Grzejniki c.o., czyli jak wybrać dobry kaloryfer

Anna Grunwald01-01-2005 07:00

Brzydkie kiedyś grzejniki są teraz coraz ładniejsze i chętnie dopasowujemy je do wystroju wnętrz. Zawsze warto przy tym skorzystać z pomocy instalatora, który doradzi, jakie urządzenia wybrać, żeby nie tylko ładnie wyglądały, ale też były niezawodne w działaniu.

Grzejniki centralnego ogrzewania to urządzenia, w których krąży ciepła woda przygotowana w kotle lub innym urządzeniu grzewczym, na przykład kominku, kolektorze słonecznym czy pompie ciepła.

Rodzaje grzejników

Grzejniki członowe. Zbudowane są z połączonych ze sobą członów (żeberek). Mogą być żeliwne, aluminiowe lub stalowe. Podłącza się je do instalacji króćcami przyłączeniowymi z boku grzejnika lub na skos. Grzejniki te mocuje się na wieszakach zakotwionych w ścianie.

Żeliwne. Są ciężkie i mieszczą dużo wody, przez co dłużej się nagrzewają, ale i dłużej trzymają ciepło. Nie warto podłączać ich do zautomatyzowanej instalacji, bo trudno szybko regulować ilość oddawanego przez nie ciepła, a zanieczyszczenia gromadzące się w grzejniku i krążące z wodą mogą uszkadzać delikatne, precyzyjne elementy automatyki. Jeżeli grzejniki mają być podłączone do instalacji z obiegiem pompowym, automatykę i pompę zawsze musi chronić filtr siatkowy zamontowany przed pompą. Filtr ten trzeba co pewien czas czyścić (na przykład podczas przeglądu kotła).

Aluminiowe. Gromadzą stosunkowo mało wody i szybko reagują na zmiany temperatury w pomieszczeniu (dzięki temu są tańsze w eksploatacji niż grzejniki żeliwne). Dobrze sprawdzają się w instalacjach wyposażonych w automatykę. Ich żeberka mają wyprofilowania, które zwiększają powierzchnię wymiany ciepła. Wylot ciepłego powietrza z grzejnika ukierunkowany jest albo w stronę środka pomieszczenia, albo ku górze - wówczas nad grzejnikiem należy zamontować parapet, by skierować ciepło do pomieszczenia.

Uwaga: grzejników aluminiowych nie zaleca się montować w instalacjach z rur miedzianych ani stalowych, ponieważ w miejscu połączenia powstają ogniwa przyspieszające korozję metali. Aby ograniczyć zjawiska elektrokorozji, instalatorzy stosują w połączeniach rur i grzejników specjalne tuleje izolacyjne lub taśmy teflonowe. Dodatkowo instalację centralnego ogrzewania można napełnić specjalnym płynem zawierającym inhibitor korozji, jednak do instalacji aluminiowej najlepiej stosować grzejniki aluminiowe.

Stalowe. Mają małą pojemność wodną. Są lekkie, czyste w środku i nie gromadzą zanieczyszczeń. Dobrze współpracują z instalacjami wyposażonymi w automatykę. Są jednak dość wrażliwe na korozję, dlatego nie należy ich stosować w układach otwartych.

Płytowe. Grzejnik taki zbudowany jest z jednej, dwóch lub trzech płyt stalowych, między którymi zwykle przyspawane są dodatkowe żebrowania, zwane konwektorami, zwiększające powierzchnię wymiany ciepła. Grzejniki płytowe są lekkie i można je mocować zarówno na wieszakach - do ściany, jak i na stojakach - do podłogi. Do instalacji podłącza się je z boku, na skos lub od dołu. Dzięki małej pojemności wodnej, szybkiemu nagrzewaniu się i stygnięciu bardzo dobrze sprawdzają się w zautomatyzowanych instalacjach. Są czyste w środku i nie stanowią źródła zanieczyszczeń, ale same są na nie wrażliwe. Zanieczyszczenia mogą się bowiem osadzać w wąskich rurkach grzejnika i wręcz uniemożliwiać krążenie w nich wody. Dlatego nie zaleca się łączenia w jednym domu stalowych grzejników płytowych z grzejnikami żeliwnymi, w których gromadzą się zanieczyszczenia. Płytowe są też wrażliwe na korozję, dlatego powinny pracować w układach zamkniętych, pompowych.

Konwektorowe. W dolnej części blaszanej obudowy mają jeden lub kilka wymienników ( miedziane albo stalowe rurki z blachami zwiększającymi wymianę ciepła). Dzięki bardzo małej pojemności wodnej szybko rozgrzewają się i stygną, a w zautomatyzowanych, pompowych instalacjach c.o. szybko reagują na zmiany temperatury w pomieszczeniu. Grzejniki takie są lekkie, można zawieszać je nawet na lekkich ścianach konstrukcyjnych lub stawiać na nóżkach, a modele do tego przystosowane - montować w kanałach podłogowych, w obudowach wanny, wnękach lub nawet zawieszać za szafkami. Trzeba jednak pamiętać, by zapewnić im swobodny napływ zimnego powietrza od dołu i wypływ ciepłego do góry.

Grzejniki konwektorowe można podłączać do instalacji c.o. za pomocą króćców umieszczonych z boku, od strony ściany lub od strony podłogi.

W sklepach można kupić konwektory centralnego ogrzewania z wmontowaną dodatkowo grzałką elektryczną, umożliwiającą ogrzewanie pomieszczenia w okresach, kiedy jeszcze (lub już) nie działa centralne ogrzewanie.

Uwaga: zaletą grzejników konwektorowych jest ich chłodna obudowa, która nie grozi oparzeniem, co jest szczególnie ważne, gdy w domu są małe dzieci. Za wadę tych grzejników uważa się to, że powodują wzniecanie kurzu. Dlatego poza sezonem grzewczym grzejniki warto przykryć od góry, aby kurz nie gromadził się w ich wnętrzu, a przed sezonem - wyczyścić je odkurzaczem.

Grzejniki ozdobne

Rurowe - do łazienek, ale też przedpokoi i pokoi. Najczęściej stalowe lub miedziane, czasami również aluminiowe. Są to estetyczne wężownice lub "drabinki" z dwóch kolektorów - rozprowadzającego i zbierającego, połączonych wieloma rurkami. Przekrój rur może być kołowy, owalny, trójkątny lub kwadratowy. Grzejniki te są często wyposażone w uchwyty na ręczniki, półki, a nawet lustra. Mają przeróżne kształty: drabinkowe poziome lub pionowe, powyginane czy też wyglądem zbliżone do żeliwnych grzejników "żeberkowych". Są lekkie, mają małą pojemność wodną i dobrze działają w zautomatyzowanych instalacjach pompowych. Można do nich podłączyć grzałkę, dzięki której grzejnik będzie działał również wtedy, gdy centralne ogrzewanie jest wyłączone.

Uwaga: przed włączeniem grzałki trzeba zamknąć zawór odcinający, który doprowadza wodę do grzejnika, aby grzałka nie ogrzewała wody w całej instalacji.

Z konglomeratów kamiennych lub kamienia. Są to płyty mineralno-żywiczne z przeprowadzoną w grubości wężownicą, którą podłącza się do zamkniętej, pompowej instalacji c.o. Krążąca woda nagrzewa płytę, która następnie oddaje ciepło - jak grzejnik radiacyjny. W płycie bywają też nawiercone kanały umożliwiające oddawanie ciepła przez konwekcję. Pojemność wodna takiego grzejnika jest mała.

Jak dobrać moc

Dobór mocy i wielkości grzejnika najlepiej powierzyć fachowcowi, który uwzględnia przy tym takie czynniki, jak:

ocieplenie ścian,

zapotrzebowanie pomieszczenia na ciepło (inne w pokoju narożnym wystawionym na zimne wiatry, inne w przedpokoju czy w łazience, w której temperatura powinna mieć 25oC, jeszcze inne w sypialni, gdzie wystarczy 18oC),

powierzchnia, jaką w pomieszczeniu zajmują okna i drzwi,

temperatura wody krążącej w instalacji.

Przyjmuje się, że w dobrze ocieplonym domu zapotrzebowanie na ciepło w pokojach wynosi 80-100 W/m², a w łazienkach - 120 W/m². Do pokoju o powierzchni 20 m² potrzebny jest więc grzejnik o mocy około 1800 W. Wybierając grzejnik, należy jednak sprawdzić, przy jakich parametrach osiąga daną moc (parametry te to: temperatura wody zasilającej, powracającej oraz temperatura w pomieszczeniu). W instalacjach ogrzewanych wysokotemperaturowymi kotłami grzejniki pracują przy parametrach 90C^o/70^oC/20^oC, a w instalacjach ogrzewanych kotłami niskotemperaturowymi lub kondensacyjnymi - odpowiednio 75^oC/60^oC/20^oC lub 55^oC/45^oC/20^oC. Grzejniki do takich "chłodniejszych" instalacji powinny więc być odpowiednio większe od tych współpracujących z tradycyjnymi kotłami (90^oC/70^oC/20^oC):

1,25 razy gdy działają w temperaturze 75^oC/65^oC/20^oC,

2,5 razy gdy działają w temperaturze 55^oC/45^oC/20^oC.

Producenci mają tabele do przeliczania mocy grzejników w zależności od parametrów pracy.

Więcej o: