Jak wybrać najlepsze żelazko?

Na co zwrócić uwagę, jakie udogodnienia warto mieć, a które mogą okazać się mało przydatne?

Suche czy parowe?

* Tradycyjne żelazko, tzw. suche, to prostszy model. Solidnie nagrzana stopa musi wystarczyć do wyprasowania ubrań, których nie można nawilżać.
* Żelazko parowe umożliwiają prasowanie i na sucho, i z nawilżaniem. Po nastawieniu tej drugiej opcji i wlaniu wody do zbiornika, urządzenie wytwarza parę, która wylatuje przez otwory w stopie. Ta funkcja może znacznie ułatwić prasowanie, zwłaszcza pogniecionych ubrań. Trzeba tylko pamiętać o czyszczeniu zbiornika, ponieważ jeśli woda będzie w nim stała, podczas kolejnego prasowania na ubraniach mogą zostać rdzawe lub białe smugi.
* Żelazko systemowe, czyli z zewnętrzną wytwornicą pary to już solidna maszyna. Składa się nie tylko ze standardowego żelazka, ale też z tzw. stacji pary. Ten element jest połączony z żelazkiem specjalnym przewodem.

Stacja pary to oddzielny pojemnik na wodę, zwykle o pojemności od 1 l do nawet 2,5 l.
Zaletą takiego modelu jest stały i wysoki poziom wytwarzanej pary, który umożliwia nie tylko prasowanie po jednej stronie, ale nawet kilku warstw tkaniny jednocześnie.
Duży pojemnik na wodę pozwala na długą pracę bez konieczności uzupełniania poziomu płynu. Takie żelazko dobrze sprawdza się np. podczas prasowania pościeli.

Stopa żelazka

To jeden z najważniejszych elementów. Standardowy kształt to żelazko zwężające się na górze – dzięki temu można łatwo dostać się do różnych zakamarków ubrania, np. do przestrzeni między guzikami. Niektóre modele przypominają kroplę wody, dzięki czemu podczas przesuwania żelazka do tyłu tkanina nie powinna się zagniatać.

Ważne, żeby stopa była odporna na zarysowania, a to zależy od materiału, którym jest pokryta.

* Najczęściej zewnętrzną warstwą jest teflon – łatwy do czyszczenia i lekko przesuwający się po tkaninie, ale niezbyt odporny na uszkodzenia.
* Aluminium ma bardzo podobne właściwości jak teflon – dobry poślizg, łatwe czyszczenia i mała odporność na zarysowania.
* Powłoka ceramiczna jest bardzo odporna na uszkodzenia i trwała, powinna lekko przesuwać się po tkaninie, ale jeśli się przypali, nie zawsze łatwo będzie ją doczyścić.
* Stopa stalowa ma stosunkowo dużą trwałość i dobry poślizg, ale trudno ją wyczyścić, jeśli się przypali.
* Stopa z emalii również bardzo łatwo ulega uszkodzeniu, może się obtłuc, niezbyt łatwo też ją doczyścić; łatwo jednak przesuwa się po tkaninie.
* Stopa szafirowa jest najtrwalsza, jednak samo użytkowanie nie jest tak komfortowe jak w przypadku innych materiałów, bo szafirowa powłoka nie zapewnia dobrego poślizgu i łatwego czyszczenia.

Wytwarzanie pary

Kolejny istotny parametr żelazek – od ilości wytwarzanej pary w dużej mierze zależy skuteczność prasowania; określa się ją w gramach na minutę, a standardowa wartość, wystarczająca do przyzwoitego prasowania wynosi 40-50 g/min. Przy najwyższych wartościach możliwie jest prasowanie kilku warstw tkaniny jednocześnie.

* Najmniej pary powstaje zwykle w żelazkach turystycznych, parowych bezprzewodowych i tańszych parowych (zwykle 15-40 g/min, choć trzeba tę wartość sprawdzać w przypadku każdego modelu). Żelazka z zewnętrzną wytwornicą pary mają większą „moc parową”, zazwyczaj od 70 do nawet 160 g/min lub więcej.
* Jeżeli żelazko wytwarza niewystarczającą ilość pary, dobrze żeby miało funkcję uderzenia pary. Wtedy przy mocniejszych zagnieceniach można jednorazowo wypuścić mocniejszy strumień, który ułatwi rozprostowanie tkaniny.
* Niektóre modele wyposażone sa również w funkcję pionowego wyrzutu pary – dzięki temu możliwe jest prasowanie bez dotykania tkaniny stopą żelazka. Taka opcja przydaje się zwłaszcza do prostowania drobnych zagnieceń, szczególnie na delikatnych materiałach, np. firankach.
* Jak podpowiada jeden ze sprzedawców sprzętu RTV i AGD, do wyprasowania rzeczy z bawełny (np. dżinsów) wystarczy 35 g/min pary, ale wtedy trzeba to robić z obu stron. Dwie warstwy materiału wyprasuje się z pomocą strumienia pary około 50 g/min, zaś cztery warstwy (np. pościeli) – od 70 do 80 g/min.
* Warto też zwrócić uwagę na wielkość zbiornika na wodę. Jeśli wynosi około 200 ml, najpewniej trzeba będzie uzupełniać płyn podczas prasowania. Standardowa pojemność to 350-400 ml; większa może sprawić, że żelazko będzie bardzo ciężkie. Istotny jest też sposób nalewania: otwór nie może być zbyt mały.

Moc i temperatura

W sklepach dostępne są modele o mocy od 300 W do nawet 3000 W. Im większa moc, tym szybciej nagrzewa się żelazko, ale też zużywa więcej prądu. Urządzenia o małej mocy mogą wymagać od użytkownika wiele cierpliwości, choć te z zewnętrzną wytwornicą pary, mimo dużej mocy, również potrzebują kilku minut, aby osiągnąć pełną funkcjonalność.

Regulacja temperatury odbywa się mechanicznie lub elektronicznie; można ustawiać konkretną temperaturę lub wybrać standardowe oznaczenie stosowane na żelazkach i ubraniach (od jednej do trzech kropek).

Funkcje dodatkowe

* Samooczyszczanie. Bardzo przydatne, właściwie niezbędne. Przy pełnym zbiorniku i maksymalnej temperaturze usuwa kamień z systemu wytwarzania pary, wyrzucając ją pod ciśnieniem. Warto go uruchomić przynajmniej raz w miesiącu.
* Blokada kapania – zapobiega wyciekaniu wody ze stopy podczas prasowania w niskich temperaturach. Niezbędna.
* Strażak. Służy do wyłączania odstawionego żelazka: po około 30 sekundach w pozycji poziomej i po kilku (np. ośmiu) minutach w pionowej.
* Automatyczne ustawienie temperatury. Procesor sam dobiera temperaturę oraz odpowiednią ilość pary do rodzaju tkaniny.
* Zimna stopa. Stopa jest bardzo lekko nagrzana, a do prasowania wykorzystuje się tylko parę wodną. Przydaje się w przypadku materiałów, których właściwie nie wolno prasować, np. rajstop.
* Zabezpieczenie przed przegrzaniem. W razie awarii termostatu żelazko wyłączy się samo.
* Długość kabla. Kabel powinien mieć przynajmniej 1,5 metra, a lepiej nieco więcej.