Wentylacja - Encyklopedia budowlana

Anemostat

Urządzenie, które umieszcza się na końcówkach przewodów wentylacji mechanicznej. Składa się z kołnierza montażowego, który osadza się

w ścianie lub suficie, oraz części środkowej - w formie talerzyka bądź grzybka. Obrót części środkowej powoduje zmianę wielkości szczeliny, a przez to zmianę ilości nawiewanego lub wyciąganego powietrza. Anemostaty dzielą się na:

- nawiewne - zakłada się je na końcu kanałów wentylacyjnych nawiewnych, oraz

- wywiewne - zakłada się na wlocie kanałów wentylacyjnych wywiewnych.

Zaletą anemostatów jest to, że pozwalają na dokładną regulację wielkości strumienia powietrza, niemożliwą do osiągnięcia w zwykłych kratkach wentylacyjnych.

Ciąg wsteczny

Zasysanie powietrza do pomieszczeń z kanałów wentylacyjnych. Zjawisko to występuje, gdy:

- temperatura w pomieszczeniach jest niższa niż temperatura na zewnątrz (jak to jest w upalne dni),

- w domu pali się w kominku lub działa piecyk bądź kocioł gazowy, a nie ma wystarczającej ilości powietrza do spalania (szczelne okna i brak nawiewu),

- działa wyciąg kuchenny o dużej sile ssania.

Ciąg wsteczny jest bardzo niebezpieczny, ponieważ kanałami wentylacyjnymi mogą być zasysane do pomieszczeń spaliny i dym z kominów. Ponadto niewłaściwie działająca wentylacja nie odprowadza gazów (produktów spalania), które mogą się wydostawać z wadliwie działających urządzeń grzewczych. Najniebezpieczniejszym z nich jest tlenek węgla, który może powodować śmiertelne zatrucia.

Czerpnia powietrza

Służy do poboru powietrza z zewnątrz w systemie wentylacji nawiewno-wywiewnej. Czerpnię można umieścić zarówno na ścianie domu, jak i w ogrodzie.

Ścienna. Powinna być usytuowana od północy, z dala od kominów, ulicy oraz wyrzutni powietrza zużytego. Minimalny odstęp między czerpnią a wyrzutnią to: 8 metrów, jeśli są one na jednej ścianie, i 5 metrów, jeśli są na ścianach sąsiednich (za rogiem).

Ogrodowa. Miejsce na czerpnię ogrodową powinno być osłonięte od zanieczyszczeń i zacienione. Taką czerpnię warto również połączyć z wymiennikiem gruntowym, w którym powietrze zimą się ogrzewa, a latem chłodzi.

Najlepszym rozwiązaniem jest zainstalowanie dwóch czerpni: ściennej i ogrodowej oraz przepustnicy, która umożliwia uruchamianie ich na przemian.

Syndrom chorego domu

O syndromie chorego domu mówimy, gdy domownicy uskarżają się na dolegliwości zdrowotne takie jak: bóle i zawroty głowy, podrażnienia oczu, nosa i gardła, suchy kaszel, przesuszenie skóry, trudności z koncentracją, które pojawiają się w czasie przebywania w domu, a ustępują poza nim. Dolegliwości spowodowane syndromem chorego domu wiążą się przede wszystkim ze złą jakością powietrza. Najczęstszymi przyczynami takiego stanu rzeczy są:

- zanieczyszczenia emitowane przez materiały budowlane, wykończeniowe oraz meble,

- zanieczyszczenia przedostające się do budynku wraz z powietrzem zewnętrznym,

- zanieczyszczenia biologiczne, takie jak pyłki roślin, bakterie, wirusy i pleśnie,

- źle działająca wentylacja.

Wentylacja grawitacyjna

Powszechnie nazywana wentylacją naturalną. Choć wcale nie jest najskuteczniejsza, wciąż najczęściej się ją stosuje. Jej popularność wynika głównie z przywiązania do tradycji budowlanej, nieskomplikowanego wykonawstwa i niemal szablonowego projektu.

Zasada działania. Jej siłą napędową jest różnica gęstości powietrza zimnego (na zewnątrz domu) i ciepłego (wewnątrz). Ciepłe powietrze jako lżejsze unosi się do góry i wydostaje na zewnątrz przez wyprowadzone ponad dach kominy wentylacyjne, do których wloty (zakończone kratkami) znajdują się w tzw. pomieszczeniach brudnych czyli łazienkach, kuchni, garderobie.

Na jego miejsce do pokoi napływa świeże chłodniejsze powietrze z zewnątrz. Czynnikiem, który może wspomagać lub osłabiać działanie wentylacji grawitacyjnej, jest wiatr.

Dlaczego przestaje działać? Wentylacja naturalna działa dobrze tylko wtedy, gdy temperatura na zewnątrz jest zdecydowanie niższa niż w budynku. W tych porach roku, kiedy temperatura ta jest wyrównana, siła ciągu w kanałach wentylacyjnych staje się zbyt mała, aby skutecznie usuwać powietrze z pomieszczeń. Dlatego latem wentylacja naturalna najczęściej przestaje działać.

Inną bardzo częstą przyczyną złego działania wentylacji jest słaby nawiew świeżego powietrza (lub jego brak). Dzieje się tak zwłaszcza w domach ze szczelnymi oknami.

Jak ją poprawić? Wszystko zależy od tego, co jest przyczyną złej wentylacji:

- jeśli słaby nawiew - konieczne jest zamontowanie w pokojach nawiewników (okiennych lub ściennych). Najlepsze są nawiewniki sterowane automatycznie, gdyż same dostosowują ilość nawiewanego powietrza do potrzeb;

- jeśli problem jest spowodowany zbyt słabym ciągiem w kominie wentylacyjnym, czego przyczyną może być niesprzyjająca wentylacji pogoda (brak różnicy temperatur wewnątrz i na zewnątrz budynku lub silny wiatr, który wtłaczając powietrze "zamyka" komin) lub zbyt krótki komin, wówczas najlepszym sposobem na usprawnienie wentylacji będzie montaż nasad kominowych;

- jeśli utrudniony jest swobodny przepływ powietrza między pomieszczeniami - konieczne jest podcięcie drzwi do pokoi (między drzwiami

a podłogą powinna być szczelina ok. 1 cm), a w drzwiach do łazienek i w.c. powinny być wykonane otwory lub wstawione kratki.

Same kominy wentylacyjne to za mało! Aby wentylacja grawitacyjna mogła dobrze działać, nie wystarczą same kominy. Tak było kiedyś, gdy w miejsce usuwanego nimi zużytego powietrza przez nieszczelności w stolarce okiennej i drzwiowej dostawało się powietrze z zewnątrz. Teraz, gdy okna są szczelne, konieczne jest montowanie nawiewników.

Wentylacja hybrydowa

Łączy w sobie zalety wentylacji grawitacyjnej takie jak niskie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne oraz cichą pracę (działa bez wentylatorów) ze skutecznością i niezawodnością wentylacji mechanicznej. Jej działanie opiera się na zamontowaniu w pomieszczeniach czystych (czyli pokojach) nawiewników powietrza, a na kominie wentylacyjnym specjalnej nasady hybrydowej. Pracuje ona w taki sposób, że gdy wieje wiatr, wykorzystuje jego energię do wytwarzania podściśnienia w kominie i "wysysania" zużytego powietrza. Z kolei gdy wiatr ustaje, nasada obraca się dzięki zamontowanemu w niej małemu silniczkowi. Silniczek spowalnia również obroty nasady, gdy kręci się ona zbyt szybko w wyniku bardzo mocnego wiatru. Nasady hybrydowe mają wydajność do 250 m3/h i wytwarzają podciśnienie w zakresie od 8 do 20 Pa, co pozwala na skuteczne wentylowanie nie jednego, ale kilku pomieszczeń. Są przy tym o wiele cichsze i zużywają mniej energii niż wentylatory centralne.

Wentylacja mechaniczna

W wentylacji mechanicznej wymiana powietrza jest niezależna od jakichkolwiek wpływów atmosferycznych. Wymuszony przepływ powietrza uzyskuje się dzięki zastosowaniu jednego lub kilku wentylatorów. W domach stosuje się dwa rodzaje wentylacji mechanicznej: wywiewną i nawiewno-wywiewną.

Wywiewna. Nawiew powietrza odbywa się w sposób naturalny - przez rozszczelnione okna lub nawiewniki, za to wywiew jest wspomagany mechanicznie. Jeden lub kilka wentylatorów centralnych, do których podłączone są kanały wywiewne, zasysa powietrze z pomieszczeń i usuwa je na zewnątrz. W ten sposób wyeliminowana zostaje podstawowa wada wentylacji grawitacyjnej - zmienny (bo zależny od pogody) ciąg w kanałach wentylacyjnych.

Nawiewno-wywiewna. Charakteryzuje się tym, że zarówno napływ świeżego, jak i usuwanie na zewnątrz zużytego powietrza odbywają się w sposób wymuszony i kontrolowany. Daje to możliwość dostosowania intensywności tej wymiany do rzeczywistych potrzeb. Ważną zaletą wentylacji nawiewno-wywiewnej jest możliwość odzyskiwania ciepła z usuwanego powietrza wentylacyjnego. Służą do tego centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła, nazywane rekuperatorami.

Inną zaletą wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej jest to, że dostarczane do domu powietrze jest wolne od zanieczyszczeń, ponieważ przechodzi przez zamontowane w rekuperatorze filtry. Użytkownicy cenią sobie również możliwość wykorzystywania tej wentylacji do chłodzenia domów latem (umożliwiają to wymienniki gruntowe).

Wyrzutnia powietrza

Służy do usuwania na zewnątrz budynku zużytego powietrza w systemach wentylacji mechanicznej. Można ją umieścić na dachu budynku

- jako gotowy komin - lub w ścianie szczytowej budynku - jako wyprowadzoną na zewnątrz rurę zabezpieczoną kratką.

Ścienna. Zgodnie z przepisami usytuowanie wyrzutni na ścianie jest możliwe wtedy, gdy:

- przeciwległa ściana sąsiedniego budynku znajduje się w odległości co najmniej 10 m, jeśli ma okna, lub co najmniej 8 m, jeśli nie ma okien,

- okna znajdujące się w tej ścianie, w którym ma być wyrzutnia, są oddalone od niej w poziomie co najmniej 3 m, a poniżej lub powyżej wyrzutni - co najmniej o 3 m,

- znajdująca się na tej samej ścianie czerpnia będzie w odległości co najmniej 1,5 m.

Dachowa. Według przepisów, jej odległość w rzucie poziomym nie powinna być mniejsza niż 3 m od:

- krawędzi dachu, poniżej której znajdują się okna,

- najbliższej krawędzi okna dachowego,

- najbliższej krawędzi okna umieszczonego w ścianie ponad dachem.

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład

>