Psychologia i ergonomia w projektowaniu kuchni

Każdy architekt wnętrz jest po części psychologiem. Koncepcja estetyczna projektu tak naprawdę wyłania się na końcu pracy. Pierwszy etap polega na zbudowaniu profilu charakterologicznego klienta i definicji jego oczekiwań. Najpierw należy zrozumieć, jak osoba, dla której projektujemy używa kuchni. Trzeba znaleźć odpowiedź na kilka podstawowych pytań, np.: ile czasu spędza ona w kuchni, czy lubi gotować sama czy w grupie, czy kuchnia jest sercem domu, w którym zbierają się domownicy, czy tylko miejscem, do którego zagląda się na chwilę w celu zaparzenia herbaty lub przygotowania szybkiego posiłku? W kolejnym etapie architekt przechodzi do analizy funkcjonalnej i ergonomicznej, tak by dostosować pomieszczenie do stylu pracy i oczekiwań klienta. Koncepcja estetyczna wyłania się na końcu i jest wynikiem przeprowadzonej analizy. Taka metoda pracy przypomina proces design thinking. W tej metodyce ważne jest rozpoznanie potrzeb i skrupulatna obserwacja zachowań osób, dla których tworzy się rozwiązania. Dzięki temu nowe idee osadzone są w codziennych realiach.

W poszukiwaniu rozwiązań projektowych z pomocą przychodzi analiza charakterologiczna. Proponujemy trzy podstawowe typy osobowości "kuchennych": perfekcjonistę-minimalistę, podróżnika-eksperymentatora i romantyka-domatora. Przedstawiamy rozwiązania funkcji w odniesieniu do wyróżnionych typów.

1.PERFEKCJONISTA – MINIMALISTA

Jedzenie to konieczność naszej egzystencji, bo w znaczący sposób wpływa na nasze zdrowie i kondycję. Dbałość o ten proces jest jednym z priorytetów Perfekcjonisty – Minimalisty. Jeśli już trzeba gotować, to należy robić to z najwyższą starannością, tak, aby jakość posiłków była doskonała, ale bez nadmiernego zużycia czasu i energii. W związku z tym dobrze byłoby stworzyć możliwie najlepsze warunki pracy w kuchni, by uzyskać najlepsze efekty w możliwie krótkim czasie.

Ważna jest selekcja przedmiotów i sprzętów niezbędnych w kuchni. Preferowane są te wysokiej jakości wielofunkcyjne urządzenia, które łatwo wbudować w monolityczną zabudowę kuchenną. W takiej kuchni kluczowe jest osiągnięcie wrażenia ładu i czystości bez względu na odbywające się tam procesy. Większość sprzętów i akcesoriów należy pochować w szafkach lub szufladach z systemem segregacji. Prosto mówiąc każda rzecz musi mieć swoje miejsce. To jest przepis na zapobieganie bałaganowi. Perfekcjonista szybko zaciera najdrobniejsze ślady gotowania. Jest to duże wyzwanie dla inwestora i projektanta, lecz efekt zachwyca!

Stosując tę analizę otrzymujemy enigmatyczną zabudową wpisującą się w otwartą przestrzeń. Sprzęty pasujące do tej kuchni to m.in. sprzęty Miele z serii Artline. Ich bezuchwytowe fronty świetnie komponują się z gładkimi, monolitycznymi zabudowami otwieranymi za pomocą dotyku.

W tym projekcie zastosowano podwyższony blat barowy, który zasłania to, co dzieje się w strefie roboczej. Monolityczna zabudowa ułatwia utrzymanie porządku, wszystkie sprzęty dostępne są pod ręką, ale pozostają niewidoczne, schowane za frontami szaf i szuflad.  

2. PODRÓŻNIK– EKSPERYMENTATOR

Gotowanie i jedzenie to jedne z ważniejszych czynności życiowych dla Podróżnika – Eksperymentatora. Są one prawdziwą przyjemnością, potrafi uczynić z nich sztukę. Twórczemu działaniu podczas przygotowywania potraw często towarzyszą przyjaciele, a jedzenie to wspólna celebracja smaku, wymiana doświadczeń kulinarnych i gwarna zabawa.

Inspirują aromaty i kolory egzotycznych przypraw przywiezionych z różnych zakątków. Ta formuła dopuszcza kontrolowany bałagan w rozumieniu różnorodności sprzętów, ich formy, koloru, bowiem dla Podróżnika – Eksperymentatora najważniejsze jest gotowanie w kontakcie z innymi. Wiele rzeczy może stale pozostawać na wierzchu lub wisieć nad wyspą. To one budują klimat swobody, otwartości  i decydują o ostatecznym charakterze przestrzeni.

W tym pomieszczeniu powinno znaleźć się miejsce na tradycyjne sprzęty zapożyczone z kuchni innych narodów, które są niezawodne dzięki swojej genialnej prostocie. Wykonane często z naturalnych materiałów takich jak drewno, kamień, metal. Przedmioty codziennego użytku otrzymują staranne zdobienia, które charakteryzują gospodarstwo domowe Podróżnika – Eksperymentatora i budują tożsamość smaku. Często spotykamy się ze stwierdzeniem, że dana potrawa smakuje najlepiej z tego właśnie, a nie innego naczynia. W takim otoczeniu zupełnie naturalnym staje się wspólne spędzanie czasu w kuchni. Do wnętrza należy wkomponować również wysoko wyspecjalizowane urządzenia, dzięki którym każda potrawa, nawet najbardziej egzotyczna jest możliwa do zrobienia. 

W kuchni Podróżnika-Eksperymentatora sprawdzi się duża wyspa kuchenna, która pozwala na wspólną pracę kilku osób. To nad nią mogą wisieć przyprawy, narzędzia i przybory przywiezione z różnych części świata. 

3. ROMANTYK – DOMATOR

Dobra domowa kuchnia nie tylko zaspokaja rodzinne codzienne potrzeby, ale jest wyrazem miłości i służy pielęgnacji rodzinnych tradycji i więzi. Jest używana na co dzień i od święta. W niej toczy się życie. Nie jest miejscem jedynie przyrządzania potraw. Tutaj przy kuchennym stole odrabia się lekcje, wyszukuje nowe przepisy, prowadzi długie rozmowy. Z tego miejsca rozlewa się na cały dom gama aromatów.

Kuchnia dla Romantyka musi umożliwić wygodną pracę kilku osobom na raz, w końcu  każdy może zechcieć przyłączyć się do gotowania. Musi być w niej miejsce także dla tych, którzy lubią przyłączać się do gotowania tylko patrząc i popijając kawę w oczekiwaniu na obiad.

Ważne jest zapewnienie dużej ilości blatów roboczych. Dolną zabudowę kuchenną można oprzeć na szufladach – każdy będzie mógł łatwo dotrzeć do całej zawartości szuflad bez specjalnego wysiłku. Jest w niej też miejsce na przedmioty o sentymentalnej wartości dziedziczone i pielęgnowane, a co najważniejsze wciąż w kuchni aktywne. Często dla takich przedmiotów projektuje się specjalne przeszklone szafki i witryny.

W tej romantycznej oprawie współistnieją profesjonalne nowoczesne sprzęty – sprzymierzeńcy Pani lub Pana domu. One maja usprawnić i skrócić czas przygotowywania smakołyków. Czas niezaprzeczalnie jest dziś dobrem poszukiwanym i limitowanym. Kuchni romantyka – domatora nie można odmówić nowoczesności trzeba ją tylko ubrać w klimatyczny stylowy garnitur.

W kuchni romantyka-domatora oprócz zapewnienia odpowiednich blatów roboczych ważna jest obecność stołu, przy którym codziennie gromadzą się domownicy.