Rewolucyjne zmiany w polskim sektorze energetycznym

28 sierpnia 2023 roku, prezydent RP zatwierdził nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE), która wprowadza znaczące modyfikacje w polskim sektorze energetycznym, w szczególności zmieniając sposób rozliczania energii wyprodukowanej z fotowoltaiki w spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych. Te zmiany mają potencjał obniżyć koszty dla mieszkańców, zwłaszcza związane z funduszami remontowymi, utrzymaniem czy sprzątaniem części wspólnych budynków.

Fotowoltaika staje się opłacalna dla administratorów budynków wielorodzinnych

Nowa koncepcja "prosumenta lokatorskiego" wprowadzona przez rząd zmienia reguły gry dla inwestycji w energię słoneczną, szczególnie dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Ta nowelizacja przynosi przepisy z dyrektywy RED II Unii Europejskiej do krajowego prawa.

Prosumenci lokatorscy - nowy gracz na rynku energetycznym

Prosumenci to osoby lub firmy produkujące i jednocześnie zużywające energię elektryczną. Pojęcie "prosumenci lokatorscy" odnosi się do przypadku, gdy osoby fizyczne lub firmy instalują panele fotowoltaiczne na dachach budynków wielorodzinnych i przekazują nadwyżki energii do sieci elektroenergetycznej.

Dotychczas wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie z instalacjami fotowoltaicznymi były traktowane jako "prosumenci indywidualni".

Jak działa rozliczanie prosumenta lokatorskiego i jakie można osiągnąć oszczędności?

Zgodnie z nowymi przepisami, nadwyżki energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną, które nie zostaną zużyte na miejscu przez wspólnotę lub spółdzielnię, zostaną przekazane na specjalne konto depozytowe prosumenta lokatorskiego. Wartość tej nadwyżki zostanie ustalona na podstawie średniej ceny rynkowej energii elektrycznej w tzw. net-billingu. To oznacza, że średnia cena energii elektrycznej w danym miesiącu (RCEm) będzie determinować wynagrodzenie prosumenta.

Przykładowo, jeśli średnia cena RCEm w lipcu 2023 roku wynosiła 440,38 zł za każdy 1 MWh energii oddanej do sieci, prosumenci lokatorscy otrzymywali 440,38 zł na swoje konto depozytowe za każdy wyprodukowany megawatogodzinę. Środki zgromadzone na depozycie prosumenckim mogą być wykorzystane na obniżenie rachunków za energię elektryczną zużywaną na części wspólne budynków. To ogromna korzyść, ponieważ wspólnoty i spółdzielnie mogą wypłacić 100% środków zgromadzonych na depozycie prosumenta w gotówce na konto bankowe pod koniec okresu rozliczeniowego, w przeciwieństwie do standardowych prosumentów, którzy mogą wypłacić tylko 20% tych środków.

Przykładowe oszczędności dla wspólnot i spółdzielni

Dla ilustracji, instalacja fotowoltaiczna o mocy 50 kWp może wyprodukować około 50 000 kWh energii rocznie. Jeśli załóżmy, że prosumenci lokatorscy zużyją 30% tej energii na własne potrzeby, a resztę oddadzą do sieci, do rozliczenia pozostaje 35 000 kWh, co równa się 35 MWh. Wartość nadwyżki energii przekazanej do sieci będzie zależała od aktualnej ceny rynkowej. To ogromna oszczędność, która może być przeznaczona na zmniejszenie kosztów utrzymania budynków.

Inne możliwości wykorzystania środków

Administratorzy budynków wielorodzinnych mogą wykorzystać środki zgromadzone na depozycie prosumenckim na różne cele, takie jak:

Rozliczenie opłat za zakup energii elektrycznej.
Obniżenie kosztów związanych z utrzymaniem budynku, w tym funduszami remontowymi, opłatami za energię elektryczną, ogrzewaniem, zakupem gazu, zarządzaniem nieruchomościami czy usługami sprzątania.
Jeśli spółdzielnia lub wspólnota zarządza wieloma budynkami, środki można wykorzystać do obniżenia kosztów w innych obiektach.

Warunki dla prosumenta lokatorskiego

Aby skorzystać z tego modelu rozliczeń, właściciel mikroinstalacji OZE musi być administratorem budynku wielorodzinnego. Instalacja może być umieszczona na dachu, balkonach lub elewacji budynku i musi być podłączona do części wspólnych budynku. Budynek musi mieć przeważającą funkcję mieszkalną. Moc mikroinstalacji nie może przekraczać mocy przyłączeniowej całego budynku i musi mieścić się w granicach definicji mikroinstalacji OZE, która wynosi maksymalnie 50 kWp.

Administratorzy budynków wielorodzinnych mogą ubiegać się o status prosumenta lokatorskiego bez względu na moment instalacji mikroinstalacji OZE. Proces wnioskowania o ten status jest prosty i ma na celu ułatwienie rozliczeń oraz promowanie odnawialnych źródeł energii.

Fotowoltaika i pompy ciepła - idealne połączenie

Teraz, gdy spółdzielnie i wspólnoty mają nowe, preferencyjne uprawnienia, zwiększa się ich zainteresowanie inwestycjami w pompy ciepła. Te urządzenia często są montowane, kiedy w budynkach wielorodzinnych istnieje jedna wspólna kotłownia zapewniająca ciepło i ciepłą wodę dla wszystkich mieszkańców.

Połączenie fotowoltaiki i pomp ciepła jest skutecznym sposobem na obniżenie kosztów ogrzewania oraz osiągnięcie większej niezależności energetycznej i redukcję emisji CO2.

Dotacje dla wspólnot i spółdzielni na instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła - grant OZE

Oprócz rewolucji związaną z "prosumentem lokatorskim", spółdzielnie i wspólnoty mają również szansę na oszczędności i dbałość o środowisko dzięki dotacji o nazwie "grant OZE". To wsparcie finansowe na poziomie do 50% kosztów inwestycji w instalacje odnawialnych źródeł energii, takie jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła. Warunki otrzymania dotacji są korzystne, a środki są przyznawane przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) z funduszy krajowego planu odbudowy. To doskonała okazja dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych na kolejne inwestycje w zrównoważoną energię i dalsze oszczędności.