Jak kołek w ścianie
Decyzja, gdzie powiesić ciężkie lustro, a gdzie szafkę, nie zależy tylko od estetycznego widzimisię.
Nim cokolwiek wbijesz lub wkręcisz w ścianę czy w sufit, musisz być pewien, że wytrzymają one ciężar tego, co chcemy na nich zawiesić...
Nim zaczniesz
Najpierw sprawdź, czy w wybranym miejscu nie ma:
przewodów instalacyjnych. Dobrze jest mieć plany instalacji elektrycznej, kanalizacyjnej. grzewczej itp.
UWAGA! Podczas budowy domu lub mieszkania warto zrobić dokumentację fotograficzną. Przebieg instalacji koryguje życie i często biegną one trochę inaczej niż w planach. Jeśli nie masz ani jednego, ani drugiego, możesz (z grubsza) ustalić przebieg instalacji po rozmieszczeniu kontaktów, kranów, grzejników.
prętów zbrojeniowych. Występują w ścianach betonowych i skutecznie uniemożliwią wywiercenie otworu. Ponadto gdy na nie trafisz, połamiesz wiertło.
UWAGA! Żeby ustalić, gdzie są instalacje czy pręty zbrojeniowe, najlepiej skorzystać z detektora, czyli wykrywacza przedmiotów obcych w ścianach (mają takie elektrycy i hydraulicy; ew. możesz go sam kupić za ok. 50 zł).
Pamiętaj, że gdy mocujesz coś ciężkiego (szafkę, lustro, żyrandol itp) do ścian lub sufitów o konstrukcji drewnianej albo stalowej (takie ściany mają np. domy szkieletowe, tzw. kanadyjczyki), wykrywacz przyda się do ustalenia miejsca usytuowania elementów konstrukcyjnych.
Każda ściana inna
W zależności od tego, z czego są zbudowane, ściany mają różną wytrzymałość. Materiały ścienne dzielimy na trzy grupy:
pełne - beton, cegła, bale drewniane
drążone - pustaki, cegły otworowe
płytowe - tzw. systemy suchej zabudowy, czyli płyty gipsowo-kartonowe.Jeśli nie wiesz, z czego ściany zostały zbudowane, poznasz to, opukując je lub po kolorze pyłu i łatwości wiercenia zwykłą wiertarką (nie udarową).
I tak: płyty g-k dają podczas opukiwania charakterystyczny, głuchy odgłos.
Gdy zwykłą wiertarką nie da się zrobić porządnego otworu, a pył, który się przy okazji wydobywa, jest szary, to znak, że ściana jest betonowa.
Gdy wierci się lekko, a z dziury lecą białe grudki lub szarawy pył, mamy do czynienia z betonem komórkowym lub gipsem. Lekki opór przy wierceniu i biały pył oznaczają cegłę silikatową (wapienno-piaskową), a gdy pył jest ceglasty - ceramikę czerwoną. Jeżeli wiertło wpada w pustkę, to znak że ściana zrobiona jest z pustaków.
Co o kołkach musisz wiedzieć
Zbudowane są z wkrętu (o średnicy od 4 do 10 mm) oraz z tzw. koszulki z tworzywa lub metalu (o średnicy 2-3 mm większej niż wkręt) służącej do zamocowania w ścianie.
UWAGA! Im większa średnica, tym większa wytrzymałość.
Kołki o takich samych średnicach mogą mieć różną długość. Krótsze służą do mocowania cieńszych przedmiotów, dłuższe - do grubszych. Z informacji na opakowaniu dowiesz się, jaka może być maksymalna grubość mocowanego przedmiotu oraz jakiej średnicy wiertła będziesz musiał użyć podczas pracy.
Nim zaczniesz
Najpierw sprawdź, czy w wybranym miejscu nie ma:
przewodów instalacyjnych. Dobrze jest mieć plany instalacji elektrycznej, kanalizacyjnej. grzewczej itp.
UWAGA! Podczas budowy domu lub mieszkania warto zrobić dokumentację fotograficzną. Przebieg instalacji koryguje życie i często biegną one trochę inaczej niż w planach. Jeśli nie masz ani jednego, ani drugiego, możesz (z grubsza) ustalić przebieg instalacji po rozmieszczeniu kontaktów, kranów, grzejników.
prętów zbrojeniowych. Występują w ścianach betonowych i skutecznie uniemożliwią wywiercenie otworu. Ponadto gdy na nie trafisz, połamiesz wiertło.
UWAGA! Żeby ustalić, gdzie są instalacje czy pręty zbrojeniowe, najlepiej skorzystać z detektora, czyli wykrywacza przedmiotów obcych w ścianach (mają takie elektrycy i hydraulicy; ew. możesz go sam kupić za ok. 50 zł).
Pamiętaj, że gdy mocujesz coś ciężkiego (szafkę, lustro, żyrandol itp) do ścian lub sufitów o konstrukcji drewnianej albo stalowej (takie ściany mają np. domy szkieletowe, tzw. kanadyjczyki), wykrywacz przyda się do ustalenia miejsca usytuowania elementów konstrukcyjnych.
Każda ściana inna
W zależności od tego, z czego są zbudowane, ściany mają różną wytrzymałość. Materiały ścienne dzielimy na trzy grupy:
pełne - beton, cegła, bale drewniane
drążone - pustaki, cegły otworowe
płytowe - tzw. systemy suchej zabudowy, czyli płyty gipsowo-kartonowe.Jeśli nie wiesz, z czego ściany zostały zbudowane, poznasz to, opukując je lub po kolorze pyłu i łatwości wiercenia zwykłą wiertarką (nie udarową).
I tak: płyty g-k dają podczas opukiwania charakterystyczny, głuchy odgłos.
Gdy zwykłą wiertarką nie da się zrobić porządnego otworu, a pył, który się przy okazji wydobywa, jest szary, to znak, że ściana jest betonowa.
Gdy wierci się lekko, a z dziury lecą białe grudki lub szarawy pył, mamy do czynienia z betonem komórkowym lub gipsem. Lekki opór przy wierceniu i biały pył oznaczają cegłę silikatową (wapienno-piaskową), a gdy pył jest ceglasty - ceramikę czerwoną. Jeżeli wiertło wpada w pustkę, to znak że ściana zrobiona jest z pustaków.
Co o kołkach musisz wiedzieć
Zbudowane są z wkrętu (o średnicy od 4 do 10 mm) oraz z tzw. koszulki z tworzywa lub metalu (o średnicy 2-3 mm większej niż wkręt) służącej do zamocowania w ścianie.
UWAGA! Im większa średnica, tym większa wytrzymałość.
Kołki o takich samych średnicach mogą mieć różną długość. Krótsze służą do mocowania cieńszych przedmiotów, dłuższe - do grubszych. Z informacji na opakowaniu dowiesz się, jaka może być maksymalna grubość mocowanego przedmiotu oraz jakiej średnicy wiertła będziesz musiał użyć podczas pracy.
Możesz kupić wkręty o główce z pojedynczym lub krzyżykowym nacięciem, główce sześciokątnej, kołki z wkrętami dwustronnymi (przydadzą się do zamontowania umywalki lub wiszącej miski ustępowej), a nawet specjalne haki ścienne lub sufitowe.
UWAGA! Początkującym majsterkowiczom przydadzą się specjalne koszulki korekcyjne z tworzywa, które służą do korygowania położenia otworu, jeśli wywierciliśmy go niedokładnie. Z ich pomocą wywiercisz nowy otwór w odległości do 10 mm od tego źle zrobionego.
Jaka ściana, taki kołek
Rodzaj kołków trzeba dobierać do typu ściany. I tak:
1. Zwykłe kołki rozporowe (wkręcane). Stosowane są głównie do ścian z materiałów pełnych - betonu, cegły czerwonej. Gdy chcesz powiesić coś lekkiego, możesz użyć ich też do ścian z cegieł otworowych i pustaków.
UWAGA! Dla zapewnienia odpowiedniej wytrzymałości ściana lub strop powinny być co najmniej dwa razy grubsze od długość kołka.
2. Kołki rozporowe (wbijane). Ich wkręt przypomina nagwintowany gwóźdź. Używa się ich do mocowania drewnianych listew montażowych (o grubości do 10 cm, np. takich do mocowania boazerii) w ścianach z betonu i cegły. Kołki o większych średnicach nadają się do montażu grubszych listew mocujących, np. konstrukcje sufitów podwieszanych.
3. Kołki rozporowe z tworzywa lub metalu. Służą do mocowania ciężkich przedmiotów w ścianach z betonu komórkowego (do zamocowania lżejszych możesz użyć kołków uniwersalnych lub zwykłych rozporowych).
Do wyboru masz: kołki z tworzywa ze spiralnymi żebrami (wbija się je otwór o dwa razy mniejszej średnicy niż kołek) oraz takie z żebrami poprzecznymi (wkłada się je w nawiercony otwór o takiej samej średnicy, jak kołek).
Natomiast rozporowe kołki metalowe możesz w miękki beton komórkowy po prostu wbić.
4. Kołki skrzydełkowe, przechylne, parasolowe. To specjalne rodzaje stosowane do płyt g-k, których grubość uniemożliwia zastosowanie zwykłych kołków rozporowych. Mogą być zrobione z tworzywa lub z metalu.
Stosuje się je do zawieszania w sufitach podwieszanych szyn do zasłon i lamp wiszących, w ścianach - wieszaków, haczyków, oświetlenia ściennego, półek na książki.
UWAGA! Do płyt suchej zabudowy produkowane są też specjalne kołki wkręcane - metalowe przechylne oraz krótkie kołki stożkowe z szerokim gwintem. Metalowe kołki przechylne i skrzydełkowe są w stanie utrzymać nawet wiszące szafki kuchenne czy umywalkę, pod warunkiem jednak sprawdzenia dopuszczalnego obciążenia samej płyty.
5. Kołki uniwersalne. Dopasowują się do materiału, z jakiego zbudowana jest ściana. Z powodzeniem spełniają swoje zadanie w betonie, cegle, pustakach oraz ścianach z płyty g-k.
Specjalne długie kołki uniwersalne stosowane są też do mocowania w betonie komórkowym. Produkowane z tworzywa poliamidowego są bardzo wytrzymałe. Można z ich użyciem mocować ciężkie regały na książki, podgrzewacze pojemnościowe (bojlery) itp.
6. Kotwy. Służą do mocowania listew oraz elementów stolarki drzwiowej i otworowej. Składają się z trzech elementów: wkrętu, tulejki (z metalu lub tworzywa) oraz tzw. elementu kotwiącego. Kotwy wkłada się poprzez mocowany przedmiot w otwór na odpowiednią głębokość, która pozwala na zachowanie odstępu pomiędzy podłożem a mocowanym elementem.
7. Kołki dystansowe. Używa się ich do wypionowywania i wypoziomywania listew mocujących boazerię, panele i sufity podwieszane. W przelotowym otworze w listwach osadzona jest końcówka, której dokręcanie lub odkręcanie pozwala na zmianę odległości listwy od podłoża.
Kołki dla profesjonalistów
To tzw. kołki chemiczne: klejone, gniecione iniekcyjne.
Kołki klejone to ampułki wypełnione dwuskładnikowym klejem z piaskiem kwarcowym. Wkłada się je w otwór, a wkręcany wkręt powoduje wypłynięcie kleju i wymieszanie się jego składników. Stosowane są do ścian betonowych. Do osadzania elementów konstrukcyjnych, np. kształtowników stalowych, montażu antresoli, schodów.
Kołki gniecione to masa plastyczna przypominająca plastelinę. Po wsunięciu w otwór i wkręceniu kołka następuje równomierne rozprowadzenie masy i jej stwardnienie.
Są zalecane do starych i kruchych murów, betonu komórkowego itp., gdzie nie zaleca się stosowania kołków wywołujących rozpór. Są także zalecane do betonu komórkowego.
Kołki iniekcyjne to tuleje, w które po osadzeniu w ścianie i wkręceniu wkręta wciska się preparat twardniejący. Ciśnienie w czasie napełniania kołka powoduje zmianę jego kształtów w materiałach o nieregularnej budowie wewnętrznej, np. pustek powietrznych w pustakach.
Opracowanie na podstawie materiałów : Hilti, Fischer, Technox, Wkręt-met oraz publikacji wydawnictwa Arkady "Technika zamocowań" autorstwa Hansa-Wernera Bastiana
UWAGA! Początkującym majsterkowiczom przydadzą się specjalne koszulki korekcyjne z tworzywa, które służą do korygowania położenia otworu, jeśli wywierciliśmy go niedokładnie. Z ich pomocą wywiercisz nowy otwór w odległości do 10 mm od tego źle zrobionego.
Jaka ściana, taki kołek
Rodzaj kołków trzeba dobierać do typu ściany. I tak:
1. Zwykłe kołki rozporowe (wkręcane). Stosowane są głównie do ścian z materiałów pełnych - betonu, cegły czerwonej. Gdy chcesz powiesić coś lekkiego, możesz użyć ich też do ścian z cegieł otworowych i pustaków.
UWAGA! Dla zapewnienia odpowiedniej wytrzymałości ściana lub strop powinny być co najmniej dwa razy grubsze od długość kołka.
2. Kołki rozporowe (wbijane). Ich wkręt przypomina nagwintowany gwóźdź. Używa się ich do mocowania drewnianych listew montażowych (o grubości do 10 cm, np. takich do mocowania boazerii) w ścianach z betonu i cegły. Kołki o większych średnicach nadają się do montażu grubszych listew mocujących, np. konstrukcje sufitów podwieszanych.
3. Kołki rozporowe z tworzywa lub metalu. Służą do mocowania ciężkich przedmiotów w ścianach z betonu komórkowego (do zamocowania lżejszych możesz użyć kołków uniwersalnych lub zwykłych rozporowych).
Do wyboru masz: kołki z tworzywa ze spiralnymi żebrami (wbija się je otwór o dwa razy mniejszej średnicy niż kołek) oraz takie z żebrami poprzecznymi (wkłada się je w nawiercony otwór o takiej samej średnicy, jak kołek).
Natomiast rozporowe kołki metalowe możesz w miękki beton komórkowy po prostu wbić.
4. Kołki skrzydełkowe, przechylne, parasolowe. To specjalne rodzaje stosowane do płyt g-k, których grubość uniemożliwia zastosowanie zwykłych kołków rozporowych. Mogą być zrobione z tworzywa lub z metalu.
Stosuje się je do zawieszania w sufitach podwieszanych szyn do zasłon i lamp wiszących, w ścianach - wieszaków, haczyków, oświetlenia ściennego, półek na książki.
UWAGA! Do płyt suchej zabudowy produkowane są też specjalne kołki wkręcane - metalowe przechylne oraz krótkie kołki stożkowe z szerokim gwintem. Metalowe kołki przechylne i skrzydełkowe są w stanie utrzymać nawet wiszące szafki kuchenne czy umywalkę, pod warunkiem jednak sprawdzenia dopuszczalnego obciążenia samej płyty.
5. Kołki uniwersalne. Dopasowują się do materiału, z jakiego zbudowana jest ściana. Z powodzeniem spełniają swoje zadanie w betonie, cegle, pustakach oraz ścianach z płyty g-k.
Specjalne długie kołki uniwersalne stosowane są też do mocowania w betonie komórkowym. Produkowane z tworzywa poliamidowego są bardzo wytrzymałe. Można z ich użyciem mocować ciężkie regały na książki, podgrzewacze pojemnościowe (bojlery) itp.
6. Kotwy. Służą do mocowania listew oraz elementów stolarki drzwiowej i otworowej. Składają się z trzech elementów: wkrętu, tulejki (z metalu lub tworzywa) oraz tzw. elementu kotwiącego. Kotwy wkłada się poprzez mocowany przedmiot w otwór na odpowiednią głębokość, która pozwala na zachowanie odstępu pomiędzy podłożem a mocowanym elementem.
7. Kołki dystansowe. Używa się ich do wypionowywania i wypoziomywania listew mocujących boazerię, panele i sufity podwieszane. W przelotowym otworze w listwach osadzona jest końcówka, której dokręcanie lub odkręcanie pozwala na zmianę odległości listwy od podłoża.
Kołki dla profesjonalistów
To tzw. kołki chemiczne: klejone, gniecione iniekcyjne.
Kołki klejone to ampułki wypełnione dwuskładnikowym klejem z piaskiem kwarcowym. Wkłada się je w otwór, a wkręcany wkręt powoduje wypłynięcie kleju i wymieszanie się jego składników. Stosowane są do ścian betonowych. Do osadzania elementów konstrukcyjnych, np. kształtowników stalowych, montażu antresoli, schodów.
Kołki gniecione to masa plastyczna przypominająca plastelinę. Po wsunięciu w otwór i wkręceniu kołka następuje równomierne rozprowadzenie masy i jej stwardnienie.
Są zalecane do starych i kruchych murów, betonu komórkowego itp., gdzie nie zaleca się stosowania kołków wywołujących rozpór. Są także zalecane do betonu komórkowego.
Kołki iniekcyjne to tuleje, w które po osadzeniu w ścianie i wkręceniu wkręta wciska się preparat twardniejący. Ciśnienie w czasie napełniania kołka powoduje zmianę jego kształtów w materiałach o nieregularnej budowie wewnętrznej, np. pustek powietrznych w pustakach.
Opracowanie na podstawie materiałów : Hilti, Fischer, Technox, Wkręt-met oraz publikacji wydawnictwa Arkady "Technika zamocowań" autorstwa Hansa-Wernera Bastiana
- Więcej o:
