Taras z zadaszeniem czy bez?

Zanim jednak zaczniemy działać, warto chociaż chwilę nad tym się zastanowić. Trzeba pamiętać, że z luksusu zacienionego tarasu będziemy korzystać przez mniejszą część roku. Jeśli natomiast daszek całkowicie zasłoni okna w przyległym do tarasu pomieszczeniu, przyniesie zdecydowanie więcej szkody niż pożytku, bo jesienią, zimą i wczesną wiosną będzie w nim ciemno. Na zbudowanie stałego zadaszenia można sobie pozwolić, gdy pomieszczenie ma kilka okien i nie wszystkie znajdują się pod dachem. W przeciwnym razie, lepiej z niego zrezygnować, a na tarasie przed słońcem kryć się pod parasolem, markizą albo nawet w odsuniętej od ścian domu ogrodowej altanie.

To dobre rozwiązanie, jeśli nie mamy pewności, jak dach nad tarasem wpłynie na oświetlenie pomieszczeń zimą albo nie bardzo wiemy, czy nie zepsuje proporcji i wyglądu budynku. Jednak musimy liczyć się z tym, że użytkowanie tarasu będzie zależeć od pogody. Na dodatek, trzeba dobrze przemyśleć, jaką nawierzchnię ułożymy na tarasie, gdyż będzie on narażony na bardzo duże nasłonecznienie. Płytki ceramiczne lub kamień akumulują ciepło; trudno więc będzie po nich chodzić boso. Po zachodzie słońca oddają je, przez co w przylegających do tarasu pomieszczeniach może być gorąco (jeśli otworzymy okna). Jako nawierzchnia, na tarasach otwartych najlepiej sprawdzi się drewno.

ała zabudowa nie zawsze pasuje do bryły budynku. Trzeba też pamiętać, że dach nie chroni nawierzchni przed zacinającym deszczem ani nawiewanym śniegiem. Taras od wschodu czy od północy będzie zbyt zacieniony, aby układać tu posadzkę drewnianą, bo nie będzie miała szansy wyschnąć. Większą swobodę wyboru nawierzchni mamy na tarasie położonym od strony południowej lub zachodniej - tu można zastosować zarówno płytki, kamień, jak i drewno.

Warto też wziąć pod uwagę usytuowanie dachu budynku, bo zimą może zsuwać się z niego ciężki śnieg, co grozi zniszczeniem tarasowego zadaszenia (chronią przed tym zamontowane na połaci płotki przeciwśniegowe).

Choć na rynku są zadaszenia oparte na profilach aluminiowych i stalowych, najczęściej konstrukcję nośną wykonuje się z drewna. Może być ono lite (najczęściej sosnowe) lub łączone z odpowiednio przygotowanym do stosowania na zewnątrz drewnem klejonym (wykonuje się z niego zazwyczaj belki nośne pod zadaszenie).

Podstawą konstrukcji są słupy nośne (na przykład z krawędziaków o przekrojach 10×10, 12×12 lub 14×14 cm). Powinny być posadowione nie bezpośrednio w gruncie, ale na betonowych stopach fundamentowych. Wylewa się je tak, by wystawały 5-10 cm ponad poziom terenu. W ich górnej części zatapia się śruby lub pręty, do których można będzie dokręcić lub dospawać uchwyty do mocowania słupów.

Do słupów nośnych montowane są poprzeczne elementy, a na nich drewniane łaty, deski lub belki o wymiarach 38-75×50-140 mm. Do nich mocuje się pokrycie dachowe. Drewniane elementy łączy się ze sobą za pomocą połączeń ciesielskich, a do mocowania używa śrub z nierdzewnej albo ocynkowanej stali. Konstrukcja może być samonośna lub mocowana do ściany budynku stalowymi kotwami.

Zadaszenie tarasu można kupić w postaci gotowych zestawów (najczęściej z pokryciem z poliwęglanu) lub zamówić jego elementy pod wymiar. Ceny gotowych zadaszeń zależą od ich wymiarów, wahają się od 10 do 30 tys. zł. Zanim ostatecznie zdecydujemy się na zakup, warto sprawdzić, czy sprzedawca oferuje w cenie także transport i montaż elementów.

Najpopularniejsze są płyty poliwęglanowe przepuszczające światło, a także lekkie pokrycia dachowe - blachodachówki i gont bitumiczny układany na deskowaniu. Tym, którzy wolą naturalne rozwiązania, można polecić obrośnięte pnączami pergole lub trejaże.

Poliwęglan komorowy. To lekki, popularny materiał stosowany na tarasowych zadaszeniach. Choć jest wytrzymały, dobrze znosi warunki atmosferyczne i jest odporny na zmienną temperaturę (od -40 do +120°C), to jednak szkodzi mu ekspozycja na promieniowanie UV. Dlatego zabezpiecza się go wierzchnią warstwą akrylu.

Płyty poliwęglanu komorowego są najczęściej przezroczyste niczym szkło, ale mogą być również matowione i barwione; wówczas stanowią lepszą ochronę przed słońcem. Mają grubość 4, 6, 8, 10, lub 12 mm - im grubsze pokrycie, tym lepiej izoluje cieplnie. Płyty są plastyczne, dobrze poddają się obróbce, więc kształt zadaszenia łatwo dopasować do swoich upodobań.

Blachodachówka, gont. Dach nad tarasem może być pokryty takim samym materiałem, co dach domu. Zyskujemy w ten sposób spójny wygląd budynku; można też wykorzystać materiał, który pozostał po kryciu dachu.

Na zadaszeniu można położyć dachówkę ceramiczną lub betonową, ale drewniana konstrukcja nośna musiałaby mieć dużą wytrzymałość, co podnosi koszty inwestycji. Częściej więc spotyka się tarasy kryte blachodachówką. To trwały materiał; w tym zastosowaniu ma jednak wady - nie przepuszcza światła i wymaga ułożenia podbitki, by zamaskować łączenia arkuszy. Do pokrycia zadaszenia tarasu można też zastosować lekki i wytrzymały gont bitumiczny, który mocuje się do poszycia z impregnowanych desek.

Roślinność. Dach nad tarasem mogą tworzyć pnącza rozpięte na specjalnych konstrukcjach. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość "regulowania" nasłonecznienia tarasu - zależnie od potrzeb, oplatamy konstrukcję mocniej lub słabiej rozrastającymi się pnączami.

Podporą dla roślin może być pergola (konstrukcja złożona z ustawionych równolegle do siebie dwóch szeregów słupów i wspartego na nich ażurowego zadaszenia) lub trejaż (jeden szereg słupów połączonych u góry poziomą belką, na której są osadzone elementy poprzeczne). Pergola przeważnie przylega do ściany domu, trejaż może mieć formę drewnianej kratki, konstrukcji z giętego drewna lub kutego żelaza. Ceny dużej tarasowej pergoli zaczynają się od 6000 zł.