Kamień we wnętrzach

Kamień we wnętrzach

Kamienie w większości są dostępne jako docinane na wymiar płyty o różnej grubości oraz gotowe płytki o grubości 1-5 cm i standardowych wymiarach (np. 30 x 30 cm, 60 x 60 cm itd.) Wydobywane są jednak w wielkich blokach, które cięte są na tzw. slaby, czyli płyty o grubości od 2 do 10 cm. Jeśli zależy nam na jednolitym rysunku, wybarwieniu i wyglądzie, musimy postarać się nabyć elementy cięte z jednego kamiennego bloku. Można zlecić pocięcie wybranych slabów na płyty o konkretnych wymiarach.

Mniej kosztownym rozwiązaniem jest kupno gotowych płytek kamiennych. Można też wybrać mozaiki na siatce - o bardzo rozmaitych kształtach (np. ciekawe mozaiki z ciętych otoczaków).

Zamawiając kamień, należy zwrócić uwagę na wykończenie krawędzi elementów - mogą być nieregularne, cięte lub fazowane. Od tego, jakie są, zależy potem grubość fugi. Najgrubsza będzie przy płytkach o nieregularnych brzegach, a fazowane układa się bez spoiny (podziały powierzchni stają się niemal niewidoczne).  

Najpopularniejsze rodzaje - granity

Kamień naturalny jest wspólną nazwą dla tysięcy różnych gatunków minerałów, wydobywanych na całym świecie. Dla celów handlowych został podzielony na kilka dużych grup.

Mają strukturę ziarnistą i występują w wielu wybarwieniach - odcienie szarości, beżu, czerni, czerwieni, ale także niebieskiego, zieleni, brązów. Są najbardziej uniwersalne i najtwardsze - trudne do zarysowania, odporne na pękanie. Granity cechuje też bardzo niska porowatość i nasiąkliwość, przez co są odporne na wilgoć, wpływy atmosferyczne i zaplamienie - nawet tłuszczem. Dodatkowo odznaczają się minimalną ścieralnością. Wszystkie te cechy sprawiają, że granitowe powierzchnie przez wiele lat zachowują walory estetyczne.

Kamienie te nie wymagają impregnacji ani zbyt częstej czy wyszukanej pielęgnacji (czyścimy je wodą i zwykłymi detergentami na bazie mydła). Są idealne na posadzki i schody, parapety oraz blaty - kuchenne i łazienkowe. Można je także stosować jako okładziny ścian w pomieszczeniach "mokrych", nawet jako materiał na brodzik prysznicowy. Są jednak najtrudniejsze w obróbce.

Najpopularniejsze rodzaje - marmury

Dekoracyjne, szlachetne i luksusowe, ale bardziej miękkie niż granity. Choć także są dość odporne, jednak mają większą nasiąkliwość, co czyni je podatnymi na trwałe zaplamienie. Niestety łatwo matowieją, szkodzi im tłuszcz, a także kwasy, nawet słabe (np. ocet), dlatego wymagają impregnacji. Są za to odporne na działanie wysokich temperatur.

Występują w wielu kolorach, mogą być gładkie lub z bogactwem żyłkowań - półprzezroczyste, w wyjątkowo pięknych kolorach, od czystej bieli poprzez różne odcienie różu, żółtego, szarości, czerwieni, brązów, aż po głęboką czerń.

Stosowane jako okładziny ścian, schodów, na podłogi, idealne do obudowy kominków, na parapety (lepiej jednak nie stawiać na nich doniczek), do wyrobu elementów dekoracyjnych. Ułożone w obrębie prysznica mogą sprawiać problemy z utrzymaniem w czystości ("kamień" wytrącający się z wody może na stałe związać się z powierzchnią marmuru).

Najpopularniejsze rodzaje - wapienie i trawertyn

Wapienie to kamienie miękkie, o dużej porowatości. Łatwo chłoną tłuszcz i wodę. Dlatego wykonywane z nich okładziny należy zaimpregnować - żywicą, silikonem, masą kamieniarską - oraz wypolerować. Dzięki temu będą łatwiejsze do utrzymania w czystości.

Trawertyn jest nieco twardszą odmianą wapienia o oryginalnej, mocno żłobionej i porowatej strukturze oraz charakterystycznych ciepłych odcieniach miodowo-żółtawych.

Delikatne rodzaje kamienia najlepiej nadają się na ściany oraz obudowy kominków. Jeśli chcemy je wykorzystać w łazience, to wyłącznie po zabezpieczeniu porów, wypolerowaniu i zaimpregnowaniu.

Najpopularniejsze rodzaje - piaskowce

Charakteryzują się bardzo drobną ziarnistością i występują w wielu kolorach, choć najbardziej popularne są piaskowce czerwone i  beżowe. Kamienie te są łatwe w obróbce, ale niezbyt odporne, gdyż mają:dużą nasiąkliwość oraz porowatość;bardzo różną wytrzymałość na ścieranie i ściskanie.

Piaskowce nie nadają się do pomieszczeń o wysokiej wilgotności, mogą natomiast służyć jako okładzina ścienna w salonach, holach i innych suchych przestrzeniach. Nadają się też do wykańczania kominków, zwłaszcza o stylistyce rustykalnej.

Najpopularniejsze rodzaje - bazalt

To zastygła lawa, o pięknej ciemnoszarej lub węglowej, prawie czarnej barwie. Rosnącą popularność zawdzięcza: niskiej porowatości, bardzo dużej wytrzymałości i odporności na ścieranie oraz wysokim walorom estetycznym.

Złoża bazaltu mają niską tzw. bloczność, a więc wycinane z nich płyty mają stosunkowo niewielkie rozmiary. Dostępne są bazaltowe kostki, a także płyty elewacyjne, ścienne i podłogowe. Z kamienia tego można też robić blaty.

Najpopularniejsze rodzaje - onyks

To półszlachetny, wyjątkowo piękny kamień o mlecznych i miodowych lub zielonkawych wybarwieniach. Półprzejrzysty, delikatnie żyłkowany. Przepuszcza światło, pięknie wygląda po podświetleniu. Stosowany jako okładzina ścienna, zwłaszcza w łazienkach, a także do wyrobu umywalek i elementów dekoracyjnych.

By nie stracił na głębokiej barwie i nie zmatowiał, należy go odpowiednio zaimpregnować i czyścić miękką szmatką bez agresywnych chemikaliów. Preparaty na bazie wosków i silikonów ułatwią utrzymanie onyksowych powierzchni w czystości i trwale podkreślą niezwykłe kolory onyksu.

Najpopularniejsze rodzaje - łupki

Bardzo trwałe, szczególnie odporne na działanie wysokiej i niskiej temperatury. Łupki charakteryzuje: niska nasiąkliwość, odporność na ścieranie i łatwa obróbka.

Najczęściej są szare, czasem z odcieniem niebieskim lub zielonym, bywają też brązowe, żółtawe, często z charakterystycznym perłowym połyskiem. Dzięki zawartości miki i krzemionki mienią się w świetle i blasku ognia. To idealny materiał na okładziny ścian, kominków, a także na posadzki.

Najpopularniejsze rodzaje - otoczaki

To fragmenty skał (kwarcyty, piaskowce, kwarce) wygładzone przez wodę, o charakterystycznych zaokrąglonych krawędziach. Są odporne na działanie temperatury, ale zwykle wymagają impregnacji.

Wykorzystuje się je na podłogi, ściany, często też na blaty łazienkowe. Dostępne w formie mozaiki, którą można układać na łukach. Jeden "plaster" może mieć 30 x 30 cm lub 40 x 40 cm (grubość ok. 12 mm). Na powierzchnię 1 m2 potrzeba 6 elementów o wymiarze 40 x 40 cm i 11 o wym. 30 x 30 cm.

Cechy kamieni

POROWATOŚĆ. Ma wpływ na to, jaką dany kamień ma izolacyjność cieplną - im jest wyższa, tym lepsze właściwości izolacyjne oraz wyciszające. Najmniej porowaty kamień to granit, a najbardziej - trawertyn.

CHŁONNOŚĆ. Opisana jest systemem klas: A, B i C, które określają stopień zdeformowania kamienia pod wpływem wilgoci. Im mniejsza chłonność, tym mniejsza podatność na zaplamienia i zabrudzenia.

Klasa A to kamienie najmniej chłonne i deformowalne (poddane kilkugodzinnemu działaniu wilgoci odkształcają się o mniej niż 0,3 mm), np. granit, alabaster, kwarcyt.

Klasa B pod wpływem wilgoci odkształcają się od 0,3 mm do mniej niż 0,6 mm. W tej klasie są np. niektóre odmiany marmurów, porfiry, łupki.

Kamienie klasy B trzeba zaimpregnować, jeśli chcemy je zastosować w miejscach, gdzie łatwo mogą się poplamić (np. w łazience).

Klasa C to najbardziej chłonne kamienie, np. porfiry, piaskowce, niektóre marmury.

TWARDOŚĆ. Opisuje ją dziesięciostopniowa skala Mosha. Najniższymi wartościami określa się materiał "miękki", który można porysować paznokciem, a najwyższymi - najtwardszy, taki jak bazalt czy granit. Na posadzki wybieramy raczej najtwardsze rodzaje kamieni. Jeśli zdecydujemy się na podłogę z mniej twardych marmurów czy trawertynów, pamiętajmy, aby wybierać grubsze elementy, które będzie można co jakiś czas poddać renowacji (szlifowanie, polerowanie).

ŚCIERALNOŚĆ. Ma znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy wybieramy kamień na podłogi - nie powinno się stosować materiałów o ścieralności większej niż 0,25 cm, dlatego najlepiej nadają się granity i twarde piaskowce.

Test ścieralności przeprowadza się na tzw. tarczy Boehmego. Polega on na zbadaniu, jak bardzo zmienia się wysokość kamiennej próbki pod wpływem tarcia.

GATUNEK. Wpływ na niego mają barwa i jakość materiału. Kamienie w drugim gatunku mogą się znacznie różnić kolorystycznie, a także mieć ubytki, zarysowania i inne mechaniczne uszkodzenia czy widoczne wady. Są za to znacznie tańsze niż te w pierwszym gatunku (nawet o 50%).

Ile kosztuje kamień naturalny i wykonane z niego elementy

Płyty granitowe o gr. 2 cm - 258-735 zł/m2

Płyty marmurowe o gr. 2 cm - 300-845/zł m2, ale są też droższe, np. marmur Statuario Extra to wydatek 3462 zł/m2

Czarny bazalt - 410 zł/m2

Trawertyn - płyty o grubości 2 cm - polerowany bez wypełnienia 341 zł/m2, polerowany i szpachlowany 380 zł/m2, polerowany i żywicowany 429 zł/m2; płyty o gr. 3 cm - odpowiednio: 448 zł/m2, 487 zł/m2 i 555 zł/m2.

Piaskowce:

Pietra Serena (szary, pochodzący z Włoch) - grubość 2 cm - 296 zł/m2, gr. 3 cm - 410 zł/m2; gr. 4 cm - 446 zł/m2

Rainbow (tęczowy, pochodzi z Indii) - 301-461 zł/m2

Łupki - płytki o wymiarach 40 x 40 cm i grubości do 2 cm - 125 zł/m2

Onyx - płyty polerowane o gr. 2 cm od ok. 1000 zł/m2.

Mozaika z otoczaków: od ok. 20 zł za plaster; dekor z otoczaków 10 x 100 cm - 40 zł.

Kamienny postument pod umywalkę - ok. 1200 zł.

Marmurowa umywalka 60 x 40 cm - ok. 700 zł.

Kamienna umywalka powinna być wykonana z jednego kawałka materiału - bez łączeń, w które mógłby łatwo wnikać brud. Wewnętrzna część natomiast powinna być wypolerowana./Fot.: shutterstock/yampi

Kamienna umywalka nablatowa o średnicy 40 cm - ok. 400 zł.

Kamienne rzeźby i elementy małej architektury (donice, wazony, kamienne lampy) - od ok. 500 zł do ponad 2500 zł.

Materiały uzupełniające: kleje, silikony, środki czyszczące do kamieni - 25-55 zł /opakowanie.

Sposoby wykończenia

Wykończenie powierzchni ma na celu nie tylko nadanie jej odpowiedniego wyglądu, ale też pozwala nieco zmodyfikować naturalne cechy materiału.

Granitowe stopnie poddane zabiegowi piaskowania/Fot.: Jędrychowski.com

Szlifowanie. To podstawowy sposób obróbki kamienia, przygotowujący go do dalszych zabiegów. Dzięki niemu zyskuje się szorstką, antypoślizgową fakturę, ale z mikroszczelinami, w które mogą wnikać kurz i inne zabrudzenia.

Polerowanie. Nadaje kamieniom idealnie gładką, jednolitą powierzchnię, o bardzo wysokim połysku (na niektórych kamieniach, np. marmurze czy granicie można dzięki polerowaniu uzyskać efekt lustrzanego połysku) i intensywnym wybarwieniu. Kamienie polerowane są idealne na posadzki, blaty, brodziki, umywalki itp. Dzięki swojej gładkości są bardzo eleganckie, higieniczne (nie przyciągają kurzu).

Granitowa płyta z płomieniowaną powierzchnią.Fot.: EC Invest

Płomieniowanie. Dla odmiany ta metoda obróbki nadaje kamieniom fakturę szorstką, chropowatą i całkowicie matową o słabszym wysyceniu barw. Ten sposób obróbki stosuje się w granitach, piaskowcach, gnejsach, kwarcytach, czyli kamieniach bardziej odpornych i twardych. Nie można natomiast płomieniować tak delikatnych minerałów, jak marmury, wapienie i trawertyny.

Szczotkowanie. Ten zabieg pozwala wydobyć naturalną fakturę kamienia oraz uzyskać satynową powierzchnię o dość intensywnym wybarwieniu i "antycznym" wyglądzie. Szczotkowaniu można poddawać wszystkie rodzaje kamienia. Dzięki tej metodzie obróbki powierzchnia elementów kamiennych staje się antypoślizgowa.

Granitowe płytki poddane polerowaniu na "wysoki połysk"/Fot.: PR Granity

Piaskowanie. Tego typu obróbce również można poddać każdy rodzaj kamienia. Uzyskujemy powierzchnię chropowatą, matową i antypoślizgową o cieplejszym, bardziej "aksamitnym" wybarwieniu. Metodę wykorzystuje się także do grawerowania na kamieniach motywów dekoracyjnych.

Montaż i pielęgnacja

Do klejenia kamiennych płyt czy okładzin używa się zapraw i spoin przeznaczonych specjalnie do tego typu materiału: zapraw na bazie białego cementu i szybkoschnących, silikonów o neutralnym odczynie, żywic do wypełniania szczelin. Rodzaj preparatów powinien być dostosowany do wymagań poszczególnych gatunków kamienia. Również do ich pielęgnacji najlepiej używać specjalistycznych preparatów, zwłaszcza do delikatniejszych kamieni, jak marmury czy wapienie. Do odporniejszych odmian nie stosujmy agresywnych środków chemicznych - mogą zniszczyć nawet odporne płyty z granitu.

Blaty kuchenne powinny być odporne na zarysowania, wysokie temperatury, tłuszcz, wodę, plamy - dlatego najlepsze są te wykonane z granitów i bazaltów (mogą być klasyczne lub ze zintegrowanymi, wyprofilowanymi, kamiennymi zlewozmywakami). Łatwo plamiące się i bardziej miękkie marmury oraz trawertyny nie nadają się raczej na blaty kuchenne, ale mogą być z powodzeniem wykorzystywane jako blaty łazienkowe i parapety./Fot.:ARKADIUSZ CICHOCKI

Regularna pielęgnacja jest ważna, bo zapobiega wnikaniu brudu, chroni przed plamami i wydobywa głębię kolorów. Kamienne powierzchnie można też naprawiać. Płytkie rysy czy przebarwienia usuwa się specjalną pastą ścierną, ukruszone fragmenty przykleja, a ubytki wypełnia specjalnymi preparatami. Renowację najlepiej powierzyć fachowcowi.

Zalety kamienia we wnętrzach

- To materiał naturalny, szlachetny, niepowtarzalny (każdy blok kamienny ma swój kolor i rysunek - jest unikatowy).

- Odporny i trwały - kamienie różnią się między sobą pod tym względem, ale nawet te mniej odporne można odpowiednio zabezpieczyć.

- Uniwersalny i plastyczny.

- Bardzo dekoracyjny i efektowny.

- Stosunkowo łatwy do utrzymania w czystości i pielęgnacji.

Kamienie są wdzięcznym budulcem obudów kominków. Wykańcza się je marmurami (zwłaszcza we wnętrzach klasycznych), ale także łupkami, bazaltami, granitami (wnętrza minimalistyczne i nowoczesne). Czasem projektanci sięgają po rozwiązania nietypowe - np. wykorzystując otoczaki./FOT. MONIKA LEWANDOWSKA