Pompa ciepła - poznajcie fakty i mity

Pompa ciepła - mity

Powietrzna pompa ciepła nie ogrzeje domu przy niskiej temperaturze 

Powietrza pompa ciepła może sprawnie działać nawet, gdy temperatura na dworze spadnie do -25°C. Ma to związek z tym, że temperatura wrzenia czynnika chłodniczego R32 wynosi około -43°C. Dodatkowo wiele modeli (w tym Versati III typu split) wyposażonych jest fabrycznie w szczytową grzałkę elektryczną, która jest wykorzystywana do zapewnienia ciepła, także w okresach największego zapotrzebowania na ogrzewanie, czyli podczas silnych mrozów. Urządzenie umożliwia dwustopniową regulację ich mocy oraz wybór logiki pracy. Dzięki temu powietrzna pompa ciepła może wydajne i skuteczne zasilać system grzewczy oraz instalację ciepłej wody użytkowej praktycznie w każdych warunkach.

Pompa ciepła nie może współpracować z grzejnikami

Nad tym, czy pompa ciepła może pracować w instalacji z tradycyjnymi grzejnikami, zastanawiają się zwykle osoby, które planują wymienić dotychczasowe źródło ciepła. W nowych domach pompy ciepła działają najczęściej w połączeniu z niskotemperaturowym ogrzewaniem płaszczyznowym. Jest to rozwiązanie najbardziej optymalne. Jednak wymiana urządzenia grzewczego na pompę ciepła nie musi wiązać się z rezygnacją z grzejników na rzecz ogrzewania podłogowego. We współpracy z ogrzewaniem niskotemperaturowym pompa ciepła jest co prawda najbardziej wydajna, ale nie oznacza to, że jej działanie przy grzejnikach jest pozbawione sensu. Wręcz przeciwnie, doświadczony instalator będzie w stanie tak dobrać moc pompy ciepła, aby zapewniła ona oczekiwany komfort cieplny przy akceptowalnej średniej efektywności nawet w budynkach bez kompleksowej termomodernizacji. W takim przypadku wykonuje się weryfikację pracy grzejników.

Pompa ciepła działa bardzo głośno

Porównując poziom mocy akustycznej generowanej przez moduł zewnętrzny powietrznej pompy ciepła do innych źródeł hałasu, można stwierdzić, że hałas wytwarzany przez nowoczesny model nie jest uciążliwy. Przykładowo działająca pompa o małej mocy w odległości 2-3 m wytwarza szum taki jak domowa lodówka. Standardowy zakres mocy akustycznej powietrznych pomp ciepła mieści się w zakresie 57-60 dB, lecz najcichsze modele mogą pracować poniżej 50 dB.

Planując miejsce montażu jednostki zewnętrznej, warto wiedzieć, że wraz ze wzrostem liczby pionowych powierzchni wokół urządzenia, takich jak np. ściany budynku, wzrasta poziom ciśnienia dźwięku. Ściany odbijają bowiem hałas z jednostki zewnętrznej i przez to mogą go nasilać. Pamiętać także należy, że poziom mocy akustycznej na granicy działki nie może przekraczać 40 dB. Jednak dla najcichszych modeli poziom ten jest osiągany już w odległości 2-3 m od urządzenia.

Poziom mocy akustycznej poszczególnych pomp ciepła można łatwo porównać. Każdy z producentów bowiem ma obowiązek umieścić informację odnośnie generowanego hałasu na etykiecie energetycznej. Podana wartość dotyczy nominalnych warunków pracy w klimacie umiarkowanym.

Pompa ciepła może ogrzać dom w stanie surowym

W trakcie prac wykończeniowych często zdarzają się przesunięcia poszczególnych etapów. Bywa i tak, że prace związane z izolacją elewacji muszą być odłożone, a w tym czasie moglibyśmy skorzystać z możliwości firmy zajmującej się np. układaniem podłóg drewnianych. W tym celu niezbędne jest osuszenie wylewki. Mając już zamontowaną pompą ciepła, część użytkowników zastanawia się, czy mogą napełnić instalację grzewczą i ją uruchomić. Niestety w trakcie chłodnych dni nie będzie to możliwe. Wielkość pompy ciepła, czyli jej moc, dobiera się na potrzeby budynku w pełni zaizolowanego.

Natomiast dom w stanie surowym ma niekiedy nawet kilkakrotnie wyższe straty ciepła. Oczywiście zależy to m.in. od rodzaju materiału wybranego do wykonania ścian. Dlatego uruchomienie systemu grzewczego w chłodne dni sprawi, że pompa ciepła nie będzie w stanie podgrzać wody w instalacji do wymaganej temperatury. Z reguły jest to co najmniej 25o C. W takiej sytuacji system sterowania automatycznie wyłączy pompę ciepła, aby nie doszło do jej uszkodzenia. Wówczas pozostanie jedynie możliwość zasilenia systemu grzewczego za pomocą grzałki szczytowej.

Podsumowując, aby osuszyć dom i uruchomić pompę ciepła powietrze-woda, trzeba najpierw zadbać o precyzyjne wykonanie jego izolacji.

Pompa ciepła - fakty:

Pompa ciepła jest droga w zakupie

Wysoki koszt inwestycyjny, w porównaniu do innych rozwiązań dostępnych na rynku, to jeden z najczęstszych argumentów przeciwko stosowaniu pomp ciepła w domowych instalacjach centralnego ogrzewania. Zwróćmy jednak uwagę na to, że koszty te znacznie się różnią, w zależności od zastosowanego typu urządzenia. Przykładowo decydując się na montaż pomp solanka/woda, oprócz kosztu samych materiałów czy wykonania niezbędnych badań, trzeba również pamiętać o nakładach związanych z koniecznością spełnienia wymagań, wynikających z obowiązujących regulacji prawnych. Natomiast planując użytkowanie pompy woda/woda, musimy uzyskać pozwolenie wodno-prawne, aby wykonać studnie do celów energetycznych. Tego typu formalności oraz prace nie są wymagane, jeśli wybierzemy model typu powietrze zewnętrzne/woda. Jednak i tutaj należy pamiętać o konieczności wyboru urządzenia, które będzie wytwarzało dopuszczalny poziom hałasu podczas swojej pracy (mierzony na granicy działki).

Wydatki związane z instalacją pompy ciepła można znacznie zmniejszyć, korzystając z dofinansowania, np. z rządowego programu Czyste Powietrze. Wkrótce również zostanie oficjalnie ogłoszony nowy program Moje Ciepło.

Największym atutem pomp ciepła są jednak niskie koszty użytkowania, co ma związek z charakterem ich pracy. Pobierają one ciepło z powietrza, gruntu lub wody, a następnie w wyniku procesów termodynamicznych przenoszą je do systemu grzewczego. W efekcie sama pompa ciepła (nie uwzględniając źródła szczytowego, czyli grzałek elektrycznych) pobiera mniejszą ilość energii z sieci.

Natomiast w instalacjach centralnego ogrzewania z konwencjonalnymi źródłami energii całą ilość ciepła potrzebną do zapewnienia optymalnej temperatury w domu uzyskuje się w wyniku spalania paliwa.

Co równie ważne, użytkując pompę ciepła, mamy możliwość częściowego lub całkowitego pokrycia energii wymaganej do jej prawidłowego działania z przydomowej instalacji fotowoltaicznej.

Pompę ciepła można zamontować w modernizowanym domu 

Zanim w użytkowanym już domu przystąpimy do modernizacji instalacji grzewczej, warto najpierw ocieplić ściany i dach oraz wymienić starą stolarkę. Zainstalowanie rekuperacji przyniesie dalsze ograniczenie strat ciepła. Zakres zmian w systemie c.o. można ograniczyć do prostego zastąpienie starego kotła na pompę ciepła typu inwerterowego (zamontowana w niej sprężarka zapewnia płynną regulację wydajności pracy urządzenia, bez straty jego sprawności). W takiej opcji należy jednak rozwiązać problem czystości medium grzewczego, aby uniknąć gromadzenia się osadów w skraplaczu pompy ciepła. Ponadto zazwyczaj trzeba zastosować odpowiednie zabezpieczenia, takie jak zawór upustowy chroniący przed zablokowaniem obiegu przez istniejące termostaty oraz małej pojemności zbiornik bufory włączony szeregowo na rurze powrotnej. W praktyce temperatura zasilania instalacji grzewczej wynosi 40-55o C. Dla tej wartości temperatury sprawność pompy ciepła nie jest wysoka, co będzie można zauważyć na rachunkach za zużyty prąd.

Inna opcja to instalacja pompy ciepła połączona z unowocześnieniem kotłowni. Taki szerszy zakres prac wiąże się z montażem bufora c.o. oraz zasobnika c.w.u. (ciepłej wody użytkowej). Bufor może pełnić funkcję akumulacji energii oraz tzw. sprzęgła hydraulicznego. Podłącza się do niego istniejący układ z grzejnikami. Zastosowanie bufora z wężownicą umożliwia separację obwodu pompy ciepła (czystego) od obwodu grzejników (stara zanieczyszczona instalacja). Natomiast kompleksowa modernizacja instalacji grzewczej obejmuje wymianę grzejników na klimakonwektory lub ogrzewanie płaszczyznowe, np. maty kapilarne klejone do ścian i sufitów. W efekcie mamy do czynienia z systemem niskotemperaturowym (temperatura zasilania wynosi 30-35o C). Użytkownicy takich rozwiązań są bardzo zadowoleni, gdyż koszty eksploatacyjne są dość niskie i co istotne niższe niż kotłów gazowych czy na ekogroszek.

Pompa ciepła nie ogrzeje domu, gdy nie ma prądu

Obecnie pompy ciepła to jedne z najnowocześniejszych źródeł ogrzewania i, co bardzo istotne, tanie w eksploatacji. Musimy jednak pamiętać o tym, że podobnie jak kotły gazowe czy kotły na pelety, przy braku zasilania z sieci pompa ciepła nie będzie działać.

W nowych domach budowanych zgodnie z wytycznymi WT 2021 zanik prądu do 12, a nawet 20 godzin nie będzie poważnym problemem. Ma to związek z wysoką akumulacją ciepła przez tego typu budynki. Jednak w domach starszych – słabo ocieplonych lub nieocieplonych – ten czas może okazać się znacznie krótszy i sięgać tylko 3-5 godzin.

Przy dłuższych awariach albo częstszych zanikach energii warto zaopatrzyć się w agregat prądotwórczy, który podtrzyma pracę naszej pompy ciepła. Przy wyborze agregatu powinniśmy zwrócić uwagę na to, aby był wyposażony w stabilizator AVR, dzięki czemu pompa ciepła będzie chroniona przed wahaniami napięć. Ponadto wielu fachowców zaleca modele z silnikiem diesla. Takie agregaty są znacznie mniej awaryjne, ich eksploatacja jest tańsza, a żywotność dłuższa. Warto także zauważyć, że olej napędowy lepiej sprawdza się przy zasilaniu awaryjnym. Benzyna po roku traci swoje parametry, podczas gdy ropa zachowuje swoje właściwości nawet przez cztery lata.