Membrana dachowa: właściwości
Producenci folii dachowych stale je udoskonalają. Sprzedawane dziś produkty są bardziej wytrzymałe, szczelne dla wody opadowej i lepiej przepuszczalne dla pary; mają też szereg innych właściwości, które mają wpływ na jakość i trwałość produktu.
Większość membran dachowych jest produkowana na bazie włókniny polipropylenowej i - najistotniejszej warstwy decydującej o jakości produktu - wodoszczelnego i paroprzepuszczalnego filmu funkcyjnego. Membrany mogą być:
jednowarstwowe - z samej włókniny; mają ograniczoną odporność na działanie wody, dlatego nie poleca się ich na dachy! Jednowarstwowe produkty rekomendowane są wyłącznie jako wiatroizolacja ścian zewnętrznych domów;
dwuwarstwowe - z włókniny i umieszczonego od góry filmu funkcyjnego; nie jest on osłonięty kolejną warstwą, co naraża go na uszkodzenia mechaniczne i przez promieniowanie UV. Zastąpiły je membrany trójwarstwowe;
trójwarstwowe, w których film funkcyjny znajduje się między dwiema warstwami włókniny; spośród membran to obecnie najlepsze produkty. Są odporne na uszkodzenia mogące powstać w związku z tarciem spodniej powierzchni membrany po powierzchni krokwi lub deskowania. W produkcji membran trójwarstwowych ważna jest technologia łączenia poszczególnych warstw. Mogą być spajane w różnoraki sposób. Najpopularniejsze technologie to klejenie, łączenie za pomocą ultradźwięków lub termobondingu (zgrzewania). Najmniej polecaną metodą jest klejenie, gdyż pod wpływem czynników zewnętrznych i upływu czasu klej traci swoje właściwości, a w konsekwencji obniża się jakość membran. Polecaną metodą jest łączenie za pomocą termobondingu, czyli zgrzewania poszczególnych warstw. Gwarantuje to odporność produktu niezależnie od upływu czasu.
Paroprzepuszczalność. Określa, jaką ilość pary wodnej może przepuścić membrana przez swoją powierzchnię w określonych warunkach i czasie. Na rynku wartość paroprzepuszczalności jest często podawana w [g/m2/24 h]. Należy jednak pamiętać, że jest to parametr zależny od temperatury i wilgotności. Badanie identycznej membrany według tej samej normy, ale w innych warunkach, powoduje uzyskanie odmiennych wartości. Dlatego znacznie lepiej używać współczynnika oporu dyfuzyjnego Sd [m]. Wskazuje on, jaki opór napotyka para wodna przechodząca przez membranę w porównaniu do oporu równoważnej warstwy powietrza. Im niższa wartość Sd, tym wyższa paroprzepuszczalność. Większość membran ma Sd=0,02 m (z tolerancją do kilku tysięcznych metra). Stawiają one parze taki opór, jak dwucentymetrowa warstwa powietrza. Jest to równoważne wartości paroprzepuszczalności na poziomie około 1800 g/m2/24 h i 3000 g/m2/24 h - zależnie od przyjętej normy i metody badawczej. Wartość Sd na poziomie 0,04 m uznaje się za dolny próg wysokiej paroprzepuszczalności.
Wodoszczelność. Aby membrana dachowa skutecznie chroniła izolację cieplną przed przeciekaniem pokrycia dachowego, musi być odporna na działanie wody. Jej wodoszczelność mierzy się odpornością na nacisk słupa wody. Zależy ona od zastosowania specjalnej powłoki zabezpieczającej, której właściwości zmniejszają się wraz z upływem czasu. Ważne jest więc, aby fabryczna wodoszczelność membrany była jak najwyższa. W praktyce nie ma jednak membran w 100% wodoszczelnych. Najlepsze dostępne w Polsce produkty wytrzymują nacisk 5 m słupa wody (mają klasę W1).
Odporność na uszkodzenia mechaniczne. Wytrzymałość mechaniczna membrany zależy głównie od jej masy powierzchniowej, inaczej mówiąc - gramatury. Im wyższa jej wartość, tym lepsza wytrzymałość membrany.
Rekomendowana minimalna gramatura membran dachowych na bazie polipropylenu to około 100 g/m2, ze względu na optymalny stosunek masy do wytrzymałości i paroprzepuszczalności. Stosowanie lżejszych membran jest ryzykowne. Łatwiej je uszkodzić podczas układania, co może być przyczyną nieszczelności dachu. By do tego nie doszło, coraz częściej stosuje się membrany cięższe, o gramaturze 140 g/m2, 190 g/m2, a nawet ponad 200 g/m2. Jeżeli membrana ma być układana na pełnym deskowaniu, należy zwrócić szczególną uwagę na jej gramaturę i grubość. Nie powinno się stosować membran lżejszych niż 120 g/m2.
Odporność na promieniowanie UV. Wszystkie membrany dachowe są bardzo wrażliwe na słońce, które niszczy ich strukturę. Dlatego w górnej warstwie membran stosuje się specjalne dodatki zwiększające jej odporność na promieniowanie UV. Ma to kluczowe znaczenie w trakcie prowadzenia prac montażowych, ponieważ właśnie wtedy membrana dachowa narażona jest na stałe działanie słońca.
Membrany dachowe powinno się układać bezpośrednio przed montażem pokrycia dachowego, przestrzegając podanego przez producenta czasu odporności na słońce. Po tym terminie każdy dzień opóźnienia w kryciu dachu, zwłaszcza latem, powoduje obniżenie parametrów technicznych membrany. Może to doprowadzić do powstania w niej dziur, a w konsekwencji spowodować przeciekanie dachu. Warto przy tym pamiętać, że proces degradacji przebiega lawinowo - uszkodzenie membrany w jednym miejscu będzie przyczyną stopniowego kruszenia się całego materiału.
Odporność na działanie promieni UV dla najpopularniejszych membran polipropylenowych wynosi maksymalnie 3 miesiące. W tym czasie należy przykryć je ostatecznym pokryciem dachowym (na przykład dachówką ceramiczną lub cementową albo blachodachówką).
Inwestorzy, którzy z różnych powodów obawiają się zniszczenia membran polipropylenowych przez promieniowanie UV, mogą wybrać produkty wytwarzane na bazie innych materiałów, na przykład poliestru. Membrany poliestrowe mają znacznie większą odporność na promieniowanie UV, która może wynosić nawet 12 miesięcy! Są to jednak produkty znacznie droższe, niż najpopularniejsze na rynku membrany na bazie polipropylenu.
Odporność temperaturowa. Dach, a wraz z nim membrana, narażony jest na działanie bardzo niskich temperatur zimą i wysokich latem. Odporność temperaturowa większości membran na bazie włóknin polipropylenowych wynosi od -40°C do +90°C. W praktyce jednak wytrzymują one krótkotrwałe działanie wyższej temperatury - nawet 120°C - nie tracąc przy tym swoich właściwości. Żeby jednak nie narażać membrany na nagrzewanie, należy pamiętać o stworzeniu odpowiedniego dystansu umożliwiającego przewietrzanie dachu między ostatecznym pokryciem dachowym a membraną.
Podobnie jak przy odporności na promienie UV, dużo bardziej odporne na skrajnie wysokie temperatury są membrany na bazie poliestru. Ich górna granica odporności na wysoką temperaturę może wynosić nawet 150°C.
jednowarstwowe - z samej włókniny; mają ograniczoną odporność na działanie wody, dlatego nie poleca się ich na dachy! Jednowarstwowe produkty rekomendowane są wyłącznie jako wiatroizolacja ścian zewnętrznych domów;
dwuwarstwowe - z włókniny i umieszczonego od góry filmu funkcyjnego; nie jest on osłonięty kolejną warstwą, co naraża go na uszkodzenia mechaniczne i przez promieniowanie UV. Zastąpiły je membrany trójwarstwowe;
trójwarstwowe, w których film funkcyjny znajduje się między dwiema warstwami włókniny; spośród membran to obecnie najlepsze produkty. Są odporne na uszkodzenia mogące powstać w związku z tarciem spodniej powierzchni membrany po powierzchni krokwi lub deskowania. W produkcji membran trójwarstwowych ważna jest technologia łączenia poszczególnych warstw. Mogą być spajane w różnoraki sposób. Najpopularniejsze technologie to klejenie, łączenie za pomocą ultradźwięków lub termobondingu (zgrzewania). Najmniej polecaną metodą jest klejenie, gdyż pod wpływem czynników zewnętrznych i upływu czasu klej traci swoje właściwości, a w konsekwencji obniża się jakość membran. Polecaną metodą jest łączenie za pomocą termobondingu, czyli zgrzewania poszczególnych warstw. Gwarantuje to odporność produktu niezależnie od upływu czasu.
Paroprzepuszczalność. Określa, jaką ilość pary wodnej może przepuścić membrana przez swoją powierzchnię w określonych warunkach i czasie. Na rynku wartość paroprzepuszczalności jest często podawana w [g/m2/24 h]. Należy jednak pamiętać, że jest to parametr zależny od temperatury i wilgotności. Badanie identycznej membrany według tej samej normy, ale w innych warunkach, powoduje uzyskanie odmiennych wartości. Dlatego znacznie lepiej używać współczynnika oporu dyfuzyjnego Sd [m]. Wskazuje on, jaki opór napotyka para wodna przechodząca przez membranę w porównaniu do oporu równoważnej warstwy powietrza. Im niższa wartość Sd, tym wyższa paroprzepuszczalność. Większość membran ma Sd=0,02 m (z tolerancją do kilku tysięcznych metra). Stawiają one parze taki opór, jak dwucentymetrowa warstwa powietrza. Jest to równoważne wartości paroprzepuszczalności na poziomie około 1800 g/m2/24 h i 3000 g/m2/24 h - zależnie od przyjętej normy i metody badawczej. Wartość Sd na poziomie 0,04 m uznaje się za dolny próg wysokiej paroprzepuszczalności.
Wodoszczelność. Aby membrana dachowa skutecznie chroniła izolację cieplną przed przeciekaniem pokrycia dachowego, musi być odporna na działanie wody. Jej wodoszczelność mierzy się odpornością na nacisk słupa wody. Zależy ona od zastosowania specjalnej powłoki zabezpieczającej, której właściwości zmniejszają się wraz z upływem czasu. Ważne jest więc, aby fabryczna wodoszczelność membrany była jak najwyższa. W praktyce nie ma jednak membran w 100% wodoszczelnych. Najlepsze dostępne w Polsce produkty wytrzymują nacisk 5 m słupa wody (mają klasę W1).
Odporność na uszkodzenia mechaniczne. Wytrzymałość mechaniczna membrany zależy głównie od jej masy powierzchniowej, inaczej mówiąc - gramatury. Im wyższa jej wartość, tym lepsza wytrzymałość membrany.
Rekomendowana minimalna gramatura membran dachowych na bazie polipropylenu to około 100 g/m2, ze względu na optymalny stosunek masy do wytrzymałości i paroprzepuszczalności. Stosowanie lżejszych membran jest ryzykowne. Łatwiej je uszkodzić podczas układania, co może być przyczyną nieszczelności dachu. By do tego nie doszło, coraz częściej stosuje się membrany cięższe, o gramaturze 140 g/m2, 190 g/m2, a nawet ponad 200 g/m2. Jeżeli membrana ma być układana na pełnym deskowaniu, należy zwrócić szczególną uwagę na jej gramaturę i grubość. Nie powinno się stosować membran lżejszych niż 120 g/m2.
Odporność na promieniowanie UV. Wszystkie membrany dachowe są bardzo wrażliwe na słońce, które niszczy ich strukturę. Dlatego w górnej warstwie membran stosuje się specjalne dodatki zwiększające jej odporność na promieniowanie UV. Ma to kluczowe znaczenie w trakcie prowadzenia prac montażowych, ponieważ właśnie wtedy membrana dachowa narażona jest na stałe działanie słońca.
Membrany dachowe powinno się układać bezpośrednio przed montażem pokrycia dachowego, przestrzegając podanego przez producenta czasu odporności na słońce. Po tym terminie każdy dzień opóźnienia w kryciu dachu, zwłaszcza latem, powoduje obniżenie parametrów technicznych membrany. Może to doprowadzić do powstania w niej dziur, a w konsekwencji spowodować przeciekanie dachu. Warto przy tym pamiętać, że proces degradacji przebiega lawinowo - uszkodzenie membrany w jednym miejscu będzie przyczyną stopniowego kruszenia się całego materiału.
Odporność na działanie promieni UV dla najpopularniejszych membran polipropylenowych wynosi maksymalnie 3 miesiące. W tym czasie należy przykryć je ostatecznym pokryciem dachowym (na przykład dachówką ceramiczną lub cementową albo blachodachówką).
Inwestorzy, którzy z różnych powodów obawiają się zniszczenia membran polipropylenowych przez promieniowanie UV, mogą wybrać produkty wytwarzane na bazie innych materiałów, na przykład poliestru. Membrany poliestrowe mają znacznie większą odporność na promieniowanie UV, która może wynosić nawet 12 miesięcy! Są to jednak produkty znacznie droższe, niż najpopularniejsze na rynku membrany na bazie polipropylenu.
Odporność temperaturowa. Dach, a wraz z nim membrana, narażony jest na działanie bardzo niskich temperatur zimą i wysokich latem. Odporność temperaturowa większości membran na bazie włóknin polipropylenowych wynosi od -40°C do +90°C. W praktyce jednak wytrzymują one krótkotrwałe działanie wyższej temperatury - nawet 120°C - nie tracąc przy tym swoich właściwości. Żeby jednak nie narażać membrany na nagrzewanie, należy pamiętać o stworzeniu odpowiedniego dystansu umożliwiającego przewietrzanie dachu między ostatecznym pokryciem dachowym a membraną.
Podobnie jak przy odporności na promienie UV, dużo bardziej odporne na skrajnie wysokie temperatury są membrany na bazie poliestru. Ich górna granica odporności na wysoką temperaturę może wynosić nawet 150°C.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail
- Więcej o:
