Ocieplenie poddasza: z wełną w roli głównej

Wyobraźnia architektów pozwala obecnie na praktycznie dowolne (ograniczone tylko warunkami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) kształtowanie bryły domów jednorodzinnych. Najczęściej jednak ich dachy wciąż projektuje się jako dwuspadowe. Na ostatniej kondygnacji pod skosami planuje się poddasze mieszkalne bądź nieużytkowy strych. Dziś już nie trzeba nikogo przekonywać, że należy je ocieplić. Nadal jednak pewien kłopot wykonawcom sprawia sposób, w jaki trzeba to zrobić. Wybór miejsca na izolację cieplną i jej właściwe ułożenie - najlepiej przez przeszkoloną ekipę i pod nadzorem inżyniera - uchroni nas przed koniecznością kosztownej wymiany zawilgoconego ocieplenia, a nawet zniszczonych elementów więźby.

Materiał izolacji termicznej

Do izolacji termicznej dachów stosuje się różnego rodzaju materiały. Jednak spośród dostępnych na rynku produktów najwięcej możliwości technicznych ma wełna mineralna - szklana i skalna (kamienna). Jest ona oferowana w formie płyt, mat bądź granulatu (wdmuchiwanej). Ma bardzo dobre właściwości termoizolacyjne i paroprzepuszczalne. Jest również niepalna. Jako jedyny materiał izolacyjny ma najwyższą klasę reakcji na ogień A1.

Niewątpliwie cechy te wpływają na popularność wełny mineralnej wśród inwestorów. Wybór tego materiału często jest również podyktowany stosunkowo niską ceną i znajomością technologii układania wśród wykonawców. Zaletą wykorzystania wełny mineralnej jest także możliwość "kształtowania" ocieplenia i łatwość wypełniania trudno dostępnych miejsc. Pozwala to zachować ciągłość izolacji termicznej i uniknąć w ten sposób powstawania mostków cieplnych.

Grubość wełny powinna być ustalona na etapie projektowania domu. Należy pamiętać, że wełna jest jednym ze składników przegrody (dachu) i jej grubość powinna być dopasowana do pozostałych warstw. Zwykle jest to 25-30 cm. Właściwie zaplanowane ocieplenie musi spełniać wymagania określone w obowiązujących przepisach. Dobrze wykonany projekt zawiera także informację, czy stosować wełnę w postaci płyt, czy mat.

Wybierając wełnę mineralną do izolacji poddasza musimy pamiętać, że będzie ona "wciskana" w przestrzeń między krokwiami. Najlepiej wykorzystać produkty z wełny sprężystej. Zbyt twardą i zbyt miękką trudno będzie ułożyć tak, aby pomiędzy jej pasami nie pozostały szczeliny

Przeznaczenie poddasza

Planując przeznaczenie poszczególnych części domu, warto zwrócić uwagę na to, jak będzie wykorzystywana przestrzeń pod dachem. Od tego zależy miejsce, w którym będzie ułożona warstwa izolacji termicznej. Zwykle przestrzeń pod dachem pełni funkcje użytkowe. W takiej sytuacji konieczne jest ocieplenie połaci w całości (od murłat aż do kalenicy) lub tylko do jętek lub kleszczy. W części zaizolowanej trzeba zadbać, aby wyłaz na dach (o ile został zaplanowany) miał odpowiednią termoizolacyjność.

Gdy poddasze będzie nieużytkowe (strych), ten sposób ułożenia izolacji termicznej jest mało opłacalny, bo trzeba będzie wtedy niepotrzebnie ogrzewać dużą przestrzeń. Znacznie lepiej wtedy ocieplenie wykonać na stropie nad ostatnią kondygnacją. Wtedy w dachu montuje się zwykły, nieocieplony wyłaz. Trzeba jednak pamiętać, że zimą na strychu temperatura będzie spadała poniżej zera. Dlatego sam właz na strych z ostatniej kondygnacji powinien być szczelny i mieć dobrą izolacyjność termiczną.

Ocieplenie połaci dachowych

Połacie dachu ociepla się, mocując wełnę mineralną pomiędzy krokwiami i pod nimi. Układ warstw zależy od rodzaju warstwy wstępnego krycia.

Szczeliny wentylacyjne. Jeżeli warstwą wstępnego krycia ma być membrana dachowa, to wełna mineralna może się z nią stykać. W celu zabezpieczenia pierwszej warstwy izolacji przed osunięciem się pod własnym ciężarem, docina się ją z 1,5-2 cm naddatkiem i dodatkowo mocuje się sznurkiem.

Gdy warstwą wstępnego krycia będzie sztywne poszycie z desek pokrytych papą lub z płyt OSB, to od strony wnętrza - pomiędzy sztywnym poszyciem a izolacją - należy pozostawić szczelinę o wielkości 3-4 cm. Wykonuje się ją, mocując sznurki lub drut w odpowiedniej odległości od deskowania. Innym sposobem jest ułożenie na krokwiach membrany dachowej, a na niej, na kontrłatach - desek. Od środka układa się wełnę. Aby zapewnić cyrkulację powietrza w szczelinie, pozostawia się otwory wentylacyjne w okapie i kalenicy.

Układanie wełny mineralnej. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, aby dokładnie przylegała do krokwi i wypełniała wszystkie zakamarki połaci. Wełny nie można jednak upychać na siłę. Powinna być ułożona szczególnie starannie wzdłuż murłaty, przy oknach połaciowych, kominach i kominkach wentylacyjnych oraz być połączona z ociepleniem ścian zewnętrznych.

Paroizolacja. Folia paroizolacyjna chroni wełnę mineralną przed zawilgoceniem parą wodną, przenikającą z wnętrza domu, i zapewnia szczelność powietrzną przegrody. Tylko szczelnie wykonana paroizolacja zapewni właściwy przepływ pary wodnej przez warstwy ocieplonego dachu.

Izolacja stropu poddasza

Gdy nad stropem ostatniej kondygnacji jest pusta przestrzeń, ocieplenie należy ułożyć na szczelnej warstwie paroizolacji.

Układanie wełny mineralnej. Ocieplenie w poziomie jętek lub kleszczy układa się na przygotowanym wcześniej suficie z płyt gipsowo-kartonowych, na ruszcie stalowym bądź na rozciągniętych pomiędzy elementami drewnianymi sznurkach lub drucie. Pozostałe warstwy wykonuje się podobnie jak przy ociepleniu połaci dachu. Należy zadbać o szczelne połączenie paroizolacji wykonanej na skosach połaci i pod jętkami.

Do ocieplania stropów niskich poddaszy, z których raczej się nie korzysta, najlepiej użyć granulatu wełny mineralnej. Po ułożeniu paroizolacji, izolację można samodzielnie wysypać z worka lub zlecić firmie rozprowadzenie jej specjalnym agregatem. Gdy strych będzie czasowo wykorzystywany, trzeba wykonać ocieplony wyłaz na strych oraz prowizoryczną podłogę.

Prowizoryczna podłoga. Nad warstwą docieplenia zaleca się wykonać pomosty robocze lub deskowanie ażurowe, tak aby podczas sporadycznego użytkowania poddasza nie zniszczyć wełny. Nie można wykonywać pełnego deskowania bezpośrednio nad wełną, np. z płyty OSB, z uwagi na możliwość kondensacji pary wodnej. Należy zapewnić skuteczną wentylację tej przestrzeni.

Warto sprawdzić szczelność ocieplenia

Istotny wpływ na trwałość i izolacyjność termiczną przegrody ocieplonej wełną mineralną ma jej szczelność powietrzna. W niewielkim stopniu dotyczy to materiału ułożonego na stropie żelbetowym. Przy ociepleniu połaci dachu, stropów drewnianych, a także przestrzeni między jętkami lub kleszczami, nawet niewielkie nieszczelności w warstwie wstępnego krycia i paroizolacji powodują utratę ciepła większą niż miejscowy brak izolacji. Ponadto w miejscach, w których występują takie nieszczelności, wełna mineralna z czasem będzie się niszczyć i pogarszać swoje właściwości termoizolacyjne. W związku z tym oprócz kontroli ułożenia wełny, zalecane jest sprawdzanie szczelności warstw dachu za pomocą urządzenia typu "blower door".

Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład