Szlifierki kątowe
Szlifierki kątowe, nazywane również kątówkami należą do najczęściej kupowanych elektronarzędzi. Służą do szlifowania stali, kamienia, betonu oraz do cięcia tych materiałów. Do większości prac wystarczy mała, poręczna szlifierka z tarczą o średnicy do 125 mm, ale przy większych robotach przyda się kątówka umożliwiająca zamontowanie tarczy o średnicy 180 - 230 mm.
Decyduje moc
Przecinanie lub szlifowanie tarczami ściernymi wymaga dużej prędkości obwodowej (50 - 60 m/s) tarczy i wraz ze wzrostem jej średnicy potrzebna jest coraz większa moc silnika, do pokonania oporów pracy. Dobra kątówka z tarczą 115 mm powinna mieć moc nie mniejszą niż 600 W, z tarczą 125 mm - 800 W, natomiast te duże, do tarcz 180 - 230 mm co najmniej 2000 - 2300W.
Przy nadmiernym obciążeniu szlifierka może się zatrzymać, co grozi uszkodzeniem silnika. Dlatego w niektórych modelach montowane są wyłączniki przeciążeniowe, które wyłączają maszynę, gdy wystąpi nadmierne obciążenie i wzrośnie temperatura silnika, a także elektroniczne regulatory obrotów.
Podczas rozruchu szlifierki może zadziałać bezpiecznik nadprądowy. Występuje również silne szarpnięcie, spowodowane dużą masą wirnika. Zabezpieczają przed tym układy tzw. miękkiego startu, łagodnie zwiększające obroty silnika.
Jednoręczne na dwie ręce
Szlifierki kątowe z tarczami do 125 mm zwyczajowo nazywane są jednoręcznymi, choć bezpieczniej jest trzymać je oburącz. Budowa wszystkich modeli tych urządzeń jest bardzo podobna - silnik w obudowie, która stanowi jednocześnie uchwyt dla jednej ręki, napędza poprzez przekładnię kątową wrzeciono z zamocowaną tarczą. Na korpusie przekładni umieszczone są osłona chroniąca obsługującego przed odpryskami materiału i skutkami ewentualnego rozerwania się tarczy oraz rękojeść do uchwycenia maszyny drugą ręką. Osłonę w większości modeli można łatwo przestawiać, dostosowując jej położenie do pozycji pracy. Również rękojeść da się przełożyć, co umożliwia wygodną pracę osobom leworęcznym. Wymianę tarczy ułatwia blokada wrzeciona, dzięki której nie trzeba używać dwóch kluczy do jej przykręcenia. Spotyka się również systemy szybkiego mocowania za pomocą specjalnej nakrętki.
Uwaga! Wszystkie kątówki mają jednakowe wymiary elementów mocujących tarczę na wrzecionie, dostosowane do średnicy otworu 22,5 mm oraz gwintu nakrętki M 14.
Do ciężkich robót
Szlifierki jednoręczne mogą przeciąć stalowy kształtownik lub betonową płytę nie grubszą niż 3 cm. Do głębszego cięcia stosuje się szlifierki kątowe dużej mocy (2000 - 2500 W) z tarczami 180 - 230 mm, nazywane również dwuręcznymi.
Ich budowa nie różni się zasadniczo od małych kątówek, ale są one znacznie większe. Ze względu na bezpieczeństwo i wygodę posługiwania się nimi, mają wydłużony uchwyt z wyłącznikiem, co pozwala na pewne trzymanie dość ciężkiego (4,5 - 5 kg) narzędzia.
Wyłącznik nie ma blokady w pozycji "włączony", co zapewnia natychmiastowe odłączenie zasilania, gdy szlifierka zostanie wyrwana z ręki lub podłączona do sieci gdy nie trzymamy jej w rękach.
W tej grupie kątówek nie spotyka się raczej modeli wyposażonych w regulację obrotów, ale często mają one ogranicznik prądu rozruchu i układ łagodnego startu.
Typowe szlifierki dwuręczne są urządzeniami wysokoobrotowymi pracującymi z prędkością obrotową 6500 - 8500 obr/min w zależności od średnicy tarczy. Do szlifowania kamienia na mokro i polerowania wykorzystuje się szlifierki wolnoobrotowe (1500 - 3000 obr/min) o takiej samej budowie, ale wyposażone w silnik o innych parametrach pracy.
Tarcze i akcesoria
Podstawowym wyposażeniem szlifierek kątowych są tarcze ścierne do cięcia i szlifowania stali lub kamienia. Tarcze tnące mają grubość 2,5 - 3,2 mm, a ich średnica musi odpowiadać dopuszczalnej dla konkretnego modelu szlifierki. Założenie większej tarczy może spowodować jej rozerwanie, gdyż przekroczona zostanie dopuszczalna prędkość obwodowa. Tarcze używane w kątówkach przystosowane są do pracy z prędkością do 80 m/s i takiego oznaczenia musimy szukać na tarczy. Tarcze do szlifowania mają większą grubość ( ok. 6 mm) i niewielkie odsadzenie (przetłoczenie w pobliżu środka), a zasady ich doboru są takie same jak przy tarczach do cięcia. Przy przecinaniu materiałów ceramicznych (cegły, płytek terakoty, dachówek), betonu lub kamienia używa się również tarcz diamentowych, które znacznie wolniej zużywają się, ale są też dużo droższe. Tarcza taka powinna być przeznaczona do cięcia określonego materiału, a przy jej zakładaniu należy zwrócić uwagę na odpowiedni kierunek obrotów.
Uwaga! Tarcz do kamienia i stali nie można używać zamiennie, gdyż po prostu nie będą skrawać innego materiału. Nie wolno również szlifować cienkimi tarczami do cięcia, ponieważ zbrojenie takiej tarczy nie jest wystarczające, gdy pracuje boczną powierzchnią.
Akcesoria
Do wyrównywania powierzchni metalowych, drewna, usuwania farb używane są ścierne krążki fibrowe mocowane do gumowej, elastycznej tarczy. W zależności od wymaganej gładkości używa się krążków o różnej granulacji (16 - 100). Kątówka może również napędzać drucianą szczotkę garnkową, używaną do usuwania rdzy i nalotów. Do tego nadają się wyłącznie szczotki do pracy szybkoobrotowej, a ich średnica nie może być większa niż 70 mm, gdy mocowane są do małej szlifierki i 110 mm przy szlifierkach dwuręcznych.
Pracować bezpiecznie
Podczas pracy szlifierkami kątowymi niezbędne jest założenie rękawic ochronnych oraz okularów chroniących przed odpryskami przecinanego materiału. Cięte przedmioty muszą być zamocowane w imadle lub uchwycie, tak aby nie przesuwały się pod wpływem drgań czy oporów skrawania. Szczególnie ostrożnie należy przecinać długie i wiotkie elementy (pręty, profile), które łatwo wpadają w drgania prowadzące do zakleszczenia i rozerwania tarczy tnącej. Muszą być podparte po obu stronach linii
cięcia w taki sposób, aby w końcowej fazie nie nastąpiło zaciśnięcie tarczy.
Jeśli rękojeść boczną założymy, tarcza obracać się będzie w niewłaściwą stronę i strumień iskier uderzy w osobę obsługującą narzędzie. Ponadto pył skierowany w tę samą stronę zasysany będzie przez wentylator silnika i zniszczy jego izolację.
Uwaga! Nie wolno zdejmować osłony tarczy, gdyż w razie jej pęknięcia , odłamki wyrzucone z dużą siłą mogą spowodować poważne obrażenia ciała. Bez osłony można pracować jedynie szczotką oraz elastyczną tarczą gumową.
Ile to kosztuje
Szlifierki kątowe o podobnych parametrach można kupić po bardzo różnych cenach, zależnie od dopuszczalnej intensywności użytkowania (sprzęt profesjonalny albo do użytku domowego) i ich producenta.
Niemarkowe szlifierki o mocy 500 - 600 W do pracy dorywczej można kupić już za 70 - 80 zł, natomiast wyroby znanych firm kosztują 2 - 3 razy więcej.
Sprzęt popularny ma z reguły mniejszą trwałość, nie posiada udogodnień ułatwiających pracę, ale przy amatorskim użytkowaniu nie powinien sprawiać kłopotu. Natomiast jeśli przewidujemy wykonywanie poważniejszych prac i chcemy mieć urządzenie w miarę uniwersalne, kupmy raczej szlifierkę o mocy ok. 900W wyposażoną w regulator obrotów i umożliwiającą pracę tarczą 125 mm.
- Więcej o: