Jak wybrać dobre ogrzewanie domu

Z tym dylematem stykają się głównie właściciele domów jednorodzinnych, w mieszkaniach zwykle nie ma tu większego wyboru, gdyż inwestor stosuje najtańsze i najprostsze do wykonania metody ogrzewania mieszkań w blokach, zwykle bazujące na miejskiej magistrali ciepłowniczej lub na osiedlowej kotłowni. W domach jednorodzinnych problem ten pojawia się zwykle przy budowie nowego lub gruntownym remoncie starego domu. Dobór odpowiedniego ogrzewania zależy nie tylko od zasobności naszego portfela, ale też od wielu innych czynników, takich jak kubatura i konstrukcja domu, rejon kraju, położenie budynku (wolno stojący czy też w zwartej zabudowie), a także na obecności mediów takich jak miejska sieć ciepłownicza czy obecność lub brak instalacji gazowej w danej okolicy. Wszystkie te czynniki należy uwzględnić przed podjęciem decyzji, jaki typ ogrzewania należy wybrać. Przed ostateczny wyborem konkretnego sposobu ogrzewania naszego M należy zasięgnąć rady architekta projektującego budynek lub prowadzącego remont starego domu. Może się bowiem okazać, że wybrany przez nas system ogrzewania domu w konkretnym przypadku będzie wiązał się ze skomplikowaną przebudową czy też jego eksploatacja z powodu konstrukcji samego budynku będzie wyjątkowo droga. Należy też pamiętać, że zmiana lub modernizacja już istniejącej sieci grzewczej w budynku jest przedsięwzięciem drogim i wykonuje się ją na wiele lat. Należy się wiec naprawdę przespać z tym problemem nie tylko jedną noc i nie podejmować decyzji pochopnie.

Stare, ale jare

Kominki to chyba najstarszy znany sposób dogrzewania pomieszczeń. Mimo że stosowany jest od niepamiętnych czasów, po wprowadzeniu pewnych usprawnień jest ciągle stosowny nie tylko jako ozdoba salonu, ale też jako metoda ogrzewania lub dogrzewania budynków mieszkalnych. Są dwa podstawowe typy kominków: z otwartym i zamkniętym paleniskiem. Ten pierwszy jest stosowany właściwie jako ozdoba i miejsce jesienno-zimowych spotkań z przyjaciółmi. Nadaje się jedynie do dogrzewania pomieszczeń i tworzenia specyficznego nastroju. Drugi typ, po zastosowaniu specjalnego systemu rozprowadzającego nagrzewającego się od paleniska ciepłego powietrza po całym domu, może być stosowany jako dogrzewanie lub w cieplejszych rejonach kraju jako ogrzewanie całego budynku. Zamiast powietrza można też do rozprowadzenia ciepła wykorzystać wodę, a nawet połączyć ten układ z systemem centralnego ogrzewania, gdzie wykorzystywany jest piec opalany biomasą, olejem, węglem czy gazem. Do największych wad zaliczamy tu drogi opał i kłopotliwą obsługę oraz silne nagrzewanie się części kominka, co grozi poważnym poparzeniem. Do zalet - domową atmosferę tworzoną przez palący się ogień oraz możliwość szybkiego ogrzania pomieszczeń nawet latem.

Pewną odmianą kominka są piece kaflowe. Dziś używane jedynie jako ozdoba domów kreowanych na stare dworki. Ich niewielka sprawność oraz konieczność kłopotliwego dostarczania opału sprawia, że obecnie w tej dawnej węglowej postaci są już niestosowane. Buduje się je jedynie jako element tworzący nastrój pomieszczenia, ale wewnątrz instalowane są rury z ciepłą wodą lub elektryczne spirale grzejne działające na zasadzie pieca akumulacyjnego.

Tak zwane kaloryfery

Drugim stosowanym od co najmniej 100 lat systemem ogrzania mieszkań jest ogrzewanie wodne. Składa się ono ze źródła ciepła (pieca), rur rozprowadzających ciepłą wodę po pokojach oraz grzejników zwanych popularnie kaloryferami. Ogrzewanie to ma wiele rozwiązań zależnie od jego konstrukcji - są systemy obiegu zamkniętego z instalacją dwu rurową, system grawitacyjny dwu rurowy, system z pompą jedno rurowy lub dwu rurowy zamknięty, i wiele innych. Niezależnie od rodzaju system ogrzewania wodnego jest najczęściej stosowany, głównie względu na prostotę obsługi, którą zapewniają wszystkie typy obecnie produkowanych źródeł ciepła (piece), bezpieczeństwo eksploatacji, niską temperaturę powierzchni grzejników. Wady to wysoki koszt inwestycji, możliwość zamarzania oraz duża bezwładność rozruchowa, co wyklucza jego zastosowanie przy dogrzaniu budynku na 1-2 dni. Do wad należy również mała estetyka grzejników, mimo że dawno minęły już czasy żeliwnych żeberek. Dziś powszechnie stosowane są grzejniki konwektorowe dwu lub jedno płytowe, połączone z termozaworem. Mimo wysokiej ich sprawności wciąż są nielubianym przez projektantów wnętrz elementem mieszkania, dlatego wprowadzono pewne jego usprawnienie w postaci wodnego ogrzewania podłogowego. Zamiast grzejników mieszkanie jest nagrzewane od podłogi, pod którą jest umieszczona rurowa instalacja grzejna. Ten rodzaj wodnego ogrzewania pomieszczeń jest jeszcze droższy w wykonaniu od ogrzewania przez grzejniki i trudny do zastosowania w starych budynkach z tego względu, że wymaga specjalnego przygotowania jastrychu, co zmniejsza wysokość pomieszczeń (podłoga jest wówczas o wiele grubsza). Ma on zarówno swoich zwolenników, którzy nie szczędzą mu pochwał za równomierne i efektywne rozprowadzanie ciepła, jak i przeciwników, którzy wytykają mu kłopotliwą instalację i wysokie koszty takiej inwestycji.

Najwięcej się zmieniło w samym źródle ciepła, które zmieniło się z obskurnego pieca węglowego na automatyczne piece gazowe lub olejowe z bardzo rozbudowaną elektroniką sterującą piezozapalnikami oraz wieloma innymi innowacjami pozwalającymi zaoszczędzić nie tylko pieniądze ze względu na ich wysoką sprawność, ale też nasz czas potrzebny do ich obsługi i dozoru. Stosowane na szeroką skalę nierdzewne wkładki kominowe oraz inne nowoczesne materiały do ich wykonania pozwalają na ich wieloletnią bezawaryjną eksploatację, zaś kotłownia nie jest już brudnym zakamarkiem domu, ale czystym i schludnym pomieszczeniem.

Wybór opału zależy tu nie tylko od samych kosztów eksploatacji, ale też od ceny samego pieca, jego automatyzacji oraz na przykład obecności w najbliższej okolicy sieci gazowej. Z pewnością gdy mamy w pobliżu gaz, nie będziemy instalowali zbiornika na olej czy tym bardziej węgiel, choćby z powodu okresowej konieczności dowozu paliwa, co wiąże się na przykład z wykonaniem podjazdu do zbiornika dla samochodów ciężarowych, oraz przeznaczenia sporego kawałka ogrodu czy podpiwniczenia na skład opalu czy zbiornik z gazem lub olejem.

Kosztowne elektrony

Jeszcze kilka lat temu lansowane było elektryczne ogrzewanie podłogowe za pomocą kabli grzejnych. Jest ono alternatywą ogrzewania podłogowego wodnego. Jednak mimo o wiele prostszego ułożenia, łatwości sterowania oraz niewielkiego kosztu takiej inwestycji, stosowane jest obecnie jako rodzaj dogrzewania pomieszczeń lub jest stosowane do podgrzewania podłóg tam, gdzie zwykle chodzimy boso, a podłoga jest kamienna lub ceramiczna (łazienki, hole, kuchnie itp.). Daje ono przyjemne uczucie ciepła, ale ze względu na bardzo wysokie koszty jednej kWh nie jest stosowane jako podstawowe ogrzewanie budynków. Możemy je za to zastosować jako polepszenie ogrzewania remontowanego mieszkania lub domu, gdyż w przeciwieństwie do ogrzewania podłogowego wodnego nie powoduje wyraźnego zmniejszenia wysokości pomieszczeń.

Inne przenośne urządzenia do dogrzewania pomieszczeń oraz takie rozwiązania jak piece akumulacyjne stosowane kiedyś nawet jako główne źródła ciepła dziś ze względu na cenę energii elektrycznej nie są stosowane.

Alternatywy ciągle drogie

Wraz z rozwojem ekologicznej mody pojawiło się klika rodzajów odgrzewania lub dogrzewania mieszkań za pomocą alternatywnych źródeł energii takich jak pompy ciepła lub baterie słoneczne, a także piece na tak zwane biopaliwa. Największą popularność jako główne źródła ogrzewania domu mają u nas jedynie pompy ciepła. Ogrzewanie tego typu działa na zasadzie odwróconej lodówki, zamiast chłodzić - grzeje. Energia cieplna pobierana z parownika jest oddawana w skraplaczu, który jest źródłem ciepła dla instalacji centralnego ogrzewania. Sprawność pompy ciepła zależy od poziomu oraz różnicy temperatur źródła ciepła. Najkorzystniejsze rozwiązania są tu więc te, które nazywamy niskotemperaturowymi, takie jak ogrzewanie podłogowe lub bardzo rzadko stosowane w naszym kraju ogrzewanie powietrzne. Największą wadą tego rozwiązania jest mała wydajność grzejna pompy cieplnej, która jest tym mniejsza, im jest zimniej. Oznacza to, że dolną, efektywną granicą wydajności jest w naszym klimacie temperatura 3°C. W niższej należy wspomagać ją konwencjonalnymi metodami takimi jak piece olejowe, gazowe lub na inne rodzaje paliwa.

Najpopularniejszym rodzajem pomp ciepła jest tak zwana pompa z wymiennikiem gruntowym współpracująca z kolektorem słonecznym. Wymiennik gruntowy to nic innego jak system rur ułożonych pod budynkiem na głębokości około 2 metrów. Grunt jest akumulatorem ciepła gromadzącym je w okresie letnim, a oddającym je zimą. Jednak mimo wielu usprawnień do dzisiaj powierzchnia zajmowana przez rury musi być co najmniej dwa razy większa niż powierzchnia ogrzewana. Pewnym kompromisowym rozwiązaniem jest tu kolektor ziemny - zespół rur zakopanych na różnych głębokościach.

Podobnie jak tradycyjny kominek, tak i nowoczesny kolektor słoneczny służą jedynie do dogrzewania pomieszczeń czy podgrzewania wody użytkowej. Nie są to w naszym kapryśnym klimacie systemy wystarczająco wydajne, aby ogrzać należycie cały budynek. Jednak ze względu na cenę paliw czy energii elektrycznej nie są to rozwiązania do pogardzenia. Kolektory słoneczne czy pompy ciepła nawet jeśli nie ogrzeją nam całego budynku w mroźną polską zimę, to wyraźnie wpłyną na zmniejszenie kosztów jego ogrzewania.

Dodatkowym hamulcem sprawiającym, że rozwiązania te korzystające z nieograniczonych zasobów naturalnej energii są ciągle tak mało popularne, to wysokie koszty zarówno samych urządzeń, jak i ich instalacji. Zwracają się one, w porównaniu z tradycyjnymi metodami, dopiero po wielu latach, co wpływa na ograniczenie popytu. Brak jest też odpowiedniej reklamy koniecznej do ich spopularyzowania. Nie zajmują się tym należycie zarówno sami producenci tych urządzeń, jak i instytucje państwowe powołane ustawami do ochrony naszego środowiska naturalnego.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>