Przyłącze wody - kto odpowiada? Jakie rury użyć?

Przyłącze wody - formalności

Kto powinien doprowadzić wodę do działki?

W większości przypadków odpowiedzialność za doprowadzenie wody do działki spoczywa na właścicielu działki lub nieruchomości. To właściciel nieruchomości jest zobowiązany do podjęcia działań mających na celu uzyskanie dostępu do wody.

W zależności od lokalizacji działki i dostępności wodociągu publicznego, właściciel nieruchomości może:

• Skorzystać z istniejącego miejskiego wodociągu - jeśli działka znajduje się w rejonie, w którym istnieje infrastruktura wodociągowa, właściciel może skorzystać z istniejącego przyłącza wodociągowego, za które będzie odpowiadać na własny koszt.
• Wybudować indywidualne przyłącze wodociągowe - w przypadku braku dostępu do miejskiej sieci wodociągowej, właściciel nieruchomości może skorzystać z możliwości wybudowania indywidualnego przyłącza wodociągowego do najbliższego miejskiego wodociągu. W takim przypadku, również będzie odpowiedzialny za pokrycie kosztów budowy przyłącza.
• Korzystać z alternatywnych źródeł wody - jeśli brak jest dostępu do miejskiego wodociągu, właściciel nieruchomości może rozważyć alternatywne źródła wody, takie jak studnia czy inne lokalne źródła wody. W takim przypadku również odpowiada za dostarczenie wody na swoją działkę.

Warto pamiętać, że zanim właściciel działki podejmie jakiekolwiek działania związane z doprowadzeniem wody, powinien uzyskać odpowiednie pozwolenia i zgodności z lokalnymi przepisami, aby zapewnić legalność i bezpieczeństwo takiego rozwiązania.

Czy gmina ma obowiązek doprowadzenia wody do działki? 

Zgodnie z artykułem 3 Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. nr 123 poz. 858 z 2006 r. ze zmianami)., zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. W tym celu gmina ustala kierunki rozwoju sieci w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Zadanie to nie obowiązek

Wskazanie, iż jest to zadanie, a nie obowiązek, jest bardzo istotne - uniemożliwia to bowiem dochodzenie od gminy budowy wodociągów czy też kanalizacji. Gmina wykonuje swoje zadania w ramach posiadanych środków i możliwości; nie można zatem domagać się od niej konkretnego wykonania sieci we wskazanym przez nas miejscu.

Z komentarzy i orzecznictwa do wskazanego przepisu wynika, iż to zadanie gminy nie ma charakteru bezwzględnego, lecz warunkowy. Warunkowość tego obowiązku wyraża się tym, iż gmina nie musi wyposażać w sieć każdej nieruchomości, na której planowane są inwestycje mieszkaniowe.

Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym "żaden przepis szczególny nie nałożył na gminę obowiązku budowy urządzeń infrastruktury technicznej na nieruchomościach wykupionych przez inwestorów pod budownictwo mieszkaniowe; nie zostało to zatem zaliczone do obowiązkowych zadań gminy".

Gmina ma zatem za zadanie budowę i rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej; zależne jest ono jednak od posiadanych środków i priorytetów. Prawo nie przewiduje więc dla właścicieli nieruchomości możliwości żądania do gminy wykonania sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej.

Potwierdza to postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 10 lipca 2009 r. (II SAB/Kr 49/09.l): z treści uzasadnienia powyższego orzeczenie wynika, iż ze wskazywanego w art. 3 ust. 1 wspomnianej tu ustawy zapisu nie można wyprowadzić wniosku, że na gminie spoczywa obowiązek wydania stosownego zarządzenia czy też jakiegoś aktu administracyjnego w omawianej tutaj kwestii.

Natomiast wskazany przez Czytelnika art. 21 cytowanej ustawy, wskazujący, iż przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne opracowuje wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych będących w jego posiadaniu, nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Odpłatne przekazanie

Należy zatem we własnym zakresie i na własny koszt wykonać prace konieczne do zapewnienia ujęcia wody na posesji.

Wskazać jednak należy, iż po zakończeniu inwestycji budowy wodociągu z własnych środków, zgodnie z art. 31 cytowanej ustawy, osoby, które wybudowały u siebie urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. Przekazywane urządzenia powinny odpowiadać warunkom technicznym, które są określone w odrębnych przepisach. Należność za przekazane urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne może być rozłożona na raty lub uwzględniona w rozliczeniach za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

Sprawy techniczne przyłączenia do sieci wodociągowej

Rurę przyłącza wodociągowego układa się na głębokości o 0,4 m większej niż głębokość przemarzania gruntu, czyli minimum 1,4-1,6 m poniżej poziomu terenu.

W domu z podłogą na gruncie przewód ten prowadzi się pod ławą fundamentową, a w podpiwniczonym - przez przepust w ścianie zewnętrznej domu. Przepust wykonuje się zwykle z odcinka rury PVC o dwie średnice większe niż wodociągowa. Przykładowo dla rury przyłącza o średnicy 50 mm stosuje się przepust 100 mm. Rurę w przepuście uszczelnia się sznurem konopnym i pianką poliuretanową. Zgodnie z przepisami zaraz za ścianą od strony wnętrza budynku na rurze należy zamocować zawór odcinający oraz zestaw wodomierzowy z zaworem antyskażeniowym (zapobiegający cofnięciu się z instalacji wewnętrznej w budynku do sieci zewnętrznej wody, która mogła ulec skażeniu).

Podłączenie wody do domu - jakie rury użyć?

Większość przyłączy wodociągowych do domów jednorodzinnych wykonuje się obecnie z rur PE (w kolorze niebieskim). Dostarczane są one przez producentów w zwojach. Dlatego na odcinku pionowym trzeba je zwykle usztywnić, aby ustabilizować ich pozycję podczas wylewania podkładu betonowego. Jako usztywnienie, które jednocześnie pełni rolę rury osłonowej, wykorzystuje się kawałek przewodu z PVC o większej średnicy.

Rury z tworzywa sztucznego

Ich główną zaletą jest odporność na korozję i długa żywotność. Poza tym są lekkie, więc łatwo się je transportuje, a potem montuje.

Rury wielowarstwowe

Dzięki swojej budowie (składają się z trzech warstw: zewnętrznej i wewnętrznej z polietylenu sieciowanego lub polietylenu twardego oraz środkowej z aluminium), nie wydłużają się nadmiernie pod wpływem wzrostu temperatury. Zachowują przy tym, dużą elastyczność i giętkość, dzięki czemu można je łatwo i trwale wyginać, a także wykonywać długie odcinki instalacji bez stosowania kształtek. Rury miedziane Są trwałe, odporne na wysoką temperaturę i promienie UV. Ponadto są niepalne i mają właściwości bakteriostatyczne. Ze względu na wysoki współczynnik przewodności cieplnej rury z miedzi użyte w instalacji ciepłej wody należy odpowiednio zaizolować. Dzięki temu woda przepływając przez instalację będzie znacznie wolniej się wychładzać.

Jak układać rury?

W domu niepodpiwniczonym instalację ciepłej i zimnej wody rozprowadza się w warstwie ocieplenia nad posypką i izolacją, a pod wylewką betonową podłogi na gruncie, albo później w ścianach.

Natomiast w domu podpiwniczonym rury te układa się pod stropem w piwnicy, w bruzdach ściennych, bądź pod posadzką w warstwie izolacji termicznej.

Jak łączy się rury w instalacji ciepłej i zimnej wody?

Jakość tej instalacji zależy nie tylko od materiału z jakiego wykonane są rury i kształtki, ale w jeszcze większym stopniu od metody ich łączenia oraz poprawnego montażu. Do najpopularniejszych technik zaliczamy gwintowanie (rury stalowe), lutowanie (miedź) oraz zgrzewanie, skręcanie lub klejenie (tworzywa wielowarstwowe). Ostatnio coraz większą popularnością cieszą się jednak nowoczesne systemy zaprasowywane, które można stosować w przypadku wszystkich wymienionych materiałów. Montaż w technice zaprasowywania na zimno jest nawet do 80% szybszy niż tradycyjne metody, zależnie od materiału i średnicy kształtek. Kolejnym plusem jest brak ryzyka pożaru, ponieważ nie pracujemy tutaj z otwartym ogniem. Firma Viega oferuje systemy zaprasowywane do instalacji wody użytkowej ze złączkami z miedzi, stali nierdzewnej lub brązu oraz innowacyjny system tworzywowy z metalowymi złączkami. Wszystkie kształtki wyposażone są w charakterystyczny profil SC-Contur, dzięki któremu każde przypadkowo niezaprasowane połączenie zostanie natychmiast zauważone podczas próby szczelności. Po zaprasowaniu złączki pozostają trwale szczelne.

Przepusty w instalacji wodociągowej

Jeżeli woda ma być doprowadzana również do kranów w garażu lub na zewnętrznej ścianie domu oraz do zraszaczy ogrodowych, powinno się pozostawić w ścianie zewnętrznej przepusty wykonane tak samo jak dla przyłącza wodociągowego - przy czym od strony wewnętrznej domu podpiwniczonego instaluje się zawór odcinający z kurkiem spustowym. Umożliwi on opróżnienie tego przewodu z wody przed zimą.

Skąd wziąć wodę?
Aby mieć wodę w domu możemy podłączyć się do sieci wodociągowej. Jeśli nie mamy takiej możliwości, musimy wybudować na działce studnię.

Wodociąg

Przyłącze wodociągowe to przewód, który łączy sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją w domu. O podłączenie nieruchomości do sieci wnioskuje inwestor, czyli my i to my ponosimy z tego tytułu koszty. I to również po naszej stronie leży właściwe utrzymanie przyłącza (jego konserwacja i ewentualne naprawy od miejsca wpięcia w wodociąg do odbiorników w domu).

Dla wielu z nas proces „dostarczenia” wody do domu wydaje się bardzo skomplikowany i czasochłonny, dlatego też warto skorzystać z oferty firm, które oferują taką kompleksową usługę. Oczywiście trzeba za nią zapłacić, ale w zamian za to możemy praktycznie zapomnieć o procesie planowania, wykonania projektu, dodatkowych uzgodnień. To firma przeprowadza wszystkie prace, a my otrzymujemy gotową umowę do podpisania. Dokument ten jest podstawą do naliczania opłat za wodę na podstawie wskazań wodomierza montowanego przez zakład wodociągowy.

Studnia

Jej lokalizacja na działce nie jest dowolna. Zgodnie z przepisami należy studnię tak umiejscowić, aby zachowane były odpowiednio odległości: co najmniej 5 m od granicy działki (jeśli sąsiad wyrazi zgodę, tę odległość można zmniejszyć), 15 m od zbiornia bezodpływowego (szamba) i budynków inwentarskich, 30 m od drenażu rozsączającego ścieki do gruntu, pod warunkiem, że zostały one wcześniej oczyszczone przynajmniej 7,5 m od rowu przydrożnego (jeśli taki jest). Te wytyczne dotyczą tylko do studni, z których ma być czerpana woda na cele spożywcze i bytowe. Natomiast, gdy odwiert ma służyć jedynie na potrzeby podlewania ogródka, nie trzeba brać pod uwagę tych odległości. Pamiętajmy jednak o tym, że studni nie należy umieszczać w obrysie domu, aby podczas poboru nie doszło do osłabienia gruntu pod fundamentami. Do poboru wody ze studni potrzebna jest pompa. Jej rodzaj – głębinowa lub samozasysająca - dobiera się zależnie od głębokości zwierciadła wody w studni. Aby zapobiec częstemu, niepotrzebnemu włączaniu się pompy w instalacji, potrzebny jest zbiornik hydroforowy ze sterownikiem ciśnieniowo.

Do wykonania studni głębinowej potrzebny jest odpowiedni sprzęt. Samochód wiertniczy ustawia się w miejscu, w którym rozpoczną się prace

Zgodnie z przepisami za budowę i utrzymanie urządzeń wodociągowych oraz całej sieci odpowiada przedsiębiorstwo zaopatrujące dany teren w wodę

Jeśli planujemy wywiercić studnię głębinową o głębokości nie przekraczającej 30 m, nie jest potrzebne pozwolenie wodnoprawne (czyli pisemna zgoda starosty). Musimy przy tym spełnić warunek, że ilość czerpanej wody nie będzie przekraczała 5 m3/dobę.

Jeśli czerpiemy wodę z wodociągu to najczęściej spełnia ona normy zawarte w przepisach prawnych. Można jednak dodatkowo poprawić jej parametry, na przykład żeby uzyskać preferowaną twardość, zapach i smak. Warto też widzieć o tym, że informacje o jakości wody wodociągowej możemy sprawdzić na stronie internetowej przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji działającego na danym terenie.

Jakie urządzenia uzdatnią wodę?

Natomiast, aby dowiedzieć się czy woda pobierana z własnej studni wymaga uzdatniania - poza zdaniem się na własne odczucia dotyczące jej smaku, zapachu czy też barwy - wystarcza zazwyczaj wykonać podstawowe badania. Z odpowiednio pobraną próbką wody możemy zgłosić się do sanepidu, specjalistycznego laboratorium lub do firmy zajmującej się sprzedażą filtrów. Wyniki tej analizy służą do doboru odpowiednich metod i urządzeń do uzdatniania wody.

Zmiękczacz

Będzie konieczny, gdy mamy twardą wodę. Możemy to poznać m.in. po tym, że zużywamy dużych ilości środków myjących i detergentów. Poza tym na bateriach widać biały osad, w wewnętrzne ścianki czajnika pokrywają się twardym nalotem (kamieniem). To samo zjawisko będzie zachodzić w rurach instalacji wodnej i grzewczej. Wysoką twardość może mieć też wodociągowa. Wynika to stąd, że rozporządzenie ministra zdrowia podaje zalecaną wartość twardości ogólnej w bardzo szerokich granicach - od 60 do
500 mgCaCO3/dm3. To, jaki poziom twardości wody odpowiada domownikom, zależy od ich indywidualnych preferencji, ale najmniej niszcząco na instalacje oddziałuje woda o twardości 40-80 mgCaCO3/dm3.
Zmiękczacz montuje się na wejściu wody do budynku za wodomierzem lub za hydroforem. Składa się zbiornika filtracyjnego z żywicą zmiękczającą, głowicy sterującej i zbiornika solanki, w którym rozpuszczana jest automatycznie sól w postaci tabletek.

Zmiękczanie wody w sposób kompleksowy (czyli w całym domu) przeprowadza się za pomocą filtrów, w których materiałem filtracyjnym jest specjalna żywica, regenerowana solanką

Odżelaziacz

Stosuje się go, jeśli wyniki analizy wody wskażą obecność żelaza lub manganu. O wysokim stężeniu tych związków świadczy również ciemna barwa wody i jej metaliczny zapach oraz rdzawe plamy na armaturze i praniu. Skutecznym rozwiązaniem tych problemów są odżelaziacze ze złożem katalitycznym, czyli takim, którego ziarna pokryte są tlenkami manganu.

Natomiast, jeśli potrzebujmy nie tylko pozbyć się żelaza i manganu, ale też zmniejszyć twardość wody, polecane są filtry wielofunkcyjne. Pomagają one również zmniejszyć zawartość substancji organicznych. Odżelaziacz powinno się instalować na wejściu wody do budynku – za wodomierzem lub za hydroforem.

Filtry węglowe

Polecane są, gdy woda ma nieprzyjemny zapach, barwę i smak. Może też być mętna i nie wynika to z zawartości żelaza czy manganu, ale na przykład chloru w wodzie wodociągowej, czy siarkowodoru w wodzie ze studni. Najlepiej, aby w takiej sytuacji filtry były wypełnione węglem aktywnym. Urządzenia te montuje się na wejściu wody do budynku, za wodomierzem lub za hydroforem jako ostatni element. Składają się ze zbiornika filtracyjnego, w którym znajduje się węgiel aktywny oraz głowicy sterującej.

Kiedy stosuje się system odwróconej osmozy?

System ten bierze się pod uwagę, jeśli woda zawiera glin lub siarczany, a także ponadnormatywną ilość azotanów bądź azotynów (dotyczy to zwłaszcza terenów rolniczych). Polecany jest on również jako uzupełniające rozwiązanie do usunięcia substancji rozpuszczonych, których pozbycie się za pomocą centralnych urządzeń jest trudne lub nieopłacalne. Montaż polega na umieszczeniu pod zlewozmywakiem urządzenia z odpowiednio dopasowanymi wkładami filtracyjnymi i z membraną osmotyczną, która ma zatrzymać różnego typu zanieczyszczenia. Do zestawu dołączona jest wylewka, przez którą będzie pobierana oczyszczona woda.

Inne instalacje o które trzeba zadbać zanim ruszy budowa

Instalacja elektryczna i telekomunikacyjna

Energię elektryczną zazwyczaj doprowadza się kablem podziemnym; podobnie wykonuje się podłączenie telefoniczne. Na terenie posesji oba kable zagłębia się w gruncie na 70 cm, przeprowadza przez fundament w rurach osłonowych (dla przewodu elektrycznego rurą PVC o średnicy 50-100 mm, a telefonicznego - 25-50 mm) i wyprowadza ponad podłogę parteru. Następnie przez te rury należy przeciągnąć patron, czyli elastyczną stalową linkę lub drut, która ułatwi włożenie przewodu elektrycznego i telefonicznego.

Warto również zamontować rurę osłonową - 40-50 cm pod poziomem terenu, o średnicy co najmniej 50 mm - do wyprowadzenia przewodów zasilających oświetlenie zewnętrzne, bramę sterowaną pilotem czy domofon. Używa się do tego specjalnych kabli wielożyłowych typu YKY koloru czarnego.

Instalacja odgromowa i uziemiająca

W budynku jednorodzinnym instalacja odgromowa nie jest wymagana przepisami, ale zalecana, gdy znajduje się on w regionie częstego występowania burz bądź jest zlokalizowany na wzgórzu lub w pobliżu zbiornika wodnego. Instalacja odgromowa składa się z przewodów stalowych przejmujących bezpośrednio prądy piorunowe, czyli zwodów, które połączone są pionowymi przewodami stalowymi (odprowadzającymi) z uziomem otokowym lub fundamentowym (zwykle w budynkach podpiwniczonych). Do wykonania uziomu fundamentowego wykorzystuje się betonowe ławy ze zbrojeniem podłużnym.

Jeżeli nie zastosowano uziomu fundamentowego, wokół budynku instaluje się uziom otokowy. Najczęściej wykonuje się go z płaskownika (bednarki) - na przykład o wymiarach 25×4 mm lub 30×3,5 mm. Zakopuje się go na głębokości 0,5 m w odległości 1,0 m od ścian domu, na całym obwodzie budynku.

Zaprojektowanie i wykonanie uziomu fundamentowego na etapie wykonywania ław znacznie obniża koszty robocizny, a trwałość takiego uziomu jest prawie nieograniczona.

Powietrze do kominka

Najlepszym sposobem na zapewnienie właściwej ilości powietrza do kominka jest doprowadzenie go specjalnym kanałem nawiewnym bezpośrednio z zewnątrz. Do jego wykonania można użyć rur z PVC o średnicy 110 mm. W domu niepodpiwniczonym kanał taki można ułożyć:

• w gruncie pod fundamentem;
• na podkładzie betonowym - ale przed wykonaniem wylewek trzeba go ocieplić, gdyż w przeciwnym razie przepływające nim powietrze będzie wyziębiało podłogę.

W domu podpiwniczonym kanał nawiewny prowadzi się zazwyczaj pod stropem piwnicy.

Zakończenie rury na zewnątrz (czerpnia powietrza) powinno znajdować się nad poziomem terenu i być osłonięte przed deszczem.

Gruntowy wymiennik ciepła

Gruntowy wymiennik ciepła (GWC) jest elementem wspomagającym system wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej. Zimą ogrzewa, a latem schładza powietrze zewnętrzne dostarczane do wnętrza budynku. Wykorzystuje on bowiem utrzymującą się w gruncie (na głębokości 1,5-2 m) stałą temperaturę w ciągu całego roku na poziomie 8°C. Rury GWC mają dość dużą średnicę (160- -250 mm), więc miejsce i sposób ich przejścia przez fundament lub pod fundamentem należy wcześniej zaplanować.

Pompa ciepła

Zastosowanie w domu pompy ciepła wymaga wykonania osobnego projektu podejść od strony dolnego źródła ciepła. Sposób wprowadzenia przewodów do budynku, a także ich średnicę powinien określić projektant.