Bruzdy pod instalacje w ścianach
Po zamknięciu stanu surowego przychodzi czas na wykonanie instalacji w budynku. Część z nich układa się na ścianach, inne ukrywa w murach, resztę zaś prowadzi się w podłodze, czyli w warstwach znajdujących się pod posadzką.
Bruzdy, wnęki i przebicia wymagają dokładnego zaplanowania, ponieważ ich wykonanie wiąże się z ingerencją w konstrukcję ścian. Zbyt duże i niewłaściwie poprowadzone bruzdy mogą bowiem osłabiać mury. Przy okazji należy też przeanalizować inne kwestie związane z przygotowaniem bruzd, które mogą spowodować, że budynek będzie nieszczelny albo pogorszy się jego izolacyjność akustyczna. Może się okazać, że to, co prawidłowo postawili murarze, zostanie zepsute przez instalatorów. Dlatego wykonanie bruzd zawsze należy omówić z kierownikiem budowy.
Bruzdy pod instalacje w ścianach
Kiedy wykonuje się bruzdy?
Jeśli ściany zbudowane są z łatwego w obróbce materiału (np. betonu komórkowego), bez problemu, za pomocą ręcznego rylca, robi się w nich bruzdy. Pod instalację elektryczną bruzdy nie są duże – sięgają jedynie do głębokości około 2 cm. Głębsze bruzdy są potrzebne, jeśli grupuje się więcej przewodów lub prowadzi podejścia hydrauliczne. Nie zawsze jednak chowa się całe instalacje, część z nich układa się na lub w tynku.
W każdym przypadku, niezależnie, czy cała instalacja ma być schowana w ścianach czy tylko jej część, przy wykonaniu bruzd, wnęk i otworów trzeba mieć na uwadze ich wpływ na konstrukcję oraz inne parametry ścian.
Ogólne zalecenia dotyczące bruzd
Wykonanie bruzd i wnęk ujęte jest w rozdziale 10.6 normy PN-EN 1996-1-1 Eurokod 6 – Projektowanie konstrukcji murowych - Część 1-1: Reguły ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych. Postanowienia normowe, dotyczące bruzd i wnęk podzielone są na dwa przypadki: bruzdy pionowe oraz bruzdy poziome i ukośne.
Ogólne wymagania dotyczące wykonywania bruzd i wnęk, zgodnie z normą, są następujące:
- bruzdy i wnęki nie powinny pogarszać stateczności ściany;
zaleca się, aby bruzdy i wnęki nie przechodziły przez nadproża i inne elementy konstrukcyjne wbudowane w ścianę ani przez - murowe elementy zbrojone, jeśli takie rozwiązanie nie zostało wcześniej uwzględnione przez projektanta;
dla ścian szczelinowych postanowienia dotyczące bruzd i wnęk zaleca się rozpatrywać oddzielnie dla każdej z warstw.
We wspomnianej normie uwzględnione są również maksymalne wymiary bruzd i wnęk, które można traktować jako nieingerujące w konstrukcję.
Planując bruzdy w ścianach, powinno się wziąć pod uwagę to, czy nie wpłyną one niekorzystnie na konstrukcję ścian, izolacyjność akustyczną i szczelność budynku, w tym na zachowanie bezpieczeństwa pożarowego.
Bruzdy pionowe
Redukcję nośności na obciążenia pionowe, ścinanie i zginanie na skutek występowania pionowych bruzd i wnęk można pominąć, jeżeli nie są one większe niż wartości ujęte w tablicy 1, znajdującej się na następnej stronie. Ponadto zaleca się, aby w głębokości bruzd i wnęk uwzględniona została głębokość każdego powstałego otworu.
Jeśli wspomniane ograniczenia nie są zachowane, zaleca się sprawdzić obliczeniowo nośność na obciążenia pionowe, ścinanie i zginanie dla przekroju muru zredukowanego przez bruzdy lub wnęki.
Zaleca się również, aby pozioma odległość między sąsiednimi wnękami lub między wnęką a bruzdą nie była mniejsza niż 225 mm.
Dodatkowo należy zadbać, aby pozioma odległość między dwoma sąsiednimi wnękami, niezależnie od tego, czy występują one po tej samej stronie czy po przeciwnych stronach ściany albo pomiędzy wnęką a bruzdą, nie była mniejsza niż dwukrotna szerokość szerszej z wnęk.
Bardzo ważne jest również to, by łączna szerokość pionowych bruzd i wnęk nie przekraczała 0,13 długości ściany.
Bruzdy poziome i ukośne
Zaleca się, aby każda pozioma i ukośna bruzda była położona pomiędzy jedną ósmą wysokości ściany w świetle pomiędzy stropami.
Oprócz tego całkowita głębokość, z uwzględnieniem głębokości każdego otworu powstałego w trakcie wykonywania bruzdy lub wnęki, powinna być mniejsza niż wartości ujęte w tablicy 2. Jest to dopuszczalne, pod warunkiem że mimośród w obrębie bruzdy będzie mniejszy niż jedna trzecia grubości konstrukcyjnej ściany. Jeśli ograniczenia te są przekroczone, powinno się sprawdzić obliczeniowo nośność na obciążenia pionowe, ścinanie i zginanie z uwzględnieniem zredukowanego pola przekroju.
Ponadto zaleca się, aby:
- maksymalna głębokość bruzdy uwzględniała głębokość każdego otworu powstałego w trakcie wykonywania bruzdy;
- odległość pozioma między końcem bruzdy a otworem była nie mniejsza niż 500 mm;
- odległość pozioma między przyległymi bruzdami o ograniczonej długości, niezależnie od tego, czy występują po jednej stronie, czy po obu stronach ściany, była nie mniejsza niż dwukrotna długość dłuższej bruzdy;
- szerokość bruzdy nie przekraczała połowy grubości ściany w miejscu wykonania bruzdy.
W ścianach o grubości większej niż 175 mm dopuszczalną głębokość bruzdy można zwiększyć o 10 mm, jeżeli będzie ona wycinana maszynowo. Z kolei jeśli maszynowo wycina się bruzdy o głębokości do 10 mm, można je poprowadzić z obu stron ściany, pod warunkiem, że nie jest cieńsza niż 225 mm.
- Więcej o:
Bruzdy pod instalacje w ścianach
Przegląd instalacji domowych przed zimą
Wodne ogrzewanie podłogowe Konfiguracja, montaż, użytkowanie
Odnawialne źródła energii (OZE) Oszczędności, komfort, ekologia
Kocioł kondensacyjny – eksploatacja i serwis
Inteligentny dom – czy warto?
Pompy ciepła – ciche i niezawodne w działaniu
Nowoczesne kotły kondensacyjne na gaz