Rynny - wiosenne naprawy i wymiana
Z naprawą lub wymianą rynien uszkodzonych zimą przez śnieg i sople nie powinniśmy zwlekać do następnej zimy. Najlepiej zrobić to od razu wiosną.
Wiosna to najlepszy moment nie tylko na naprawę rynien, ale również na ich ewentualną wymianę. Zwłaszcza starych i cieknących lepiej czasami się pozbyć, niż bez końca je łatać, bo koszty kolejnego remontu mogą przekroczyć cenę, jaką zapłacilibyśmy za nowy system rynnowy.
Najczęściej wymieniamy kilkunastoletnie rynny, które po długim okresie eksploatacji zardzewiały, popękały lub przeciekają. Jednak czasami już po kilku sezonach okazuje się, że do wyrzucenia nadają się całkiem nowe rynny, bo zimą nie wytrzymały obciążenia śniegu, popękały, odkształciły się, a uszczelki straciły swoje właściwości. Drobne pęknięcia nie powodują co prawda dużych przecieków, ale znacznie zwiększają ryzyko zniszczenia rynien w przyszłości.
Przyczyną uszkodzeń mogą być niewłaściwie dobrana wielkość orynnowania i jego niepoprawny montaż. Jednak równie niebezpieczne są zalegające w rynnach i rurach spustowych liście i igły, które tak skutecznie potrafią je zapchać, że woda nie jest w stanie swobodnie odpływać z dachu. A jeśli temperatura spadnie poniżej zera, wówczas z liści powstaje zapora dla gromadzącego się śniegu, który później, topniejąc, ścieka po elewacji, niszcząc ją.
Nie tylko orynnowanie
Jeśli woda spływająca z dachu jest odprowadzana do kanalizacji, rozsączana po działce lub magazynowana w specjalnych zbiornikach, podczas remontu systemu orynnowania warto również sprawdzić jego stan techniczny i naprawić ewentualne uszkodzenia.
Jeżeli do tej pory woda spływała bezpośrednio na trawnik, podczas wymiany orynnowania zastanówmy się nad odprowadzeniem jej jak najdalej od domu, ponieważ zebrana z dachu deszczówka nie znika - zwykle wylewa się tuż przy domu, grożąc jego zawilgoceniem. Zagospodarować ją można w różny sposób:
- odprowadzając do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej,
- odprowadzając do rowu melioracyjnego,
- gromadząc w zbiorniku na deszczówkę,
- rozsączając po działce.
Materiał na rynny
Do wyboru mamy systemy wykonane z:
- PVC - rynny te są odporne na czynniki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne, nie korodują; ich trwałość wynosi około 40 lat;
- blachy ocynkowanej powlekanej lub lakierowanej - są dostępne w wielu kolorach, odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne; montuje się je na złączki ze specjalną uszczelką gumową; ich trwałość wynosi około 50 lat;
- blachy stalowej ocynkowanej - są stosunkowo tanie, ale trudne w montażu, bo trzeba je lutować specjalną techniką; w uszkodzonych miejscach szybko rdzewieją, wymagają więc częstej konserwacji; nowe mają metaliczny połysk, później szarzeją i matowieją; można je malować; ich trwałość wynosi około 25 lat;
- blachy cynkowo-tytanowej - bardzo trwałe (ok. 80 lat) i odporne na korozję; łączy się je przez lutowanie lub klejenie; mają metaliczny szary kolor; z czasem pokrywają się szaro-niebieską patyną;
- blachy miedzianej - odporne na korozję, ale też najdroższe; z upływem czasu pokrywają się patyną i zmieniają kolor na zielonkawo- turkusowy; nie można stosować ich na dachach krytych blachą aluminiową i stalową - spływająca woda powoduje korozję miedzi; ich trwałość wynosi około 150 lat;
- blachy aluminiowej powleczonej lakierem, farbą, poliestrem albo akrylem - sprzedawane są jako elementy gotowe do montażu, lub też tłoczy się je na odpowiednią, żądaną długość bezpośrednio na placu budowy; producenci dają na nie 20 lat gwarancji.
Dobór orynnowania
Przekrój rynien i rur spustowych oraz ich długość dobiera się zależnie od wielkości i kształtu dachu. Pod uwagę bierze się następujące jego parametry:
Najczęściej wymieniamy kilkunastoletnie rynny, które po długim okresie eksploatacji zardzewiały, popękały lub przeciekają. Jednak czasami już po kilku sezonach okazuje się, że do wyrzucenia nadają się całkiem nowe rynny, bo zimą nie wytrzymały obciążenia śniegu, popękały, odkształciły się, a uszczelki straciły swoje właściwości. Drobne pęknięcia nie powodują co prawda dużych przecieków, ale znacznie zwiększają ryzyko zniszczenia rynien w przyszłości.
Przyczyną uszkodzeń mogą być niewłaściwie dobrana wielkość orynnowania i jego niepoprawny montaż. Jednak równie niebezpieczne są zalegające w rynnach i rurach spustowych liście i igły, które tak skutecznie potrafią je zapchać, że woda nie jest w stanie swobodnie odpływać z dachu. A jeśli temperatura spadnie poniżej zera, wówczas z liści powstaje zapora dla gromadzącego się śniegu, który później, topniejąc, ścieka po elewacji, niszcząc ją.
Nie tylko orynnowanie
Jeśli woda spływająca z dachu jest odprowadzana do kanalizacji, rozsączana po działce lub magazynowana w specjalnych zbiornikach, podczas remontu systemu orynnowania warto również sprawdzić jego stan techniczny i naprawić ewentualne uszkodzenia.
Jeżeli do tej pory woda spływała bezpośrednio na trawnik, podczas wymiany orynnowania zastanówmy się nad odprowadzeniem jej jak najdalej od domu, ponieważ zebrana z dachu deszczówka nie znika - zwykle wylewa się tuż przy domu, grożąc jego zawilgoceniem. Zagospodarować ją można w różny sposób:
- odprowadzając do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej,
- odprowadzając do rowu melioracyjnego,
- gromadząc w zbiorniku na deszczówkę,
- rozsączając po działce.
Materiał na rynny
Do wyboru mamy systemy wykonane z:
- PVC - rynny te są odporne na czynniki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne, nie korodują; ich trwałość wynosi około 40 lat;
- blachy ocynkowanej powlekanej lub lakierowanej - są dostępne w wielu kolorach, odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne; montuje się je na złączki ze specjalną uszczelką gumową; ich trwałość wynosi około 50 lat;
- blachy stalowej ocynkowanej - są stosunkowo tanie, ale trudne w montażu, bo trzeba je lutować specjalną techniką; w uszkodzonych miejscach szybko rdzewieją, wymagają więc częstej konserwacji; nowe mają metaliczny połysk, później szarzeją i matowieją; można je malować; ich trwałość wynosi około 25 lat;
- blachy cynkowo-tytanowej - bardzo trwałe (ok. 80 lat) i odporne na korozję; łączy się je przez lutowanie lub klejenie; mają metaliczny szary kolor; z czasem pokrywają się szaro-niebieską patyną;
- blachy miedzianej - odporne na korozję, ale też najdroższe; z upływem czasu pokrywają się patyną i zmieniają kolor na zielonkawo- turkusowy; nie można stosować ich na dachach krytych blachą aluminiową i stalową - spływająca woda powoduje korozję miedzi; ich trwałość wynosi około 150 lat;
- blachy aluminiowej powleczonej lakierem, farbą, poliestrem albo akrylem - sprzedawane są jako elementy gotowe do montażu, lub też tłoczy się je na odpowiednią, żądaną długość bezpośrednio na placu budowy; producenci dają na nie 20 lat gwarancji.
Dobór orynnowania
Przekrój rynien i rur spustowych oraz ich długość dobiera się zależnie od wielkości i kształtu dachu. Pod uwagę bierze się następujące jego parametry:
- liczbę i długość koszy - im dłuższe, tym więcej wody napływa do rynny w jednym miejscu;
- liczbę i umiejscowienie rur spustowych - jedna rura spustowa może zbierać wodę z rynny nie dłuższej niż 10-12 m;
- efektywną powierzchnię dachu; producenci podają w katalogach, jaką powierzchnię może odwodnić dana rynna i rura spustowa; na przykład aby skutecznie odprowadzić deszczówkę z dachu o powierzchni 240-260 m2 potrzebne będą rynny o szerokości 120-130 mm i rury spustowe o przekroju 80-90 mm.
Kiedy zbierzemy wszystkie te informacje, łatwiej będzie ustalić liczbę potrzebnych do montażu rynien, rur, odpływów, łączników, zaślepek, haków. Wybierając rynny stalowe, warto również zwrócić uwagę na ich głębokość przy zbliżonych szerokościach i cenach. Rynny z głębszym profilem będą szybciej odprowadzały wodę niż te z płytkimi profilami, często do niedawna spotykane.
Duże znaczenie w odprowadzaniu wody z dachu ma także kształt rynien, a więc odpowiednie wywinięcie zewnętrznej ich krawędzi. Zabezpiecza ono dodatkowo rynnę przed przelewaniem się wody przy intensywnych opadach.
Jeśli dach nie jest skomplikowany, ilość potrzebnych elementów orynnowania można obliczyć samodzielnie. Gdy jednak mamy z tym trudności, o pomoc warto poprosić sprzedawcę.
Ważne podczas montażu
Podczas wymiany nowe rynny zamontować można na starych hakach, ale pod warunkiem, że nie są one zniszczone i mają odpowiedni kształt. Obniży to koszt remontu, a także uprości i usprawni montaż nowego orynnowania. W praktyce jednak trudno jest dokładnie dopasować nowe rynny do starych haków, a w niektórych sytuacjach taki montaż może doprowadzić nawet do utraty gwarancji. Najbezpieczniej więc kupić nowe haki. Zamocować je można:
- do deski okapowej lub czoła krokwi - haki doczołowe wykonywane są zarówno z PVC jak i stali;
- do boku krokwi - haki skręcone;
- na krokwiach lub łatach - haki nadkrokwiowe.
Montując rynny, trzeba zwrócić uwagę na dopuszczalny rozstaw haków - rynny zamontowane na zbyt rzadko rozstawionych mogą się zniekształcać, a nawet rozłączać lub pękać. Może się tak zdarzyć, kiedy krokwie ułożone zostały rzadziej, niż jest to zalecane.
Rynny powinny wystawać poza połać dachową przynajmniej połową swojej średnicy. Nie powinny być wysunięte poza linię przedłużenia dachu, ponieważ pod wpływem dużych ilości śniegu może dojść do ich odkształcenia czy nawet uszkodzenia i tym samym rozszczelnienia elementów systemu. Aby skutecznie odprowadzały deszczówkę, powinny być zamontowane ze spadkiem 0,3%, czyli 3 cm dla rynny o długości 10 m.
Dbajmy o rynny
Jeśli chcemy, aby rynny przez długi czas właściwie odprowadzały wodę z dachu, trzeba je regularnie czyścić i konserwować. Jesienią warto usuwać z nich zanieczyszczenia, takie jak liście, pyły czy piasek. Można to zrobić za pomocą strumienia wody pod dużym ciśnieniem. Nie powinno się używać do tego ostrych i metalowych narzędzi, gdyż łatwo w ten sposób zniszczyć powłokę rynien. Co kilka lat warto też przesmarować uszczelki, żeby kurczące się i rozszerzające pod wpływem temperatury elementy orynnowania łagodnie się po nich poruszały.
Zalegające zimą w rynnach śnieg oraz lód to częsta przyczyna uszkodzeń rynien i rur spustowych. Aby im zapobiec, można w nich ułożyć kable grzewcze, dzięki którym woda w rynnach nigdy nie będzie zamarzać.
- liczbę i umiejscowienie rur spustowych - jedna rura spustowa może zbierać wodę z rynny nie dłuższej niż 10-12 m;
- efektywną powierzchnię dachu; producenci podają w katalogach, jaką powierzchnię może odwodnić dana rynna i rura spustowa; na przykład aby skutecznie odprowadzić deszczówkę z dachu o powierzchni 240-260 m2 potrzebne będą rynny o szerokości 120-130 mm i rury spustowe o przekroju 80-90 mm.
Kiedy zbierzemy wszystkie te informacje, łatwiej będzie ustalić liczbę potrzebnych do montażu rynien, rur, odpływów, łączników, zaślepek, haków. Wybierając rynny stalowe, warto również zwrócić uwagę na ich głębokość przy zbliżonych szerokościach i cenach. Rynny z głębszym profilem będą szybciej odprowadzały wodę niż te z płytkimi profilami, często do niedawna spotykane.
Duże znaczenie w odprowadzaniu wody z dachu ma także kształt rynien, a więc odpowiednie wywinięcie zewnętrznej ich krawędzi. Zabezpiecza ono dodatkowo rynnę przed przelewaniem się wody przy intensywnych opadach.
Jeśli dach nie jest skomplikowany, ilość potrzebnych elementów orynnowania można obliczyć samodzielnie. Gdy jednak mamy z tym trudności, o pomoc warto poprosić sprzedawcę.
Ważne podczas montażu
Podczas wymiany nowe rynny zamontować można na starych hakach, ale pod warunkiem, że nie są one zniszczone i mają odpowiedni kształt. Obniży to koszt remontu, a także uprości i usprawni montaż nowego orynnowania. W praktyce jednak trudno jest dokładnie dopasować nowe rynny do starych haków, a w niektórych sytuacjach taki montaż może doprowadzić nawet do utraty gwarancji. Najbezpieczniej więc kupić nowe haki. Zamocować je można:
- do deski okapowej lub czoła krokwi - haki doczołowe wykonywane są zarówno z PVC jak i stali;
- do boku krokwi - haki skręcone;
- na krokwiach lub łatach - haki nadkrokwiowe.
Montując rynny, trzeba zwrócić uwagę na dopuszczalny rozstaw haków - rynny zamontowane na zbyt rzadko rozstawionych mogą się zniekształcać, a nawet rozłączać lub pękać. Może się tak zdarzyć, kiedy krokwie ułożone zostały rzadziej, niż jest to zalecane.
Rynny powinny wystawać poza połać dachową przynajmniej połową swojej średnicy. Nie powinny być wysunięte poza linię przedłużenia dachu, ponieważ pod wpływem dużych ilości śniegu może dojść do ich odkształcenia czy nawet uszkodzenia i tym samym rozszczelnienia elementów systemu. Aby skutecznie odprowadzały deszczówkę, powinny być zamontowane ze spadkiem 0,3%, czyli 3 cm dla rynny o długości 10 m.
Dbajmy o rynny
Jeśli chcemy, aby rynny przez długi czas właściwie odprowadzały wodę z dachu, trzeba je regularnie czyścić i konserwować. Jesienią warto usuwać z nich zanieczyszczenia, takie jak liście, pyły czy piasek. Można to zrobić za pomocą strumienia wody pod dużym ciśnieniem. Nie powinno się używać do tego ostrych i metalowych narzędzi, gdyż łatwo w ten sposób zniszczyć powłokę rynien. Co kilka lat warto też przesmarować uszczelki, żeby kurczące się i rozszerzające pod wpływem temperatury elementy orynnowania łagodnie się po nich poruszały.
Zalegające zimą w rynnach śnieg oraz lód to częsta przyczyna uszkodzeń rynien i rur spustowych. Aby im zapobiec, można w nich ułożyć kable grzewcze, dzięki którym woda w rynnach nigdy nie będzie zamarzać.
Zapisz się na NEWSLETTER. Co tydzień najnowsze wiadomości o budowie, remoncie i wykańczaniu wnętrz w Twojej poczcie e-mail: Zobacz przykład
>- Więcej o:
