Taras ziemny. Po drodze z domu do ogrodu

Budowa tarasu ziemnego to sprawdzony sposób na połączenie budynku z otoczeniem. Ponieważ całą swoją powierzchnią spoczywa on na gruncie, stanowi dobrą realizację zasady znanego teoretyka architektury Christophera Alexandra: łącz budynek z otaczającym go terenem tak, aby zatarła się granica wnętrza i otoczenia domu i aby nie sposób było dokładnie wskazać, w którym miejscu kończy się dom, a zaczyna ogród.

Taras ziemny może mieć różnego rodzaju nawierzchnię: trawiastą, wyłożoną kostką, klinkierem, płytami lub drewnem. Powinna być ona równa, by nie utrudniała chodzenia i korzystania z mebli ogrodowych. Musi być także dostatecznie przepuszczalna dla wody lub mieć sprawny system odprowadzania jej nadmiaru z tarasu.

Z utwardzoną nawierzchnią

Nawierzchnię można wykonać z jednego materiału lub łączyć ze sobą różne, np. drewno lub kamień.

Płyty i kostki. Jako nawierzchnie tarasów ziemnych znakomicie sprawdzają się płyty i kostki kamienne, szczególnie te wykonane z twardych skał - granitu, sjenitu, gabro. Często stosuje się również płyty i kostki betonowe. Niektóre z nich są barwione na różne kolory lub do złudzenia przypominają naturalny kamień. Płyty znajdujące się w sprzedaży mają prostokątne i kwadratowe kształty. Jednak osobom chcącym przełamać jednolitość formy producenci oferują również gotowe elementy, z których można ułożyć koło.

Podłoże. Jest nim warstwa zagęszczonego piasku (co najmniej 10 cm). Jeśli zmiesza się go na sucho z cementem w proporcji jeden worek (25 kg) na 10 m2 powierzchni, uzyska się stabilne i przepuszczalne podłoże, które po zagęszczeniu gotowe jest do ułożenia nawierzchni. Płyty układa się zazwyczaj na styk lub z niedużą szczeliną. Kostkę z kamienia lub betonu kładzie się na wyrównanej i ubitej warstwie piasku.

Drewno. Najczęściej używa się drewna sosnowego, dębowego lub jesionowego, koniecznie impregnowanego, albo egzotycznego (np. teak, badi), które w sposób naturalny jest odporne na niekorzystne czynniki atmosferyczne (nawet przez 70 lat). Trwałość nawierzchni z drewna przedłużają także odpowiednie zabezpieczenie i szybkie odprowadzenie wody z powierzchni.

Montaż. Deski układa się na drewnianych lub metalowych legarach i mocuje za pomocą śrub lub wkrętów. Powinny być zaimpregnowane i mieć odpowiedni przekrój. Ważne, by pozostawić między nimi odstęp (ok. 1 cm), który umożliwi prawidłową wentylację przestrzeni pod podłogą. Kostkę drewnianą układa się na warstwie piasku lub żwiru - taką samą metodą jak kostkę betonową.

Klinkierowa cegła brukowa . Oprócz tradycyjnych, czerwonych, dostępne są między innymi także białe, pomarańczowe, czarne i szare. Cegły klinkierowe wypalane są w taki sposób, że woda praktycznie w nie nie wsiąka. Dzięki temu są mrozoodporne i wytrzymują działanie czynników zewnętrznych, w tym również rozmaitych obciążeń mechanicznych.

Wykonanie. Klinkierowe cegły brukowe układa się na przygotowanym wcześniej podłożu. Najpierw wykonuje się podbudowę składającą się z mieszanki grysu i grubego piasku (grubość warstwy - min. 10 cm) oraz z warstwy nośnej z drobnego tłucznia (ok. 15 cm). Ważne jest staranne uszczelnienie warstwy nośnej, tak aby zapobiec późniejszemu osiadaniu cegły klinkierowej. Na tak przygotowaną podbudowę kładzie się warstwę drobnego żwiru i dopiero potem układa klinkier.

Wykończony trawą lub żwirem

Takie tarasy buduje się na nasypie z rodzimego gruntu. Warstwa wierzchnia to gleba przygotowana do posiania trawy lub ułożenia żwiru.

Nie każdy rodzimy grunt nadaje się jednak do budowy tarasów ziemnych. Gdy na działce przeważają gliny i iły łatwo ulegające rozmyciu przez wodę albo sam piasek, należy dowieźć nową ziemię. Jeśli jest to gliniasty piasek z dużą domieszką kamieni stabilizujących podłoże, nie trzeba się obawiać, że grunt zostanie rozmyty przez wodę podczas intensywnych opadów.

Wykonanie. Budując taras na ziemi, należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłową kolejność układania warstw gruntu oraz staranne ich zagęszczenie. Podczas przygotowywania skarpy nasypu pod taras elementem wymagającym uwagi jest również kąt ich nachylenia. Jeśli z jakichś względów musi być większy niż 45°, trzeba zastosować murki oporowe, drewniane palisady lub inne zabezpieczenie.

Uwaga! Przed formowaniem nasypu z dowiezionej ziemi na rodzimym gruncie warto położyć płat geowłókniny, co zapobiegnie mieszaniu się gruntów. Pozostawiając po bokach jej fragmenty - po wywinięciu na zbocza nasypu - dodatkowo zabezpieczymy taras przed rozmyciem.

Do czasu porośnięcia całego tarasu trawą nasyp można zabezpieczyć siatką stalową, która zapobiegnie rozmyciu ziemi przez deszcz. Jeśli zamiast trawy planujemy nawierzchnię ze żwiru, trzeba otoczyć ją krawężnikami.

Z betonowym podkładem

Betonowa płyta nie może być wylana bezpośrednio na gruncie. Podłoże pod nią trzeba najpierw przygotować. Z całej powierzchni należy usunąć humus i ułożyć piach, który się później zagęszcza. Potem kładzie się płyty z polistyrenu ekstrudowanego lub twardego styropianu, które amortyzują ruchy gruntu i tworzą warstwę poślizgową zapewniającą swobodę rozszerzania się betonowej płyty pod wpływem zmian temperatury. Uniemożliwiają też podsiąkanie wody z gruntu, przez co stanowią warstwę hydroizolacyjną od dołu.

Dopiero na tak przygotowanym podłożu wylewa się 15-centymetrową płytę betonową ze spadkiem 1,5-2% w stronę zewnętrznych krawędzi. Podczas jej wylewania należy zatopić w betonie siatkę stalową.

Powierzchnię betonową płyty trzeba zatrzeć na gładko i naciąć szczeliny dylatacyjne w odstępach około 3 m od siebie. Powinny mieć one szerokość około 0,5 cm, a zdylatowana powierzchnia nie może być większa niż 3-4 m2. Zamiast nacięć można zastosować gotowe profile dylatacyjne.

Hydroizolacja. Wykonujemy ją przed ułożeniem warstwy wykończeniowej; wtedy, gdy do przyklejenia płytek zamierzamy użyć zaprawy klejącej. Powierzchnię tarasu pokrywa się izolacją z płynnej folii, którą nakłada się w 2-3 warstwach. Zamiast niej można też wykorzystać maty izolacyjne, które mocuje się do podłoża na zaprawę klejową lub hydroizolacyjny klej do płytek.

Wykończenie. Najczęściej wybiera się terakotę i gres. Materiały te powinny być mrozoodporne i nienasiąkliwe, antypoślizgowe, odporne na ścieranie i czynniki atmosferyczne. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że możemy mieć taką samą nawierzchnię na tarasie i w domu. Najlepszy jest gres, bo jest trwalszy. Płytki z niego wykonane mają jednorodną i nienasiąkliwą powierzchnię odporną na ścieranie, plamienie i działanie środków chemicznych.

Dopiero po 2-3 dniach od położenia płytek na tarasie należy rozpocząć spoinowanie, używając do tego celu zaprawy mrozoodpornej o zwiększonej elastyczności.

***

Budowę tarasu najlepiej zaplanować w fazie projektowania domu. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych wydatków i remontów. Wcześniej warto określić jego lokalizację, wielkość i rodzaj użytych materiałów, a co najważniejsze - precyzyjnie zaplanować sposób wykonania. Dzięki temu część prac będzie można przeprowadzić sprawnie i równolegle z innymi etapami budowy domu.

Ile kosztuje taras

Taras o powierzchni ok. 25 m2, wykonany w technologii na sucho

- Impregnat do płyt, opakowanie 5 l: 280 zł

- Płyty "impressio", 5 palet: 2000 zł

- Odsiewki kamienne 0-7 mm; 1 m3: 80 zł

- Kruszywo łamane 0,3-1,5 mm; 2,5 m3: 250 zł

- Piasek średni, 2,5 m3: 50 zł

- Geowłóknina, 25 m2: 200 zł

- Robocizna, 80 zł/m2: 2000 zł

Razem: 4860 zł

Czas wykonania: 1 dzień

Taras o powierzchni ok. 25 m2, wykonany w technologii na mokro

- Płytki gresowe mrozoodporne tarasowe, 25 m2: 1800 zł

- Fuga elastyczna mrozoodporna, ok. 16 kg: 150 zł

- Klej zewnętrzny, mrozoodporny, grubowarstwowy, ok. 100 kg: 180 zł

- Preparat głęboko penetrujący, ok. 5 l: 150 zł

- Beton klasy B20, grubość podkładu 20-25 cm; 6,5 m3: 1900 zł

- Siatka zbrojeniowa, 25 m2: 550 zł

- Robocizna, 120 zł/m2: 3000 zł

- Razem: 7730 zł

- Czas wykonania: co najmniej 30 dni