Regulacja okien sposobem na zatrzymanie ciepła w mieszkaniu i oszczędność energii

Regulacja okien w domach jednorodzinnych

W domach jednorodzinnych przeważnie montuje się okna z okuciami obwiedniowymi rozwierno-uchylnymi.

Jak regulować okna (skrzydło okienne)?

W wersji podstawowej umożliwiają one otwieranie, ewentualnie odstawianie (niewielkie odsunięcie skrzydła od ościeżnicy), zamykanie i uchylanie skrzydła przez odpowiednie ustawienie klamki pełniącej funkcję zamka centralnego. W wersji rozbudowanej pojawiają się kolejne funkcje: stopniowanie uchylenia skrzydła okiennego i wspomaganie jego zamykania, czy też blokada skrzydła w dowolnej pozycji i blokada obrotu klamki, gdy okno jest otwarte. Bardzo często okucia muszą też sprostać wymaganiom antywłamaniowym. Oczywiście im więcej różnorakich funkcji pełnią i im mają wyższą klasę bezpieczeństwa, tym ich budowa jest bardziej skomplikowana. Nie oznacza to jednak, że trudniejsza staje się ich obsługa. Przeciwnie: dodatkowe funkcje zwiększają wygodę użytkowania, choć trzeba pamiętać, że nawet w najbardziej zaawansowanych systemach nie obejdzie się bez konserwacji, a w razie potrzeby także - fachowej regulacji okuć. Większość firm sprzedających okna wymaga, aby dokonywać tych zabiegów systematycznie, a niektóre z nich udzielają przedłużonej gwarancji (do 10 lat), uzależniając ją od zatrudnienia w tym celu serwisu producenta lub innej upoważnionej przez niego firmy.

Regulowane elementy okuć okiennych

Ogromnym plusem nowoczesnych okuć okiennych jest ich uniwersalność. W zależności od konfiguracji możesz samodzielnie je wyregulować i dostosować ich układ do własnych potrzeb.

Zawiasy w oknach mogą być regulowane lub nieregulowane. Druga opcja jest dziś rzadko używana. Możliwość zmiany ustawienia zawiasów pozwala na utrzymanie ościeżnicy w żądanej pozycji i zapobiega opadaniu skrzydeł. Aby to uczynić należy przestawić uchwyty, urządzenia blokujące, zamki wielopunktowe. Do tego niezbędne są

• Klucz sześciokątny nr 4,
• Szczypce,
• Wkrętaki krzyżakowe i płaskie,
• Wkrętak z zestawem bitów o różnych kształtach

Narzędzia z tego zestawu są zwykle zawsze dostępne w domu. Wyjątkiem może być sześciokąt, bez którego nie można wykonać pracy - jest to główne narzędzie regulacyjne. Jeśli nie wiesz, który klucz jest potrzebny do regulacji plastikowych okien i gdzie można go znaleźć, skontaktuj się z dowolnym sklepem z wyposażeniem mebli

Jak sprawdzić okucia okienne przy odbiorze
Regulacja (okien) okuć nie tylko służy ich trwałości, ale często jest też skuteczną receptą na kłopoty z funkcjonowaniem okna. Niestety, żadna regulacja nie pomoże, jeśli okna będą źle zamontowane. Dlatego przed podpisaniem odbioru robót powinno się po kolei dokładnie sprawdzić, czy każde okno:

• lekko się otwiera i zamyka - bez zacinania i bez używania nadmiernej siły;
• jest dobrze osadzone w murze - w miejscu opisanym w projekcie technicznym;
• jest dobrze wypoziomowane. Można to sprawdzić, lekko otwierając okno - nie powinno się ono samo zamykać lub szerzej otwierać;
• ma prawidłowo zamontowane uszczelki, a więc czy nie są one pomarszczone i ściśle przylegają w narożach. W oknach zwykle stosuje się dwie uszczelki, choć w takich o zwiększonej izolacyjności termicznej i akustycznej powinny być trzy (można to sprawdzić w zamówieniu i na fakturze).

Zwykle odbiór montażu okien inwestor potwierdza swoim podpisem, poświadczając tym samym, że wszystkie prace przeprowadzono poprawnie. Za naprawę wszelkich niedoróbek później trzeba dodatkowo zapłacić. Jeśli więc nie jesteśmy pewni, czy zauważymy ewentualne błędy, lepiej aby przy odbiorze robót towarzyszył nam zaufany fachowiec. Gdy okna wstawiamy w nowo budowanym domu, powinien być przy tym kierownik budowy.

Oczywiście jeszcze przed montażem, a najpóźniej w jego trakcie, powinniśmy też sprawdzić, czy okna nie są zdeformowane, porysowane lub w inny sposób uszkodzone podczas transportu.

Kiedy niezbędna jest regulacja okien?

Każde okno już w fabryce ma odpowiednio wyregulowane okucia, a ewentualnych korekt dokonują fachowcy podczas jego montażu. Przynajmniej w początkowym okresie eksploatacji okna nie wymagają więc dodatkowej regulacji przez użytkownika. Jednak nawet w oknach poprawnie użytkowanych może z czasem dojść do rozregulowania okuć, choćby z powodu naturalnego rozszerzania się i kurczenia profili okiennych latem i zimą. Najbardziej są na to narażone duże okna, ponieważ ulegają one większym odkształceniom pod wpływem zmian temperatury, a ponadto na ich okucia działa znaczne obciążenie wynikające z dużego ciężaru skrzydeł. Takie okna trzeba częściej sprawdzać i regulować.

Regulację okuć lepiej pozostawić fachowcom, bo chociaż samodzielne majstrowanie przy oknie raczej nie grozi ich zniszczeniem, to zamiast skorygować drobną niedogodność, możemy ją powiększyć i rozregulować całe okno. W instrukcjach użytkowania okien większość producentów podkreśla, że prace montażowo-naprawcze powinni wykonywać fachowcy. Dotyczy to:

• regulacji okuć;
• wymiany okuć zużytych lub uszkodzonych na nowe;
• wyjmowania skrzydła z ościeżnicy i jego zawieszania.

Niektórzy producenci wręcz pod rygorem utraty gwarancji wymagają, aby w czasie jej trwania powyższe prace powierzać autoryzowanym ekipom montażowym. Są jednak i takie firmy, które dopuszczają możliwość samodzielnej regulacji okuć w podstawowym zakresie. Podają przy tym dokładne wskazówki, jak dokonać takich regulacji w oknie wyposażonym w ich okucia. Potrzebne narzędzia to najczęściej klucze sześciokątne (ampulowe) lub śrubokręty krzyżakowe. Miejsca i zakres regulacji przeważnie są pokazane na rysunkach w instrukcji użytkowania okien.

Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny świadczą wszyscy więksi producenci okien lub autoryzowane przez nich firmy. Nie powinno więc być kłopotu z wezwaniem fachowca w razie potrzeby. Po upływie okresu gwarancji można też korzystać z innych firm specjalizujących się w serwisowaniu okien, niekoniecznie związanych z konkretnym producentem.

Uwaga! Gdy w wyniku rozregulowania się okuć, okno nie funkcjonuje jak należy i na przykład jest problem z jego zamykaniem oraz otwieraniem, trzeba to jak najszybciej skorygować. Używanie takiego okna może bowiem doprowadzić do uszkodzenia uszczelek lub krawędzi profilu okiennego.

Regulacja okna: jak zwiększyć lub zmniejszyć siłę docisku skrzydła okiennego?

Zmiany temperatury na zewnątrz związane z różnymi porami roku powodują, że tworzywo, z jakiego wykonane są okna, rozszerza się lub kurczy. Aby oknom zapewnić optymalną szczelność okna, zalecana jest więc okresowa regulacja docisku okna do ościeżnicy. Niekiedy można to zrobić samodzielnie, na przykład przy użyciu mimośrodowych rolek ryglujących. Obracając ich pierścień, zmniejsza się docisk skrzydła do ościeżnicy latem, by ułatwić mikrowentylację, a zwiększa zimą, gdy oknom chce się zapewnić większą szczelność i ograniczyć ucieczkę ciepła z pomieszczeń. Możliwe jest też ustawienie standardowe (na jesień i wiosnę).
Konstrukcja okuć pozwala też dokonywać innych korekt - po przekręceniu odpowiedniego elementu na ramieniu rozwórki, czyli w górnym punkcie zawieszenia skrzydła, lub w zawiasie dolnym (sami raczej nie powinniśmy tego robić). W ten sposób można:

• zmienić położenie skrzydła względem ościeżnicy w trzech płaszczyznach - nieco je podnieść, opuścić lub przesunąć w bok, co przydaje się na przykład wtedy, gdy dokona się zmian zabudowy okna, oraz zbliżyć lub odsunąć je od ościeżnicy;
• zwiększyć wspomaganie zamykania skrzydła, aby umożliwić jego obsługę na przykład osobie niepełnosprawnej;
• uśrednić luz na wszystkich przylgach - zapewni to większą szczelność oknu, które zostało nieco krzywo wbudowane (jest różnica długości przekątnych ościeżnicy), bo dzięki temu uszczelka będzie równomiernie dociskana na wszystkich krawędziach okna.

Zakresy tych regulacji zwykle są podawane w instrukcjach użytkowania okien dołączanych do sprzedawanych wyrobów: na przykład +/-3 mm w pionie, co oznacza możliwość podniesienia lub opuszczenia skrzydła o maksymalnie 3 mm.

Jak zadbać o ruchome elementy okna?

Wszystkie ruchome części okuć oraz miejsca współpracy elementów powinno się co jakiś czas przesmarować. Dzięki temu będą lekko i płynnie działać, zwiększy się też ich odporność na uszkodzenia przez zacieranie części ruchomych i korozję. Zwykle jest to również warunek uznania ewentualnej reklamacji gwarancyjnej przez producentów okien. Większość z nich wymaga, by smarować okucia przynajmniej dwa razy do roku (po sezonie letnim i zimowym), ale niektórzy uważają, że wystarczy robić to tylko raz do roku - przed zimą.

Odpowiednie preparaty do konserwacji niekiedy znajdują się w ofercie producentów okuć lub okien, mogą też być przez nich rekomendowane. Czasami wchodzą w skład zestawów do kompleksowej pielęgnacji okien - razem z preparatem do czyszczenia i konserwacji uszczelek, płynem do mycia profili lub balsamem do pielęgnacji drewnianych ram. Najlepiej kupować właśnie takie zestawy, bo daje to pewność, że użyje się właściwych specyfików.

Oczywiście można również stosować preparaty innych firm, byle o odpowiednim składzie i konsystencji. Warto wcześniej sprawdzić wymagania producentów w tej kwestii, bo mogą się one nieco między sobą różnić. Większość producentów okien zabrania na przykład stosowania gęstych smarów przemysłowych typu towot lub płynnych środków, jak popularny preparat WD 40, ponieważ mogą one powodować zacinanie się elementów okucia lub rozpuszczanie środków smarnych. Są jednak i tacy, którzy dopuszczają WD 40 jako środek do konserwacji. Część producentów zaleca do konserwacji oleje, inni z kolei części zamykające oraz sworznie obrotowe radzą konserwować białym smarem maszynowym o dobrym współczynniku pełzania lub wazeliną.

Wszyscy producenci podkreślają, że elementy okuć trzeba utrzymywać w czystości. Po ich nasmarowaniu nadmiar preparatu należy zetrzeć szmatką, aby nie doprowadzić do gromadzenia się brudu i kurzu, co może powodować zacinanie się okucia. Podczas remontu pomieszczeń, malowania lub lakierowania okien okucia najlepiej zakleić taśmą malarską. Uchroni je to przed zachlapaniem zaprawą, farbą lub lakierem. Zaschnięta zaprawa lub farba może nawet unieruchomić okucie.

Dlaczego ważna jest regulacja okien lato – zima?

Regulacja okien na lato i na zimę to chyba najprostszy sposób na zatrzymanie ciepła w mieszkaniu. Dzięki odpowiedniej regulacji okuć (w zależności od sezonu) możemy być pewni, że nasze okna są 100% szczelne, co w efekcie przekłada się na nasze rachunki za energię i budżet domowy. To niezwykle proste rozwiązanie i zachęcamy wszystkich do przyjrzenia się swoim oknom i okresowej regulacji ustawień. 

Być może powodem, dla którego tak rzadko samodzielnie regulujemy okna, jest nieznajomość techniki regulacji lub obawa o uszkodzenie stolarki okiennej.

Jak więc samodzielnie i bezpiecznie wyregulować okna?

Regulacja okien na zimę -aby ustawić tryb zimowy, wystarczy za pomocą klucza imbusowego przekręcić bolce o połowę obrotu (90° względem poprzedniego ułożenia). Analogicznie, jeśli zechcemy przestawić okna na tryb letni, przekręcamy bolce w odwrotnym kierunku, zachowując taką samą zasadę.