Gniazdka i łączniki - jakie wybrać?

Gniazda elektryczne oraz łączniki światła są częścią osprzętu elektroinstalacyjnego, który montuje się zawsze w końcowej fazie wykonywania przyłącza elektrycznego. Te proste urządzenia elektryczne są nieodzownym elementem wyposażenia – umożliwiają wykonywanie wielu czynności w domu, związanych z życiem codziennym, nauką, pracą czy formami spędzania wolnego czasu. Są również odzwierciedleniem aktualnych trendów oraz rosnących oczekiwań użytkowników odnośnie ich wyglądu i funkcji. Biorąc pod uwagę ich szerokie zastosowanie, przed realizacją instalacji, zastanówmy się, gdzie i jak dokładnie chcemy z nich korzystać. I dobierzmy osprzęt tak, by pasował do stylu wnętrza. Wykorzystajmy przy tym potencjał poszczególnych elementów, dobierając odpowiednie ramki – wybór kształtów, kolorów i rodzajów wykończenia jest bardzo bogaty.

Jakich gniazdek potrzebujemy?

Głównym zadaniem gniazdek elektrycznych jest możliwość przyłączenia różnego rodzaju odbiorników do niezbędnego im źródła energii elektrycznej. Gniazdka zawsze należy dobierać do funkcji, jaką będą pełnić (m.in.: gniazda antenowe, telefoniczne czy do sieci komputerowej), ale też do pomieszczenia, w którym zostaną zamontowane. Gniazda umieszcza się zwykle 20-30 cm nad posadzką. Te, które mają znaleźć się nad blatem w kuchni i w łazience – na wysokości 110-140 cm. Kontakty i łączniki należy montować co najmniej 60 cm od prysznica lub wanny. Jeżeli gniazd będzie odpowiednio dużo (zarówno tych ogólnego przeznaczenia, jak i służących do podłączenia konkretnych sprzętów), nie będziemy potrzebować rozgałęziaczy i przedłużaczy. W kuchni planuje się minimum cztery nad blatami – do zasilania np. robota czy czajnika. Niezbędne są też osobne – każde jako wyodrębniony obwód – do lodówki, zmywarki, piekarnika i kuchenki mikrofalowej. W salonie oprócz gniazd wtykowych do podłączenia lamp albo sprzętu audio i wideo warto przewidzieć np. multimedialne. Z kolei w łazience jedno należy zarezerwować do pralki i jedno do suszarki.

Jakie włączniki proponuje rynek?

W sklepach z osprzętem elektrycznym można kupić włączniki natynkowe lub podtynkowe, do montowania w specjalnych listwach lub kanałach instalacyjnych, standardowe lub z udogodnieniami, na przykład z podświetlanym klawiszem lub ramką. W nowoczesnych modelach osprzętu jest możliwość zastosowania włączników modułowych. Składają się one z klapki z mechanizmem elektrycznym oraz ramki, którą mocuje się osobno, co daje niemal nieograniczone możliwości doboru klawiszy i ramki łączników – nie muszą one tworzyć integralnej całości, można samodzielnie wybrać kombinację kolorystyczną. Ciekawą propozycją są włączniki przeznaczone do pokoi dziecięcych. Ozdabiane są one kolorowymi obrazkami, które w ciągu dnia stanowią oryginalną ozdobę, a po zmierzchu świecą, ułatwiając trafienie do wyjścia.

Ponad standard

Obecnie łączniki i gniazdka instaluje się w ramkach wielokrotnych, mieszczących od dwóch do nawet sześciu elementów. Są też serie osprzętu, których elementy – dzięki złączom i listwom maskującym – można łączyć w dowolne zestawy. Takie rozwiązania są potrzebne, bo współczesny osprzęt to nie tylko łączniki i gniazda elektryczne, ale również gniazda telefoniczne, komputerowe, głośnikowe, HDMI, USB, ściemniacze, regulatory temperatury, sterowniki rolet i markiz. Włączniki i gniazdka mogą być wyposażone w mocniejsze podświetlenie, które zastąpi lampkę do czytania. Specjalne modele posłużą również jako ładowarki bądź stacje dokujące np. do smartfonów. Tego typu ładowarkę można montować wraz z modułem głośnikowym lub zainstalować moduł oddzielnie. Ponadto stacja ma wyjścia do podłączenia aparatury HiFi, systemów typu „multiroom” oraz wejście dla zewnętrznych źródeł dźwięku. Nowością nie są już także stacje pogodowe, podtynkowe radio włączające się wraz z załączeniem światła w łazience czy możliwość sterowania iPhonem, tabletem.

Nie tylko biel

Jeszcze kilka lat temu dominował osprzęt elektroinstalacyjny w klasycznym kolorze, czyli białym. Dziś jednak poszukujemy rozwiązań, które będą harmonizować z indywidualnym stylem wnętrza. Modna jest kolorystyka inspirowana naturą – brąz, taupe, kaszmir, beż. Dzięki tym barwom gniazdka i włączniki doskonale komponują się z naturalnymi materiałami, takimi jak drewno, len czy kamień. Można też wybrać czerń, pasującą zwłaszcza do stylu industrialnego lub intensywne kolory, które sprawdzą się w dynamicznych, nowoczesnych aranżacjach. Błyszczące powierzchnie ustępują miejsca bardziej subtelnym teksturom. Bardzo popularne są wykończenia matowe, które nadają wnętrzu elegancki, stonowany charakter. Dużą rolę odgrywają również materiały. Oprócz tradycyjnego plastiku, coraz częściej spotykamy: szkło, aluminium, drewno, beton, kamień.

Rozwiązania inteligentne

Inteligentne gniazdka i włączniki pozwalają na zdalne sterowanie urządzeniami elektrycznymi i oświetleniem, co zapewnia wygodę i oszczędność energii. Rozpoczynając tworzenie własnego systemu smart home, warto zapoznać się z dostępnymi produktami, aby porównać ceny, ale także podjąć decyzję, na których z nich najbardziej nam zależy. Producenci mają w swojej ofercie m.in. gniazdka kompatybilne z wieloma ekosystemami smart home, takimi jak Google Home, Apple HomeKit czy Amazon Alexa. Te proste urządzenia umożliwiają monitorowanie zużycia energii i harmonogramowanie pracy. Smart włączniki świateł pozwalają na inteligentne sterowanie światłem, zarówno manualnie, jak i zdalnie. Obsługują sterowanie głosowe i scenariusze automatyzacji. Warto zainstalować system, którego producent oferuje inteligentne przyciski, które pełnią funkcję bezprzewodowego kontrolera, umożliwiając szybkie uruchamianie wcześniej zaprogramowanych akcji. Obsługa systemów smart home odbywa się zazwyczaj przez aplikację mobilne na telefon.

Ekologia i energooszczędność

Świadomość ekologiczna użytkowników rośnie z roku na rok. Dlatego nowoczesne gniazdka i włączniki coraz częściej projektowane są z myślą o środowisku. Producenci stawiają na obudowy z materiałów pochodzących z recyklingu, tworzywa biodegradowalne, opakowania przyjazne dla środowiska. Takie działania przyczyniają się do zmniejszenia śladu węglowego i promują zrównoważony rozwój. Stosują też funkcje ograniczające zużycie energii, jak automatyczne wyłączniki po osiągnięciu zadanej temperatury, tryb czuwania o niskim poborze mocy, wskaźniki efektywności energetycznej. W efekcie nie tylko oszczędzamy, ale również dbamy o planetę