Meldunek nadal obowiązkowy. Co to jest obowiązek meldunkowy i ile kosztuje?

Pierwsze przymiarki do tego, aby obywatele nie musieli się meldować miały miejsce w 2016 roku. Potem datę tę przesunięto na 2018 rok. Jak zapowiadali rządzący, Polska miała być kolejnym krajem, który nie męczy swoich mieszkańców biurokratycznymi wymogami - stąd pomysł na zniesienie meldunku. Ostatecznie nic z tych zapowiedzi nie wyszło i tym samym obowiązek meldunkowy pozostał, choć wprowadzono pewne ułatwienia w tej kwestii, a mianowicie możliwość zrobienia tego przez internet.

Polecamy: Jak kupić mieszkanie poniżej ceny rynkowej

Co to jest obowiązek meldunkowy?

Obowiązek ten to inaczej przekazanie właściwemu urzędowi informacji o miejscu naszego pobytu. Przypomnijmy, że wymóg ten nie został zniesiony, choć wiele osób sądzi, że tak właśnie jest i dlatego go nie realizują. Obowiązek meldunkowy polega na:

• zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego
• wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego
• zgłoszeniu wyjazdu poza granice RP oraz powrotu z wyjazdu poza granice RP (chodzi tu zarówno o wyjazd z zamiarem stałego pobytu poza granicami Polski, jak też o pobyt na okres dłuższy niż 6 miesięcy, jednak bez zamiaru stałego pobytu za granicą). Wyjaśnijmy, pobyt stały to zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Pobyt czasowy natomiast to przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem (na przykład w trakcie pobytu na studiach czy też wyjazdu na kontrakt pracowniczy do innego miasta) lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem (na przykład w czasie zamieszkiwania u rodziny na okres generalnego remontu własnego domu).
  
  

Ustawa precyzuje, że w przypadku obywateli polskich pobyt czasowy to przebywanie poza miejscem pobytu stałego przez ponad 3 miesiące. Równocześnie można mieć zatem jedno miejsce pobytu stałego i jedno miejsce pobytu czasowego. 
Zameldowanie służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu osoby w miejscu, w którym się zameldowała. To miejsce, czyli dokładny adres określa się poprzez podanie nazwy miejscowości/miasta, ulicy, numeru domu i lokalu, kodu pocztowego oraz nazwy województwa.

Niestety Polska nie dołączyła do grona państw, w których obowiązek meldunkowy nie jest konieczny. "Szczęśliwcy" to między innymi Francja, Portugalia i nasi najbliżsi sąsiedzi - Czechy.

Polecamy: Wynajem krótkoterminowy. Ile można zarobić na letnich apartamentach

Jak się dobrze zameldować?

Zameldowania na pobyt stały dokonuje się w formie pisemnej na formularzu, który składamy w gminie (lub też dzielnicy), właściwej ze względu na miejsce położenia nieruchomości, w której zamieszkujemy. Mamy na to 30 dni, licząc od dnia przybycia do nowego miejsca pobytu stałego.
W formularzu wpisujemy:

• nazwisko i imię (imiona)
• numer PESEL
• datę i miejsce urodzenia oraz kraj
• adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego
• kraj poprzedniego miejsca zamieszkania
• adres nowego miejsca pobytu stałego
• podpis właściciela lokalu lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu (w przypadku, gdy nie jesteśmy właścicielami lokalu, w którym będziemy zamieszkiwać, bo na przykład stanowi własność odrębną naszego współmałżonka)
• nazwisko i imię pełnomocnika, o ile został ustanowiony
  
  

W tym samym miejscu dokonuje się zgłoszenia na pobyt czasowy i ten formularz zawiera informacje bardzo podobne do tych, które znajdują się w formularzu pobytu stałego.
Ponadto do wglądu organu gminy należy przedstawić dowód osobisty lub paszport oraz dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu: np. umowę cywilno-prawną, wypis z księgi wieczystej, decyzję administracyjną, orzeczenie sądu.
Obecnie organy administracji wyszły naprzeciw potrzebom obywateli i ułatwiły procedurę zameldowania z jednoczesnym wymeldowaniem. Można bowiem zarówno dokonać zameldowania na pobyt stały:

• z równoczesnym wymeldowaniem się z poprzednich miejsc pobytu - jest to najdogodniejsza forma zameldowania, polega ona na dokonaniu zameldowania w miejscu nowego pobytu, bez konieczności stawienia się w organie gminy dotychczasowego miejsca pobytu w celu dokonania wymeldowania. W takim przypadku wymeldowanie z dotychczasowego miejsca pobytu stałego następuje automatycznie, natomiast osoba równocześnie może wymeldować się z miejsca pobytu czasowego, jeżeli takie posiada.
• 
   bez równoczesnego wymeldowania się z dotychczasowego miejsca pobytu - w takim wypadku przed zameldowaniem osoba musi wymeldować się z poprzedniego miejsca pobytu w organie gminy właściwym ze względu na miejsce położenia nieruchomości, w której zamieszkiwała poprzednio; konieczna jest zatem podróż do poprzedniego miejsca zamieszkania.

Miejscowy urząd gminy ma obowiązek załatwić sprawę niezwłocznie, czyli w chwili przyjęcia naszego zgłoszenia meldunkowego. Organ gminy wydaje nam wówczas z urzędu zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt stały, ważne do chwili zmiany miejsca zameldowania.

W zaświadczeniu tym zamieszcza się:

• imię i nazwisko
• datę i miejsce urodzenia osoby meldującej się
• oznaczenie organu wydającego zaświadczenie;
• adres zameldowania na pobyt stały lub adres zameldowania na pobyt czasowy oraz datę upływu deklarowanego terminu pobytu czasowego.

Uwaga! Nowością w przepisach jest to, że od 1 stycznia 2018 r. będzie można zameldować się elektronicznie. To dla nas duże ułatwienie i oszczędność czasu. Dokona tego każda osoba, która ma profil zaufany ePUAP (ePUAP to skrót nazwy Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej; to miejsce, gdzie usługi są udostępniane) albo kwalifikowany podpis elektroniczny. Dzięki temu będzie można zameldować się o dowolnej godzinie, bez osobistej wizyty w urzędzie, siedząc we własnym domu. Co więcej, jeden formularz pozwoli zameldować się na pobyt stały i jednocześnie wymeldować się z pobytu czasowego (i na odwrót), co ułatwi załatwienie formalności np. studentom, czy pracownikom, którzy wyjeżdżają poza swoje stałe miejsce zamieszkania.
Choć wszystko to wygląda bardzo obiecująco, to nie wiadomo, jak sprawdzi się w praktyce. Wprawdzie uzyskanie profilu ePUAP nie jest szczególnie trudne, to wciąż niewiele osób go ma. Zatem tradycyjna forma meldunku może okazać się wygodniejsza.

Polecamy: Jakie mieszkanie najlepiej kupić na wynajem

A jeśli nie dostaniemy meldunku?

Jeśli organ gminy nie decyduje się na przyjęcia zgłoszenia meldunkowego, wówczas musi wydać decyzję odmowną. Dzieje się tak:

• w przypadku, gdy dane zgłoszone do zameldowania budzą wątpliwości (w szczególności w przypadku braku potwierdzenia na formularzu, przez osobę dysponująca tytułem prawnym do lokalu faktu przebywania osoby w lokalu);
• w przypadku wątpliwości co do stałego lub czasowego charakteru pobytu osoby pod deklarowanym adresem.
  W takiej sytuacji od decyzji organu gminy przysługuje odwołanie do miejscowo właściwego wojewody. Odwołanie to wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji za pośrednictwem Urzędu Gminy, który ją wydał.

Jak się dobrze wymeldować?

Analogicznie do obowiązku zameldowania istnieje obowiązek wymeldowania.
Obywatel polski, który opuszcza miejsce pobytu stałego albo opuszcza miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu, ma obowiązek wymeldowania. Wymeldowania dokonuje się :
w formie pisemnej na formularzu w organie gminy właściwym dla dotychczasowego miejsca pobytu, przedstawiając do wglądu dowód osobisty lub paszport albo
w formie dokumentu elektronicznego na formularzu umożliwiającym wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego organu gminy, pod warunkiem otrzymania przez osobę urzędowego poświadczenia odbioru.
Można również wymeldować się z miejsca pobytu stałego lub czasowego, dokonując zameldowania w nowym miejscu pobytu.

W formularzu zgłoszenia wymeldowania z miejsca pobytu stałego zamieszcza się:

• nazwisko i imię (imiona)
• numer PESEL
• datę i miejsce urodzenia
• adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego
• nazwisko i imię pełnomocnika, o ile został ustanowiony
• adres elektroniczny służący do doręczeń, jeżeli osoba dokonała wymeldowania z miejsca pobytu stałego przy wykorzystaniu dokumentu elektronicznego.

Formularz zgłoszenia wymeldowania z miejsca pobytu czasowego jest podobny w treści.

Polecamy: Co to jest stan deweloperski

Ile kosztuje zameldowanie i wymeldowanie?

Tu mamy dobrą informację - czynności dotyczące zameldowania i wymeldowania są wolne od opłat. Opłaty nie pobiera się również za wydanie zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały. Warto również wskazać, że zniesiono kary za niedopełnienie obowiązku meldunkowego zarówno dla obywateli polskich, jak i części cudzoziemców pochodzących z krajów stowarzyszonych Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) i obywateli Konfederacji Szwajcarskiej.

Czy wiesz, że...

Od 1 marca 2017 r. obowiązuje nowy wzór dowodu osobistego - obecnie nie znajdziemy w nim już danych o miejscu naszego zameldowania (zrezygnowano też z innych rubryk, takich jak kolor oczu czy skan podpisu). To pewna nowość, bowiem przez lata byliśmy przyzwyczajeni do tego, że taka informacja tam widnieje. Tak było i w "poprzednim" dowodzie, czyli w niewielkiej, zielonej książeczce, w której wpisywano jeszcze stan cywilny, liczbę dzieci, miejsce pracy, zawód, i na nowej, plastikowej karcie, wprowadzonej do obiegu w 2001 r.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. 2017 poz. 657).