducent = ekoprodukt

Nowoczesne, przyjazne, energooszczędne materiały, które na dodatek można poddać recyklingowi nie mogą powstawać w „toksycznych” zakładach produkcyjnych. Stąd zakłady znanych, renomowanych firm działają zgodnie z najnowszymi standardami ekologicznymi, najczęściej do produkcji wykorzystując wyłącznie energię pochodzącą z instalacji fotowoltaicznych, porzucając tym samym szkodliwe dla planety paliwa kopalne. Dzięki temu nie tylko redukują emisję szkodliwych substancji do atmosfery, ale także obniżają swój ślad węglowy. Myślą długoterminowo, inwestują w przyszłość, co pozwala im tworzyć produkty przyjazne dla środowiska i jednocześnie charakteryzujące się wysoką jakością. Ponadto aktywnie angażują się w proces recyklingu, przetwarzając materiały budowlane i dając im nowe życie, zgodnie z zasadami gospodarki obiegu zamkniętego. Selektywnie zebrane, przetworzone i ponownie wykorzystane jasko surowiec materiały budowlane to bowiem priorytet dla redukcji zapotrzebowania na nowe surowce naturalne oraz ograniczenie ilości odpadów trafiających na wysypiska. To także jasny sygnał dla inwestorów, aby kompleksowo podejść do budowy i/lub remontu domu, uwzględniając przy tym takie aspekty jak: energia, ekonomia, zdrowie mieszkańców, bezpieczeństwo i wpływ na środowisko.

Materiały budowlane a świadectwo energetyczne

Nowo wznoszone domy otrzymują dziś tzw. świadectwo energetyczne, określające wskaźnik EP (energii pierwotnej) domu, który wskazuje na jego rzeczywiste zapotrzebowane na energię i co za tym idzie szacowany koszt utrzymania. Daje to też pogląd na oddziaływanie budynku na środowisko naturalne. Ale nawet dawno rozpoczęte budowy, których zamysłem nie było zrealizowanie projektu energooszczędnego, mogą osiągnąć wyższy od zamierzonego standard, jeśli przeprowadzimy jego głęboką termomodernizację. Zarówno w jednej, jak i drugiej sytuacji niezbędne jest wykorzystanie odpowiednich materiałów. Dlatego – jak już wspomnieliśmy – zawsze przed zakupem warto sprawdzić, czy dane produkty są zgodne z europejskimi i polskimi normami oraz to... w jakich warunkach są przechowywane. To o tyle ważne, że sposób przechowywania może rzutować na pogorszenie ich jakości, np. wełna mineralna czy płyty gipsowe nie mogą być składowane w miejscu o dużej wilgotności. Lepiej wtedy zrezygnować z zakupów niż później mieć problemy w czasie wykonywania prac budowlanych.