Sztukateria ścienna, elewacyjna sufitowa

Sztukateria

Sztukateria znana już w starożytności, upowszechniła się dopiero w renesansie – bardzo popularnym motywem był wtedy putto, mały uskrzydlony aniołek nawiązujący do antycznego boga Erosa. Jej złoty wiek przypadł na XVIII stulecie, kiedy jak grzyby po deszczu pojawiły się budynki w stylu klasycystycznym. Sztukateria, niczym nad wyraz wybujała winorośl, zaczęła oplatać zarówno elewacje wielkomiejskich kamienic czy pałaców, jak też ich bogate wnętrza. Dzisiaj triumfalnie wraca; choć nawiązuje do motywów, które dominowały w czasach baroku i klasycyzmu, styliści proponują zdobić nią nie tylko wnętrza tradycyjne, ale również supernowoczesne. Ze sztukaterii stworzymy choćby angielską boazerię czy ramy wyznaczające ścienne obrazy. A ponieważ kamień i gips, materiały drogie oraz trudne w obróbce, zostały zastąpione przez lekki styropian i poliuretan, listwy, gzymsy i rozety z powodzeniem zamontujemy sami. Podsuwamy kilka pomysłów.

Miniprzewodnik po sztukateriach

• Sztukaterie mogą być z gipsu (podobne zdobiły dawne wnętrza, robi się je na zamówienie, wymagają fachowego montażu), ze styropianu (lekkie i tanie, łatwo przykleić je samemu i pomalować farbą emulsyjną), polistyrenu (trwalsze niż styropianowe) i poliuretanu (dobrze oddają detal, są lekkie, trwałe i gięte).
• Najpopularniejsze są ozdobne listwy. Ich standardowa długość to 2 m, a szerokość – od 2 do 7 cm. Gotowe rozety sufitowe mają zwykle średnicę od kilkunastu do ponad 60 cm.
• Przed zakupem listew zmierz długość ściany i podziel przez długość listwy – tak obliczysz, ile potrzebujesz sztuk. Do długości listew, które znajdą się w narożniku, dodaj około 14 cm zapasu na docięcie.

Sztukateria elewacyjna

Dzięki sztukaterii zewnętrznej, elewacyjnej możemy podkreślić – jak wspomnieliśmy - wybrane elementy wnętrza, ale też ciekawie ozdobimy nią elewację domu. Motywu dekoracyjnego sztukaterii możemy użyć w celu wyeksponowania na przykład otworów okiennych czy drzwi wejściowych. Dobrze będzie wyglądać też na ganku, nadając domostwu charakterystycznego stylu nawiązującego do starożytnych wzorców. Warto zaznaczyć, że tego typu elementy często wykorzystuje się w pracach renowacyjnych starych budynków oraz ich fasad – dzięki nim odzyskują one dawny blask.

Sztukateria elewacyjna styropianowa

Sztukateria elewacyjna to elementy zwykle wykonywane z wysokiej jakości styropianu, który dodatkowo sami możemy pomalować na dowolny kolor. Sztukaterię styropianową montuje się łatwo, wystarczą do tego podstawowe narzędzia.
Do najczęściej wybieranych przez inwestorów elementów sztukaterii elewacyjnej zewnętrznej należą:

• listwy elewacyjne,
• gzymsy,
• bonie,
• kolumny,
• fasety
• czy wsporniki.

Możemy też zdecydować się na łuki albo indywidualnie zamówić pożądany przez nas kształt. Każdy element może być stosowany jako indywidualna dekoracja lub w połączeniu z innym. Na przykład gzymsy plus listwy stworzą wyjątkową dekorację okna, która wizualnie powiększy jego ramy i nada im niepowtarzalnego wyglądu. Z kolei wsporniki, mocowane pod parapetami czy nad drzwiami w połączeniu z listwami i gzymsami optycznie poprawią proporcję budynku. Szczególnie chętnie widać na elewacji bonie, czyli specjalnie wyprofilowane płyty ozdobne, umieszczane w różnych konfiguracjach na narożnikach tynku, balkonach, oknach. Za pomocą boni zakryjemy też ewentualne nierówności na ścianach. Na rynku znajdziemy także pilastry styropianowe, mocowane na bokach drzwi wejściowych, które oprócz funkcji dekoracyjnych chronią też elewację przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i uszkodzeniami. 

Sztukateria ścienna

Sztukateria wewnątrz służy do ozdabiania wnętrz i porządkowania przestrzeni. Idealnie nadaje się do montowania nie tylko na ścianie (sztukateria ścienna), ale też na suficie (sztukateria sufitowa). To głównie listwy przysufitowe, naścienne, przypodłogowe, a także rozety, gzymsy, narożniki, pilastry oraz kolumny. Choć tak naprawdę ich zastosowanie może być przeróżne i w różnych konfiguracjach. Sztukateria wewnętrzna jest dostępna w różnych kształtach i wielkościach, dlatego można je dopasować pod kątem metrażu danego pomieszczenia. Jest coraz bardziej popularnym rozwiązaniem ze względu na szeroką ofertę właśnie, dostępność, niską cenę oraz walory estetyczne. Na sztukaterię wewnętrzną wykorzystuje się różne tworzywo, może być wyprodukowana z pianki poliuretanowej, styropianu lub gipsu. Zwykle elementy mają kolor biały, jednak nic nie stoi na przeszkodzie by każdy z nich pięknie ubarwić. Co istotne, montaż sztukaterii to prosta czynność, poradzimy z tym sobie samodzielnie.

Sztukateria wewnętrzna - aranżacje

Sztukaterią można kreować przestrzeń i wpływać na optyczny odbiór pomieszczenia. Znów posłużmy się przykładem listew, które w zależności od kierunku montażu mogą sprawić, że nasze wnętrze będzie wyższe lub niższe albo elementy te pozwolą zniwelować krzywiznę ścian. Możliwości jest naprawdę wiele. Poza tym sztukateria daje możliwość stworzenia niebanalnych stylizacji, a przy tym nadaje pomieszczeniom niepowtarzalnego charakteru oraz przytulnego klimatu. Tego typu dekoracje znajdują swoje miejsce i w aranżacjach eklektycznych, i minimalistycznych, często przełamując oba style. Często montuje się je w salonie, w sypialni, ale też w kuchni czy łazience. Sztukateryjne ozdobniki umiejętnie zastosowane mogą przez długie lata wyglądać modnie i niebanalnie. Wszystko zależy od naszej wyobraźni, gustu i tego, co chcemy uzyskać dzięki tym elementom, wkomponowanym w całość aranżacji.  

Sztukateria gipsowa

Ten typ dekoracji nie jest tak popularny, jak ich styropianowy odpowiednik. Niemniej jednak ma wciąż swoich zwolenników zwłaszcza wśród osób ceniących sobie tradycyjne rzemiosło. Sztukaterię gipsową znajdziemy głównie we wnętrzach starych kamienic, a także w obiektach zabytkowych. Z gipsu możemy wykonać dowolne elementy i detale, chociażby listwy czy ozdoby gipsowe na ściany i sufity. Sztukateria gipsowa jest „w cenie”. Ma na to wpływ między innymi rzemieślnicze opracowanie techniki jej wykonywania, która często owiana jest tajemnicą, przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Do tego dochodzi ostateczne ręczne wykańczanie ozdób.

Sztukateria elewacyjna drewniana

Drewniane rzeźbione dekoracje znajdziemy raczej we wnętrzach domów i mieszkań, urządzonych w stylu klasycznym czy rustykalnym. Zdobią drzwi, okna, ramy, elementy mebli. Sztukateria drewniana wykonywana jest zwykle własnoręcznie, na zamówienie. Jest dosyć kosztowna. Do tej grupy ozdób zaliczymy wszelkiego rodzaju listwy, boazerie, dekory, rozety, ornamenty. 
Na przykład drewniane listwy przypodłogowe stanowią piękne wykończenie posadzki wykonanej z desek drewnianych albo parkietu z naturalnego drewna, a boazeria – do niedawna kojarząca się z mało estetycznym wykończeniem ścian – teraz może sprawić, że wnętrze będzie przytulne i ciepłe, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się na jasną odmianę tej sztukaterii drewnianej.