Panele podłogowe: jak ułożyć panele na starej podłodze?

Stara podłoga - wymieniać czy odnawiać?

Właściciele domów czy mieszkań, w których są stare podłogi, długo zastanawiają się nad tym, czy je odnawiać, czy też wymienić. Nie jest bowiem łatwo rozstać się z kilkudziesięcioletnim parkietem lub deskami, nawet jeśli się uginają, skrzypią lub nie trzymają się podłoża.

Panele na parkiety

Niestety, nie zawsze kolejne odnawianie starej podłogi daje trwały efekt. Wypełnienie szpar pomiędzy klepkami się wykrusza, a o wystające ponad powierzchnię lub ruchome deszczułki można się potknąć. Często też spod posadzki wydostaje się szary pył o dość drażniącym zapachu.

Zwykle w takiej sytuacji pozostaje jedynie przełożenie parkietu. Jest to jednak dosyć ryzykowny zabieg, gdy nie mamy zaufanego fachowca. Może się okazać, że stare preparaty klejące wniknęły głęboko w drewno i - nawet po oczyszczeniu klepek i wycyklinowaniu - na posadzce widoczne będą plamy. W dodatku takie odnawianie starej podłogi wiąże się też z dużym bałaganem i długim czasem remontu.

Dlatego też znacznie szybciej i taniej jest na starej posadzce wykonać nową - z paneli drewnianych lub laminowanych.

Konstrukcja starej podłogi: deski na legarach

Od kilkudziesięciu lat parkiety kładzie się na wylewce betonowej. Dawniej popularne były podłogi (zwane białymi lub ślepymi) wykonane z desek na legarach, czyli drewnianych belkach układanych na stropie lub ceglanych słupkach. Deski wykańczano parkietem, przyklejając go subitem (smołą węglową) lub lepikiem asfaltowym i czasem dodatkowo mocując klepki krytymi gwoździami - wbijanymi ukośnie w krawędzie wyprofilowane we wpusty.

Niektóre z takich podłóg przetrwały do dziś w dobrej formie, najczęściej jednak po wielu latach użytkowania drewniany parkiet lub podkład z desek na legarach są już mocno podniszczone.

Jakie panele na parkiet?

Od tego, w jakim stanie jest stara podłoga, zależy dobór odpowiedniego sposobu układania paneli drewnianych lub laminowanych. Jeśli nowa posadzka zostanie wykonana na starym parkiecie lub deskach powstaną progi, a skrzydła drzwi wewnętrznych będą wymagać skrócenia. Gdy trzeba będzie usuwać zniszczone warstwy, powierzchnia paneli znajdzie się niżej niż wcześniej. Wtedy skrzydła drzwi będą zbyt krótkie.

Układanie paneli na parkiecie lub deskach

Starą posadzkę nie zawsze trzeba demontować. Jeśli dobrze trzyma się podłoża i jest równa, można ją przykryć panelami. Dzięki temu oszczędzimy na demontażu starego parkietu lub desek około 26 zł/m2.

Na rozeschniętym, ruszającym się i nierównym parkiecie lub uginających się deskach nie powinno się układać paneli. Spowoduje to z czasem zniszczenie ich krawędzi, zwłaszcza jeśli są cienkie, laminowane.

Przed ułożeniem nowej posadzki, starą należy odpowiednio przygotować.

Przygotowanie podłoża przed układaniem paneli

Panele na mozaikę parkietową

Przyklejanie klepek. Pojedyncze odklejone deszczułki trzeba przykleić do podłoża. Najczęściej nie dają się wyjąć i włożyć z powrotem, najlepiej więc wywiercić w nich otwory, a następnie aplikatorem wcisnąć w nie klej do parkietu. Otwory po naprawie należy wypełnić elastycznym preparatem, na przykład kitem do parkietu. Tym samym środkiem można także uzupełnić szczeliny w rozeschniętym, ale równym parkiecie. Kity do parkietu są odporne na wahania temperatury i wilgotności, a po utwardzeniu pozostają elastyczne, przez co nie wykruszają się przy zmianie szerokości szczelin.

Panele na krzywy parkiet

Wyrównywanie parkietu. Jeśli stary parkiet jest rozeschnięty, niestabilny i nierówny, warto go w całości pokryć masą z żywicy epoksydowej i drobnoziarnistego piasku. Dokładnie wypełni ona szczeliny i będzie jednocześnie podkładem wyrównującym. Mieszankę przygotowuje się i nakłada małymi porcjami. Proporcje obydwu składników dobiera się zależnie od wielkości szpar - im większe, tym więcej piasku. Po naniesieniu masy od razu wyrównuje się ją packą, ponieważ szybko zastyga. Gdy żywica zwiąże, szlifuje się ją, aby otrzymać równą powierzchnię pod panele.

Panele na deski podłogowe

Stabilizowanie desek. Gdy deski uginają się w jednym lub dwóch miejscach, może to oznaczać, że znajdujące się pod nimi legary na przykład spróchniały. Trzeba więc zdemontować deski, wypoziomować legary przez podłożenie klinów i ustabilizować je pianą poliuretanową.

Jeśli deski uginają się w wielu miejscach, mogą to oznaczać, że są zbyt cienkie, lub legary rozmieszczone są w zbyt dużym rozstawie. Podobny efekt daje też brak oparcia końców desek na legarach, na przykład w progu. Należy zdemontować deski, dołożyć dodatkowe legary i ponownie ułożyć deski.

Kiedy trzeba usunąć starą posadzkę i jak to zrobić

Odspojone i odstające od podłoża klepki oraz spróchniałe lub mocno uginające się deski wymagają usunięcia.

Parkiet na wylewce betonowej. Jeśli klepki spisaliśmy już na straty, można je odrywać od podłoża łomem. Gdy zależy nam na ich odzyskaniu, należy uważać, by podczas ich usuwania nie popękały i nie uszkodziły się ich krawędzie.

Po zdjęciu deszczułek z podłoża, trzeba dokładnie zeskrobać resztki subitu lub lepiku asfaltowego. Jeżeli zostało ich niewiele, wystarczy pozostałości zmyć rozpuszczalnikiem, a potem całą powierzchnię przeszlifować. Trudną do usunięcia warstwę lepiku lub subitu przykryje nowe podłoże.

Parkiet na ślepej podłodze. Jeśli po zerwaniu parkietu, deski są w dobrym stanie i tworzą równą płaszczyznę, można je zostawić. Warto jednak wyeliminować ich skrzypienie. Na łączeniach desek wierci się otwory sięgające do legarów. Następnie pod nie wciska się piankę montażową. Nie można przesadzić z jej ilością, ponieważ deski mogą się unieść.

Gdy deski są wypaczone lub spróchniałe, trzeba je usunąć i zastąpić nowym podłożem o odpowiednio dobranej grubości.

Uwaga! Podczas demontowania parkietu i desek, lepiej usuwać tylko te bardzo zniszczone. Może się bowiem okazać, że po usunięciu wszystkich warstw podłogi aż do stropu, trzeba będzie podnieść podłogę nawet o kilkanaście centymetrów.

W tej sytuacji konieczne będzie wypełnienie styropianem przestrzeni i wykonanie na nim wylewki betonowej. Jest to nie tylko kosztowne, ale wydłuża też czas remontu. Wcześniej trzeba się też upewnić, że to dodatkowe obciążenie nie będzie groźne dla stropu

Panele na parkiet jaki podkład - materiał na podłoże pod panele podłogowe

Paneli drewnianych i laminowanych nie powinno się układać bezpośrednio na starych deskach ani na legarach. Wcześniej warto wykonać nowe, równe podłoże. Najszybszym sposobem jest użycie płyt wiórowych OSB (pióro służące do łączenia deszczułek), MFP lub gipsowo-włóknowych. Grubość płyt układanych bezpośrednio na legarach dobiera się zależnie od ich rozstawu, zgodnie z zaleceniami producenta.

Płyty OSB jako podłoże pod panele podłogowe

Płyty OSB są sztywne i nie odkształcają się. Krawędzie płyt mogą być proste lub frezowane na pióro i wpust (tylko wzdłuż dłuższych boków albo z czterech stron). Płyty dostępne są w kilku grubościach, ale zwykle na podłoże pod panele wykorzystuje się takie o grubości 12, 15, 18 i 22 mm. Najpopularniejszy wymiar płyt to 125 × 250 cm.

Cena: około 28 zł/m2 (grubości 12 mm).

Płyty MFP jako podłoże pod panele podłogowe

Płyty MFP są stabilne i mają większą wytrzymałość na zginanie niż płyty OSB. Krawędzie płyt MFP są proste, ale na zamówienie wykonuje się frezowanie na pióro i wpust. Grubość płyt MFP wynosi 10, 12, 15, 18, 22 i 25 mm, a wymiary dostępne od ręki to 125 × 250 cm, 125 × 262 cm i 120 × 240 cm. Na zamówienie wykonuje się płyty 250 × 505 cm.

Cena: około 30 zł/m2 (grubości 12 mm).

Płyty gipsowo-włóknowe jako podłoże pod panele podłogowe

Płyty gipsowo-włóknowe są mieszaniną gipsu i włókien celulozowych, sprasowaną pod wysokim ciśnieniem bez kleju. Zwykle układa się je na wylewkach podłogowych. Płyty tego rodzaju mają grubość 10, 12,5, 15 i 18 mm; dostępne są w wymiarach 50 × 100 cm, 120 × 240 cm, 120 × 250 cm, 120 × 260 cm, 120 × 300 cm.

Cena: około 45 zł/m2 (grubości 12,5 mm).

Układanie płyt przed położeniem paneli

Zanim ułożymy na podłodze płyty OSB, MFP albo gipsowo-włóknowe, trzeba wypoziomować wylewkę na stropie, deski na legarach lub same legary.

Poziomowanie podłoża przed układaniem płyt

Poziomowanie wylewki. Na wylewce betonowej (podkładzie) wystarczy podsypka wyrównująca z drobnego piasku lub zaszpachlowanie większych nierówności zaprawą wyrównującą. Często jednak podczas zrywania parkietu, wraz z lepikiem odrywa się cienka warstwa podkładu, zwłaszcza gdy jest on kruchy. Wymaga to naprawy - wypełnienia ubytków i pęknięć, a potem wzmocnienia. Można do tego użyć samopoziomującej wylewki o grubości 2-25 mm. Podłoże należy przedtem oczyścić z luźnych części i dokładnie odkurzyć - bez tego podkład nie będzie się dobrze trzymał. Przyczepność wylewki poprawi również zagruntowanie podłoża.

Poziomowanie legarów. Gdy płyty OSB lub MFP mają być układane na legarach, trzeba sprawdzić, czy wszystkie one są stabilne i tworzą równą płaszczyznę. Legary poziomuje się, podbijając drewnianymi klinami. Żeby podłoga "nie chodziła", warto wcisnąć wokół klinów piankę poliuretanową. Wtedy kliny w trakcie użytkowania nie wysuną się spod legarów, a podłoga nie będzie się uginać.

Poziomowanie podłoża z desek. Najtrudniej jest wyrównać powierzchnię drewnianych desek. Zdarza się, że czasem ich dłuższe krawędzie są zapadnięte. Jeśli takich wypaczonych desek jest niewiele, najlepiej je wymienić. Gdy jest ich dużo, trzeba zastosować płyty wiórowe o grubości 18 lub 22 mm.

Układanie i mocowanie płyt

Układanie płyt. Producenci zalecają, aby kierunek umieszczania płyt na legarach dostosować do ich rodzaju. I tak: płyty OSB układa się dłuższymi krawędziami równolegle do legarów, natomiast dla płyt MFP jest to bez znaczenia.

Niezależnie od rodzaju, płyty powinny być oddzielone od ścian szczeliną dylatacyjną. W kolejnych rzędach układa się je na mijankę, czyli przesuwa się o połowę długości względem siebie. Konieczne jest pozostawienie między płytami dylatacji o szerokości 3 mm, które umożliwią rozszerzanie się i kurczenie płyt spowodowane zmianą temperatury i wilgotności. Nie dotyczy to płyt z frezowanymi krawędziami, ponieważ są one wykonane tak, aby po ich połączeniu powstały odpowiednie szczeliny.

Mocowanie płyt. Na wylewkach betonowych płyty układa się bezpośrednio na warstwie piasku, zaczynając od drzwi.

Do legarów i desek na legarach płyty mocuje się gwoździami spiralnymi lub pierścieniowymi; można też wkrętami do drewna o długości co najmniej 2,5-krotnie większej od grubości płyty. Tam, gdzie płyty się uginają, dodatkowo można nawiercić w nich otwory i wcisnąć w nie piankę poliuretanową.

Układanie paneli podłogowych na parkiecie

Nowo kupionych paneli nie należy od razu wyjmować z zafoliowanych paczek, lecz zostawić je na co najmniej 48 godzin w pomieszczeniu, w którym będą układane, a potem - rozpakowywać tylko te, które w danym dniu będą wykorzystane.

Podkład pod panele. Jest to warstwa, którą układa się pod panelami laminowanymi. Wiele osób umniejsza znaczenie podkładu pod panele. To błąd, ponieważ odpowiednie zastosowanie dobrego podkładu nie tylko zwiększy trwałość podłogi, ale jest również warunkiem otrzymania gwarancji producenta na zakupiony towar.

Od grubości podkładu zależy to, czy wyeliminuje on nierówności (do 5 mm). Nie należy stosować podkładów grubszych niż 7-8 mm. Może to powodować uginanie się posadzki podczas chodzenia, co jest przyczyną szybszego zużywania się zamków łączących panele.

Odpowiednio dobrany podkład ograniczy też nieprzyjemny odgłos stukania paneli. Najlepsze podkłady bardzo dobrze "pochłaniają" kroki i wyciszają podłogę.

Jak ułożyć panele na parkiecie?

Układanie paneli. Panele układa się prostopadle do okna, a więc zgodnie z kierunkiem padania światła. Sprawia to, że połączenia między poszczególnymi elementami są mniej widoczne. Jeżeli okna są na kilku (na przykład dwóch sąsiednich) ścianach, panele układa się prostopadle do okna znajdującego się naprzeciwko wejścia do pomieszczenia.

Fot. Tarkett

Zadbaj o odpowiednie dylatacje

Dylatacje. Panele trzeba ułożyć tak, by mogły swobodnie pracować, czyli rozszerzać się i kurczyć pod wpływem zmian wilgotności i temperatury. Dlatego posadzka z paneli musi być oddylatowana na całym obwodzie od ścian i innych stałych elementów (na przykład słupów lub kominów). Takie szczeliny powinny mieć szerokość około 1 cm. Maskuje się je listwami przyściennymi, mocowanymi wyłącznie do ścian.

W pomieszczeniach o powierzchni większej niż 100 m2 lub o wymiarach przekraczających 8 m wzdłuż krótszych krawędzi paneli albo 12 m wzdłuż dłuższych krawędzi, a także w pomieszczeniach o skomplikowanym kształcie (litery L, H, F, U czy T) - dylatacja (zamaskowana listwą) powinna dzielić posadzkę na mniejsze pola. Układanie paneli na tak dużej powierzchni bez przerw może spowodować, że będą one niewłaściwie pracować i mogą się wypaczyć pod wpływem wilgotności. Jeśli chcemy na własną odpowiedzialność ułożyć panele bez koniecznych dylatacji, montażyści mogą to wykonać, ale uprzedzając, że jest to równoznaczne z utratą gwarancji.

Na zdjęciu: Przy układaniu paneli, warto zabezpieczyć szczelinę dylatacyjną przy ścianie odpowiednimi klinami

Co zrobić z zerwanym parkietem lub deskami

Zerwanej starej posadzki nie wolno wyrzucać do śmietnika, zakopywać w ziemi ani też składować w nieprzewidzianych do tego miejscach. Takie pozbywanie się odpadów pobudowlanych jest karalne.

Stara podłoga na sprzedaż lub na wysypisko

Jeśli drewno jest w dobrym stanie - suche, niewypaczone, a w klepkach są niewykruszone pióra i wpusty - można je odsprzedać stolarzowi. Wprawdzie niewiele na tym zarobimy, ale przynajmniej pozbędziemy się kłopotu.

Zniszczony parkiet lub deski trzeba wywieźć na wysypisko. Taką usługę oferuje większość firm zajmujących się odbiorem śmieci. Trzeba tylko zamówić u nich odpowiednio wcześniej kontener o potrzebnej pojemności lub kupić specjalne worki. Po zakończeniu remontu, śmieci są segregowane przez firmę i wywożone na składowisko.

Podstawienie kontenera, do którego możemy wrzucić starą podłogę, kosztuje około 150 zł/m3 za 5 dni. Czasem pobierana jest kaucja, zaliczana na poczet płatności za usługę.