Co to są dachówki bitumiczne
Zbudowane są z kilku warstw: - osnowy z włókna szklanego, zatopionej w warstwie bitumu; - warstwy bitumu, która po nagrzaniu przez słońce ulega samowulkanizacji, sklejając kolejne rzędy dachówek; - posypki mineralnej lub z granulatu ceramicznego. Dachówki bitumiczne są elastyczne, dlatego układa się je nie na łatach (jak na przykład dachówkę ceramiczną), ale na sztywnym poszyciu. Można je ułożyć z desek (koniecznie łączonych na wpust), ale lepsze jest poszycie z płyt OSB. Dach ze sztywnym poszyciem jest sztywniejszy i solidniejszy niż zabezpieczony folią i pokryty materiałem, który można układać na samych łatach.
Dlaczego warto nimi kryć dachy
Dachówki bitumiczne (popularnie zwane gontami bitumicznymi) są bardzo efektywnym materiałem pokryciowym. Efektywność ta jest tym wyraźniejsza, im bardziej skomplikowana jest bryła dachu. Można nimi pokryć niemal każdy dach bez względu na konstrukcję, nachylenie (z wyjątkiem bardzo płaskich) czy stopień skomplikowania. Materiał jest lekki i łatwy w transporcie. Na dachu są ciche nawet w największą ulewę. Z dachów pokrytych dachówką bitumiczną nigdy nie zsuwa się śnieg.
Czym się kierować przy wyborze
Odpowiedź zależy od tego, czy dachówki bitumiczne mają być pokryciem tymczasowym czy docelowym. Jeśli tymczasowym - oczywiście można kierować się ceną (choć jeszcze tańsza będzie zwykła papa dachowa). Jeśli natomiast ma to być pokrycie docelowe - czyli ładne i trwałe - należy wziąć pod uwagę niżej opisane kryteria.
Wygląd. Dach musi się podobać. Dobrze jest więc sprawdzić, jak wybrany wzór wygląda na większej połaci (warto w tym celu obejrzeć zdjęcia już istniejących dachów lub większe ekspozycje) - wygląd pojedynczej dachówki nie jest bowiem w stanie dać wyobrażenia całości. Dachówki mają różne kształty i kolory. Te o jednolitej barwie dają efekt płaskiej połaci dachowej, a te o zróżnicowanej kolorystyce (cieniowane) - bardzo "uplastyczniają" dach.
Uwaga! Wzór dachówki ma wpływ na cenę. Najbardziej rozpowszechniony - o kształcie sześciokątnym - jest zarazem najtańszy, wycina się go bowiem bez żadnych odpadów. Przy wycinaniu popularnej karpiówki powstaje sporo odpadów, dlatego zawsze jest droższa.
Elastyczność dachówek. Dachówki bitumiczne powinny być bardzo dobrze przyklejone (najlepsze jest tzw. pełne klejenie), bo wtedy dach, nawet o małym kącie nachylenia, jest bardziej szczelny. Aktywne (czyli wystawione na działanie czynników atmosferycznych) fragmenty dachówek powinny mieć dobrą warstwę samoprzylepną, by nie odrywał ich wiatr. Ważne, aby warstwa bitumu sklejająca kolejne rzędy dachówek ułożonych na zakład była elastyczna (czyli modyfikowana plastyfikatorem SBS). Konstrukcja dachu podlega bowiem działaniu rozmaitych obciążeń, takich jak ciężar konstrukcji i pokrycia, obciążenie śniegiem i wiatrem, a ponadto nierównomierne osiadanie budynku oraz rozszerzanie się lub kurczenie elementów wskutek zmian temperatury i wilgotności. To oznacza, że dach stale "pracuje", a elementy jego konstrukcji ulegają ciągłym przemieszczeniom. Razem z nimi przemieszczają się dachówki bitumiczne. Jeśli warstwa klejąca między nimi będzie elastyczna, dobrze zniesie wszelkie przemieszczenia konstrukcji dachowej i nic złego się nie stanie. Sklejenie dachówek "na sztywno" spowoduje natomiast szybkie starzenie się i degradację pokrycia.
Jakość posypki. Kolorowa posypka na wierzchniej stronie gontu bitumicznego to nie tylko ozdoba. Jej zadaniem jest również ochrona masy asfaltowej gontu przed niszczącym działaniem promieni ultrafioletowych, przegrzewaniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Jeżeli spod posypki widać czarną masę bitumiczną, nie wróży to dobrze trwałości gontu; lepiej wówczas zrezygnować z zakupu takiego materiału.
Kompletność systemu.Warto pamiętać, że najbezpieczniej jest kupować w jednej firmie komplet materiałów do krycia dachu, a nie tylko samą dachówkę (bo na przykład jest tania). Dach nigdy nie składa się przecież z samej tylko połaci, więc lepiej korzystać z ofert takich firm, które sprzedają systemy krycia dachów dachówką bitumiczną - łącznie z elementami wentylacyjnymi, dostosowanymi do montażu na pokryciu bitumicznym oraz wszelkimi potrzebnymi akcesoriami.
Bezpieczeństwo i zgodność z normą.Wszystkie legalnie sprzedawane gonty bitumiczne muszą mieć certyfikat uprawniający do oznaczania ich znakiem bezpieczeństwa "B". Możemy być pewni, że gont tak oznaczony spełnia wymagania techniczne obowiązującej polskiej normy PN-EN 544:2000 (będącej jednocześnie normą europejską).
Popularne mity
Wśród budujących domy krąży na temat dachówek bitumicznych kilka powtarzanych z ust do ust opinii. Oto najpopularniejsze z nich:
dachówki zmieniają kolor. Jeżeli rzeczywiście zmieniają go zbyt szybko, to niedobrze. Całkowicie naturalna jest natomiast zmiana ich odcienia wraz z upływem czasu; dotyczy to wszystkich materiałów barwionych i spowodowane jest po prostu oddziaływaniem promieni ultrafioletowych. Naturalnym zjawiskiem, które dotyczy wszystkich gontów (i znane jest też producentom innych materiałów - na przykład płytek ceramicznych albo dachówek), są również minimalne różnice w odcieniu poszczególnych partii materiału. W dachówkach bitumicznych wiąże się to z różną ilością barwnika wchłanianą przez różne partie grysiku.
dachówki zielenieją. Zielenieją nie gonty, ale połać dachowa - zawsze od strony północnej. Nie jest to wina gontów, lecz mchów i porostów, które pojawiają się na każdym rodzaju pokrycia - na dachówkach ceramicznych, a nawet na błyszczących blachach powlekanych. Pytanie więc, które gonty zielenieją, a które nie - nie ma większego sensu.
im grubsze, tym lepsze. Grubość dachówek nie stanowi żadnego kryterium jakościowego. Dachówka może być grubsza od innych, a rozsypywać się w rękach. Istotna jest natomiast jakość masy asfaltowej, czyli mieszanki czystego bitumu oraz wypełniaczy. Jeśli wypełniaczy jest za dużo, to niedobrze - nie pomoże żadne pogrubianie.
Warto wiedzieć, że...
WENTYLACJA DACHU Każdy dach, bez względu na rodzaj pokrycia, wymaga dobrej wentylacji - dlatego potrzebna jest przewietrzana pustka pod połacią dachu. Wymóg ten dotyczy również pokrycia z dachówek bitumicznych. Nie wystarczy wybrać dobre dachówki, żeby ustrzec się problemów z dachem. Nawet najlepszy materiał nie będzie dobrze służył, jeśli przestrzeń konstrukcji dachu nie będzie skutecznie wentylowana.
NAJTAŃSZE TO NIE ZNACZY NAJLEPSZE Poszukiwanie najtańszych rozwiązań może prowadzić do podejmowania złych decyzji. Nie zawsze warto korzystać z okazji, czyli kupować najtańszą dachówkę. Warto zwrócić uwagę na markę producenta i dowiedzieć się, czy ma on odpowiedni system dystrybucji. Inaczej może się okazać, że dachówkę kupiliśmy tanio, ale przerwy wdostawach ciągną się tygodniami, albo ciągłe braki pewnych elementów zmuszają nas do uproszczeń i stosowania nienajlepszych zamienników. Podobnie jest z wykonawstwem. Wybranie tanich wykonawców to ryzyko, że po kilku latach lub szybciej dach będzie wymagał poprawek, przeróbek a nawet rozbiórki pokrycia.
MONTAŻ Firmy z reguły współpracują z kilkoma ekipami dekarskimi, których usługi polecają swoim klientom, służąc przy tym często bezpłatnymi poradami i obliczeniami.
TRANSPORT Jeśli dotyczy głównego zamówienia, najczęściej jest w cenie łącznie z rozładunkiem. Jeśli dokupuje się kilka metrów dachówki lub kupuje dachówkę na małe powierzchnie, jak na przykład śmietnik czy buda dla psa, transport będzie stosunkowo drogi - dlatego warto dokładnie obliczać liczbę potrzebnych dachówek i uwzględnić w niej od razu wszelkie obiekty dodatkowe.
CENA Importerzy zagranicznych dachówek często przeliczają ceny według aktualnych kursów euro lub USD, w związku z czym możliwe są różnice cen w kolejnych realizowanych przez sprzedawcę dostawach.