Przerwy technologiczne na budowie

Podczas budowy domu w tradycyjny sposób, pomimo prowadzenia wielu mokrych robót, nie trzeba często i na długo przerywać jednych prac na rzecz innych. Kolejne z nich następują po sobie naturalnie i zgodnie z technologią budowania. Jedyną przeszkodą mogą być niesprzyjające warunki atmosferyczne, które wydłużają czas prac. Podczas budowy używa się bowiem różnego rodzaju zapraw murarskich, tynkarskich czy klejów cementowych, które przeznaczone są do stosowania w temperaturze powietrza i podłoża 5-25°C. Ale i temu można zaradzić, odpowiednio planując prace.

Technologia tradycyjna

Najpopularniejsza metoda budowania wykorzystuje tradycyjne materiały, takie jak drobnowymiarowe elementy murowe – bloczki czy pustaki (rzadziej cegły), łączone na zaprawę tradycyjną lub cienką spoinę klejową. Materiały do murowania ścian wpływają na inne elementy budynku, czyli na fundamenty, stropy, konstrukcję dachu oraz sposób wykończenia ścian. Technologia tradycyjna jest dobrze znana i stosowana od wielu lat, a do tego – w przypadku domów jednorodzinnych – nie wymaga użycia ciężkiego sprzętu. Na takie budowanie decydują się inwestorzy polegający na sprawdzonych sposobach realizacji inwestycji, którzy doceniają jakość oraz komfort użytkowania tego typu obiektów. Domy wznoszone w technologii tradycyjnej sprawdzają się w naszej strefie klimatycznej, zapewniając komfort użytkowania zarówno w czasie ostrej zimy, jak i upalnego lata.

1. Roboty ziemne

W trakcie robót ziemnych w zasadzie nie występują przerwy technologiczne w budowie domu. Jedyną przeszkodą może być wysoko występująca woda gruntowa albo trudne warunki posadowienia. Woda gruntowa może bowiem skomplikować prace w taki sposób, że trzeba będzie ją zbierać do specjalnego wykopu albo po prostu odczekać aż poziom wód gruntowych opadnie. Jeśli chodzi o trudne warunki posadowienia, to obsypujący się grunt może utrudnić prace na tyle, że wykopy trzeba będzie zabezpieczyć przed zasypaniem.

2. Roboty fundamentowe

Na tym etapie przerwy technologiczne w budowie domu mogą być spowodowane jedynie tym, że po wykonaniu żelbetowych fundamentów należy odczekać, aż mieszanka betonowa zwiąże. Jednak w przypadku fundamentów tradycyjnych, czyli ław i ścian fundamentowych, przerwa może wynikać z tego, że jednego dnia wylewa się warstwę „chudziaka”, a dopiero następnego (gdy mieszanka zwiąże), można zacząć układać zbrojenie ław. Następnego dnia, po zakończeniu tych prac, można przystąpić do wznoszenia ścian fundamentowych. Co prawda ławy będą jeszcze świeże, ale nie zostaną obciążone docelowo, czyli od razu tym wszystkim, co mają przenieść.

Sprawy się mają inaczej, jeśli budynek posadawia się na płycie fundamentowej z betonu lekkiego. Taką płytę wylewa się bowiem dwu- lub trójetapowo. Gdyby mieszanka betonowa została wylana od razu, beton by się zagęścił i w efekcie nie zostałby odmianą lekką, która zapewnia odpowiednią izolacyjność cieplną dla płyty fundamentowej.

3. Murowanie

Wznoszenie ścian wydłuża jedynie wykonywanie elementów żelbetowych, czyli wzmocnień murów w postaci trzpieni oraz belek (nadproży i podciągów). Trzeba do nich przygotować odpowiednie szalunki z podporami montażowymi, wypełnić je mieszanką betonową i czekać aż zwiąże. Żelbet na tym etapie nie wymusza jednak , by zachować długie przerwy technologiczne w budowie domu. Wprawdzie szalunki i podpory montażowe można usunąć dopiero po 28 dniach (gdy beton osiągnie pełną wytrzymałość), ale dalsze prace prowadzi się znacznie wcześniej.

4. Wykonywanie elementów żelbetowych

Elementy żelbetowe wykonuje się ze zbrojenia stalowego zalanego betonem. Do osiągnięcia wymaganej nośności potrzebują aż 28 dni od momentu ułożenia mieszanki betonowej. Na szczęście beton osiąga około 70% wytrzymałości już po około 7 dniach, co nie oznacza, że wykonane z niego elementy można od razu rozszalować lub usunąć podpory montażowe. W niektórych przypadkach można to jednak zrobić – dotyczy to słupów i trzpieni żelbetowych (elementów pionowych). Stropy trudno byłoby rozszalować, zapewniając im jednocześnie podparcie montażowe. Tak samo jest z belkami (elementami poziomymi). Pomimo pewnych ograniczeń związanych z wykonywaniem elementów żelbetowych – w zasadzie jeśli beton zwiąże i są one podparte montażowo –nic nie stoi na przeszkodzie, by murować na nich kolejne fragmenty ścian. Gdy jest ciepło, prace prowadzi się już następnego dnia. Jeśli temperatura jest niska, czas wiązania betonu się wydłuża i może być potrzebna kilkudniowa przerwa technologiczna w budowie domu.

5. Wykonywanie konstrukcji dachu

W budynkach tradycyjnych konstrukcję dachową wykonuje się zazwyczaj z drewna. Tego rodzaju technologia nie wymaga, by zachować szczególne przerwy technologiczne w budowie domu; potrzebne są one jedynie podczas wykonywania żelbetowych wieńców znajdujących się pod murłatą. Zakotwienia murłaty będą coraz bardziej obciążane w miarę, jak posuwają się prace przy wznoszeniu więźby. Jednak nie będzie to obciążenie docelowe, bo na tym etapie nie ma jeszcze ułożonego pokrycia, ocieplenia połaci i wykończenia skosów poddasza od środka pomieszczeń.

6. Krycie dachu

Po zbudowaniu więźby dachowej następuje krycie dachu stromego i wykonanie obróbek blacharskich. Roboty te też należą do prac montażowych, podczas których nie ma przerw technologicznych. Pokrycie dachu wykonuje się równolegle z obróbkami blacharskimi.

7. Montaż stolarki

Po wykonaniu stanu surowego otwartego zamyka się budynek, montując w nim okna i drzwi, nie stosując żadnych przerw technologicznych. Oczywiście na tym etapie prace bywają wstrzymywane, jeśli odpowiednio wcześniej nie zamówi się stolarki. Nie jest to jednak przerwa technologiczna, lecz wynikająca ze złej organizacji budowy.

Niekiedy jednak producenci stolarki wymagają zachowania odpowiednich warunków montażu, by inwestor nie stracił gwarancji na okna. Dotyczy to w szczególności okien drewnianych. Niektórzy wymagają, by tynki były już wykonane oraz by miały odpowiednią wilgotność (nie większą niż dopuszczalna).

8. Wykonanie instalacji

Po zamknięciu budynku można przystąpić do układania wewnątrz instalacji. W tym samym czasie można też prowadzić prace na zewnątrz, np. zacząć układać ocieplenie ścian. Różne instalacje można układać równolegle, jeśli tylko elektryk czy hydraulik nie będą sobie przeszkadzać.

9. Ocieplanie ścian

Po przyklejeniu styropianu do ścian należy odczekać trzy dni, by klej związał i dopiero po tym można przystąpić do przeszlifowania płyt oraz ich mechanicznego zamocowania. Na szczęście powierzchnie ścian zewnętrznych są na tyle duże, że zanim skończy się przyklejać styropian, z pewnością upłyną już trzy dni, od czasu kiedy przyklejono pierwsze płyty.

10. Układanie tynków wewnętrznych i jastrychów

Tynki wewnętrzne to mieszanki zapraw, które są układane w stanie mokrym. Ważne jest przestrzeganie reżimu wykonawczego. W zależności od użytych materiałów wykonawcy muszą przestrzegać zaleceń producentów. Jednak nie jest to problemem, bo zwykle potrafią oni zorganizować roboty w taki sposób, jakby tych przerw nie było.

Ponieważ tynki wykonuje się na mokro, aby móc przystąpić do wykańczania otynkowanych ścian należy odczekać aż wyschną. W tym czasie wykonuje się jednak wiele innych robót. Najczęściej układa instalację centralnego ogrzewania i wodną, a po nich wykonuje się jastrychy. Tyle czasu zwykle wystarczy, aby tynki wyschły. Jeśli tynkuje się w sezonie jesienno-zimowo-wiosennym, należy „wspomóc” wysychanie tynków za pomocą ogrzewania i – jeśli trzeba – również pochłaniaczy wilgoci.

Podczas układania jastrychów należy zachować krótką przerwę technologiczną w budowie domu, bo po świeżo wykonanym podkładzie podłogowym nie można od razu chodzić, ani go obciążać czy wykańczać. Ponadto jeśli jest ogrzewanie podłogowe, ważne jest, aby jastrych odpowiednio przygotować, stopniowo ogrzewając.

11. Prace wykończeniowe

To roboty najbardziej skomplikowane pod względem przerw technologicznych, w zależności od tego, jak się wykańcza podłogi, ściany i sufity. Na tym etapie często trzeba odczekać z niektórymi pracami, by rozpocząć kolejne. Niektóre materiały wykończeniowe wymagają zachowania odpowiednich parametrów podłoża, by móc je zamontować. Najbardziej wrażliwym materiałem jest drewno i materiały drewnopochodne. Wymagają one odpowiedniej wilgotności podłoża. Na przykład, by przykleić lite deski lub parkiet do jastrychu, musi on wyschnąć na tyle, by jego wilgotność była na poziomie 2-4%. To powoduje, że albo trzeba długo czekać, albo trzeba wspomóc wysychanie budynku, ogrzewając go i stosując różnego rodzaju osuszacze i pochłaniacze wilgoci, szczególnie jeśli temperatura nie jest zbyt wysoka.

Podczas wykańczania często używa się różnego rodzaju emulsji gruntujących. Preparaty takie zazwyczaj wymagają zachowania 24-godzinnej przerwy technologicznej.