Ściany jednowarstwowe - z czego i jak je budować

Z takich właśnie materiałów - równocześnie ciepłych i wytrzymałych - buduje się ściany jednowarstwowe, czyli nie wymagające układania izolacji cieplnej. Po wymurowaniu wystarczy je tylko otynkować. Prace trwają więc krócej i łatwiej je kontrolować niż przy ścianach z ociepleniem. Trzeba jednak wiedzieć, że takie ściany można budować jedynie ze specjalnych materiałów - nie wszystkie dostępne na rynku bloczki czy pustaki nadają się do tego.

Produkowane obecnie materiały na ściany jednowarstwowe często mają lepszy (czyli niższy) współczynnik U niż wymagają tego przepisy. Niektóre mają wręcz tak dobre parametry termoizolacyjne, jak ściany ocieplone 20-centymetrową warstwą styropianu lub wełny! To bardzo dobry wynik - pamiętajmy bowiem, że mówimy o materiałach konstrukcyjnych.

Przed decyzją o wyborze ścian jednowarstwowych

Ściany jednowarstwowe wznosi się szybko i z dokładnie dopasowanych elementów. Jednak - choć ich budowa wydaje się bardzo łatwa - nie do końca taka jest. Technologia ta wymaga bowiem od ekipy bardzo dużej staranności i znajomości konkretnego systemu. Zatem - jeśli decydujemy się na ściany jednowarstwowe - nie zatrudniajmy przypadkowych wykonawców, ryzykując, że będą uczyć się budowania w systemie właśnie na naszym domu. Producenci materiałów ściennych szkolą swoje ekipy, niektórzy oferują nawet przeszkolenie na placu budowy albo "pilotowanie" inwestycji od momentu wyboru i zakupu materiałów ściennych - nie powinniśmy więc mieć problemów ze znalezieniem dobrych fachowców.

Pierwsze materiały na ściany jednowarstwowe pojawiły się w Polsce około 1995 roku; szacuje się, że obecnie około 15% nowych domów budowanych jest w tej technologii. Na naszym rynku jest kilku producentów, oferujących systemy z różnych materiałów: betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej i keramzytobetonu.

Z czego można budować ściany jednowarstwowe

Do budowy ścian jednowarstwowych najczęściej używa się lekkich odmian betonu komórkowego oraz ceramiki poryzowanej; na rynku znajdziemy kilka rodzajów ciepłych bloczków i pustaków. Ściany takie można wznosić także z keramzytobetonu z wkładką styropianową, jednak oferta ich producentów jest dużo skromniejsza (schemat ściany jednowarstwowej).

BETON KOMÓRKOWY. Białe, lekkie bloczki betonu komórkowego (zdjęcie) robi się z piasku, wapna, cementu i proszku lub pasty aluminiowej. Najważniejszą cechą tego materiału jest jego gęstość objętościowa - od niej bowiem zależą inne jego parametry, takie jak izolacyjność cieplna oraz wytrzymałość na ściskanie.

Beton komórkowy jest porowaty; w jego najlżejszych odmianach (o gęstości 300 i 400 kg/m3) aż 80% objętości materiału to powietrze. Zatem im mniejsza gęstość bloczków, tym lepsza jest ich izolacyjność cieplna; współczynnik przenikania ciepła U ścian jednowarstwowych z lekkich odmian betonu komórkowego może wynosić nawet 0,19 W/ (m2K).

Od gęstości bloczków zależy też ich wytrzymałość na ściskanie; im mniejsza gęstość, tym mniejsza wytrzymałość. Do budowy ścian jednowarstwowych najczęściej używa się bloczków o gęstości 400 kg/m3 i grubości powyżej 36 cm.

Bloczki na ściany jednowarstwowe mają powierzchnie czołowe wyprofilowane w wypusty i wpusty. Dzięki temu nie trzeba wypełniać zaprawą spoin pionowych - nie tylko ułatwia i przyspiesza to prace, ale też eliminuje ryzyko pojawienia się mostków termicznych (zaprawa jest bowiem "zimniejsza" niż bloczki). Zaprawy używa się tylko do łączenia bloczków w poziomie.

Ponieważ mają one bardzo dokładne wymiary (do 1 mm na wysokości) i równe powierzchnie, muruje się je na cienką spoinę. Warstwa zaprawy ma od 1 do 3 mm grubości, więc nie wpływa na pogorszenie parametrów izolacyjności cieplnej muru.

Oprócz bloczków, do budowy ścian jednowarstwowych potrzebne są nadproża ze zbrojonego betonu komórkowego lub kształtki U do formowania nadproży na budowie oraz elementy do obudowy wieńca. Nie produkuje się natomiast bloczków uzupełniających (nie są potrzebne, bo beton komórkowy łatwo się przycina).

CERAMIKA PORYZOWANA. Do gliny, z której robi się pustaki, dodawane są wcześniej trociny. W procesie produkcji pustaków trociny spalają się, a w miejscach, w których były, powstają zamknięte pory powietrza; właśnie im materiał zawdzięcza dobre parametry cieplne.

Pustaki poryzowane różnią się między sobą budową: kształtem, grubością ścianek, liczbą otworów. Od tego też zależy ich wytrzymałość na ściskanie oraz izolacyjność cieplna. Ściany z najcieplejszych pustaków mają współczynnik U = 0,26 W/(m2K).

Nowością na rynku są pustaki poryzowane "zintegrowane" z ociepleniem - ich otwory wypełnia wełna mineralna. Są one jeszcze cieplejsze od swych tradycyjnych odpowiedników - wybudowane z nich ściany mają U = 0,18 W/(m2K)

Pustaki na ściany jednowarstwowe mają powierzchnie czołowe profilowane w wypusty i wpusty; spoin pionowych nie wypełnia się zaprawą. Muruje się je na zaprawę ciepłochronną, a jeśli mają szlifowaną górną i dolną powierzchnię - na zaprawę cienkowarstwową lub zaprawę w postaci piany montażowej.

Oprócz pustaków (regularnych, połówkowych, narożnikowych oraz ewentualnie węgarkowych, czyli okołookiennych), producenci oferują ceramiczne nadproża (trzeba je przedzielić wkładką izolacyjną) oraz kształtki U do wykonania nadproży na budowie.

KERAMZYTOBETON. Surowcem do produkcji pustaków jest lekki beton z kruszywem keramzytowym (lekkimi, porowatymi granulkami, powstałymi w wyniku spiekania gliny). Ściany jednowarstwowe można budować tylko z pustaków z wkładkami ze styropianu (same nie spełniają wymagań dotyczących ciepłochronności ścian). Najlepszy współczynnik U, zadeklarowany przez producenta pustaków, to 0,15 W/(m2K).

Pustaki ścienne mają profilowane na wypusty i wpusty powierzchnie czołowe, można więc nie wypełniać zaprawą spoin pionowych. Muruje się je na ciepłochronną zaprawę, o grubości spoiny od 8 do 15 mm. Do budowy ścian, oprócz pustaków regularnych, potrzebne są też narożne (na ściany łączone pod różnymi kątami), węgarkowe i inne. Żelbetowe nadproża wykonuje się w kształtkach U, które tworzą tracony szalunek.

Ściany jednowarstwowe budowane w systemie

Aby gotowe ściany jednowarstwowe rzeczywiście miały taki współczynnik przenikania ciepła U, jaki zadeklarował producent materiału, należy zbudować je zgodnie z instrukcją i z wykorzystaniem wszystkich zalecanych elementów uzupełniających. Materiał na ściany jednowarstwowe to nie tylko same bloczki czy pustaki (podstawowe i uzupełniające), ale też specjalne zaprawy do murowania, nadproża i elementy wieńca, a także niezbędne narzędzia.

ZAPRAWA DO MUROWANIA. Bloczki z betonu komórkowego muruje się na zaprawy cienkowarstwowe (inaczej klejowe). Wymagają one bardzo gładkiej i czystej powierzchni, dlatego powierzchnię bloczków przed nałożeniem na nie zaprawy trzeba przeszlifować i odkurzyć. Aby spoina miała odpowiednią grubość, zaprawę nakłada się specjalnymi kielniami.

Pustaki ceramiczne i keramzytobetonowe muruje się na zaprawy ciepłochronne (zawierające perlit lub styropian), układane warstwą grubości około 1 cm.

Pustaki ceramiczne z gładkimi, szlifowanymi powierzchniami można murować na zaprawy cienkowarstwowe (1-3 mm) lub zaprawy w postaci piany.

NADPROŻA. W ścianach z betonu komórkowego stosuje się gotowe belki nadprożowe albo kształtki U, w których układa się zbrojenie, ocieplenie i beton; belki i kształtki zrobione są z betonu komórkowego. W ścianach z ceramiki stosuje się prefabrykowane, ceramiczno-betonowe belki, w keramzytobetonowych zaś - robi się nadproże żelbetowe, po czym je ociepla.

WIEŃCE. Te obwodowe belki żelbetowe są zwieńczeniem stropów w miejscach ich oparcia na ścianach nośnych. To potencjalne mostki termiczne. Dlatego zewnętrzne płaszczyzny wieńca trzeba docieplić - można do tego użyć zwykłych płytek (i docieplić je od strony wieńca) lub specjalnych, gotowych płytek z warstwą ocieplenia.

Jak wykańcza się ściany jednowarstwowe

Ściany jednowarstwowe z zewnątrz wykańcza się najczęściej tynkiem. Jeśli nie są wykonane zbyt starannie, to stosuje się tynki grubości około 15 mm. Jeśli natomiast jest zbudowana bardzo dokładnie, z równych elementów murowych, można zastosować tynki cienkowarstwowe. Trzeba tylko pamiętać, że układa się je po uprzednim nałożeniu na ścianę kleju na siatce tynkarskiej (jest potrzebny, by na tynku nie powstały zarysowania; sama cienka warstwa tynku nie jest bowiem w stanie przenieść naprężeń powierzchniowych). Cokoły i miejsca narażone na uszkodzenia mechaniczne najlepiej wykańczać okładziną z płytek lub tynkiem mozaikowym. Od wewnątrz ściany wykańcza się tynkami mineralnymi, cementowo-wapiennymi lub gipsowymi.

Materiały do budowy ściany jednowarstwowych oferują m.in. firmy:

- Bruk-Bet, www.termalica.pl, infolinia: 0 801 209 047

- Hotblok, www.hotblok.pl, tel. 32 360 17 69

- Röben, www.roben.pl, tel. 71 39 78 100

- Solbet, www.solbet.pl, tel. 52 387 41 00

- Sukiennik, www.sukiennik.pl, tel. 42 253 16 00

- Xella, www.xella.pl, infolinia: 0 801 122 224

- Wienerberger, www.wienerberger.pl, tel. 22 514 21 00

Czytaj także:

Ile kosztują ściany jednowarstwowe

Ściany jednowarstwowe - detale i wykonanie