Pompa ciepła: wodna, powietrzna, pompa ciepła woda powietrze

Jak wybrać pompę ciepła?

Wybierając odpowiednią pompę ciepła należy brać pod uwagę wiele czynników np. strefę klimatyczną, rodzaj gruntu, skład chemiczny wód gruntowych, zapotrzebowanie budynku na ciepło i wiele więcej. Najlepszym rozwiązaniem jest zainstalowanie pompy powietrznej (powietrze-woda). Niestety, w zależności od wymagań budynku może okazać się, że będzie ona niewystarczająca podczas mroźnych zim. Dużo lepsze pod względem efektywności są pompy, w których dolnym źródłem jest grunt bądź woda. Ich zasada działania jak i konstrukcja są podobne. W przypadku instalacji z wodną pompą ciepła w jej wnętrzu krąży woda gruntowa, z której pobierana jest energia niezbędna do ogrzania wnętrz.

Pampa ciepła - zalety

Pompy ciepła są idealnym rozwiązaniem, jeśli chodzi o ogrzewanie domu. Obecnie na rynku istnieje wiele modeli urządzeń, różniących się funkcjonalnością i wykorzystanymi w budowie komponentami.

• Pompa ciepła zapewnia kompletne ogrzewanie domu bądź może wspomagać istniejący układ grzewczy, na przykład możemy z powodzeniem włączyć ją do instalacji ogrzewania podłogowego bądź grzejników i ustawić różne temperatury w każdym pomieszczeniu w domu.
• Pompa ciepła może także służyć do podgrzewania wody użytkowej, nie generując przy tym nadmiernych wydatków za prąd - system do wytworzenia od 3 do 5 kW energii grzewczej wymaga zaledwie 1 kW energii elektrycznej. Co ważne, urządzenie posiada specjalną funkcję eliminowania groźnych dla człowieka bakterii legionella podnosząc temperaturę wody do 60°C za pomocą grzałek elektrycznych.
• Dzięki wykorzystaniu zaworu 4-drogowego, ten model pompy może również służyć jako urządzenie chłodzące w upalne dni, co oznacza, że jest alternatywą dla klimatyzatorów, których instalacja wymaga stworzenia dodatkowego układu kabli i przewodów.   
• ]ompaktowa konstrukcja pompy ciepła sprawia, że urządzenie nie wymaga zagospodarowania specjalnego pomieszczenia (kotłowni).
• Pompę ciepła cechuje bardzo cicha praca, a sterowanie nią odbywa się za pomocą wbudowanego intuicyjnego dużego wyświetlacza, dzięki któremu można zmienić ustawienia temperatury, rozplanować okres grzania/chłodzenia przy pomocy programatora tygodniowego, a także zmieniać tryby pracy (np. grzanie, chłodzenie, ciepła woda). Istnieje również możliwość sterowania pompą ciepła za pomocą smartfona bądź tabletu, również poza domem, dzięki synchronizacji urządzenia poprzez Wi-Fi.

Pompa ciepła - jak działa?

Wodna pompa ciepła działa przy wykorzystaniu istniejących wokół działki zbiorników wodnych. Może też działać przy wykorzystaniu dwóch studni głębinowych wykopanych na terenie działki - jedna z nich nazywana jest czerpną, druga zrzutową. W drugim przypadku, z pierwszej studni pobierana jest woda, odzyskiwane ciepło a sama schłodzona woda trafia do drugiej studni. W takim przypadku urządzenie musi być wyposażone w układy kontrolne, które pozwolą na automatyczne wyłączenie w momencie dopływu wody o zbyt niskiej temperaturze.

Co zamiast studni?

Jeśli w pobliżu Twojego domu znajduje się rzeka, staw czy też jezioro możesz zainstalować wodną pompę ciepła bez konieczności kopania studni. Takie rozwiązanie jest najtańsze w realizacji i najbardziej efektywne. Pomimo iż zimą temperatura wód gruntowych waha się od 0 do 10 stopni Celsjusza, to wskaźniki energetyczne pomp wodnych pracujące we wspomnianych systemach są jeszcze korzystniejsze niż w przypadku pomp gruntowych. Pamiętajmy, że efektywność staje się tym wyższa im niższa jest temperatura czynnika grzewczego. Nie zapominajmy jednak, że wykorzystując wodę ze stawu czy jeziora trzeba brać pod uwagę również poziom jej zanieczyszczenia i zadbać o odpowiednią filtrację. Wystarczy zainstalować filtry i wprowadzić do zbiornika wodnego rośliny nadające się do oczka wodnego - poza pięknym wyglądem dbają o dodatkową filtrację wody. Nieodpowiednie zadbanie, o jakość wody spowoduje szybszą korozję elementów instalacji a w konsekwencji konieczność jej wymiany i wzrost kosztów. Wodną pompę ciepła poleca się w przypadku domów o dużym zapotrzebowaniu na ciepło, gdyż koszty jej użytkowania stają się zniwelowane ilością uzyskanej energii.

Pompa ciepła wodna a ogrzewanie domu

Pompa ciepła wodna ciepła to jedna z nowoczesnych rozwiązań grzewczych wdrażane tuż obok jej gruntowych bądź powietrznych odpowiedników. Pompa wodna do ogrzewania domu? W przypadku wodnej pompy ciepła, ciepło przenoszone do domu jest z dolnego źródła, jakie stanowi woda. Co ważne - system instalacyjny wykorzystujący wodną pompę ciepła może działać cały rok. Niestety, jego koszt jak i poziom skomplikowania wykonania jest niezwykle wysoki.

Wodna pompa ciepła może współpracować z ogrzewaniem zarówno płaszczyznowym, powietrznym jak i z grzejnikami konwekcyjnymi. Najlepsze efekty można uzyskać po połączeniu pompy ciepła wodnej  z niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym. Dobrym rozwiązaniem jest również pompa wodna ciepła w systemie ogrzewania nadmuchowego, gdyż wymaga powietrza o temperaturze nie większej niż 40 stopni Celsjusza. Jeśli chodzi o współpracę pompy wodnej z grzejnikami konwekcyjnymi to należy zaznaczyć, że są one głównie przystosowane do zasilania wodą z kotła centralnego ogrzewania. Tradycyjny grzejnik rozgrzewa się do temperatury około 70-80 stopni Celsjusza. Pompa wodna ciepła nie zadziała w ten sposób , gdyż jej temperatura osiąga maksymalnie 50 stopni Celsjusza. Istnieje jednak możliwość zniwelowania wspomnianych różnic - wystarczy zwiększyć powierzchnię grzejników dwukrotnie. Pomimo iż wykonanie większej ilości grzejników jest możliwe to nie jest to rozwiązanie pożądane przez właścicieli domów.

Pompa ciepła powietrzna

Powietrzne pompy ciepła wykorzystują energię zgromadzoną w powietrzu do ogrzewania, chłodzenia lub przygotowania ciepłej wody użytkowej. Mogą być zainstalowane jako kompaktowe jednostki wewnątrz lub na zewnątrz domu. Ciepło jest najczęściej rozprowadzane w domu przez wodny system centralnego ogrzewania, bądź powietrzny wykorzystujący klimakonwektory lub instalacje wentylacyjne.
Jej instalacja jest uzasadniona w sytuacji, kiedy nie mamy możliwości montażu pompy gruntowej lub Poza tym chcemy zaoszczędzić czas i pieniądze – pompa powietrza nie wymaga w zasadzie żadnej dokumentacji projektowej ani zezwoleń, a co najważniejsze wykonywania prac ziemnych (prace montażowe przebiegają bardzo szybko, za materiały i robociznę zapłacimy znacznie mniej niż w przypadku pompy gruntowej).

Pompa ciepła powietrze woda - gruntowa

Gruntowe pompy ciepła wykorzystują energię skumulowaną w gruncie do ogrzewania, chłodzenia i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Ciepło jest pobierane z gruntu za pomocą pionowych oraz poziomych gruntowych wymienników ciepła. Ciepło jest zwykle rozprowadzane przez system hydrauliczny lub powietrzny.
Gruntowe pompy ciepła mogą pracować bardzo efektywnie dzięki stabilnym i stosunkowo wysokim temperaturom gruntu. Urządzenia te mają wiele zalet, najważniejszą z nich jest prawie bezobsługowa eksploatacja, choć – o czym też powiedzieliśmy – ich zakup i instalacja to dość duży wydatek. W zasadzie ich obsługa sprowadza się do tego, że musimy ustawić odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach w domu za pomocą regulatorów pokojowych.
Dodajmy, iż większość gruntowych pomp ciepła może być także wykorzystywana do chłodzenia domu w okresie letnim.

Pompy ciepła korzystające z energii hydrotermalnej

Te urządzenia wykorzystują energię skumulowaną w wodach podziemnych, powierzchniowych lub morskich. Tam, gdzie wody podziemne są łatwo dostępne, wykonuje się dwa odwierty. Pierwszy z nich stanowi studnię czerpalną, drugi – zrzutową, do której oddawana jest woda. Pompa pobierne ciepło wykorzystuje do ogrzewania, chłodzenia oraz przygotowania c.w.u. Ciepło jest rozprowadzane przez wodny system c.o. bądź powietrzny, wykorzystujący klimakonwektory lub instalacje wentylacyjne. Zaletą tych pomp jest wysoka efektywność ze względu na wysokie temperatury wody jako nośnika ciepła.

Pompa ciepła - cena

Jednak patrząc na rosnące ceny paliw, a także nowe wytyczne dotyczące warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a także możliwości uzyskania od państwa dofinansowania do „ekologicznych” źródeł energii, decyzja o wyborze ogrzewania powinna oscylować wokół pompy ciepła i ogrzewania gazem.

Pompa ciepła czy gaz?

Na początek powiedzmy o kilka słów o obu typach instalacji. Zarówno ogrzewanie pompą ciepła, jak i gazem jest bardzo wygodne, bo bezobsługowe oraz bezpieczne dla środowiska. Wystarczy jedynie uruchomić dane urządzenie i cieszyć się odpowiednią temperaturą w całym domu. Systemy te pracują „czysto” - nie generują żadnych odpadów stałych w postaci popiołu czy innych zanieczyszczeń związanych ze spalaniem np. węgla lub drewna. Poza tym pompa ciepła i gazowy kocioł kondensacyjny to nowoczesne urządzenia, które pracują bardzo cicho, ładnie wyglądają i są tanie w eksploatacji. Nie ma też potrzeby, aby wydzielać dla tych urządzeń osobne miejsce czy kotłownię w domu.
 
A mając zamontowany tradycyjny system ogrzewania z kotłem na paliwa stałe o tych udogodnieniach możemy zapomnieć. Po pierwsze, pomieszczenie, gdzie stoi kocioł trzeba regularnie sprzątać. Po drugie, kotły na paliwa stałe wymagają co jakiś czas uzupełniania paliwa, co wiąże się ze stratą czasu - średnio to około 1,5 godziny tygodniowo w zależności od rodzaju kotła i wielkości podajnika. Po trzecie wreszcie, wybór kotła na paliwa stałe musi być dobrze przemyślany – powinno być to urządzenie wysokiej jakości, łatwe w obsłudze i niezanieczyszczające środowiska naturalnego. 

Pompa ciepła - koszty zakupu i eksploatacji  

Wielu inwestorów stojących przed wyborem systemu ogrzewania domu skłania się ku instalacji gazowej. Ale należy pamiętać, że do kosztów inwestycyjnych tego rodzaju ogrzewania należy doliczyć budowę przyłącza gazowego. Zapłacimy za nie (wraz z projektem i usługami geodezyjnymi) od 5 tys. do nawet 9 tys. zł. Zatem koszt sumaryczny kotłowni gazowej wyniesie od 13 tys. do 20 tys. zł, wliczając w to cenę kotła.
            Jeśli nie ma możliwości poprowadzenia przyłącza, bo w pobliżu nie ma sieci gazowej, musimy kupić zbiornik na gaz płynny (to koszt około 8 tys. zł) bądź go wydzierżawić (wprawdzie jest to tańsza opcja, ale potem trzeba płacić z tytułu dzierżawy zbiornika - około 200 zł miesięcznie).  

            Montując pompę ciepła, musimy pamiętać, że choć początkowo nakłady inwestycyjne są rzeczywiście nieco wyższe, to jednak zwrócą nam się one po kilku latach eksploatacji urządzenia. Błędne przekonanie o gigantycznych wydatkach na zakup pompy wynika z braku wiedzy na temat tych urządzeń i nie rozróżniania pomp ciepła typu powietrze/woda od pomp ciepła gruntowych, których wysoki koszt związany jest z wykonaniem odpowiednich odwiertów i koniecznością wynajęcia koparki.
Uwaga! Na każdy z powyższych systemów grzewczych przysługuje dofinansowanie rządowe z Programu Czyste Powietrze (więcej o dofinansowaniu pomp ciepła poniżej).

            Niezwykle istotny dla całego procesu inwestycyjnego jest odpowiedni dobór pompy ciepła, ściśle związany z powierzchnią budynku, jego termoizolacją i rodzajem odbioru ciepła (ogrzewanie podłogowe/grzejniki/klimakonwektory). Przewymiarowanie instalacji podniesie koszty eksploatacyjne, z kolei zbyt niska wydajność może nie wystarczyć do ogrzania domu  lub doprowadzić do częstszego wspomagania systemu grzałkami elektrycznymi, co związane jest ze zwiększonymi rachunkami za energię elektryczną. Aby odpowiednio dobrać urządzenie do budynku, warto skorzystać z kalkulatora:

http://neoheat.pl/oferta/konfigurator-pomp-ciepla

Narzędzie to pozwoli również na obliczenie szacunkowych rocznych kosztów ogrzewania domu.

Pompa ciepła - koszty eksploatacyjne

Eksploatacja pompy ciepła jest korzystna również z uwagi na koszty użytkowania. Wysoka klasa efektywności energetycznej tych urządzeń pozwala na skuteczne ogrzewanie domu i wody użytkowej przy niskim zużyciu energii. Dodatkowo koszty można zmniejszyć nawet do 0 zł, dzięki zastosowaniu, np. paneli fotowoltaicznych, na montaż których również można starać się o środki z budżetu państwa.

Rewolucyjne rozwiązania zastosowane w pompie ciepła sprawiają, że jest ona coraz częściej wykorzystywana jako główne źródło ogrzewania w domach jednorodzinnych. Zmniejsza się również koszt zakupu tego urządzenia.

Pompa ciepła - dofinansowanie w programie "Czyste Powietrze” - zmiany od 1 lipca 2021 r

Ekologiczne rozwiązanie, jakim jest montaż pompy ciepła uprawnia nas – inwestorów do ubiegania się o dofinansowanie tej inwestycji w ramach ogólnopolskiego programu „Czyste Powietrze”.
            Wysokość dofinansowania zależy od kilku czynników, m.in. od wysokości dochodów beneficjentów. Zostali oni podzieleni na dwie grupy. Zarówno jedna, jak i druga może uzyskać dofinansowanie na ten sam cel: wymianę starego pieca, zakup i montaż pomp ciepła, docieplenie budynku i inne wymienione w regulaminie przedsięwzięcia. Szczegóły dofinansowania dostępne są na stronie Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW).

Pula pieniędzy w „Czystym powietrzu”  - 103 mld zł

Przypomnijmy, program Czyste Powietrze to rządowy program dofinansowania ocieplenia i wymiany systemu grzewczego w starych domach jednorodzinnych. Jego celem jest redukcja smogu i poprawa jakości powietrza w Polsce. Program przewidziany jest na 10 lat (do 2028 roku). Adresowany jest właścicieli lub współwłaścicieli jednorodzinnych budynków mieszkalnych, lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą

Dofinansowanie można uzyskać na docieplenie ścian i dachu budynku, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej oraz na wymianę nieefektywnego systemu grzewczego (tzw kopciuchów) oraz zakup (z montażem) instalacji fotowoltaicznej, wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz  wykonanie audytu energetycznego. 

Uwaga! Nie zapominajmy jednak, że jeśli nie wymieniamy starego kotła, to nie możemy zamontować (a w konsekwencji otrzymać) dotacji na fotowoltaikę.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Od 1 lipca 2021 roku obowiązuje nowa wersja programu „Czyste Powietrze”. Najważniejsze zmiany w programie to: 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Wycofano dotację na kotły węglowe (dokładnie nastąpi to od 1 stycznia 2022 r.). Aby otrzymać dotację, wnioskujący muszą zatem najpóźniej do 31 grudnia 2021 roku złożyć wniosek o dofinansowanie na tego typu źródło ciepła, a także zakupić je i zamontować (dodatkowo potrzebna będzie faktura wystawiona do końca br.). Warunek ten nie dotyczy wniosków złożonych przed datą wejścia w życie zmian, czyli przed 1 lipca 2021 roku.
2. Zwiększono progi dochodowe uprawniające do podwyższonego poziomu dofinansowania, czyli do 37 tys. zł. W przypadku gospodarstw wieloosobowych ten próg wynosi do 1564 zł przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę, a dla gospodarstw jednoosobowych do 2189 zł (wcześniej było to odpowiednio 1400 i 1960 zł).
3. Poszerzono listę kosztów kwalifikowanych (które zostaną nam zwrócone z tytułu inwestycji)  o zakup i montaż kotłów na pellet o podwyższonym standardzie. Uwaga! Na takie kotły ustawodawca przewidział większe wsparcie. Dotacja ta może wynieść do 9 tys. zł (nie więcej niż 45% faktycznie poniesionych kosztów) przy podstawowym poziomie dofinansowania oraz do 12 tys. zł przy podwyższonym poziomie dofinansowania (nie więcej niż 60% kosztów).

Co jeszcze w „Czystym Powietrzu”?

Zapowiadana ścieżka bankowa, czyli nabór wniosków o dofinansowanie w bankach na dotacje przeznaczone na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego, także ruszyła w lipcu tego roku. Informacje o bankach, które będą udzielały kredytu Czyste Powietrze i w których będzie można złożyć wniosek o dotację będą dostępne na stronie czystepowietrze.gov.pl. Na tę chwilę „obecne” są dwa banki: Alior Bank i Bank Ochrony Środowiska.

Pozostałe kwestie, w tym sposób składania wniosku są takie same tj. wniosek składamy we właściwym wojewódzkim funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Możemy to zrobić albo przez rządowy portal „gov.pl” (patrz: zakładka: „Nieruchomości i środowisko”), albo  poprzez aplikację internetową, tj. Portal Beneficjenta, dostępny na stronie internetowej właściwego wfośigw. Wybierając tę drugą opcję, musimy jednocześnie złożyć dokument... w wersji papierowej, czyli wydrukować wypełniony wniosek, podpisać go i wraz z załącznikami złożyć/przesłać do właściwego wfośigw.

Nowe zasady programu wpisują się w wytyczne Komisji Europejskiej i zapisy Krajowego Planu Odbudowy oraz Polskiego Ładu. Są także zgodnie z uchwałami antysmogowymi obowiązującymi w poszczególnych województwach.