Jak założyć warzywnik w ogrodzie lub na działce? Gotowe rozwiązania

Pachnąca orzechami rukola, własna chrupka rzodkiewka, świeży koper do ziemniaków czy dorodna dynia - wielu wielbicieli zieleniny marzy by móc spróbować warzyw z samodzielnej uprawy. Czy zakładanie ogródka warzywnego to rzeczywiście aż tak skomplikowany proces? Czy uprawa warzyw lub ziół na własną rękę w ogóle się opłaca? Zdecydowanie cały proces wymaga nakładu czasu i środków finansowych, ale dla efektów i satysfakcji warto postarać się o własne zielone zbiory.

Dlaczego warto założyć warzywnik?

Własne warzywa są nie tylko bogate w składniki odżywcze, pachnące, smaczniejsze niż te z uprawy w szklarni, do tego wyhodowane bez chemii. To idealne rozwiązanie dla osób borykających się z alergiami czy chorobami układu immunologicznego. Zdrowsze, bardziej naturalne i tanie plony to jednak tylko nic w porównaniu do satysfakcji jaką uzyskamy zrywając osobiście wyhodowaną sałatę, rzodkiewki czy zioła. Warto przygotować choćby nieduży warzywnik, by móc cieszyć się warzywami i ziołami z własnej uprawy.

Ogródek warzywny w skrzynkach

Jaki warzywnik wybrać na pierwszy raz? Skrzynki czyli tzw. podwyższone grządki to praktyczne rozwiązanie odpowiednie dla początkujących. Sprawdzą się też w ogrodach z niezbyt żyzną glebą, oraz tam gdzie zależy nam na wygodzie. Do stworzenia własnego warzywnika w skrzynkach potrzebny jest nie tylko gotowy stelaż z drewna, ale też sporo innych materiałów. Jednak raz zainwestowane w przygotowanie skrzyń czas i pieniądze szybko się zwrócą, ze względu na łatwość "obsługi" takiej rabaty i pielęgnacji warzyw uprawianych w ten sposób. W wysokich skrzynkach generalnie warzywa plonują szybciej i dłużej, a pielenie jest łatwiejsze. Ogródek warzywny w skrzynce to zatem dobra inwestycja i oszczędność czasu.

Od czego zacząć zakładanie warzywnika?

Kiedy już wybierzemy odpowiednią skrzynię, nie musimy zaczynać (jak w przypadku tradycyjnych zagonów) od przekopywania gleby. Wystarczy usunąć z podłoża chwasty i ułożyć na dno warstwę włókniny. Można też alternatywnie wyłożyć dno grubą warstwą rozłożonego kartonu, bez napisów i folii. Takie zabezpieczenie ograniczy przerastanie chwastów, wymywanie podłoża. Następnie na dno skrzynki warto wrzucić nieco gałęzi różnej grubości. Będą w miarę rozkładu użyźniać glebę w skrzynce jednocześnie zapewniając drenaż. Na wierzchu wsypujemy na wpół rozłożony kompost, następnie ok 30 cm warstwę ogrodowej ziemi uniwersalnej i gotowe. Niektórzy dodatkowo przed wypełnianiem skrzyń wykładają ich wnętrze specjalną siatką na gryzonie.

Najlepsze miejsce na ogródek warzywny

Wybór odpowiedniego miejsca na warzywnik jest kluczowy dla sukcesu późniejszej uprawy. Nie warto ustawiać inspektów w miejscu silnie zacienionym, pod starymi drzewami czy żywopłotami. Wiele osób chce mieć warzywa blisko kuchennych drzwi na działce czy w domku jednorodzinnym. Jeśli jednak będzie to miejsce oddalone od kompostownika i trudno dostępne taczką - należy dobrze przemyśleć sensowność takiej lokalizacji warzywnika w skrzynkach. Duże nasłonecznienie będzie dla warzyw korzystne - słońce jest nie tylko niezbędne do ich wzrostu, ale będzie też powodowało, że wilgoć po deszczu szybciej obeschnie, zatem ryzyko rozwoju chorób grzybowych na roślinach będzie niewielkie.

Planowanie warzywnika – co wziąć pod uwagę przy wyborze warzyw?

W skrzynce na własne warzywa znajduje się zazwyczaj ziemia uniwersalna, którą uzupełniamy co roku. Oznacza to, że mamy dużą swobodę w wybieraniu gatunków warzyw. Zanim jednak zdecydujemy co wysiać gdzie, warto uzupełnić wiedzę. Niektóre rośliny sadzone obok siebie negatywnie wpływają na wzajemne plonowanie. W warzywniku należy więc dbać o odpowiednie rozplanowanie zasiewów, unikać sadzenia kilku gatunków korzeniowych i liściastych warzyw obok siebie. Gatunki cebulowe (por, cebula siedmiolatka, czosnek) mają właściwości odstraszające gryzonie i nicienie, stąd można sadzić je obok większości warzyw. Warto uzupełnić warzywnik roślinami ozdobnymi np. aksamitkami, które odstraszają zapachem mszyce. Wzajemne oddziaływanie na siebie roślin to osobny temat, który warto zgłębić dla zwiększenia plonów. Optymalna szerokość grządek to ok 100 - 120 cm. Najłatwiejsze do uprawy zaś są warzywa takie jak rukola, rzodkiewka, sałata, marchew. Planując warzywnik trzeba też wziąć pod uwagę płodozmian, który zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób, przechodzeniu szkodników pomiędzy grządkami i wyjaławianiu gleby.

Pielęgnacja warzywnika w skrzyniach

Tworząc ogródek warzywny musimy podążać za instrukcjami z opakowań producentów nasion. Sałata i rzodkiewka mogą być wysiewane całą wiosnę aż do lata. Jeśli na opakowaniu jest informacja o konieczności przerywania zasiewów – nie możemy tej czynności pominąć. Po 15 maja możemy zacząć uprawę warzyw ciepłolubnych i wysadzać na miejsce stałe rozsadę roślin z rodziny psiankowatych (bakłażan, papryka, pomidory), a także dynie, cukinie. Niezbędną pielęgnacją w warzywniku jest podlewanie oraz pielenie. By ograniczyć do minimum te czynności, pomiędzy grządkami zasiewami możemy rozłożyć kartony i dodatkowo rozłożyć warstwę ściółki. Warzywom wysianym na glebie uniwersalnej nie jest potrzebne nawożenie (ewentualnie można rozważyć nawóz potasowy do pomidorów) natomiast warto podsypywać regularnie kompost.

Zamiast spulchniania podłoża lepiej jest regularnie uzupełniać ściółkę. Odpowiednio przygotowane wiosną podłoże w skrzynkach nie wymaga w ciągu sezonu żadnych dodatkowych działań, jedynie dbania o to by warzywom dostarczana była odpowiednia ilość wody, oraz pilnowania by chwasty nie zabierały im substancji odżywczych. W celu zapobiegania inwazji szkodników warto stale monitorować czy nie pojawiły się gąsienice, stonka, mszyce czy ślimaki. Przeważnie jeśli wcześnie zauważymy problem, wystarczy jednorazowy oprysk gnojówką z pokrzyw lub gotowym ekologicznym środkiem na szkodniki.