Montaż okien bez strat ciepła

Tak samo ważny, jak wybór energooszczędnych wyrobów jest ich ciepły montaż. Dlatego okna powinny być zamontowane w sposób trwały i szczelny, ograniczający powstawanie mostków termicznych, przez które ciepło ucieka na zewnątrz, zimne powietrze zaś dostaje się do środka budynku. W przypadku okien newralgicznym miejscem jest ich styk z murem, który można uszczelnić dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań montażowych, np. systemów taśm i membran oraz wysokiej jakości pian termoizolacyjnych. Ważne jest również stabilne zamocowanie mechaniczne wyrobu z użyciem dopasowanych kołków. Istotne jest także odpowiednie umieszczenie okna w grubości przegrody zewnętrznej. Choć najlepsze efekty daje wysunięcie stolarki w warstwę izolacji, to wciąż większość okien osadza się w ościeżu, dosuwając je do zewnętrznej krawędzi muru bądź wysuwając ramy połową ich grubości w warstwę termoizolacyjną. Technikę montażu należy ustalić podczas obmiaru otworów, aby precyzyjnie określić wymiary zamawianych okien.

Straty ciepła w budynku wynikają z różnic temperatury wewnątrz i na zewnątrz. Większa różnica oznacza wyższe koszty ogrzewania. Nadmierne straty ciepła mogą skutkować nie tylko wyższymi rachunkami za energię potrzebną do ogrzewania domu, lecz także zawilgoceniem i zagrzybieniem wokół okien.

Przygotowanie otworu

Zanim rozpocznie się osadzanie okna w ościeżu, trzeba odpowiednio przygotować powierzchnię muru. Żeby skutecznie zaizolować szczelinę wypełnioną pianką poliuretanową, taśmy uszczelniające (folie, membrany) muszą zostać przyklejone do równej  i gładkiej powierzchni. Ponieważ taśmy przykleja się po obu stronach okna, często trzeba całe ościeże wyrównać i zakleić ubytki zaprawą. Także w przypadku uszczelniania stolarki taśmą rozprężną, należy zadbać o jakość powierzchni, do której taśma ma się rozprężyć. Trzeba też zrobić dokładny pomiar, by właściwie dobrać stopień rozprężności taśmy, aby mogła całkowicie wypełnić szczelinę.

Montaż okna w strefie docieplenia

Montaż okna powinien być szczelny i jednocześnie jak najprostszy do wykonania. Ograniczenie strat ciepła oraz szybkie przeprowadzenie prac zapewnia montaż w strefie docieplenia z wykorzystaniem ciepłej belki montażowej i trójwarstwowego systemu uszczelnienia. Współczesna, zazwyczaj ciężka stolarka okienna wymaga stabilnego podparcia, dlatego przy jej montażu niezbędne jest użycie elementów, które zapewniają odpowiednią nośność, a przy tym mają bardzo dobre parametry w zakresie przenikania ciepła. Te wymogi spełnia np. połączenie systemu ciepłych belek montażowych z trójwarstwowym systemem uszczelnienia. Współpraca tych dwóch systemów tworzy efektywne energetycznie rozwiązanie, które przynosi konkretne korzyści w późniejszej eksploatacji budynku. System ciepłych belek montażowych składa się z segmentowych elementów wykonanych z twardego polistyrenu EPS. Belki umożliwiają poszerzenie ościeża poprzez wykonanie szczelnej ramy nośnej. Skuteczne uszczelnienie i łatwy montaż belek zapewniają piana montażowa oraz płynna folia wewnętrzna i zewnętrzna, które zapobiegają tworzeniu się liniowych mostków termicznych, a także uszczelniacz hybrydowy i łączniki mechaniczne. Płynnie folie nakłada się łatwo i szybko, dzięki czemu montaż z ich użyciem jest prostszy niż przy zastosowaniu taśm. Po zaplanowaniu rozmieszczenia belek montażowych, kolejnym krokiem jest nałożenie uszczelniacza hybrydowego na wewnętrzne powierzchnie kotew fabrycznie zatopionych w belkach, a potem aplikacja systemowego pianokleju do parapetów na każdą z belek, a także na połączeniach pomiędzy nimi. Najpierw przykleja się i dokładnie poziomuje dolne belki oraz mocuje je mechaniczne do muru z użyciem odpowiednich kołków rozporowych. Gdy belki na dole są już stabilnie zamocowane, montuje się w ten sam sposób boki i górę, żeby stworzyć szczelną ramę. Kolejnym krokiem jest montaż belki podwalinowej. Nakłada się na nią uszczelniacz hybrydowy, którego używa się również na połączeniu belki podwalinowej z belką dolną. W tak przygotowaną ramę wkłada się okno i stabilizuje je klinami, a następnie mocuje mechanicznie za pomocą wkrętów ościeżnicowych do stalowych kotew zatopionych w belkach. Przed aplikacją piany i po jej nałożeniu trzeba zwilżyć szczelinę wokół okna mgiełką wodną. Zwilżoną szczelinę dylatacyjną wypełnia się pianą od dołu do góry, od zewnątrz i od wewnątrz. Gdy piana w pełni się utwardzi, odcina się jej nadmiar nożem. Następnie wykonuje się powłokę uszczelniającą od strony wewnętrznej z użyciem płynnej folii. Jeśli na ramie okiennej nie ma taśmy zabezpieczającej, zalecane jest przyklejenie taśmy maskującej, którą zdejmuje się bezpośrednio po aplikacji folii, gdy produkt jest jeszcze świeży. Od strony zewnętrznej wykonuje się natomiast powłokę z zastosowaniem płynnej folii, nakładając ją np. pędzelkiem. Folię nakłada się tak, aby na całej powierzchni uzyskać pełne i ciągłe uszczelnienie.

Systemy montażu

Zasadniczo wyróżnia się dwa główne sposoby mocowania stolarki w warstwie izolacji termicznej. Pierwszy z nich polega na zamocowaniu okien na odpowiednio dobranych konsolach metalowych, drugi zaś na instalacji w ciepłej ramie ze specjalnej kantówki montażowej. Kantówki są wytwarzane z różnych materiałów, np. z purathermu albo  thermoporu. Niezależnie od wybranego materiału kantówki systemowe montuje się do muru za pomocą odpowiedniego kleju oraz dodatkowo przykręca do muru wkrętami. W przypadku metalowych konsoli najpierw instaluje się kotwy dookoła otworu okiennego. Następnie w zamontowane konsole montuje się okna, regulując ustawienia.

Mocowanie mechaniczne

W przypadku dużych, ciężkich skrzydeł, które są często otwierane, zwykle używa się śrub, dobierając je do materiału ram i rodzaju podłoża. Na dyble z kolei montuje się np. listwy progowe. Dyble warto zastosować w domu, który wystawiony jest na silne działanie wiatru. Połączenie okna z murem jest wtedy sztywniejsze i bardziej odporne na działanie wiatru. Kotwy, czyli stalowe płaskowniki przytwierdza się zarówno do ościeżnicy, jak i do muru. Zapewniają one sprężyste zamocowanie ramy, ponieważ niwelują odkształcenia powstające wskutek ruchów budynku. Jest to tzw. montaż pośredni. Do mocowania okien odpowiednie są kotwy ze stali ocynkowanej o grubości 1,5 mm. Kotwy stalowe mogą składać się z elementu zakleszczającego i płaskownika z otworami. Pierwszy z nich osadza się przez zakleszczenie w rowku na boku ościeżnicy, mocując go w ten sposób do ramy okiennej, drugi – przykręca się łącznikami rozporowymi do ściany. Ponadto należy pamiętać, że jeśli zostaną użyte kotwy, nie powinno stosować się taśm rozprężnych jako uszczelnienia, ponieważ kotwy uniemożliwiają taśmie całkowite rozprężenie.

Wypełnianie szczelin pianą

Podstawowym zadaniem, jakie ma spełnić piana w połączeniu okna z murem, jest izolacja termiczna i akustyczna. Aby była skuteczna, przede wszystkim musi być szczelna. Niezabezpieczona piana, nawet utwardzona, w dalszym ciągu chłonie wilgoć. Piana poliuretanowa jest też materiałem wrażliwym na promieniowanie UV, więc gdy się jej odpowiednio wcześniej nie zabezpieczy, z czasem ulega degradacji. Pożółkła na słońcu piana traci właściwości izolacyjne. Higroskopijność piany poliuretanowej oznacza, że dzięki wilgoci rozpoczyna się reakcja chemiczna utwardzania piany, dlatego przed jej użyciem powinno się delikatnie zwilżyć pianowane miejsce. Grubość jednorazowo nakładanej warstwy piany nie powinna przekroczyć 1,5- ,5 cm, żeby pęcherzyki były równe i drobne. Jeśli warstwa jest grubsza, piana utwardzi się tylko na zewnątrz, a wewnątrz pozostanie miękka i gotowa do dalszej reakcji z wilgocią. Zjawisko ponownego przyrostu piany prowadzi do wypaczania i wykrzywiania się ram okiennych.

Uszczelnienie piany

Od wewnątrz piankę często zabezpiecza się taśmą paroszczelną, która nie pozwala na wnikanie wilgoci kondensacyjnej oraz stanowi barierę dla zawilgocenia z zewnętrz, które mogłoby sprzyjać rozwojowi pleśni i grzybów. Przed wodą opadową i wiatrem zaś chroni taśma paroprzepuszczalna, stanowiąca barierę dla wody i wiatru, montowana od zewnątrz. Do trójwarstwowego montażu okien można zastosować też materiały, które pełnią kilka funkcji. Wśród nich jest na przykład uniwersalna taśma okienna, która zmienia swoje właściwości dyfuzyjne w zależności od temperatury i wilgotności względnej otoczenia – im wilgotność jest mniejsza, tym większa jest paroszczelność uszczelnienia i odwrotnie. Jej zastosowanie nie niesie ryzyka zamiany stron klejenia – wspominane właściwości pozwalają na wykorzystywanie taśmy zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Zamiast stosowania kilku materiałów do trójwarstwowego uszczelnienia, można wykorzystać produkty „trzy w jednym”, czyli wielofunkcyjne taśmy rozprężne, które są paroprzepuszczalne i odporne na deszcz, wiatr, promieniowanie UV oraz termoizolacyjne. Wśród materiałów uszczelniających znajdziemy również produkty zwane hybrydowymi, łączące właściwości folii okiennych z korzystnymi cechami wielofunkcyjnych taśm rozprężnych.

Obróbka okien po montażu

Przed rozpoczęciem prac związanych z obróbką ościeży trzeba przygotować potrzebne materiały i narzędzia. Przydatne będą: masa tynkarska lub gładź szpachlowa, preparat gruntujący, drobnoziarnisty papier ścierny, taśma malarska i folia do zabezpieczenia oraz uszczelniacz w kartuszu, np. silikon. Ważne, aby dobrać produkty dopasowane do rodzaju podłoża. Zaopatrzyć się trzeba także w rękawice robocze. W przypadku gładzi lub tynku można skorzystać z gotowych do użycia wyrobów, które nie wymagają wymieszania suchego proszku z wodą. Do ich nałożenia i rozprowadzenia niezbędna jest szpachelka oraz paca. Najlepiej postawić na wyroby ze stali nierdzewnej, odporne na korozję i łatwe w czyszczeniu. Warto również zwrócić uwagę na wygodną, antypoślizgową rączkę, która zapewnia komfort pracy. Przy obróbce okien do gruntowania, odpylania i malowania dużych powierzchni przyda się uniwersalny pędzel ławkowiec. Łatwą i precyzyjną aplikację uszczelniacza zapewni natomiast wyciskacz do kartuszy. Pierwszy etap pracy to zabezpieczenie zamontowanych okien i parapetów przed zabrudzeniem za pomocą taśmy malarskiej oraz folii budowlanej. W dalszej kolejności dokładnie odpyla się podłoże i całościowo pokrywa je preparatem gruntującym. Następnie, gdy grunt wyschnie, można przystąpić do nałożenia na glify masy tynkarskiej (w przypadku większych ubytków i nierówności) lub gładzi. Wyroby te nakłada się najczęściej w dwóch warstwach, przy czym pierwsza z nich powinna być grubsza. Najlepiej rozprowadzać je od okien do narożników, dzięki czemu powierzchnia będzie gładka. Jeśli po nałożeniu tynku lub gładzi pomiędzy murem a stolarką będą widoczne jeszcze drobne szczeliny, można wypełnić je uszczelniaczem. Kiedy podłoże wyschnie, szlifuje się je drobnoziarnistym papierem ściernym, odpyla, pokrywa ponownie gruntem i maluje na wybrany kolor. 

Podczas wymiany stolarki ingerencja w konstrukcję muru jest zazwyczaj większa niż w przypadku nowej inwestycji, co oznacza, że prace związane z obróbką ościeży są bardziej wymagające i czasochłonne. Jeśli chcemy zaoszczędzić, można je wykonać samodzielnie.

Montaż okien dachowych

Często polecany jest montaż obniżony. Dzięki głębszemu osadzeniu okna w dachu jest ono mniej narażone na wpływ czynników atmosferycznych, a zwłaszcza niskiej temperatury. Ryzyko tworzenia się mostków cieplnych na jego obwodzie jest dużo mniejsze, co w efekcie przekłada się na lepszy parametr izolacyjny. Izolacja termiczna okna połaciowego powinna znajdować się na całym jego obwodzie zewnętrznym. Dzięki temu na styku ościeżnicy i połaci dachu ograniczone zostają straty ciepła oraz powstawanie mostków termicznych. Każdy producent ma własne, kompletne rozwiązanie (izolacji termicznej i przeciwwilgociowej) dostosowane do modelu okna dachowego.